Progressief Leiden verontwaardigd over
discriminatie" in 3 October-optocht
Deel van Leiden-Noord wordt afgebroken
Moeilijkheden rond de burgerraadsman
„HERNIEUWBOUW" BETER DAN RENOVATIE
lüH
Wijziging
route optocht
OPEN BRIEF VAN HET
VROUWENCAFÉ LEIDEN
VASTE AANSTELLING BLIJFT NOG UIT
U<Ji\UiJS\Urx^j 6 UlYi U-Dj&rt LiJiD
i-jüiiOOlj w
Vrouwen opgeroepen morgenmiddag massaal te demonstreren
Van een onzer verslaggevers
Leiden Onder een groot aantal vooruitstrevende Leide-
naars is opwinding en verontwaardiging ontstaan over
de wijze waarop de 3-0ctober Vereniging dit jaar gestalte
heeft gegeven aan de Grote Optocht. Zij vinden de
inrichting van de stoet traditioneel-discriminerend voor
de vrouw. De N. V. S. H. in Leiden heeft de Leidse
vrouwen opgeroepen om hiertegen vrijdagmiddag mas
saal te protesteren.
Aan de bezwaren ten grondslag
ligt de overweging dat de uit
werking van het dit jaar geko
zen thema „Vrouw in 't Spel"
het klassieke rollenpatroon van
de vrouw bevestigt. En daarmee
dus, zo wordt gesteld, haar aan
Festiviteiten
vanmorgen al
van start
gegaan
Van een onzer
LEIDEN Het is de vraag of
het verzet tegen de positie van
de vrouw in het feestgebeuren
van morgen enige invloed zal
hebben op de hele gang van
zaken.
De festiviteiten zijn in ieder
geval vanmorgen uitstekend
van start gegaan met een da
verend feest voor geestelijk
gehandicapte jongelui in de
Stadsgehoorzaal. Prins Jaco I
en zijn Raad van Elf van de
Leidse carnavalsvereniging de
Hutspotten en tal van artiesten
wisten de kinderen best te ver
maken. Personeel en bewoners
van alle rust- en verpleegtehui
zen in Leiden werden vandaag
in de loop van de dag verrast
met kleine geschenkjes, die
werden bezorgd door de da
mes van de leden van het be
stuur van de 3 October Vere-
eniging.
Tapti
oe
Vanavond om 7 uur gaat op
de Kaasmarkt de traditionele
taptoe van start, waar het
grootste deel van het Leidse
verenigingsleven meedoet. De
route is als volgt: Kaasmarkt
Pelikaanstraat Haarlem
merstraat Prinsessekade -
Kort Rapenburg - Breestraat -
Steenschuur (oostzijde) - Van
der Werfpark - Doezastraat -
Jan van Houtkade - Gere-
gracht (Jan van Hout monu
ment). Er zullen kransen wor
den gelegd bij het standbeeld
van burgemeester P. A. v.d.
Werf en het Jan van Hout
monument. Tijdens de taptoe
zal zich overigens een nieuwe
Leidse majorettengroep pre
senteren: „de Zuil" uit Plan
Noord. De groep zal ritmisch
worden begeleid door het tam
boerkorps „Kunst na Arbeid"
uit Koudekerk aan den Rijn.
Na de taptoe is er een bijeen
komst in de burgerzaal van
het Leids stadhuis, waar de
benoeming bekend zal worden
gemaakt van een nieuwe ere
burger.
Morgen is het programma als
volgt:
7.00 uur: Reveille, door het Leidsch
Politie Muziekgezelschap, óp het
bordes van het Stadhuis, zijde Vis
markt.
7.30—8.30 uur: Geluidswagens,
rondgang door de stadswijken, ge
legen buiten de singels.
7.30—9.30 uur: Uitreiking Haring
en Wittebrood, in het Waaggebouw,
tijdens de uitreiking concert op het
Waaghoofd door het eerste Leidse
Jeugdorkest en Drumband „de
Burcht".
