Van Dam legt
huren aan banden
Uitstel executies
in Spanje
mogelijk
Van der Stoel pleit in
VN voor mensenrechten
£eklocSotiAtmt
VLAKSCHUREN"
SOMS RISKANT
Huisvrouwen sparen
minder zegels
Loongrens
ziekenfonds
30.900,-
IRA heropent
strijd tegen
Britse leger
Weerzien na
vier maanden
Nuth: geen
plaats voor
Surinamers
Royale kans geven
Toneelgroep
Voorschoten speelde
in Duivenvoorde99
I
I
- I
I
EU
Rijkspostspaarbank
Motorolie
onschadelijk
Jamani blijft verzet plegen
Politiemannen
graag op
KLM-vluchten mee
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Staatssecretaris van
Dam (Volkshuisvesting) wil de
vrije huren aan banden leggen. Hij
heeft zo weinig vertrouwen in de
werking van vraag en aanbod op
de woningmarkt, dat hij de huur
verhoging wil laten toetsen aan
door het rijk vast te stellen nor
men. De kwliteit van de woning
zal daarbij een belangrijke rol spe
len. Gisteren maakte hij de voor
1976 geldende regels betreffende de
huurpijsverhogingen bekend. Deze
gaan op 1 april 1976.
Globaal zal per 1 april 1976 de
trendmatige huurverhoging 8 pet.
bedragen.
- voor woningwetwoningen (van gemeenten
en coöperaties) geldt in principe een maxi
male huurverhoging van 8 pet, tenzij het
naoorlogse woningen zijn, waarvan de hum-
is achtergebleven bij de kwaliteit. Dan is een
verhoging van 8 tot 12 pet mogelijk.
- voor particuliere huurwoningen is niet-geli-
beraliseerde gebieden (het westen en de
provincie Utrecht) geldt een verhoging van
0 tot 8 pet, tussen huurder en verhuurder
overeen te komen. Dit geldt echter niet als
het vrije sector-woingen betreft, want daar
van is de hum vrij.
- voor particuliere huurwoningen in de geli
beraliseerde gebieden (het overige gedeelte
van Nederland) geldt dat de huurverhoging
vrij is. Maar er is wel een meldingsplicht
van huurverhogingen van meer dan 8 pet
- van alle voor-oorlogse woningen mogen de
huren niet meer dan 8 pet stijgen.
Het hierboven geschetste systeem kan echter
doorbroken worden door het stelsel van
huuraanpassingen, gebasseerd op de kwali
teit van de woningen.
DEN HAAG (ANP) Doe-het-zelvers die een vlakschuunna-
chine aanschaffen, lopen het risico een niet geheel ongevaar
lijk apparaat in huis te halen. Een kwart van de voor de
hobbyist in de handel zijnde vlakschuurmachines voldoet niet
aan de elektrische veiligheidseisen.
Dit blijkt uit een test van de Stichting Vergelijkend Warenon
derzoek naar de kwaliteit en gebruikseigenschappen van zes
tien van deze schuurmachines. Meer lof heeft de stichting voor
de wijze waarop de fabrikanten bewegende, scherpe en klem
mende delen hebben afgeschermd, waardoor mechanisch de
kans op verwonding uiterst gering is.
DONGEN (ANP) Nederlandse huisvrouwen zijn in de
afgelopen vier vijf jaar minder zegels gaan sparen en ook
minder positief hierover gaan denken.
Dit blijkt uit een landelijke steekproef die het bureau Interact
in het Brabantse Dongen onder 800 vrouwen heeft gehouden.
Bmeau Interact wijt deze ontwikkeling aan een toename van
de prijsbewustheid van de huisvrouwen, die het directe voor
deel van lagere prijzen prefereren boven het uitgestelde voor
deel van spaaracties.
