Huizen in Belfast
zijn als loopgraven
C&A IS:
GOED IN LEER!
de leidse
(oman! op hu
vakantieadres
sOD
f>
LEIDSE COURANT
In lange rijen wachten huisvrouwen in Belfast voor de winkels. De veiligheid vereist
een uitgebreide controle.
BELFAST Onder leiding van
een 'social worker' op bezoek in
een katholieke wijk, genaamd
Tiger Bay, een beeld van ver
schrikking, armoede en trooste
loosheid. De huizen zijn er ver
anderd in loopgraven. In één
ervan woont Eleonor Baily.
Vlakbij haar is een school opge
blazen; ze weet nog niet wat er
van haar klas is overgebleven.
Ze zegt dit op een wijze alsof
ze haar zakdoek niet kan vin
den.
Het wijkje waar Eleonor woont,
ligt vlak bij de beruchte door
gangsroute Falls Road. Het is
een katholieke enclave die even
gevaarlijk is als de door de pro
testanten beheerste Shankill
Road, even verderop. Eleonor
stond nog niet zo lang geleden
bekend als de 'Fury of the
Falls'. Als tenger meisje stond
ze op de barricaden, een sten-
gun in de hand. Nu tracht ze
jonge kinderen, katholiek of
protestant, te helpen hun een
stukje menselijke vorming te ge
ven, nu tracht ze een brokje van
de al vroeg ingewortelde haat
Weg te nemen. Eleonor die ogen
schijnlijk omgezwaaid is, maar
de munitie heeft opgeborgen in
haar kamer, zegt: 'Als het aan
mij ligt, heb ik de oplossing
voor ons conflict. Smijt alle pro-
testaten in de zee.' Eleonor gaat
met ons mee, door ijzeren deu
ren om zo op de binnenplaatsen
van de katholieke enclaves te
komen, midden in de protestant
se buurten.
De wegen zijn afgezet. Het Brit
se bestuur heeft betonnen wal
len gebouwd opdat katholieken
en protestanten elkaar niet kun
nen zien en elkaar dus niet kun
nen raken. Een poort leidt naar
een stuk braakliggende grond,
waar de katholieken hun 'social
life' of wat daarvan over is,
leiden. Er staat een oude barak,
volgeklad met leuzen als 'IRA'
en 'Provisionals' (de 'voorlopige'
IRA). Het heet het buurthuis
waar kinderen wat verdwaasd
rondlopen. Buiten zijn de huizen
hermetisch afgesloten: aan de
voorkant dichtgemetseld, aan de
achterkant via betonnen door
gangetjes bereikbaar, dus be
trekkelijk veilig.
De rondhangende mannen hou
den de wacht, ze regelen de
veiligheid en slechts met hun
toestemming mag je er een kijk
je nemen. Je bent weliswaar een
pottenkijker, maar geen poten
tiële vijand. Want als een
Noordier je niet haat, dan is hij
vriendelijk, zelfs gastvrij.
We gaan verder naar andere
wijken van het allerlaagste so
ciale milieu. Tevoren wordt via
koeriers meegedeeld dat het be
trekkelijk veilig is. De 'Unity
flats' - wat een bizarre naam! -
zijn, middenin protestants ge
bied, onderling verbonden door
galerijen waar IRA-leden een
oogje in het zeil houden. Op het
dak van een flat staat zelfs een
uitkijkpost
Daar breken ze het weer af.
We praten met een sociaal wer
ker, één van de twee die zijn
overgebleven van de twaalf die
slaagden voor de sociale acade
mie. De tien anderen zijn weg,
naar Canada of de Verenigde
staten.
Er zijn drie manieren om dit
conflict op te lossen: je kan de
sociale situatie verbeteren, pro
beren inzicht in de situatie te
geven of de weg van het geweld.