8.00 uur: Koraalmuziek in het Van
der Werfpark, dirigent Herman de
Wolff, muzikale begeleiding Chr.
Muziekvereniging „Concordia".
8.45—9.30 uur. Carillon bespeling,
Vismarkt
9.00—24.00 uur: Feestelijke Markt,
langs de Haarlemmerweg, Van Ma-
„Groenoordhal"
9.30—10.30 uur: Brandweerdemon
stratie, Stille Rijn.
10.00—12.00 uur: Touwtrekwed
strijden, omgeving Molen de Valk.
10.0012.00 uur: Museum de La
kenhal, geopend.
10.00—12.30 uur: Majoretten Con
cours, Breestraat
10.00-17.00 uur: Oud Hollandse
Markt Lange Mare, van Haarlem
merstraat tot Oude Vest.
Herdenkingsdienst, Pie-
10.30 t
terskerk.
10.30-16.3C
13.00-16.3C
„Vrouw u
Muziek, Stadhuis-
Grote Optocht
20.00—23.00 uur: „Groenoordhal":
AVRO's Top Pop Disco-Show.
23.30 uur: Groot Vuurwerk op het
terrein achter de „Groenoordhal".
Zaterdag 4 oktober
17.00—24.00 uur Lunapark, op het
terrein bij de „Groenoordhal", toe
gang gratis.
23 30 uur Slot Vuurwerk, op het
terrein achter de „Groenoordhal".
de man inferieure positie in de
samenleving. Volgens een boze
open brief van het Vrouwencafé
Leiden kan het motto van de
stoet beter veranderd worden in
„Vrouw buiten spel". De Leidse
werkgroep homofilie C. O. C.
kenschetst de opzet van de Gro
te Optocht zonder veel omhaal
van woorden als „ergerlijk". En
de voorzitter van de N. V. S. H.
in Leiden Ton Schoordijk pleit
ervoor om de heren van de
3-October Vereniging nu maar
definitief „bij te zetten in het
Rijksmuseum van Oudheden".
De 3-October Vereniging zelf is
over deze reacties bijzonder te
leurgesteld. De voorzitter van de
vereniging drs. J. H. C. Laman:
„Wat wij van het begin af heb
ben proberen te voorkomen is
nu juist dat de voorvechters van
de vrouwenemancipatie zich
aan de stoet zouden ergereren.
We hebben gezegd: we willen
ons beslist niet mengen in de
discussies rond de vrouw. Om
dat toch het .Jaar van de
Vrouw" in ons hoofd speelde en
dit bovendien een jaar is waarin
de herdenking van sprookjes
dichter Hans Christiaan An
dersen plaats heeft, zijn we tot
de opzet gekomen waarbij elke
praalwagen een aspect van de
vrouwenrol verbeeldt in de ge
schiedenis, het sprookje, het
spel en noem maar op. Nu ja,
en in de laatste wagen geven we
de vrouw dan een bloemetje.
Mogen we misschien? Degenen
die dat bloemetje niet willen,
moeten het niet aanvaarden.
Het hoeft niet. Net zo min als
men verplcht is naar de stoet te
kijken. Als we nou de opzet
hadden gehad de vrouweneman
cipatie in een belachelijk dag
licht te stellen, dan had ik de
protesten emgszins kunnen
plaatsen. Als we als thema had
den gekozen „De vrouw in de
maatschappij" dan was het te
begrijpen geweest dat sommi
gen mensen zich storen aan een
wagen als „Moeder de Gans",
maar nu snap ik niet dat er
lieden zijn die ons willen kelen".
3-October
Vereniging
teleurgsteld
king kunnen brengen", aldus de
Leidse N. V. S. H.-secretaris
Ben Füss, „beginnend met de
suffragettes en Wilhelmina
Drucker en eindigend met een
probleem als abortus bijvoor
beeld". Volgens N. V. S. H.-acti
viste Ardi Schoordijk was een
ander mogelijk thema geweest
„liefde", te verbeelden in zijn
hedendaagse opvattingen:
„Daarbij had men bijvoorbeeld
gebruik kunnen maken van on
derwerpen als communes, ho
mofilie enzovoort Onderwerpen
in ieder geval waarmee eens
wat traditionele dingen worden
afgeschud. Verbeeldingen waar
in men laat zien dat er ook
andere mogelijkheden zijn om
gelukkig te worden".