(Van onze correspondent)
MADRID Het is mogelijk, dat het Spaanse kabinet,
dat vandaag in zitting bijeen is, nog geen besluiten
zal nemen ten aanzien van de ten uitvoer legging van
zes uitgesproken en door de militaire autoriteiten
bekrachtigde doodvonnissen. Dit zou automatisch uit
stel van de executies inhouden,
i Dit houdt verband met het hui-
j dige verblijf van de Spaanse
minister van buitenlandse zaken
in de VS. Hij onderhandelt daar
met Kissinger over de vernieu
wing van het 22 jaar oude de
fensieakkoord en hij moet ver
der dinsdag een belangrijke toe
spraak houden in de VN, waar
de kwestie Spaanse Sahara aan"
de orde komt.
Uitstel betekent geenszins afstel,
^tenzij voor de beide ter dood
veroordeelde zwangere vrou
wen. De wet staat niet toe dat
zwangere vrouwen ter dood
worden gebracht; dat kan pas
veertig dagen na de bevalling.
Spanje heeft evenwel een lange
traditie wat het gratieren van
vrouwen betreft en algemeen
wordt aangenoemen dat deze
traditie ook in deze beide geval
len wordt voortgezet.
Wat de overige niet ter doodver-
oordeelden betreft: zij kunnen
op zijn vroegst morgen terecht
worden gesteld indien het kabi
net de executies onderstreept en
Franco geen gratie verleent.
Intussen stromen van alle kan
ten de protesten tegen een even
tuele ten uitvoer legging van de
vonissen binnen. De belangrijk
ste was wel, die van het Europe
se parlement, waarin tevens
aangedrongen wordt op „bevrie
zing" van de betrekkingen met
Spanje.
Paus Paulus 78 jaar
Paus Paulus viert vandaag zijn achtenzeventigste verjaardag.
Ondanks zijn leeftijd en steeds terugkerende berichten over
een achteruitgang in zijn gezondheidstoestand, maakt hij het
goed, volgens een recent bericht in de Osservatore Romano.
Advies Ziekenfondsraad
AMSTELVEEN (ANP) - De
Ziekenfondsraad zal de staats
secretarissen van volksgezond
heid en sociale zaken adviseren
de loongrens voor de verplichte
ziekenfondsverzekering (nu
27.550) per 1 januari 1976 op
30.900 te brengen.
Ten aanzien van het maximum
premiedagloon heeft de raad
gisteren besloten een bedrag
van 101 te adviseren. De Zie
kenfondsraad verzoekt de be
windslieden spoedig een beslis
sing over de loongrens te ne
men. Dit omdat het bedrijfsle
ven graag voor de peildatum 1
november op de hoogte wil zijn
zodat het zijn administratie tij
dig kan aanpassen.
DUBLIN (UPI) - Het verboden
Ierse republikeinse leger (IRA)
heeft Groot-Brittannië ervan be
schuldigd de zeven maanden ge
leden gesloten stilzwijgende
overeenkomst te schenden en
zijn gevechtsbrigades opdracht
gegeven het Britse leger met
gelijke munt terug te betalen.
In februari van dit jaar staakte
de IRA de strijd die erop is
gericht de Britse troepen uit
Noord-Ierland te verdrijven.
De verklaring van de IRA komt
op hetzelfde moment als de pu
bliciteitscampagne van de Sinn
Fein, een legale politieke bewe
ging in Noord-Ierland. De Sinn
Fein wil van de Britse regering
een openlijke verklaring dat
Groot-Brittannië zich terug zal
trekken uit Noord-Ierland.
NEW YORK Minister .Van der Stoel heeft bepleitte tevens de benoeming van een hoge
gisteren in de algemene vergadering van de Ver- commissaris voor de rechten van de mens en,
enigde Naties voorgesteld dat nog deze zitting, eventueel, de instelling van een raad voor de
d.w.z. voor het einde van het jaar, wordt nage- mensenrechten als permanent orgaan van de vol-
gaan hoe aan de dringendste behoeften van de kerenorganisatie.
ontwikkelingslanden kan worden voldaan. Hij
Onder een vloed van vreugdetranen van zijn
familieleden is gistermiddag de vrachtwagen
chauffeur Henk Schoonus uit Udenhout van
een gedwongen verblijf van vier maanden in
Turkije op Schiphol teruggekeerd. De vracht
wagenchauffeur was betrokken bij een aanrij
ding bij Yildizeli in Oost Turkije. Hierbij kwa
men elf passagiers van een Turkse bus om het
leven en liepen zes inzittenden zwaar letsel op.
