C.D.A. wacht in spanning
op partijraad A.R.P.
Vier Starfighters
boren zich in berg
1 2
Nederlander in
Turijn gedood uit
liefdesverdriet
Piet
met
Spijkers: geen geschipper
democratie in de bedrijven
Morgen
beslissende
politieke
fase
Hulp voor
hindostaanse
Surinamers
O interdecor
Woningverbetering?
CNV treurt
niet over
federatie
NW-NKV
Enorme school
walvissen voor
RivTera-kust
Hoog gezeten
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1975
LEiDaE COUHAiN i
PAGINA 7
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Nog steeds is
de totstandkoming van het
Christen Democratisch Appel
(CDA) een kwestie van stem-
mentellerij. Na het eerste con
gres van het CDA op 23 au
gustus, wisselen het „ja" en
het „nee" elkaar net als bij
het weerhuisje af. Daarbij
moet wel worden gezegd dat
het „nee" het meest te voor
schijn komt. De kans is groot
dat de morgen te houden ver
gadering van de AR-partij-
raad deze indruk zal verster
ken.
De AR-partijraad is voor de
bijna 100-jarige partij geen
glorieuze gebeurtenis. Want
tussen het eerste congres van
het nog niet gevormde CDA
en deze noodzakelijk gewor
den partijraadsvergadering is
een schrijnende verdeeldheid
binnen de ARP naar buiten
getreden. Een verdeeldheid die
weliswaar het CDA betreft
maar die de ARP zelf onder
spanning zet. Het zal littekens
achterlaten bij de „anti's". De
AR-partij mag dan misschien
wel opleven bij discussies over
„het principe", het is nauwe
lijks aan te nemen dat de oude
partij uit het huidige conflict
sterker te voorschijn zal ko
men.
In het Christen-Democratische
kamp zijn genoeg realisten,
die van de AR-partijraad geen
wonderen verwachten. Hun
partijraadsvergadering van
morgen manifesteren dat er
binnen de ARP wat aan de
hand is.
Naar verwachting zal Aantjes
op de partijraad wel zo'n twee
derde van de stemmen achter
zich krijgen. Hij heeft dan zijn
leiderschap van de ARP wel
heel duidelijk aangetoond en
tevens het bewijs geleverd dat
zijn partij met hem van oor
deel is dat binnen het CDA
opnieuw een discussie op gang
moet komen over „het functio
neren van de grondslag". KVP
en CHU hebben al laten weten
voor zo'n hernieuwde discus
sie niets te voelen. Nu is de
vraag: hoe hard zijn de twee
standpunten? Is het allemaal
een politiek spel en gaan de
heren uiteindelijk toch weer
met elkaar praten?
Voor vele mensen zal het con
flict dat de ARP doet schud
den en het nog papieren CDA
laat wankelen nogal duister en
wat nuchtere prognose is dat
de vergadering van morgen in
de Rotterdamse Doelen wel
veel principieel gepraat zal op
leveren, maar overigens wei
nig zal oplossen. Waarschijn
lijk blijft het grote menings
verschil dan als een zwaard
boven het CDA zweven. Het
zijden draadje kan het een
half jaar uithouden, want in
het voorjaar van 1976 moet
worden bekeken of er voor
KVP, ARP, en CHU mogelijk
heden zijn om bij de volgende
Tweede Kamerverkiezingen
met een kandidatenlijst uit te
komen.
