HOGERE PREMIE
AUTOVERZEKERING
Vaticaan
Spaanse
bitter gestemd over
reactie op beroep paus
Vier eeuwen orgel
Lucky Luke - „Met Escorte'
Paulus de Boskabouter de boebomen
WfeSfl
IpMpf
jSyfcill
Hervormd beroep
op Brezjnev voor
schrijver Barabanov
Anglikaanse priesterwijding van vrouwen in
V.S. gelaakt door bisschoppenconferentie
L)OMJJü,KLtAG 2 OM UilK i»VO
LEIDSE COURANT
PAGINA 11
DEN HAAG (ANP) De minister van de cataloguswaarde, en van 45 tot 90 gulden
Economische Zaken heeft een premieverho- voor een all-risksverzekering
ging voor verzekeringen van auto's, moto- De premie voor een WA-verzekering voor
ren, bromfietsen en landbouwtractoren de bromfiets stijgt van 33 naar 39,60 gulden,
goedgekeurd na overleg met de contact de verhoging van de casco-verzekering loopt
commissie motorrijtuigenverzekering. uiteen van 12 tot 30 gulden, afhankelijk van
de cataloguswaarde.
Voor de personenauto varieert de verho- Voor motorfietsen en scooters is de premie-
ging van de basispremie voor een WA-verze- verhoging 25 tot 35 gulden, afhankelijk van
kering van 25 tot 45 gulden, afhankelijk van de cilinderinhoud van de motor. Voor land
bouwtractoren gaat de premie 8,50 gulden
omhoog en voor tractoren van loonbedrijven
13 gulden. De cascopremies stijgen, afhanke
lijk van het al dan niet ingesloten „eigen
gebrek", van 9 tot 11 promille van de catalo
guswaarde, en bij loonbedrijven van 7 tot
9 promille. De minimumpremies worden met
tien gulden verhoogd.
Volgens het ministerie worden de premie
verhogingen veroorzaakt door de stijging
van de schadeuitkeringen.
Een paar jaar geleden maakte
Feike Asma orgelliefhebbers
in Nederland blij met een al
bum Philips-platen waarvoor
hij 18 van Nederland's moois
te orgels bespeelde. Nog meer
allure heeft het pas versche
nen orgelalbum in de serie
„Archief voor kerkmuziek"
van het label Schwann (AMS
870-1/10) waar tien technisch
perfecte platen zorgen voor
een overzicht van de Europese
orgelmuziek tussen 1450 en
1850.
Is dit op zivzelf al een belang
rijk feit op disco-gebied, het
buitenkansjè voor degene die
dit album aanschaft, is nog
groter als men bedenkt dat het
mammoet-concert gespeeld
wordt op 13 instrumenten die
in de geschiedenis van de Eu
ropese orgelbouw van grote
betekenis zijn èn dat het over
grote deel van het gespeelde
repertoire nu eens niet uit
werk bestaat dat al op andere
platen in vele uitvoeringen
verkrijgbaar is.
Elke plaat heeft een eigen „on
derwerp", variërend van
„Dansmuziek voor orgel uit de
Renaissance" via regionale
verzamelingen (Spanje, Zuid-
Frankrijk, barok uit Zuid-Ne
derland en Tsjechische com
ponisten) naar platen als .Mo
zart aan het orgel, „Beethoven
aan het orgel" en „Schumann
aan het orgel".
Voor elke plaat is een qua
klank en registratie-mogelijk
heden ,geschikt instrument ge
kozen variërend van heel klei
ne tot zeer grote orgels. Daar
bij werden enkele grandioze
vondsten gedaan; bijvoorbeeld
de Schumann-plaat werd, op
genomen op het vermaarde
Cavallé-Coll-orgel in César
Franck's Sainte Clotilde kerk
in Parijs; „Mozart" op het
Stumm-orgel van Kirchheim-
bolanden waarop Wolfgang
Amadeus zelf gespeeld moet
hebben; de registermogelijkhe-
den van dit instrument wor
den op de Mozart-plaat ver
rukkelijk benut
Niet vergeten
Zoals gezegd: vaste stam
gasten van de ogelliteratuur
als Bach, Handel, Buxtehude
en Couperin komen niet aan
bod; ook de Franse orgelro-
mantiek en de daarop voort
bouwende richtingen niet.