De heer Schoonus werd in eerste instantie
aansprakelijk gesteld op grond van een later
ingetrokken verklaring van een Turkse schaap
herder. Nadat de verzekeringsmaatschappij
van de heer Schoonus 360.000 gulden aan de
nabestaanden van de Turken had uitbetaald en
het vooronderzoek in het ongeval was afgeslo
ten mocht de vrachtwagenchauffeur Turkije
verlaten.
Becht vermoord
BUENOS AIRES (ANP) - De
Nederlandse technicus J. Becht
van Fokker, wiens stoffelijk
overschot zaterdag in de omge
ving van Buenos Aires is gevon
den, zou zijn gedood door een
commando guerrilla-strijders
die hem wilden ontvoeren. Dit
heeft een hoge politiefunctiona
ris gezegd, zo meldt het dagblad
Ultima Hora. Diefstal zou niet
het doel zijn geweest want op
het slachtoffer is een aanzienlij
ke hoeveelheid geld gevonden.
De rede van mr. Van der Stoel
vormde een krachtig pleidooi
voor handhaven van de mensen
rechten, voortgang op de weg
naar ontwapening, versterking
van de Verenigde Naties en het
doortrekken van de lijn van de
speciale assemblee over een
nieuwe economische orde.
De kans dat het, evenals op de
vorige vergadering tot een con
frontatie van arme en rijke lan
den zal komen is mede dank zij
de speciale assemblee kleiner
geworden en nu de mogelijk
heid dat de universaliteit van de
VN door maatregelen tegen Is
raël wordt aangetast afneemt,
moet worden geprobeerd de vol
kerenorganisatie doeltreffender
te maken, aldus de Nederlandse
bewindsman.
Minister van der Stoel heeft met
zijn Indonesische ambtsgenoot
Adam Malik de kwestie van de
politieke gevangenen bespro
ken.
De Pakistaanse minister van
buitenlandse zaken, Aziz Ah
med, heeft in een kort gesprek
met mr. Van der Stoel getracht
de Nederlandse steun te verwer
ven voor het Pakistaanse lid
maatschap van de Veiligheids
raad. De Aziatische landen heb
ben voor de komende periode
recht op een zetel in de raad,
en zowel India als Pakistan heb
ben zich kandidaat gesteld.
NUTH (ANP) De Limburgse
gemeente Nuth is niet van plan
in te stemmen met de komst
van ongeveer 200 Surinamers in
het klooster Huize Maria".
Het klooster is volgens de raad
te oud om goede huisvesting te
garanderen. Ook is men bang
dat de geplande samenwoning
ghettovorming teweeg zal bren
gen, waarbij verhoogde agressi
viteit en criminaliteit het gevolg
zouden zijn.
Slachtoffer van
geweld krijgt
hoogstens
ƒ25.000
DEN HAAG (ANP) - Slachtof
fers van geweldmisdrijven zul
len ten hoogste 25.000 uitge
keerd kunnen krijgen uit het
schadefonds geweldmisdrijven
van de overheid. Het maximum
van 25.000 wordt aan het
slachtoffer of diens nabestaan
den uitgekeerd wanneer het om
vermogensschade gaat. Wan
neer de uitkering aan het slach
toffer betrekking heeft op ande
re dan vermogensschade, geldt
een maximum bedrag van
J 10.000. Onder vermogensscha
de worden blijkens de publica
tie in het staatsblad ook de be
grafeniskosten gerekend.
