...dweilen
terwijl
de kraan
open
staat...
Delftse Kunst- en
Antiekbeurs is een
culturele legpuzzel
„De brand moet in papaverplantages"
KOOS ZWART VAN DE BEURSBERICHTEN
OVER DRUGS NOEMT ALLE VORMEN VAN
HULP AAN VERSLAAFDEN
W
6
I.K1DSK COUKANT
ZATERDAG 18 OKTOBER 1975
Amsterdam Koos Zwart is, zoals hij die ochtend
half elf ietwat katterig de bodega Keizer naast het
Amsterdamse concertgebouw binnenstapt, gemak
kelijk herkenbaar aan de zwarte hoed overblijf
sel uit de bloeitijd van de subcultuur en aan de
donkere bril die zijn gelaatsuitdrukking onpeilbaar
maakt. Hij zal hem pas halverwege ons gesprek
afzetten. Hij blijkt dan lichtblauwe, licht melanch
olieke ogen te hebben. Hij drinkt zwarte koffie en
mineraalwater.
Hij is Koos Zwart van de beursberichten over drugs
die de VARA sinds 23 oktober 1969 eerst in „Dit
is het begin", later in „De rode haan" iedere
zaterdagmiddag om twee uur is gaan uitzenden. Tot
ver over de grenzen vermaard, niet het minst omdat
hij de zoon is van minister Irene Vorrink
„Die beursberichten zijn een vorm van consumen
tenvoorlichting. Ze geven wekelijks de maximum
richtprijs per gram, zodat iedereen die meent canna-
bisprodukten te moeten gebruiken, zich niet laat
verleiden teveel te betalen. Daarnaast geeft de beurs
ongeveer eenmaal in de maand ook de prijs van
zeer gevaarlijke drugs als heroine, waaraan geluk
kig nog maar enkele tienduizenden mensen ver
slaafd zijn. Ook deze prijzen noemen we niet om
het gebruik te bevorderen of zoiets, maar om een
eerlijke consumentenvoorlichting te geven, voor
niet-gebruikers net zo goed als voor wei-gebrui
kers".
Maar de beurs doet nog veel meer. Na de opsom
ming van de prijzen van 21 soorten hash, kif en
weed houdt Koos Zwart een beschouwinkje waaruit
de luisteraars veel kunnen leren. Dit bij voorbeeld:
„Met medicamenten qp reis gaan is een uiterst
riskante zaak, tenzij men over verklaringen beschikt
die de aanwezigheid van dergelijke drugs rechtvaar
digen. Ten minste heeft men hier een verklaring
van zijn arts voor nodig die gecontroleerd dient te
zijn door het ministerie van volksgezondheid. Ver
volgens dient de verklaring aan het ministerie van
buitenlandse zaken te worden voorgelegd waarna
de papieren naar een beëidigde vertaler moeten
gaan, voordat men zich naar consulaat of ambassa
de van het vakantieland kan begeven om aanvullen
de stempels te halen. Met drugs op vakantie gaan
die hier te lande als geneesmiddel gebruikt worden,
is dus een zaak die men lang van tevoren moet
regelen, en zelfs met de papieren kan men in grote
moeilijkheden komen"
De wekelijkse beursberichten vormen een platform
voor pleidooien om nuancering aan te brengen in
het drugbeleid en om de hele zaak uit de sfeer van
de criminaliteit te halen. Zwart: „Strafbaarstelling
betekent risico en dan is er geld te verdienen.
Verhoging van de strafmaat leidt automatisch tot
verhoging van prijzen. Het beoogde effect wordt
niet bereikt. In tegendeel: er komt meer criminali
teit Waarom worden er tijdens de Paasdagen van
dit jaar in Amsterdam meer auto's opengebroken
dan het jaar ervoor?: omdat de kruistocht van de
politie tegen heroine de prijzen had opgejaagd. Het
bureau Warmoesstraat had er verstandiger aan
gedaan lokalen te openen waar het spul gratis
verkrijgbaar is". Nu wil Koos Zwart, de grote man
achter de stichting Drugs-informatie, dat zelf maar
gaan doen. „We hebben de stichting „Shot" opge
richt, shot van spuiten, begrijp je wel. maar ook
de afkorting van Stichting Heroine Onthoudings
Therapie. De bedoeling is dat verslaafden er gratis
heroine kunnen krijgen in steeds kleinere doses
zodat ze kunnen afkicken. Daarnaast willen we ze
.blijven begeleiden, de nazorg op ons nemen, want
anders vallen ze terug. Dat gebeurt nog niet Een
hulpverleningsinstelling als de Jellinekkliniek in
Amsterdam weet na een paar jaar niet waar de
verslaafden gebleven zijn die ze behandeld hebben.