De 3 October Vereeniging bood de gehandicapte jeugd van Leiden
vanmorgen een daverend feest aan in de Stadsgehoorzaal. Prins
Jaco 1 en zijn Raad van Elf van de Leidse carnavalsvereniging de
Hutspotten, muzikaal begeleid door de hofkapel de Bierkouwers üit
Warmond, alsmede de humoritische pottenbakker Ad Rommens en
de muzikale clonws Frans Rexis en zijn zonnen zetten hun beste
beentjes voor om het de jongelui zo goed mogelijk naar hun zin
te maken.
De dames van de bestuursleden van de 3 October Vereeniging hebben vanmorgen de herdenking van de Reacties
401-ste verjaardag van Leidens ontzet ingeluid met een bezoek aan alle rust- en verpleegtehuizen in de
Sleutelstad. Zo gingen de dames Laman, de echtgenote van de voorzitter, en Vroom op visite bij het
verpleegtehuis Groenhoven aan de Witte Rozenstraat. Ze brachten gebak, sigaren en andere kleine presentjes
mee voor bewoners en personeel. Het was voor het vijftiende achtereenvolgende jaar dat de Leidse tehuizen
op deze wijze in de feestvreugde werden betrokken.
En ik moet zeggen: toen we tot
deze opzet besloten heeft nie
mand van onze eigen vrouwen,
noch van de vrouwen op onze
ledenvergadering gezegd: stop,
we zijn het er niet mee eens. De
mensen die nu protesteren zijn
lieden die nooit eens het positie- ging ook een mooie optocht in
ve willen zien. Het gaat hen er elkaar had kunnen zetten met
gewoon om een fijn feest de als thema bijvoorbeeld de strijd
vernieling in te helpen". om de vrouwenemancipatie.
Dat laatste wordt door de be- „Men had, om maar wat te noe-
zwaarden oprecht bestreden. Zij men, de verschillende fasen in
menen dat de 3-October vereni- de strijd kleurrijk tot uitdruk-
Gegriefd
Ook de voorzitter van de op
tocht-commissie A. M. P. van
Aelst is door de bezwaren diep
gegriefd: „Onze optochten zijn
nooit politiek geïnspireerd of
maatschappelijk geëngageerd.
Vanavond om 7 uur gaat het lunapark op het terrein van de Groenoordhal aan de Willem de Zwijgerlaan
open. Vandaag was men nog volop bezig met de opbouw van de honderdtwintig attracties. Morgen is
de kermis de gehele dag geopend en zaterdag vanaf 17 uur.
Wat denken andere, door hun
optreden in het openare leven
als geëmancipeerd te boek
staande Leidse vrouwen ervan?
De PvdA-politica mevrouw
Cock Kerling: „Ik ben het eens
met de strekking van de protes
ten, maar ik kan me er aan de
andere kant ook weer niet zo
verschrikkelijk over opwinden.
Je had van het, je mag toch wel
bijna zeggen verkalkte gezel
schap van de 3-October Vereni
ging, weinig anders dan deze
opzet kunnen verwachten. Maar
ik neem de optocht niet serieus
genoeg om me er aan te kunnen
ergeren. Als op de oproep van
de N. V. S. H. om massaal te
protesteren wordt gereageerd,
zou ik dat erg leuk vinden, maar
ik zou er niet zelf aan meedoen.
Ik vind de opzet van de stoet
teleurstellend maar ik haal er
mijn schouders over op".