Waartegenover staat andere
meesters een volle kans krij
gen; niet alleen omdat ze voor
de historie van de orgelmuziek
belangrijk zijn, maar ook van
wege bijzonder mooie compo
sities. We denken dan bijvoor
Toeren door
de muziek
beeld aan een complete orgel-
mis van André Raison, de gro
te inventiviteit van Spanje's
Joan Cabanilles en de fijne
orgellyriek van Tsjechische
meesters.
Ook Nederland is in het album
niet vergeten; de renaissance
muziek wordt door Hubert
Schoonbroodt gespeeld op het
orgel van Maastricht's O.L.
Vrouwe basiliek (in 1963 door
Fientrop fraai geresaureerd)
en in de componistengallerij
kregen naast enkele Zuidne
derlandse barokspecialisten
Sweelinck's variaties op het
lied „Ich ruf zu dir, Herr
Christ", een plaatsje.
Extra winstpunt is dat Schu
mann en Beethoven voor hun
orgelmuziek een betere kans
krijgen, dan hun meestal op
recitals geboden wordt
G.v.L.
DONDERDAG 2 OKTOBER
Koninklijk» Schouwburg 20.15
De jongste dag (Haagse Come-
die) (J)
HOT 20.30 Knecht (Nieuwe Ko
medie) (J)
VRIJDAG 3 OKTOBER
Koninklijke Schouwburg 20.15
De jongste dag (Haagse Come-
die) (J)
HOT 20.30 Knecht (Nieuwe Ko
medie) (J)
Poppentheater Guldo van Deth
20.30 Cabadrama, solotoneel Jan
Veelo.
Theater In de Steeg 20.30 Julia,
toneelspel met Gerard Hemmes
en Boudewijn Spitzen (J)
Dlllgentla 20.15 Fiesta Gitana
Congresgebouw 20.15 Julien
Clerc
Zeepost
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden De data. waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd, staan, tussen haakjes,
achter de naam van het schip vermeld
Argentinië ms Bernburg (7/10); Austra
lië ms Jervis Bay (8/10); Brazilië ms
Bernburg (7/10). Canada ms CP Voya-
geur (8/10); Indonesië ms Borussia
(6/10). Israel ms Walenburgh (6/10). ms
Dama (9/10); Japan ms Tokyo Express
(9/10); Ned Antillen ms Dorthe Olden-
dorft (6/10); Nieuw-Zeeland 2 x per
week via Engeland; Suriname ms Mer-
curius (8/10); Verenigde Staten van
Amerika ms Atl Cognac (8/10), ms SI.
Resource (10/10); Z.-Afrika (Rep.) ms
Musi-Lloyd (6/10)
GROENTEVEILING LEIDEN (1-10)
Andijvie 34-55; pronkbonen 45-1,25;
snijbonen 1.95-2.50; stambonen 1,85-
3.45. spitskool 66-80; prei 78; postelein
77-1.22; spinazie 56-89. spruiten A 1,35
1,74; spruiten B 1.73-1.95. spruiten C
151; tomaten A 31-4,-. tomaten B 30.
tomaten C 5.10-5,70. tomaten CC 2,80;
uien 36-65; witlof 3.50-3.70; knolselderij
40-50; komkommers AA 43-44; kom
kommers A 31-33; komkommers B 22-
24. komkommers C 20-21. komkom
mers D 22-23; komkommers E 35-37;
sla zwaar 24-42. bleekselderij 20-30;
peterselie 17-28, paprika's p. stuk 22-33.