Mr. W. Aantjes om wie het
gaat weet zich gesteund door
een sterke aanhang. Zijn stel-
lingname van onlangs heeft de
discussies binnen de ARP aan
gewakkerd. De enorme be
langstelling voor de rede die
Aantjes op het CDA-congres
heeft uitgesproken en de bij
zonder grote interesse voor de
op z'n minst erg academisch
zijn. Het conflict betreft niet
de grondslag van de samen
werking waarin de partijen
KVP, ARP en CHU elkaar wil
len vinden. Wat er uit de sa
menwerking van deze vroeger
confessionele, toen christelijke
en nog later christen-democra
tische partijen zal ontstaan,
mag geen vage middenpartij
tussen socialisme en liberalis
me in zijn, maar een partij die
het evangelie als richtsnoer
voor haar politiek handelen
kiest. De vertegenwoordigers
van die partij moeten in hun
politiek handelen het evange
lie als wegwijzer kiezen. Het
CDA wil een volkspartij zijn,
richt zich tot het hele volk en
moet openstaan voor iedereen.
Een „open partij" dus, zegt
vooral de KVP. „Ja maar",
roept de rechtlijnige ARP:
„het CDA moet óók een evan-
gelisch-geïnspireerde beginsel
partij zijn." Aantjes is bang
voor een vage, kleurloze mid
denpartij en eist waarborgen
dat vertegenwoordigers van
het CDA het uitgangspunt on
derschrijven. Nee, zeggen
KVP en CHU, we vragen aan
onze vertegenwoordigers niet
om hun doopbewijs, om een
persoonlijke geloofsbelijdenis.
En gezaghebbende leden van
de ARP, zoals prof. Albeda,
prof. Boukema en mr. Hoog-
endijk vinden dat Aantjes met
zijn „krampachtige" houding
de klok terugzet en zich op
nieuw oriënteert op „het geslo
ten wereldbeeld van een voor
bije periode". „Dat is een weg
waarop wij hem beslist niet
kunnen volgen", zeggen sena
tor Albeda en de zijnen.
„Waarschijnlijk is het conflict
mede een gevolg van de ver
schillende levenssferen, waar
uit de belanghebbende politici,
zoals Aantjes, voortkomen. Ze
spreken eikaars taal nog niet,
waardoor misverstanden gauw
wortel schieten. De meer tot
het compromis geneigde KVP-
ers en CHU-ers hebben te ma
ken met naar de letter ge
schoolde „letter-vaste" ARP-
ers en vanuit die verschillende
denk- en leefwerelden zal al of
niet een christen-democratisch
politiek bolwerk gebouwd
worden.
Voor de ARP zou het mooi
zijn als de familie-ruzie zo
klein mogelijk kan blijven.
Dat zal mede afhangen van de
wijze waarop de verschillende
groepen morgen op de partij
raad zullen opereren. Er zullen
wat amendementen op de ont-
werp-resolutie van het partij
bestuur worden ingediend. In
die resolutie wordt erop aan
gedrongen het gesprek over de
binding van volksvertegen
woordigers aan de grondslag
voort te zetten. Vanuit de par
tijraad zal worden geprobeerd
die resolutie via amendemen
ten enerzijds aan te scherpen
en een hardere opstelling te-
genover KVP en CHU te kie-
zen, en anderzijds zal op ver
zachting worden aangedron
gen. Een verharding zou zijn
als de ARP nu al dreigt de ene
lijst bij de verkiezingen in 1977
niet te laten doorgaan. Wat er
ook van het CDA terecht
komt, duidelijk is dat het con
flict in het christen-democrati
sche kamp tenslotte voor de
landspolitiek, en met name
voor de kabinetsformatie in
1977, vergaande gevolgen kan
en zal hebben.
DEN HAAG - Zeven Suri
naamse organisaties, die zich
hoofdzakelijk bezighouden met
de problematiek van de Hindos
taanse Surinamer in Rotter
dam, Den Haag, Utrecht en Am
sterdam, gaan samenwerken in
de overkoepelende „Stichting
opvang en begeleiding Hindos
taanse Surinamers" (S.O.B.S.).