De echtgenote van de burge
meester mevrouw Vis is een an
dere mening toegedaan: „Per
soonlijk vind ik al die protesten
méér dan idioot. Op deze ma
nier kan je nooit meer iets gezel
ligs op touw zetten. Ik ben echt
wel in voor emancipatie maar
om dat uit te strekken tot dit
vlak vind ik toch wel erg ver
gezocht. Dit is gewoon een vre
selijk gezellg feest voor de grote
volksmenigte. Een groot volks
feest, erg leuk. Dat er in dit
kader moet worden geprotes
teerd vind ik heel jammer".
Tenslotte de opinie van twee
bekende Leidenaars van de
mannelijke kunnen. Het PPR/P-
SP/D'66-gemeenteraadslid Lau
rens Beijen: „Ik ben het volkp-
men eens met het Vrouwencafé
en de N. V. S. H. Hoe eerder
er aan de discriminatie van de
vrouw een einde komt, hoe lie
ver het mij is. Deze optocht
bevestigt de bestaande rolver
deling en daar ben ik tegen".
CDA-fractie-leider Hellmuth
Driessen is genuanceerder:
„Voor de strekking van de pro
testen ben ik niet ongevoelig, al
dient men te hoedën voor over
dreven emotionaliteit. Ik heb
zelf overwogen dat het mis
schien aardig was geweest om
in de stoet een praalwagen mee
te laten rijden met daarop toon
beelden van geëmancipeerde
vrouwen als bijvoorbeeld het
Leidse K. V. P.-Tweede Kamer
lid mevrouw Gardeniers en de
PvdA-politica mevrouw Ker
ling".
WILLEM SCHEER
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN De route van de
optocht die morgenmiddag om
1 uur van start gaat van de
Burggravenlaan is enigszins an
ders dan aangekondigd.
De route is nu als volgt: Hoge
Rijndijk - Hogewoerd - Bree
straat - Kort Rapenburg - Prin
sessekade - Blauwpoortsbrug -
Morsstraat - Morssingel - Sta
tionsweg - rechtsaf Stations
plein - Schuttersveld - Valkbrug
- Molenwerf - Lammermarkt -
Beestenmarkt - Steenstraat
(linksaf) - Blauwpoortsbrug -
Haarlemmerstraat - Pelikaan
straat - Hooigracht - Watersteeg
- St. Jorissteeg - Levendaal -
Korevaarstraat - Breestraat -
Koornbrugsteeg - Vismarkt -
Aalmarkt ontbinding van de
stoet).
Het bestuur van de 3-Octobervereniging, bestaande uit 18
heren, heeft gemeend dit jaar (het jaar van de vrouw hal
ha!) iets voor de vrouw te moeten doen!
En wat hebben de heren bedacht? Een optocht waarin de
vrouw op een voetstuk wordt geplaatst als „Natuur"monument
(het is immers ook het monumenten jaar).
Maar als de Optocht-commissie iets begrepen had van de
vrouwenbeweging, dan had zij geweten dat de vrouw op een
voetsuk plaatsen, haar evenzeer buiten spel zet als haar te
maken tot een afhankelijk onmondig wezentje. Nota bene: hoe
plaatst men haar op een voetstuk? Door haar op te voeren
op praalwagens als een figuur in een onwerkelijke sprookjes
wereld.
In de optocht in groep I wordt de vrouw in haar biologische
rol gedrukt: als symbool van moederlijk gezag, van kracht
en vruchtbaarheid.
In groep 2 wordt de vrouw bovennatuurlijke kracht toegekend
als fee, heks, waarzegster enzovoort. Het is al vaak genoeg
gebleken dat groepen die deze eigenschappen toegewezen
kregen meestal vogelvrij waren denken aan heksen, zigeuners
enzovoort).
In groep 3 staat de vrouw in de persoon van Katrijntje weer
afgeschilderd als het zorgende vrouwtje, de ruggesteun 'en het
geweten van de man (om ruggesteun te zijn moet je échter
je man staan - precies op de plaats waar de heren van de
3-October-vereniging haar willen hebben - en: hebben de heren
zélf geen geweten?