KAASMARKT WOERDEN (1 okt.) - Aan
voer 44 partijen. Prijzen in guldens per
kg 1e en extra kwal 6,55-6.85, 2e
kwal. 6,35-6,54 en zware kwal. 6.86-7.25.
Handel redelijk
VEEMARKT DEN BOSCH. (1 okt.) -
Aanvoer: totaal 9714, runderen 2423.
graskalveren 323. vette kalveren 120.
nuchtere kalveren 4045. schapen of
lammeren 1942. slachtvarkens 836. lo
pers 25 en slachtrunderen 1378 Pnjzen
(in guldens): melk- en kalfkoeien 1450-
2575. guiste koeien 1150-1750. kalvaar-
zen roodbont 1675-2550 en zwartbont
1400-2050. klamvaarzen 1350-1775.
guiste vaarzen 1250-1575. pinken 805
1225. graskalveren 476800. nuchtere
kalveren voor fok of mesterij roodbont
340-550 en zwartbont 320-475. weide-
schapen 110-160. lammeren 115-155.
stieren 1e kwal. 6.75-7,15. 2e kwal
6.408.65. vaarzen 1e kwal. 6,158.75, 2e
kwal. 5,508,05, koeien 1e kwal. 6,15-
6,60, 2e kwal. 5.45-6,00 en 3e kwal.
5,255,45. worstkoeien 4,20-5,25. vette
kalveren 1e kwal. 5,255,50, 2e kwal.
5,00-5.20 en 3e kwal. 4.75-4.95. nuchte
re slachtkalveren 1.50-1.70. slachtzeu-
gen Ie kwal 2.82-2,88. 2e kwal. 2.74-
2.80 en 3e kwal 2.652.73. slachtvar
kens 2.852.95. vette schapen 140-185
en vette lammeren 165210. Overzicht
(resp. aanvfcer. handel en prijzen):
melk- en kalfkoeien minder-redelijk-
pnjshoudend. guiste koeien normaal-re
delijk-stijf prijshoudend, jongvee min-
der-vrij-goed-goed prijshoudend, vette
kalveren gewoon-matig-flauw prijshou
dend. nuchtere kalveren groot-trager-
iets aflopend, schapien en lammeren
minder-rustig-prijshoudend, slachtvee
minder-iets levendiger-stijf duur en
slachtzeugen minder-vrij vlot-vaster.
Universitair nieuws
Aan de Technische Hogeschool te Delft
zijn geslaagd voor kandidaatsexamen
bouwkundig ingenieur de dames S.
Koenes-Davies Haarlem, M J Langen-
berg Rijswijk, de heren F. van Beek
Amsterdam, J F. van Beemen Zoeter-
meer J. H. M. Blokhuis Haaksbergen,
A. W J Boerkoel Badhoevedorp. P J.
Bos Delft. P J C. M van den Brink
Laren. G A T Bruins Delft. K Buiten
dijk Oud-Beijerland. C Buijs Delft. K
Bijlsma Vlaardingen. P M Capelle
Spaarndam, P A. E Chlimintzas Delft.
R T M Dreissen Klimmen. N T van
Eek Wassenaar, C. M. Eekhof Nelter-
den. H Gabeler Delft.H de Graaf Bus-
sum. I Grootveld Schiedam. J. A.
Haarsma Delft, W A. Hage Brielle. A
H G den Hollander Hillegom. A van
Hoorn Rotterdam. C A. Jagtman Leid-
schendam, L J. Jorritsma Montfoort, D
v.d. Keilen Delft. P. C. Kloprogge Vlaar
dingen, L Lemmer Delft, A. U. Luechin-
ger Den Haag. J C. Maat Den Haag,
A. D. v.d. Mark Vlaardingen. H A. G.
M Masthoff Delft, M M Mauve Heem
stede, J. C M Meuwissen Breda. H
Mihl Warffum. A A Moazzami Shirazi
Delft. A. W J M. Oom en Delft. E E.