Nu kunnen we niets doen. Je
krijgt niets van de grond. Hier
bouw je wat op, daar breken ze
het weer af. Sammy Elliot, zo
heet hij, is al meerdere
keren in elkaar geslagen. Hij
gaat gewoon door, al woont hij
niet meer in Belfast maar ver
buiten de stad. Sammy zegt: 'De
mensen zijn hard, ze weten niet
eens meer wat er gebeurt naast
hun deur. Nog niet lang geleden
werd iemand doodgeschoten in
de buurt van het centrum. Er
was slechts even een oploopje.
Maar op de hoek van de straat
staan ze gewoon de krant te
lezen. Je raakt eraan gewend.'
Zijn woorden worden overal be
vestigd. Buiten de brandhaar
den gaat het leven zo goed en
zo kwaad als dat kan zijn gan
getje. Overal zie je sluipende,
patrouillerende, maar vooral ij
zig kalme Britse militairen, het
geweer wijzend in alle richtin
gen. Op de doorgangsroutes
naar het centrum staan de zg
checkpoints. Pantserwagens en
blokkades houden er het ver
keer staande. Dan volgen uit
stappen, fouilleren en het na
checken van de auto met bom-
detectors.
Hermetisch afgesloten.
In het centrum zelf is alles her
metisch afgesloten. Geen auto
mag blijven staan zonder chauf
feur. In de binnenstad staan
militairen die bepalen of je wel
of niet mag winkelen. De eigen
lijke winkelstraten zijn beton
nen doolhofjes die een normale
doorgang belemmeren. Via ijze
ren stellages arriveer je bij
fouilleerdiensten, waar alles
wordt nagekeken. Voor de win
kels vormen zich rijen mensen.
Opnieuw wordt je gefouilleerd
en niet zuinig ook. Dat is het "Wij doen niets',
normale leven en ieder voegt
zich ernaar.
Koeriers en kranten vertellen
dat je 's avonds niet op straat
moet slenteren en zeker niet
buiten Belfast of in de buurt
van de Shankill-wijk. Op de bui
tenwegen is de IRA actief. Je
gaat toch, op uitnodiging van
een zakenman omdat je hebt
begrepen dat de establishment
betrekkelijk veilig blijft. Belfast
zelf is 's avonds veranderd in
een spookstad. Lege bussen rij
den als verlichte projectielen
langs de schaduwen van gebar
ricadeerde huizen. Niemand is
op straat te zien,
Eenmaal in het restaurant, ver
buiten het oorlogsgewoel, la
chen en praten en eten sjieke
vrouwen en dito mannen. Het is
een stukje Ierland dat buiten
het wereldnieuws blijft
De werkelijkheid komt weer op
met de eerste zonnestralen. Op
nieuw gaan we naar de wijken,,
waar de avond tevoren geen
levende ziel meer in of uit
mocht. Het mag nu wel. Elliot,
sociaal werker en protestant,
rijdt de auto. Rondhangende
mannen die er uit zien als
schooiers, springen op straat.
Het mag en meteen rennen wat
opgeschoten jongens - potentiële
moordenaars? - weg. 'De wijk
wordt gewaarschuwd', zegt El
liot. 'We staan nu onder be
scherming.'
Een half uur later komt een
glenterende man op ons af. Hij
fluistert Elliot wat in het oor en
deze loodst ons snel in de auto.
'Nu wegwezen, dan kan er niets
gebeuren'. Het klinkt onwaar
schijnlijk. Je ziet vrouwen op
straat staan klessebessen alsof
er niets aan de hand is. Maar
je bent vreemd en wordt even
geduld. Aan het eind ligt een
zwaar gebarricadeerde dwars
straat, een katholieke enclave.
'Die schieten op ons', zeggen
kinderen van acht, negen jaar.
Uitlokkingen
Je weet inmiddels dat het veelei
de protestantse extremisten zijn,
die door het uitlokken van ge
weld het bestand tussen de IRA
en de Britten ongedaan willen
maken. Op de grens van twee
buurten, en katholieke en een
protestantse, ligt een fabriek. Er
wordt nog gewerkt. Eén ingang
is aan protestantse zijde en éen
aan katholieke zijde. In de fa
briek werkt men broederlijk
naast elkaar. Niemand die het
snapt.