Dan bereik je niets".
Amsterdam het wereldcentrum van de handel in
heroine? Om dergelijke verhalen die regelmatig met
veel tamtam verschijnen, moet Koos Zwart smalend
lachen. „Waarheen denk je dat het spul gaat? Ze
zijn daar in Azië waar de opium verbouwd en tot
heroine verwerkt wordt, niet op hun achterhoofd
gevallen. Naar de markt die het meest opbrengt
natuurlijk en dat is New Vork. Daar betaal je 300
dollar voor een gram en hier 200 gulden. Bovendien
komt de politie hier niet verder dan de inbeslagne
ming van een kilo of twaalf en dat is al een
waanzinnig grote slag. In New York pakken ze
partijen van vierhonderd kilo. Al die beweringen
zijn dus nonsens. Het zijn leugens die door de
hulpverlenende instanties in omloop worden ge
bracht en op geen enkel feit berusten. Waarom ze
dat doen? Zo'n Jellinek-kliniek heeft een grote staf.
Die kan het zich niet permitteren om zes jaar lang
niets van zich te laten horen. En hoe groter je een
probleem opblaast, hoe meer subsidie je krijgt Ik
venvacht dan ook dat de Jellinek-kliniek onze stich
ting „Shot" tot de dood zal gaan bestrijden. Het
gaat om hun voortbestaan, begrijp je. Zij pakken
heroïneverslaving aan met methodon, een minder
krachtige drug dan heroine. Nou, je snapt dat een
verslaafde sneller ergens heen zal gaan waar hij
gratis heroine krijgt Ze verliezen dus hun klanten".
Overigens noemt Koos Zwart alle vormen van
hulpverlening „dweilen terwijl de kraan wijd open
staat". Volgens hem moeten er twee dingen gebeu
ren. Allereerst dienen de opiumproducerende lan
den langs diplomatieke weg ertoe gebracht te wor
den hun papaverplantages voor eens en altijd plat
te branden. En ten tweede moet van overheidswege
aan alle geregistreerde verslaafden gratis heroine
worden verstrekt zodat de handel geen kans meer
krijgt
In Nederland is men in de loop der jaren relatief
tolerant geworden jegens druggebruikers, denk aan
de penetrante hashwolk die ongestraft boven het
Vondelpark mag hangen. Ten aanzien van marihua
na en hash heeft de regering zich zelfs op het
standpunt gesteld dat naar haar inzicht gebruik en
bezit voor persoonlijk gebruik niet langer strafbaar
gesteld zou dienen te worden. Aangezien Nederland
echter mede-ondertekenaar is van het enkelvoudig
verdrag van New York uit 1961, valt dit inzicht
voorlopig niet in daden te vertalen zonder het
verdrag op te zeggen, hetgeen schade zou toebren
gen aan de relatie met de andere ondertekenaars
en ons land in een eilandpositie zou dwingen.
36 van deze zogenaamde Single Convention laat de
strafmaat echter over aan de tot het verdrag toege
treden landen. Lid 4 luidt: „Geen enkele bepaling
van het artikel betreffende strafbepalingen tast het
beginsel aan dat de strafbare feiten waarop het
betrekking heeft, worden omschreven vervolgd en
gestraft overeenkomstig de nationale wetgeving van
de toegetreden partijen". Om de andere landen van
de conventie niet voor het hoofd te stoten, heeft
de regering Den Uyl het parlement voorgesteld
personen in het bezit van minder dan 30 gram hash
of weed strafbaar te stellen met maximaal 500
gulden boete of 1 maand gevangenisstraf. Het stic
kie blijft dus strafbaar, maar toch is Koos Zwart
blij met het voorstel dat overigens waarschijnlijk
pas over anderhalf tot twee jaar in behandeling zal
komen. „Ik proef er een vorm van doorbraak in.