En zo kunnen we doorgaan. Kortom op 3 oktober zie je de
vrouw in allerlei gedaanten, in allerlei rollen, behalve als
gewoon mens. Weten de heren van de 3-October-vereniging
dan nóg niet dat de vrouwenbeweging hier al een eeuw voor
vecht?
Vrouwencafé Leiden, Nieuwe Rijn 20a.
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN De 50 nieuw te bouwen woningen
aan de Langegraeht tussen de Noorderstraat en
het verlengde van de Oostdwarsgracht, waarvan
wij vorige week al melding maakten, blijken
deel uit te maken van een veel groter geheel
van plannen. Deze worden momenteel voorbe
reid door de afdeling Volkshuisvesting van het
stadhuis en door het bestuur van de Leidse
Woningstichting (L.W.S.). De zgn. planbegelei
dingsgroep voor het Noorderkwartier, die in zijn
geheel uit bewoners bestaat en het wijkcomité
Plan-Noord begeleiden de verdere ontwikkeling
van deze plannen.
Toen men in het begin van dit jaar plannen wilde
gaan maken voor renovatie in Noord, met name
van het complex LWS-woningen tussen de Sop-
hiastraat en de Bemhardkade, rees er van ver
schillende zijde twijfel over de haalbaarheid
hiervan.
Een in allerijl opgestelde kosten-batenanalyse
van de Nationale Woningraad over eventuele
alternatieven (renoveren of hernieuwbouw)
bracht nog geen doorslaggevend resultaat. Ook
het wijkcomité en de planbegeleidingsgroep bo
gen zich over (vooral de sociale elementen) van
dit probleem.
Dit alles resulteerde in een complex van plannen
die ruwweg op het volgende neerkomen:
De noordzijde van de Sophiastraat zal volgens
plan gerenoveerd worden. De eerste gesprekken
met de bewoners van deze huizen zijn al gehou
den. Streefdatum voor de start van de renovatie
is begin februari van het volgend jaar en sluit
daarmee direct aan op renovatie van het com
plex woningen aan de Van Hogendorpstraat.
Voor alle andere woningen in het betrokken
gebied (tussen de Sophiastraat en de Bemhard
kade) zal de bewoners een „hernieuwbouwplan"
worden voorgelegd. Stedebouwkundig gezien zal
dit van een veel ruimere opzet zijn, dan de
bestaande toestand, waardoor er in totaal 60
woningen minder tot stand zullen komen.
Om deze vermindering van het aantal huizen op
te vangen zullen twee andere nieuwbouwprojec
ten worden opgezet, waarvan het ene van te
voren en het andere gelijktijdig met de renovatie
zal moeten worden uitgevoerd. Veertien wonin
gen hiervan zullen worden gebouwd op de hoek
van de Julianastraat en de Maresingel. Boven
dien komen er 50 aan de Langegraeht bij het
Huigpark, hetgeen vorige week al bekend werd.
Uitbreiding van dit aantal zou nog zijn te ver
wachten.
De hele nieuwbouw wordt m een zodanig tempo
ter hand genomen, dat de huizen tijdens de
„hernieuwbouw" tussen de Sophiastraat en de
Bemhardkade zullen worden opgeleverd.
Om het gehele bouwproject in Leiden-Noord te
laten slagen, moeten er in deze wijk ook nog eens
50 zgn. wisselwoningen komen voor die gezinnen,
die hun huis tijdelijk moeten verlaten. De Leidse
wethouder van volkshuisvesting Verboom heeft
de bouw van deze wisselwoningen gegarandeerd,
evenals het op tijd gereed komen van de vervan
gende nieuwbouw.
In Leiden-Noord wordt nu al gedacht aan het
terrein van T spoortje, als mogelijke bouwplaats
voor de wisselwoningen.
De betrokken bewoners zullen zich binnenkort
over dit complex van plannen kunnen uitspre
ken.
(Van een onzer verslaggever)
LEIDEN Er zijn moeilijkheden ont
staan rond de burgerraadsman, de
31-jarige jurist die sinds december
vorig jaar in Leiden de rol van om
budsman vervult.