T Peeren Den Haag. H. Plomp Rijswijk.
P de Ruijter Delft T A. J. Schiere
Alphen a/d Rijn. A. M. M. Schuring
Delft. J B L. Simon Utrecht. P. H. J.
Staats Rotterdam, H. G Staller Haarlem.
H G M Stol Warmond. J. W Tjeenk-
Willink Epe. F J. M Tonino Delft A
J Verhage Voorburg. M K Volbeda
Drachten, F. Wessel Berkel en Roden
rijs. C P J M. v.d. Wiel Tilburg. R.
C. V Willenswaard Den Haag, H. R. v.d.
Woude Amsterdam.
Kandidaatsexamen scheepsbouwkundig
ingenieur, M. H de Vries Delft.
Doctoraalexamen elektrotechnisch in
genieur J. W Hoeksma Pijnacker, A H.
F van Vliet Delft.
C. Dargaud SA 1975
WE SAAM OME» EVEN WAT
ORKNARPEN IM DE5ALOONI EM
DAAROM ZAL IK WAT
MAATREGELEN MEWEf^-
ZODAT JE ER N.ET
TU55ENUT KUNT
knijpen'
C\ [O
■93
-
door
JEAN
DULIEU
0-93 De benen van Eucalypta
waren nu weer recht, nadat de twee
kabouters met veel moeite haar kur-,
ketrekkers hadden teruggedraaid.
Maar de heks zelf zat nog wel een
beetje in de knoop. „Ik weet waar
achtig niet goed meer hoe mijn lede
maten precies moeten zitten," klaag
de ze. „Tja," kraste Salomo, „je hebt
het je zelf op de hals gehaald, oud
loeder." Intussen fluisterde een Boe
boom Paulus toe: „Je mag haar wel
in de gaten houden. Ze staat zo
vreemd met haar handen te foezelen.
Waarschijnlijk voert ze nog wat in
haar schild." Eucalypta stond nu wel
weer recht, maar ze keek verdacht
onschuldig en ze mompelde ook het
een en ander.
Suske en Wiske De vinnige Viking
Het Vaticaan roept nooit een nuntius te
rug, ook niet als een andere natie wel haar
ambassadeur bij de Heilige Stoel terug
haalt. Dat is een van de keiharde regels
van de Vaticaanse diplomatie, zo
schrijft onze correspondent in Rome en
dus is de nuntius in Madrid, mgr. Luigi
Dadaglio, na een paar dagen vakantie in
Rome, dinsdag teruggekeerd naar de
Spaanse hoofdstad.
De Spaanse ambassadeur bij het Vaticaan,
Gabriel Valderrama, bevindt zich ook in
Madrid, in allerijl teruggeroepen, nadat
paus Paulus voor de zoveelste keer in twee
weken de Spaanse regering én generaal
Franco had veroordeeld vanwege de exe
cuties van vijf jonge Basken.
Zelden in de geschiedenis is de verhouding
tussen Spanje en het Vaticaan zo verkoeld
geweest als momenteel. Ondanks alle di
plomatieke motiveringen en verklaringen
blijft het een ongekend feit dat het meest
katholieke land ter wereld een ambassa
deur bij het Vaticaan terugroept. Strikt
genomen zijn diplomatieke betrekkingen
tussen beide momenteel verbroken. Een
situatie die nog maar kort geleden ondenk
baar was, maar die in de loop der jaren
toch ook langzaam gegroeid is.