Het geeft de Nederlandse rechter de indicatie: kom,
we tillen er niet zwaar meer aan. Het roken van
een joint is niet zo erg.
In vergelijking met onze buurlanden is het een
enorme stap vooruit. De Bonds-republiek Duitsland
heeft onlangs de maximum straf van 3 op 10 jaar
gebracht In Frankrijk lopen nog steeds lieden rond
die het drugprobleem willen oplossen door het
invoeren van de doodstraf, een soort „Entlosung der
Drogenfrage", en op dit moment heb je er een fiks
aantal jaren te verwachten als je betrapt wordt In
Italië kun je om te beginnen 1 tot 2 jaar voorarrest
verwachten voordat er een proces plaats vindt en
krijg je er vervolgens nog wat jaartjes bij. Dit geldt
dan voor buitenlanders. Italianen worden direct en
zonder pardon in gesloten inrichtingen geplaatst
Terug naar de beursberichten. Koos Zwart vindt
dat ze een belangrijke voorlichtende funktie hebben.
(„Al is het alleen maar omdat de luisteraars de
juiste, reële prijzen te horen krijgen die 40 tot 60
gebruikers uit het hele land voor me aandragen.
Dan kunnen ze zien hoe al die indianenverhalen
over de astronomische waarde van in beslag geno
men partijen bij elkaar gelogen zijn. Levensgevaar
lijk zijn die verhalen. Ze brengen allerlei avontuur
lijke jongeren in de verleiding om een snelle cent
binnen te pikken door hash te smokkelen. Nou,
geloof mij maar als ik zeg dat de markt echt niet
om dit soort amateurs zit te springen. De handel
kan zijn zaken heus zelf wel aan. Toeristische
smokkelaars die omwille van een zakcentje hash of
marihuana meenemen, wachten in het buitenland
zeer zware gevangenisstraffen, van 4 tot 30 jaar,
waarbij dan nog vaak een boete komt van enkele
tienduizenden, zo niet honderdduizenden guldens. In
sommige landen staat op drugsmokkel zelfs de
doodstraf. Al is het alleen al omdat de beursberich
ten dergelijke onnozele halzen de strop probeert te
besparen en ongetwijfeld bespaard heeft hebben
ze bestaansrecht"
De Delftse Oude Kunst- en An
tiekbeurs die wel eens gedood
verfd is als een aangelegenheid
voor heel rijke mensen, bestaat
in feite uit een tentoonstelling
van oude kunstvoorwerpen
zoals men elders tevergeefs zal
zoeken. Want zowel de insiders
van eigen land als de buitenlan
ders die soortgelijke beurzen
plegen te bezoeken, zijn una
niem van oordeel dat Delft aan
de top staat. En dit al jaren,
want we zijn nu aan de 27e
beurs toe, die van 16 oktober
af een schare bezoekers trekt en
op 5 november sluit.
Natuurlijk is de beurs een com
merciële aangelegenheid, de
deelnemers willen verkopen en
dat echt antiek niet voor een
appel en 'n ei van de hand gaat,
is eveneens duidelijk. Maar het
gaat hier om unica van hoge
waarden die onvervangbaar zijn
en tegelijkertijd is deze tentoon
stelling van kunstverzamelingen
een bijzondere aantrekkelijk
heid voor ieder die geïnteres
seerd is bij kunst- en oudheid
kunde.
Die beide laatsten worden hier
in een gave harmonie voorge
steld. Wie voor een prachtige
antieke kast staat, zo als Kunst
handel Denijs uit Amsterdam er
een ter beurze heeft gebracht, of
zo'n Hollands Louis XV wortel
houten kabinet b.b., moet toch
wel even aan de schrijnwerker
denken die dit prachtstuk heeft
gemaakt in de tweede helft van
de 18de eeuw. En mét het am
bacht vraagt de gilde de aan
dacht én de maatschappelijke
positie van de vakman in die
dagen. Elk ding dat hier staat,
ieder schilderij dat er hangt, is
een stukje van de grote legpuz
zel die onze historie en kunstge
schiedenis uitmaakt.