De moeilijkheden liggen op het terrein
van een eventuele vaste aanstelling,
die er nog steeds niet is. Volgens
hardnekkige geruchten op het stad
huis zou het wethouder M._ van Aken
(personeelszaken) zijn, die de vaste
aanstelling van burgerraadsman Qua-
dekker, tot nog toe heeft weten te
verhinderen. Als verantwoordelijk
persoon binnen het college voor het
personeelsbeleid zou hij met de vuist
op tafel hebben geslagen toen de zaak
van de vaste aanstelling aan de orde
kwam.
Mr. Frits Quadekker houdt zich als
burgerraadsman van Leiden bezig met
het helpen en adviseren van mensen
die in moeilijkheden zitten en in de
bestuurlijke warwinkel geen weg kun
nen vinden die ze met hun problemen
moeten gaan. Deze week wordt over
het eerste half jaar van zijn werk in
Leiden een verslag gepubliceerd.
Daarin wordt aangedrongen op de
aanstelling van eeri tweede kracht op
het kantoor van de burgerraadsman,
omdat mr. Quadekker het vele werk
boven het hoofd dreigt te groeien.
Daarom is het des te merkwaardiger
te noemen, dat, nu er al voor een
tweede ombudsman wordt gepleit, de
eerse nog niet eens een vaste aanstel
ling heeft. Het voornaamste motief
voor wethouder Van Aken, om deze
nog steeds tegen te houden zou het feit
zijn, dat hij de burgerraadsman „te
kritisch" vindt ten opzichte van de
gang van zaken op het stadhuis. Mr.
Quadekker staat erom bekend, dat hij
bereid is voor zijn cliënten door mu
ren te lopen en zich niet veel aantrekt
van de op het stadhuis hiërarchisch
voorgeschreven weg.
Op aandrang van het raadslid Anne
van de Zande (PPR/PSP/D'66) zal
haar partijgenoot in het college van
b en w, wethouder Oosterman, zich
binnen dat college opnieuw sterk ma
ken voor een spoedige vaste aanstel
ling van mr. Quadekker.
Voorts zou de begeleidingscommissie-
burgerraadsman, de directe werkge
ver van mr. Quadekker, vandaag een
brief sturen naar het college en de
gemeenteraad, waarin zij haar veront
waardiging over het uitblijven van een
vaste aanstelling uitspreekt.
Arjen Broekhuizen
Leidenaar
koninklijk
onderscheiden
LEIDEN De heer B. Mole
naar van de Jacques Urlus-
plantsoen 345 is bij zijn af
scheid van de Leidse dienst
der gemeentewerken konin
klijk onderscheiden. De heer
Molenaar heeft veertig jaar
bij de overheid gewerkt. Hij
is gisteren met pensioen ge
gaan. De ere-medaille in
goud verbonden aan de Or
de van Oranje Nassau werd
hem gistermorgen opgespeld
door burgemeester Vis.
Bouwverkeer
Merenwijk
gevaarlijk
LEIDEN Het bouwverkeer
in de Merenwijk schept op de
randweg vaak levensgevaarlij
ke situaties.
Daarop heeft het WD-ge-
meenteraadslid C. Elzenga gis
termiddag gewezen tijdens een
vergadering van de gemeente
raadscommissie voor politio
nele aangelegenheden. „Er is
geen aanduiding dat op één
van de baanvakken niet mag
worden gereden", aldus Elzen-
ga. ,,'s Avonds racet het bouw
verkeer er om het hardst om
maar zo snel mogelijk bij de
stoplichten te komen".
Inspecteur La Rivière ant
woordde daarop dat de ge
meente hierover contact on
derhoudt met de betrokken
aannemers en dat de randweg
is opgenomen in de surveillan
ce van de motoragenten. Daar
mee nam Elzenga genoegen.
Het aantal ongevallen op de
randweg valt volgens de in
specteur nogal mee.