Mgr. Dadaglio, sinds 1967 nuntius in Span
je, is voor zijn terugkeer door paus Paulus
in privé-audiëntie ontvangen. Men kan
hooguit raden naar de inhoud van dat
gesprek. Of de paus heeft verzocht om een
politiek van zekere verdraagzaamheid en
van geduld, óf hij heeft zijn nuntius (even
als het Spaanse episcopaat) de boodschap
meegegeven geen al te lijdzame rol meer
te spelen in het land van Franco, die het
nu duidelijk verbruid heeft in het Vati
caan, waar men nogal bitter gestemd op
merkt: „Men laat de paus niet driemaal
voor niets aan de deur kloppen, men trekt
geen officiële regeringsdelegatie terug aan
de vooravond van een groot en nationaal
en katholiek feest als de heiligverklaring
van een Spaanse dominicaner missionaris,
men roept geen ambassadeur terug".
De interventies van de paus hebben veel
aandacht getrokken in de hele wereld,
vooral zijn dramatische nachtelijke poging
om de executies alsnog te voorkomen.
Weliswaar is het geen persoonlijk gesprek
tussen paus en generaal Franco geweest,
maar de pauselijke telegrammen en tele
foontjes zijn met de grootst mogelijke
spoed door de diplomatieke kanalen ge
voerd.
Opmerkelijk is het daarom in een van de
belangrijkste Italiaanse kranten, de „Cor-
riere della Sera", een groot artikel op de
voorpagina te lezen, waarin staat, dat de
paus zelf had moeten gaan. „Als hij in
Madrid aan een gesloten deur had geklopt
zou dat ook geen flater voor hem, noch
voor de katholieke kerk zijn geweest. De
hele wereld zou immers achter deze daad
hebben gestaan", aldus de schrijfster Nata
lia Ginzburg.
„Waar vijf levens op het spel staan schie
ten telegrammen en telefoontjes tekort;
dan moet je de trein of het vliegtuig nemen
om met alle persoonlijke overwicht en
belangrijkheid te gaan bemiddelen". Zij
veronderstelt dat paus Johannes zoiets ge
daan zou hebben, zoals die alles onver
wacht en onconventioneel deed, maar deze
opmerking lijkt meer nostalgisch dan te
recht
In Spaanse kerkelijke kringen is men in
tussen niet erg rouwig om de huidige stand
van zaken. Een dergelijke scherpe politiek-
diplomatieke tegenstelling als nu zou in
derdaad wel eens tot een stormachtige
ontwikkeling kunnen leiden: afschaffing of
ten minste herziening van het concordaat,
meer onafhankelijkheid van de staat en
meer vrijheid op het eigen kerkelijke erf
voor de bisschoppen. Het is lang geleden
dat het Vaticaan Franco steunde. Het inge
wikkelde concordaat waarin hij tal van
merkwaardige privileges kreeg, tot en met
de benoeming van hem welwillende bis
schoppen toe, is werkelijk verleden tijd.
In de zestiger jaren al is de houding van
de Spaanse kerk begonnen te veranderen.
Mede onder invloed van de anti-Franco
acties in het Baskenland. Het kwam tot
vermaningen en terechtwijzingen door
Franco, bisschopszetels bleven lang open
staan, priesters werden gearresteerd van
wege „staatsgevaarlijke activiteiten" en
bisschoppen kregen huisarrest.
Het Spaanse episcopaat is lang verdeeld
geweest. Een deel trouw aan het orde- en
gezagprincipe van Franco, een deel vrijer
en vernieuwd denkend, ook al onder in
vloed van het concilie waar een nogal
kritische houding tegen het Francoregime
werd ingenomen.
Het lijkt nu wel zeker dat het concordaat
van 1953 tussen Spanje en het Vaticaan
z'n langste tijd gehad heeft, temeer ook
omdat het Spaanse episcopaat steeds
krachtiger aandringt op de formele schei
ding tussen godsdienst en politiek, tussen
kerk en staat in Spanje.