De meeste antiquairs vinden het
prettig wanneer de bezoekers
wat vragen, want iedereen deelt
gaarne van zijn kennis aan an
deren mee en ze zijn natuurlijk
meester in hun materie. Zo kon
de heer. Aardewerk uit Den
Haag ons heel wat vertellen
over 'n paar schitterende zilver
en kandelaars in empire-stijl,
maar meer nog over de zilver
smeden uit het begin van de
vorige eeuw. En wie er even de
tijd voor wil nemen om wat
langer in de afdeling van Sten
der Uurwerkmakers uit St Mi
chielsgestel te vertoeven (dicht
bij de ingang) die kan daar een
summiere maar degelijke uitleg
krijgen over een klok met rol
lende kogel, Engels werk, ca.
1820 (prijs slechts 45.000)
waardoor hij of zij dat ingenieu
ze machientje beter begrijpt.
Alle antiquairs zijn niet dezelf
de, er zijn ernstige heren en
dames bij die zich bijna angst-'
vallig op een afstand houden
om niet de schijn te wekken dat
zij hun waren aanprijzen als in
een marktstal. De heer S. Nys-
tad (Oude Kunst B.V. en hofle
verancier te Den Haag) behoort
niet tot hen. Vriendelijk gemoe
delijk praat hij met de mensen
over zijn prachtige collectie
schilderijen: Allereerst over het
grote mansportret dat een ge
leerde presenteert uit 1537 en
geschilderd is door Cornelis
Anthonisz uit Amsterdam
(waarvan wij vermoeden dat het
wel eens de grote humanist Jo
hannes Vives zou kunnen zijn
of anders een Engelse bisschop
gezien het purper van de toga
en de „scarf" .fluwelen stola).
Maar Nystad haalt al gauw een
boekje uit een lade dat hijzelf
geschreven heeft, een kleine stu
die over 'n bont schilderij dat
altijd voor een Vlaams werk
doorging maar dat hij geïdenti
ficeerd heeft als een paneel van
Govert Jansz alias Mijnheer en
dat ras-Amsterdams blijkt te
zijn en „Koppertjesmaandag" in
beeld brengt.
Collectie Aronson
A. Vecht uit Amsterdam heeft
de „Prinsenkamer" aan de Ou
de Delft ter beschikking gekre
gen en ook hij weet wel het een
en ander op te diepen uit zijn
kennis door de jaren opgedaan
in „het vak". Deze mensen heb
ben hun kennis niet vergaard
aan een universiteit maar recht
streeks in de praktijk en wat
weet hij al niet af van het vroeg-
gothische houten beeld of de
romaanse periode waaruit die
schone Johannes onder het
Kruis stamt (12de eeuw), een
perenhouten figuur met resten
van de originele polychromie.
Groen marmeren vazen, Louis XVI-stijl.
Maar om in zijn stand te komen,
is de bezoeker de zaal van de
bekende Cramer al doorgewan
deld waar ook een schat van
schilderijen te zien is en vlak
daarnaast in de grote beneden
zaal de collectie van Aronson
die ieder jaar al kostelijker din
gen wist in te kopen. Of lijkt dat
maar zo? Soms kan de bezoeker
zich afvragen of er hier niet te
veel op een hoop bij elkaar staat
zodat de éne indruk onmiddel
lijk door een volgende ver
dwijnt. Aronson zal u desge
wenst direct die groen marme
ren Louis XVI-vazen laten zien;
ze staat daar op een prachtig
dressoir, rustende op bronzen
voeten, wonderlijk mooi van so
bere vorm uit een periode die
compleet alles wilde overladen.
Beeldhouwwerk dus, gecombi
neerd met edelsmederij, En dét
is het weer: de bewondering
voor het aangeleerde vakwerk
waaruit de kunst is ontstaan:
men was jarenlang leerling zon
der verdiensten of enige publici
teit, maar men werd kunste
naar.
De voorwerpen zijn niet zo gese
lecteerd als doorgaans in een
museum, je overziet meteen het
onderlinge verband, hun functie
b.v. in het leven van alle dag:
Bij Peters' Oude Kunst uit Til
burg o.a. het meubilair waaron
der weer een Hollandse vier-
deurenkast, maar meteen daar
bij het porcelein dat er in gebor
gen kon worden: lijzenbordjes
van Familie verte met gecontou-
reerde rand en vlak daarbij de
sierplaquettes van Email de Li
moges uit de 17de eeuw. En in
de bekende stand van Salomon
Stodel de mooiste oude kera
miek en het zilverwerk op com
modes en bijzettafeltjes of een
secretaire in Louis XV, uitge
voerd in bloemen marquetterie,
vervaardigd door ene Tuart.