De stichting werd afgelopen
week in Rotterdam opgericht en
streeft naar samenwerking met
de reeds bestaande Surinaamse
welzijnsstichtingen. Met enkele
hiervan o.m. „Het West-Kruiska
de Project" en de Werkgroep
„S" (remigratie), zijn reeds af
spraken gemaakt om tot een
effectieve samenwerking te ko-
In de beginselverklaring van de
S.O.fi.S. wordt om. gesteld, dat
de Surinaamse hindostaan niet
behoort tot een op zichzelf
staande raciale of culturele
groep, maar een volwaardige
Surinamer is. „Surinamers zijn
misschien wel van elkaar te on
derscheiden, maar niet te schei
den".
Voor de opvang en begeleiding
van uit Suriname komende
landgenoten - in het bijzonder
van Hindostanen - zullen in de
verschillende grote steden infor
matiebureaus worden geopend.
qq
Q O Tapijten, vloerbedekking,
""""1 41 woning-
De NMB helpt u snel aan geld om nu uw plannen
te verwezenlijken. Vraag naar het Speciale Woningkrediet.
Leningen vanaf f 2.000-. Looptijden van 3 tot 8 jaar.
Voor alle andere doeleinden is er de
P.L. Inlichtingen bij alle NMB-kantoren.
nederlandsche
middenstandsbank
(Van onze correspondent)
GRONINGEN „Het heeft wei
nig zin om na te kaarten over
de besprekingen die er zijn ge
weest om te komen tot de vor
ming van een federatie van drie
vakcentrales. Ieder kan weten
dat NVV en NKV het voor het
CNV onmogelijk hebben ge
maakt aan zo'n federatie mee te
doen. Naar het zich laat aan
zien zal nu binnenkort een fede
ratie van twee vakcentrales, en
zeer nadrukkelijk niet van de
Nederlandse vakbeweging, een
feit worden. Ik zie voor het
CNV geen reden om daarom te
treuren. Wij hebben ons beleid
welbewust bepaald en het is
plezierig te mogen constateren
dat dit beleid in ruime kring
positieve waardering en steun
ondervindt.
Aldus de voorzitter van het
CNV, de heer J. Lanser gister
avond in het door de commissa
ris der koningin in Groningen
mr. Toxopeus officieel geopen
de regionaal CNV-kantoor in
Groningen. Binnenkort zal het
CNV, aldus de heer Lanser, de
enige vakcentrale in ons land
zijn die bewust christelijk-socia-
le actie wil bedrijven. Dat geeft
geen gevoel van isolement. Men
zal zich moeten realiseren dat
het CNV christelijke vakbewe
ging wil zijn en blijven.
Sprekend over de situatie in de
economie zei de heer Lanser dat
ook in het huidige beleid op
korte of lange termijn de eerste
zorg zal moeten uitgaan naar
die groepen die onder de gege
ven omstandigheden de zwaar
ste last dragen. Tot die groepen
behoren met name ook vele
mensen die in grote delen van
het noorden van ons land wo
nen. Hier ligt voor overheid en
bedrijfsleven een belangrijke
taak en een grote verantwoorde
lijkheid. Van hen mag worden
verwacht dat zij al het mogelij
ke zullen doen om de werkloos
heid terug te dringen en het
beschikbare werk billijk te ver
delen.
OPDRACHT: LAAG VLIEGEN
(Van onze correspondent Frans Wijnands)
ROME Een 42-jarige vrouw uit de buurt van Turijn heeft
gisteren bekend, dat zij woensdagavond laat in het centrum van
Turijn een 40-jarige Nederlandse kernfysicus heeft doodgeschoten.
De vrouw, die bij haar arrestatie poogde zelfmoord te plegen,
heeft gezegd, dat een onmogelijk geworden liefdesverhouding
tussen haar en de vermoorde aanleiding was tot de moord.
Het slachtoffer, afkomstig uit Almelo, werd woensdagavond in het
centrum van Turijn neergeschoten vanuit een auto, die na de
aanslag met grote snelheid verdween.
Hoewel het slachtoffer ogenblikkelijk naar het ziekenhuis .werd
gebracht, bleek elke medische hulp zinloos.