Kerk
en
wereld
In een telegram aan partijlei
der Brezjnev heeft het breed
moderamen van de hervorm
de kerk aan de Russiche rege
ring diepe bezorgdheid uitge
sproken over het lot van Yev-
geni Barabanov (32), die her
haalde malen is gedreigd met
opneming in een Moskouse
psychiatrische inrichting op
grond van zeer summiere me
dische indicatie
Barbanov heeft in een drin
gend telefoongesprek naar
West-Europa verzocht om on
middellijke hulp. Hij heeft ook
gevraagd om telegrammen uit
het Westen. Deze jonge publi
cist heeft een aantal artikelen
geschreven, onder meer over
de toekomst van de Russische
kerk, die binnenkort zullen
worden gepubliceerd.
De reden voor de Russische
autoriteiten hem aan te grij
pen is gelegen in zijn kronie
ken, die hij naar het westen
zond en waarin werk van Rus
sische dichters en memoires
vanuit werkkampen en foto's
van vervolgde schrijvers wa
ren opgenomen.
Barabanovs werk geniet grote
waardering, zo schrijft het
breed moderamen aan de Rus
sische regering, zowel binnen
als buiten de Sovjet-Unie. Het
breed moderamen spreekt de
hoop uit dat Brezjnev zijn in
vloed zal aanwenden om te
voorkomen dat maatregelen
op grond van niet-medische
motieven tegen Barabanov
zouden worden genomen.
De Anglikaanse bisschoppenconferentie in
de Verenigde Staten heeft een openlijke
berisping toegediend aan de vier bisschop
pen, die vorig jaar en dit jaar in totaal
vijftien vrouwen de priesterwijding heb
ben toegediend. Het besluit tot de beris
ping werd genomen met 115 tegen zeven
tien stemmen en tien onthoudingen.
Tegelijkertijd nam de bisschoppenconfe
rentie het besluit een ad hoe commissie op
te richten, die moet bekijken wat er ge
daan moet worden voor de priesterwijding
van vrouwen, wanneer de algemene verga
dering der episcopaalse (anglikaanse) kerk
de vrouw tot het ambt zou toelaten. De
commissie dient hierbij bijzondere aan
dacht te geven aan wat de andere kerken
binnen de anglikaanse gemeenschap doen.
Zoals bekend fungeren in de anglikaanse
kerk van Hongkong reeds enkele jaren
vrouwelijke priesters. Ook wordt in het
besluit eraan herinnerd, dat de anglikaan
se bisschoppenconferentie in de Verenigde
Staten reeds in 1972 en in 1974 het beginsel
had goedgekeurd, dat de vrouw moet kun
nen worden toegelaten tot het priester- en
bisschopsambt.
Serieuze aandacht besteedde de bisschop
penconferentie aan de brief, die kardinaal
Willebrands, hoofd van het secretariaat
voor de eenheid, heeft geschreven aan de
primaat van de anglikaanse gemeenschap,
aartsbisschop Donald Coggan van Canter
bury.
Daarin had de kardinaal verklaard, dat
een officiële en praktische toelating van de
vrouw tot het priesterambt in de angli
kaanse gemeenschap „een ernstig nieuw
element zou veroorzaken in de dialoog
over de aard van het ambt", die momenteel
gevoerd wordt tussen Canterbury en Ro-
De wijding van de vrouwen in de Verenig
de Staten noemde kardinaal Willebrands
in een gesprek met episcopaalse bisschop
pen „volkomen onverantwoord".
De openstelling van de priesterwijding
voor de vrouw is ook voor veel katholieke
Vrouwen overigens geen punt van discus
sie. Dit blijkt uit een recente bijeenkomst
van vrouwelijke religieuzen in de Verenig
de Staten. Bij deze vergadering van bijna
achthonderd vrouwelijke religieuzen in
San Francisco was de kwestie slechts hoe
de toelating tot de wijdingen bereikt moet
worden en hoe lang dit nog zal duren.
De vergadering, die een dertigduizend zus
ters vertegenwoordigde, vroeg zich zelfs af,
welke geldigheid moet worden toegekend
aan beslissingen van een kerk, waarin de
helft van de leden als onvolwassen wordt
behandeld, soms zelfs genegeerd, gemani
puleerd en onderdrukt