Het klinkt afgezaagd maar het
is de volle waarheid: het ene is
nogal mooier en rijker dan het
andere. Voor wie van kunst en
geschiedenis houdt, zelfs al was
het alleen maar om de „sfeer"
(die voor velen heel wat bete
kent) is deze 27ste Antiekbeurs
weer een speciale reden om
naar het Delftse Prinsenhof te
gaan.
J.V.
Damrak
Temidden van alle gerechtvaardigde klachten over teleurstellende
beursomzetten en gebrek aan stimulansen ter bevordering van de
kooplust, blijft het een feit dat de effectenmarkt altijd voor
afwisseling weet te zorgen en constant nieuwe gespreksstof ople
vert. Om met de obligatiemarkt te beginnen: het beursplein leeft
geheel toe naar de dag van inschrijving op de 8 3/4 pet. 15-jarige
lening ten laste van de Staat der Nederlanden, waarvoor de
inschrijving open staat op woensdag 22 oktober. Het wordt de
tweede 8 3/4 pct's staatslening van dit jaar. De vorige van dit
rentepercentage was op 28 april, waarvan het bedrag werd vastge
steld op 295 miljoen, en de koers van uitgifte op 100.30.
Het was een lening volgens het zogenaamde tendersysteem, evenals
de daarop volgende 8 1/2 pet- lening van 22 juli. Hiervan werd
het bedrag bepaald op 400 miljoen en de koers op 99.50. Ook
nu weer heeft de minister het tendersysteem verkozen. Hierbij moet
de inschrijver dus zelf op het inschrijfformulier de koers zetten
waartegen hij aan de uitgifte wil deelnemen.
Hierover wordt thans in de beurs al uiteraard veel gedelibereerd.
Gezien de grote geldbehoefte van de overheid ter dekking van het
aanzienlijke begrotingstekort, verwacht men, dat de minister een
zo groot mogelijk bedrag wellicht variërend van 500 tot 800
miljoen gulden uit de markt wil nemen.
Wel vraagt men zich ter beurze zelfs af, waarom de minister
feitelijk niet met een direkte lening dus niet volgens tendersys
teem is gekomen van 8 3/4 pet. tot een bedrag van bijvoorbeeld
500 miljoen gulden pari.
De beurs is ervan overtuigd dat een zodanige uitgifte er zonder
enig bezwaar dik was ingegaan. Er bestaat namelijk voor de uitgifte
grote belangstelling en het is niet onmogelijk dat ook buitenlandse
beleggers hier wel wat in zien. Met de nodige spanning wordt de
komende woensdag dan ook tegemoet gezien.
Dit neemt niet weg dat inmiddels de aandelenmarkt deze week
af en toe de nodige opleving heeft laten zien. Merkwaardigerwijs
was dit speciaal het geval voor de aandelen die worden aangeduid
als de zogenaamde lokale fondsen, dat wil zeggen de aandelen van
de zuiver binnenlandse'bedrijven, merendeels industrieën, en dus
niet de internationale concerns.
Hoewel bijvoorbeeld Van Gelder Papier het eerste halfjaar met
een zwaar verlies heeft afgesloten, was dit geen aanleiding voor
een daling van de beurskoers. Integendeel, men zag een stijgende
beweging van 59 tot 69,50, die veroorzaakt werd door geruchten
dat een Zweedse papierfabriek het plan zou hebben een bod uit
te brengen op de helft van de aandelen Van Gelder, die nog ter
beurze in omloop zijn.
De andere helft is, zoals bekend, in handen van het Amerikaanse
papierconcern Crown-Zellerbach. En eveneens volgens geruchten
zou het mogelijk zijn dat het Zweedse concern ook dat Amerikaan
se belang wil overnemen. De Zweden zouden in dat geval Van
Gelder helemaal in handen hebben. Maar dit alles is door Van
Gelder zelf in alle toonaarden krachtig tegengesproken. Het bestuur
is van alles onkundig, maar geeft wel toe, dat Van Gelder op het
technische vlak met de Zweden samenwerkt en veel contact met
hen heeft.