In het diplomatenkoffertje van het slachtoffer vond de politie een
foto van een vrouw in bikini, alsmede haar volledige naam en
adres. Zij bleek te wonen in een kleine gemeente vlakbij Turijn.
Toen de politie haar daar wilde verhoren was ze afwezig: ze was
al sinds woensdagmiddag verdwenen en spoorloos.
In hetzelfde koffertje zat bovendien het adres van een klein Turijns
hotel, waar het slachtoffer logeerde. Toen ook daar een onderzoek
volgde, trof de politie de gezochte vrouw in de hotelkamer. Zij
zat op bed, een pistool tegen de borst gericht en met een krant,
waarin het verhaal van de moord was afgedrukt op haar schoot.
Op het moment dat de politie de kamer binnenkwam, schoot de
vrouw in een vertwijfelde zelfmoordpoging. Zij werd echter niet
ernstig gewond.
Bij een eerste verhoor verklaarde zij de man tijdens een zeevakan
tie in Italië ontmoet te hebben. De kennismaking groeide uit tot
een liefdesverhouding. De vrouw vertelde dat haar eigen huwelijk
verre van gelukkig was. Ze zei ook dat ze niet was ingegaan op
de herhaalde voorstellen van haar vriend, om hem naar Nederland
te volgen," omdat ze haar 11-jarige zoon, enig kind. niet kon
missen". In haar wanhoop en liefdesverdriet zag ze geen andere
uitweg dan aan de hele verhouding een definitief einde te maken.
Van der Doef:
verkeersbeleid van
Westerterp faalt
volstrekt
DEN HAAG (ANP) - Het Pv
dA-tweede-kamerlid Van der
Doef vindt dat minister Wester
terp volstrekt faalt met zijn
verkeers- envervoersbeleid. Het
hele kabinet heeft trouwens
verkeer en vervoer laten vallen,
zo zegt de socialist in het Pv-
dA-blad „Roos in de vuist". Het
kabinet heeft de werkelijke be
tekenis van een verkeers- en
vervoersbeleid als instrument
voor een welzijns- en ruimtelijk
ordeningsbeleid, volstrektniet
onderkend". Dat is gewoon een
blunder", aldus Van der Doef.
Voor de komende jaren heeft
het Kabinet onvoldoende midde
len voor het openbaar vervoer
beschikbaar gesteld. Er wordt
een post op de begroting opge
voerd zonder een bedrag te noe
men (een pro memoriepost).
Wordt straks een meerjaren
planning ingediend, dan zal er
een prijskaartje aan moeten
hangen en het benodigde geld
zal dan alsnog gevonden moeten
worden. Ik acht dit een onver
antwoorde politiek, zo zegt het
kamerlid.
Van der Doef is ook bepaaldniet
gelukkig met de aangekondigde
verhoging van de motorrijtui
genbelasting". „We zullen moe
ten zien, of deze vierhonderd
miljoen, als ze beslist nodig is,
niet op een andere manier ver
kregen kan worden. Het kamer
lid denkt hierbij aan belasting
van het gebruik. Het gevolg van
de verhoging van de motorrij
tuigenbelasting zal niet zijn dat
de auto minder wordt gebruikt,
want zo werkt verhoging van de
autokosten allang niet meer, al
dus Van der Doef. Hij wil ver
der weten of de opbrengst in
derdaad wel op vierhonderd
miljoen uitkomt, gezien de mo
gelijkheden voor sommigen om
de hoge kosten fiscaal af te
trekken.
Demonstratie ten
gunste van joden
Rusland
AMSTERDAM Ter afsluiting
van het joodse Chanoeka (lich
ten) feest wordt zondag op het
Mr. Visserplein te Amsterdam
een demonstratieve bijeenkomst
gehouden tot steun aan de Rus
sische joden. Een dergelijke bij
eenkomst werd vorig jaar voor
de Russische ambassade in Den
Haag gehouden.