VANUIT HILVERSUM VERSPREIDEN radio- en televisie journa
listen geen opgewekte verhalen over de klassieke zender, die onder
de naam Hilversum IV een paar dagen vóór oudjaar kan starten.
Van die zender mag inderdaad niet beweerd worden: „Als het
kindje binnenkomt, juicht het hele huisgezin". De meeste neven
en nichten (omroepverenigingen) hadden de extra zendtijd welke
oom Harry (Van Doorn) nu beschikbaar stelt, op een heel andere
manier willen benutten. Hoewel ze allemaal hun liefde voor klassie
ke muziek belijden, verfoeien ze bijna allemaal een categorie
klassieke zender.
BOVENDIEN HEEFT DE GEKOZEN OPZET allerlei kwalen. Des
avonds is de zender niet in de lucht en voor zeer velen is dat
de enige tijd (buiten het weekend) waarop ze gericht naar muziek
kunnen luisteren.
De opzet van Hilversum IV is (buiten het weekend) nogal star en
daardoor educatief weinig doordacht; er hebben in Hilversum
betere plannen gecirculeerd; de twee uur „gesproken woord" die
de muziek gaan onderbreken, gaat elke zendgemachtigde op zijn
eigen manier volmaken, zodat de vrees gewettigd lijkt, dat hier
weinig lijn in zal komen.
Voorts is het uurbedrag dat de bewindsman voor het program heeft
vastgesteld minimaal en zal het voor de coördinatie-commissie een
hele toer zijn om te voorkomen dat bepaalde werken steeds en
andere nooit aan bod komen.
NEEN, EEN LEUK SFEERTJE is het niet, waarin straks de muziek
van Obrecht tot Boulez een eigen huis kan betrekken; het heeft
alle kenmerken van een noodwoning. En toch moet het project
een royale kans gegeven worden; ook de opiniepeiling welke mr.
Van Doorn terzake gelast heeft, mag geen „vluggertje" worden,
maar moet naast simpele kwantitatieve gegevens ook oorzaken van
tevredenheid of ongenoegen zien te achterhalen.
In hun eigen belang moeten omroepverenigingen Hilversum IV een
loyale kans geven. Zo niet dan zal straks bij teleurgestelden de
roep om een machtiger NOS of een nationale omroep weer sterk
toenemen.
In een ei-volle Marot-zaal van
het Kasteel Duivenvoorde speel
de gisteravond de Toneelgroep
Voorschoten een in drie delen
uiteenvallend programma van
bekende toneelwerken. Achter
eenvolgens speelden zij de mo
noloog over „De schadelijkheid
van tabak" van Tjechov, „In de
schemer" van Willy Corsari en
na de pauze de eenakter „een
zonnige morgen" van Alvarez
Quitero, waarmee zij het zich
niet gemakkelijk heeft gemaakt.
Leo Valk speelde de monoloog
van Tjechov, waarbij het soms
verwarrende gegeven het uiter
ste van de speler vraagt. De
acteur bleef bij deze interpreta
tie teveel zichzelf terwijl het
bange, soms vervelende typetje
bijna in het geheel niet naar
voren kwam. Bij „In de sche
mer" dat de voortdurende op
bouw van een spanningsboog
moet uitstralen, misten we van
Irene Utermark en Gerard Ben
dien een diepgaande visie op
hun rollen, terwijl de tekstbe
handeling voorbij ging aan de
gevoelsmatige opzet die moet
leiden tot de climax.
Na de pauze werd het beter toen
de groep de eenakter „Een zon
nige morgen" ten tonele voerde.
Hierbij werd - waar een oude
dame en heer in een toevallig
gesprek ontdekken dat zij el
kaar vroeger gekend en liefge
had hebben - gretig gebruik ge
maakt van de mogelijkheden
die de tekst biedt Het waren
Babs van Weenen en Thijs van
Toorn die een heerlijk stukje
toneel ten beste gaven en waar
mee het publiek zich ook koste
lijk kon vermaken. Onze kritiek
moet echter in de schaduw van
deze toneelavond blijven omdat
de groep het met déze inzet nog
ver zal kunnen brengen.