Hoe het zij, ook dat was een druk onderwerp van gesprek in de
beurszaal, evenals trouwens het scheepsbouwconcern Rijn-Schelde-
Verolme, dat eerst is ingezakt tot 168,50, daarna opgelopen tot
180 bieden en weer reageerde tot 176,50. De daling stond onder
invloed van de berichten over de slechte positie van onze scheeps-
bouwindustrie.
Toen kwam het bericht over de kans op deelneming van Rijn-Schel-
de-Verolme in een grote order voor Zuid-Afrika. En vervolgens
werden beleggers verrast door de mededeling van het bestuur, dat
het concern de komende jaren met winst zal werken. Daar komt
bij, dat, om tot eenheid te geraken in de Nederlandse scheepsbou-
windustrie, Rijn-Schelde-Verolme in contact staat met Van der
Giessen-De Noord, maar het is, nog volkomen onzeker waar dit
op zal uitdraaien.
Het AKZO-concern zit met name wat haar dochter Enka-Glanzstoff
betreft, nog altijd in een heel moeilijke positie. Er bestaat een plan
tot sanering van het bedrijf, gepaard gaande met vermindering
van de werkgelegenheid, en mogelijk afstoting van bepaalde belan
gen, en dit plan zal waarschijnlijk de komende week, zodra alle
besprekingen beëindigd zijn, worden vastgesteld. Maar reeds hou
den beleggers er rekening mee, dat het AKZO-concern het dividend
over 1975 zal moeten passeren.
De koers van AKZO is ter beurze tot 32,20 teruggegaan. De
overige internationals hebben maar weinig beweging laten zien.
De ware animo was ver te zoeken, hoewel de ondertoon van de
markt over het algemeen niet onvriendelijk was. Wall Street heeft
daartoe het nodige bijgedragen. Men hoopt nu maar dat de New
Yorkse beurs wat meer houvast zal geven en de weg zal wijzen
naar een algeheel herstel, of althans naar enig uitzicht op verbete
ring in de toestand van recessie, waaronder zowel Amerika als
Europa gebukt gaan.
De algemene politieke beschouwingen in de Tweede Kamer hebben
tal van commentaren en bespiegelingen uitgelokt. Hierbij stond de
vraag centraal: hoe maken wij het bedrijfsleven weer gezond en
hoe bevorderen wij de werkgelegenheid? In het beknotten van de
uitgaven, zo werd veelal gesteld, dient de overheid voor te gaan.
Van hun kant stellen de werknemers dat zij het besteedbare
inkomen minstens op peil willen houden. Verlaging van belasting
en van premiedruk wordt daartoe speciaal van werkgeverszijde
aanbevolen. Met nadruk wordt gesteld, dat we de inflatiespriaal
van lonen en prijzen moeten trachten te doorbreken.
Inmiddels blijft de conjunctuur nog somber, zoals onder andere
de conjunctuurtest over september van het Centraal Bureau voor
de Statistiek heeft aangetoond.
Volgens prof. dr. Reinvos van de Erasmusuniversiteit in Rotterdam
bestaat er een toenemende spanning in onze samenleving tussen
het private en het collectieve. De groei van het collectieve oefent
gestadig een grote druk uit op het bedrijfsleven, waarbij de vraag
rijst hoe lang dit kan doorgaan zonder het produktieproces als
zodanig in gevaar te brengen. De omvangrijke stijging van de
arbeidskosten versterkt deze ontwikkeling.
Maandag werd de beursnotering van Nederhorst opgeschort. Op
schorting is het sein, dat er iets met een fonds gaande is. Een
communiqué bleef uit, en het wekte al verwondering, dat de
notering deze week opgeschort bleef. Kennelijk duurden de onder
handelingen met het ministerie van economische zaken langer dan
verwacht was. Immers, de minister heeft vorige maand reeds aan
het OGEM-concern gevraagd om advies over de kansen op samen
werking met Nederhorst. Met de mogelijkheid voor ogen van een
bod door OGEM op aandelen Nederhorst, werd de beursnotering
gestaakt. Nederhorst, zoals destijds gemeld, heeft over 1974 een
zwaar verlies geleden, hetgeen geleid heeft tot de toezegging van
overheidssteun.