(Van onze correspondent Frans Wennekes)
BONN Onder mysterieuze omstandigheden zijn
gisteren vier Italiaanse Starfighters in West-Duits-
land neergestort. Als oorzaak van de ramp, waar
bij vier piloten om het leven kwamen, werd aan
vankelijk het vermoeden geuit, dat er sabotage in
het spel was. Hoewel dit nog niet geheel uitgeslo
ten wordt, zijn er aanwijzingen, dat de piloten het
slachtoffer zijn geworden van een verkeerde in
structie van hun commandant. De Starfighters
verongelukten bijna op het zelfde moment, reeds
enkele minuten nadat zij van het militaire vlieg
veld Bitburg in de Eifel waren opgestegen. Op
twintig kilometer afstand hiervan, in de buurt van
de Luxemburgse grens, vond een onmiddellijk'
uitgezonden reddingsbrigade dicht bij elkaar vier
enorme kraters, waarin de toestellen grotendeels
waren verdwenen.
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat de com
mandant de drie overige piloten de opdracht gal
laag te vliegen. Nagenoeg alleen op deze wijze kon
het gebeuren, dat alle vier de toestellen tegen een
berg van slechts 378 meter hoogte vlogen. Waar
schijnlijk had de commandant aangenomen, dat
het terrein vlakker was. De geringe hoogte van
de berg wijst er ook op, dat het drama zich in
enkele seconden heeft afgespeeld. Volgens de me
teorologen was de lucht amper bewolkt en heerste
er goed vliegweer, zodat de piloten de berg hebben
kunnen zien.
In de geschiedenis van de Italiaanse luchtmacht
is dit de eerste vliegramp, waarbij vier toestellen
tegelijk verloren gingen Ook in andere landen
komt een dergelijke catastrofe hoogst zelden voor.
In de Bondsrepubliek echter stortten in juni 1962
vier Starfighters van de Westduitse luchtmacht
neer. Hierbij stond de oorzaak onmiddellijk vast:
de toestellen waren in de buurt van Keulen door
een navigatiefout tegen elkaar gebotst.
ADVERTENTIE]
Een onderzoekteam inspecteert de wrakstukken van de vier neergestorte Starfighters
aan de Duits-Luxemburgse grens.
IADVERTENTIE
llllllllllllllllllllllllllllll!
Vrij na
losgeld
Claudio Francisci.
ergenaam van
een fortuin aan
grootgrondbezit,
is gisteren in'zijn
Romeinse flat te
ruggekeerd na
een ontvoering
die zeven dagen
heeft geduurd.
Naast Claudio
zijn vrouw. Er
zou ruim een mil
joen gulden als
losgeld zijn be
taald.
Illllllllllllllllllllll
(Van onze correspon
dent Jan Drummen)
PARIJS - Sedert
woensdag bevindt
zich een ongewoon
grote school walvis
sen voor de Franse
Rivlèra-kust en trekt
langzaam naar bet
oosten. De eerste
walvissen van het
zogenaamde grijze
type, waarvan de
meeste drie tot acht
meter lang, maar
sommige vijftien tot
zestien meter zijn,
werden woensdag in
de late namiddag
waargenomen door
de bemanningen van
een aantal zeil vaar
tuigen die de Middel
landse Zee van zuid
naar noord oversta
ken
Intussen werd van
het eiland Du Levant,
voor de kust nabij
Toulon gemeld dat
daar de lijken van
twee walvissen aan
gespoeld waren. De
marine heeft enkele
vaartuigen en een ob
servatie-vliegtuig
naar de omgeving
van Nice gezonden
waar de meeste die
ren waargenomen
werden.