In een Katholieke wijk ontmoe
ten we father Wilson. Hij is een
van de zeldzame arbeiderspries
ters. De man probeerde een
klein industrietje in zijn wijk op
te bouwen om daarmee protes
tanten en katholieken weer bij
elkaar te brengen. Door zijn
meerderen werd hij op een zij
spoor gezet. 'Ik voer nu een
politieke strijd, samen met de
katholieke hoofdonderwijzer.
Hij wilde het onderwijs integre
ren, maar ook hij werd ontsla
gen'. De kerk doet goed werk,
zegt de kerk. De katholieke ker
ken zitten zondags stampvol en
dat is de hoofdzaak.'
Father Wilson is niet de enige.
Vlakbij de universiteit van Bel
fast, in een volkomen protes
tantse middenklasse-buurt, ze
telt W. Arlow, directeur van de
Ierse raad van Kerken. Arlow
ziet er geen gat meer in. Je kunt
twee kanten op: of het bestand
blijft en de groeperingen maken
elkaar af, of er komt een totale
burgeroorlog. Dat laatste is het
meest waarschijnlijk.' En ver
der: 'Wij beperken ons tot het
evangelie en niets meer dan dat.
Wij kunnen het evangelie niet
politiek uitleggen, ook al is het
evangelie een boek van vrede.
Als de mensen er na jaren strijd
achterkomen dat het zinloos is
geweest, kunnen we zeggen dat
we gelijk hebben met ons evan
gelie. Nu heeft het geen nut'.
LEON VAN KAN
Controle op auto's bij de toegangswegen tot het stadscentrum.
Ook dit jaar is het weer mogelijk uw krant toegestuurd
te krijgen op uw vakantieadres Aan een dergelijk yerzoek
uwerzijds willen wij graag zo goed mogelijk voldoen, reden
waarom wij u de volgende noodzakelijke ..spelregels'"
moeten voorleggen
Opgave van vakantieadressen zal, ook voor weekabon-
nees. uitsluitend mogelijk zijn door inzending van bijgaande
bon Telefonische opgaven kunnen helaas niet worden
geaccepteerd
Voor een correcte uitvoering van uw opdracht is het
noodzakelijk, dat de bon uiterlijk éen maand voor uw
vertrek in ons bezit is
0 Uiterlijk 14 dagen voor uw vertrek ontvangt u van ons
een bevestiging van de opgave Mocht u deze niet tijdig
ontvangen, dan verzoeken wij u kontakt op te nemen met
onze service-afdeling, telefoon 070-624562
De aan toezending van uw krant verbonden kosten zijn
1 50 per week voor Beneluxlanden
1 40 per dag buitenland
2 00 per dag luchtpostverzending (Europa).
0 Bij de weekabonnees zal het voor de vakantieperiode
verschuldigde abonnementsgeld in het op de acceptgiro
kaart aangegeven bedrag zijn opgenomen De gebruikelijke
betaling aan de bezorger vervalt dus.
0 Wij moeten u erop wijzen, dat er alle goede zorgen
ten spijt toch ernstige stagnatie in de bezorging kan
optreden Zelfs komt het, in het bijzonder in de zuidelijke
landen, voor dat de krant in het geheel niet op de plaats
van bestemming terecht komt Voor gebeurtenissen, die
zich voordoen nadat uw krant door ons is verzonden,
kunnen wij uiteraard geen verantwoordelijkheid dragen
Posinr NIET INVULLEN
S.v.p. in blokletters invullen! In ieder vakje s.v.p. een letter.
Vakantieadres:
p/a
straat
stad
land
TOEZENDING PEP LUCHTPOST JANEEN
Huidig adres: >k ben kwartaal/week/jaar abonnee
Leidse Courant