Uiteraard ziet de beurs met spanning uit waar de onderhandelingen
op zullen uitdraaien, en graag ziet de beurs zo spoedig mogelijk
een hervatting van de handel in Nederhorst-aandelen. De beurs
is er immers om zaken te doen.
Nog een beurspapier waarover nieuws binnenkwam was het suiker-
concern HVA, waarvan de koers woensdag plotseling 5,50 inzakte
tot 57,50 om zich donderdag te herstellen tot 61,-. De reden
van de daling zat in het tussentijds bericht volgens hetwelk de
winsten, die HVA-International in Ethiopië heeft behaald, wellicht
niet kunnen worden uitgekeerd als gevolg van de naastingen. De
overige bedrijven van HVA elders hebben tevens merendeels lagere
resultaten geboekt en dit alles bij elkaar maakte de sfeer rond
dit fonds erg onbehagelijk.
Men wacht maar af, of de regeling wellicht toch nog zal meevallen.
Over het algemeen heeft de HVA in het land van wijlen keizer
Haile Selassie vrij gunstig kunnen werken. Het gaat te ver om
te vrezen, dat daaraan thans een eind is gekomen. Daarvoor is
het werk van dit Nederlandse concern voor Ethiopië zelf te
belangrijk. Storingen kunnen zich echter wel eens voordoen, zoals
trouwens door beurslieden vaak gevreesd is. Maar voorlopig wordt
de regeling zonder veel pessimisme door het in Amsterdam zetelen
de bestuur van HVA rustig afgewacht.
Wat de internationale fondsen betreft is Hoogovens deze week iets
teruggegaan van 50,40 tot 49,80. Koninklijke Olie bleef goed
prijshoudend op 93,60. De Koninklijke Shell heeft aangekondigd
dat zij de ontginning van steenkool op Zuid-Sumatra ter hand wil
nemen, en daarin voorshands zelfs circa 3 miljard gulden wil
steken. Er zullen zes jaren van voorbereiding nodig zijn, want eerst
in 1981 zal de produktie kunnen beginnen. Er zit aan het plan
nog een ander interessant kantje, doordat wellicht de thans opge
legde grote olietankers voor het kolenvervoer in gebruik kunnen
worden genomen. Het is een van de overal waarneembare pogingen
om te voorzien in een mogelijk optredend olietekort, althans om
een nieuwe energiebron te bezitten wanneer de levering van olie
uit het Midden-Oosten weer eens moeilijkheden zou gaan opleveren.
Philips is langzamerhand voor de beurs een betrekkelijk oninteres
sant object geworden. Er zit nauwelijks meer enige mutatie in en
de koers blijft permanent hangen rond de 23 gulden. Unilever
kwam boven de 100 gulden uit en Heineken fluctueerde licht tot
circa 146,-. Het aaneeel KLM blijft zich iets beneden de 150,-
bewegen, terwijl de scheepvaartpapieren zich deze week goed
prijshoudend wisten te handhaven.
Naast problemen als werkloosheid en inflatie waarvoor de oplossin
gen bepaald niet uit de mouw kunnen worden geschud, blijft de
vraag in welke richting de rente zich verder zal bewegen, beurs
en bankrekeningen sterk bezig houden. De betrekkelijk goede
stemming voor obligaties aan de Amsterdamse beurs, de grote
belangstelling voor de nieuwe staatslening en het succes van de
recente 9 pet-lening van de Algemene Bank Nederland, uitgegeven
tegen 100, en thans 102 noterende, is een aanleiding om te geloven
dat een scherpe rentestijging voorshands niet te vrezen valt Eerder
schijnt een licht dalende richting te verwachten.
Het beleggingsfonds Rorento, deel uitmakend van het Robecocon-
cern, houdt liever een slag om de arm. Het is niet zeker in welke
richting de rente uitgaat, zegt Rorento, en daarom heeft het in
zijn portefeuille een verschuiving aangebracht van lange naar korte
looptijden voor obligaties. Immers, obligaties en andere leningen
vormen voor Rorento, zoals bekend, het voornaamste beleggingsob
ject