VAN BUUREN
Spaardeposito
met 83/4%rente
Looptijd 7 jaar, vaste rente 83A%
Looptijd 6 jaar, vaste rente 81/2%
Looptijd 5 jaar, vaste rente 81/4%
Looptijd 4 jaar, vaste rente 8
Minimum storting f 1.000,-
Rente jaarlijks opneembaar
Tussentijdse opneming mogelijk
voor aankoop eigen huis
Vraag uitvoerige informatie
Zend mij de folder met uitgebreide inlichtingen
over deze spaardeposito's.
Naam I
Straat
Woonplaats
Deze coupon ongefrankeerd opsturen naar
Rijkspostspaarbank, Amsterdam.
uw nationale spaarinsteiting 53^
Olieproducenten:
(Van onze correspondent)
BONN - Olieproducenten heb
ben verontwaardigd gereageerd
op het bericht van het VW-con-
cern, dat de motoren van
Volkswagens en Audi's worden
geruïneerd wanneer ze met de
oliesoort 10W50 worden ges
meerd. Het VW-concern zegt,
dat de garantiebepalingen ver
vallen indien de autobezitter
deze olie gebruikt.
De olieproducenten menen, dat
in het algemeen van beschadi
ging van de motoren door het
gebruik van deze olie geen spra
ke kan zijn. Men zinspeelt er
echter wel op, dat de olie-door
latende ventielen in de VW-mo-
tor niet deugdelijk zouden zijn
en de meeste producenten raden
VW zouden zijn en de meeste
producenten raden VW en Audi-
bezitters het gebruik van olie
10W50 dan ook af.
Olieminister Amouzegar van Perzië werd gisteren van alle kanten onder
vuur genomen bij het verlaten van de OPEC-vergadering in Wenen
LONDEN (Reuter) De Saoedische minister van «olie, Achmed
Zaki Jamani, heeft gisteravond in Londen verklaard dat hij niet
bereid is een grotere prijsverhoging dan vijf procent voor ruwe
olie te accepteren.
Hij zei tegen de pers dat hij naar Londen was gekomen om een
telefoongesprek met de Saoedische hoofdstad Riaad te voeren. Hij
kon vanuit Wenen geen verbinding krijgen. Jamani verliet gisteren
de ministerraad van de Organisatie van Olie Exporterende Landen
(OPEC) in Wenen, waar kennelijk grote meningsverschillen bestaan
over de omvang van de prijsverhoging.
Bonden protesteren, maar:
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Hoewel de politiebonden bij de regering hebben
geprotesteerd tegen het beschikbaar stellen van rijkspolitiemen
sen voor beveiliging van KLM-vluchten, blijken de politiemannen
zelf juist erg gesteld te zijn op deze luchtreizen.
De bonden vinden dat het korps rijkspolitie toch al onderbezet
is, en dat de rechtspositie van de meevliegende politiemannen
onvoldoende geregeld is. Zij hebben hun leden aangeraden zich
niet meer voor de KLM-vluchten beschikbaar te stellen. Een
politieman op Schiphol: „We maken alleen gebruik van wachtmees
ters die zich vrijwillig voor dit werk opgeven. En het aantal
vrijwilligers is relatief groot Op een totaal korps van 9000 man
kan het uitlenen van 15 man niet als een grote aderlating worden
beschouwd. Wij gunnen onze jongens best de lol om ook de vleugels
eens uit te slaan. De bezwaren van de bonden lijken deels
gebaseerd op de belangen van hen die op de grond blijven en
door de afwezigheid van een vliegende collega misschien iets
zwaarder worden belast". De belangrijkste taak van de ongewapen
de agenten is te controleren dat tijdens tussenlandingen geen
wapens aan boord gesmokkeld worden.