Aanvankelijk werd
gevreesd dat de wal
vissen ziek of besmet
waren. Indien een
groot aantal van de
dieren inderdaad zou
omkomen en de lij
ken zouden aanspoe
len, zou dit een ern
stig hygiënisch pro
bleem met zich mee
brengen aan de
stranden waar tot
eind oktober gebaad
wordt, terwijl de lij
ken ook bovendien
grote hoeveelheden
haaien zouden kun
nen aantrekken. Een
zoöloog heeft even
wel gewaarschuwd,
dat deze walvissen-
trek een normaal ver
schijnsel in deze tijd
van het jaar is.
Volgens Spijkers heeft het er
wel de schijn van dat het be
drijfsleven meer inspraak aan
de mensen geeft, „maar wie er
doorheen prikt ziet intenties die
onjuist zijn. Men probeert de
mocratie een middel te laten
zijn om prod uk tie op te voeren.
Men dreigt er teveel een kapita
listisch beheers middel van te
maken."
Voorzitter Spijkers presenteer
de zich vanmorgen aan het con
gres van de industriebond als
voorvechter van de democratie
in het algemeen, ook binnen de
eigen bond. De leden moeten
zoveel mogelijk het beleid van
uit de achterban bepalen, ook al
komt daardoor de slagvaardig
heid wel eens in het gedrang,
omdat democratie nu eenmaal
een bewerkelijke, tijdvergende
zaak is. Hij constateerde dat het
vuur voor de vakbeweging weer
groeiende is, de saamhorigheid
weer toeneemt om samen op te
komen tegen alles wat de werk
nemers en de zwakkeren in de
maatschappij tracht te bedrei
gen.
Spijkers zei voorts dat de op
dracht van de industriebond
NKV zal moeten zijn via ver
standelijke aanpak de maat
schappij. te veranderen door
middel van een weloverwogen
Comfortabel gezeten op de schouder van zijn fietsende baas. kijkt dit hondje neer
op het verkeer van Washington. Zijn uitstapje trekt wel de aandacht van de automobilis
ten.
(Van onze sociaal-economische
redactie)
UTRECHT De nieuwe voor
zitter van de industriebond
NKV, de heer Piet Spijkers (46),
beeft vanmorgen bij zijn eerste
optreden als opvolger van Piet
Brussel gezegd, dat de eisen
van zijn bond betreffende de
mocratisering en vermenselij
king van het bedrijfsleven
steeds harder zullen worden.
„Wij kunnen geen geschipper
met de democratie dulden," zo
zei hij, „de werknemer moet
werkelijk medezeggenschap
krijgen, niet medezeggenschap
als fopspeen".
taktiek, waarbij een stap-voor-
stap-politiek hoogstwaarschijn
lijk meer zal opleveren dan een
schokkerige aanpak.
De heer Spijkers toonde zich
getroffen door hetgeen op hem
was afgekomen tijdens een ken-
nismakingstoernee, met name
de positie waarin de werklozen
zich bevinden. Men maakt van
hen een nieuwe klasse, de pres
tatiemaatschappij mangelt hen
fijn.
Aan het begin van zijn rede
bracht de nieuwe voorzitter hul
de aan zijn voorganger Piet
Brussel. „Ik heb grote bewon
dering voor hem. Voor zijn
groot verwerkingsvermogen,
voor zijn onmiskenbaar leider
schap, voor zijn zeer praktisch
denken, voor zijn intelligentie.
Mede door hem is de industrie
bond NKV een begrip gewor
den."
Voorzitter Spijkers verklaarde
ook dat hetja" van de centrale
raad van de industriebond NKV
tegen een federatie van NW en
NKV in oktober aan ledenverga
deringen in het hele land zal
worden voorgelegd. Op 5 no
vember valt tijdens een buiten
gewoon congres het definitieve
antwoord, waarna binnen de
bond „een diepgaand beraad en
bezinning" op gang zal worden
gebracht over alle aan fusie ver
bonden aspecten. Wellicht is
dan het terrein rijp om aan die
verdere samenwerkingsvormen
te denken.
