Zuchetti en rettich
„vreemdelingen" in
wereld van tomaat
sla en komkommer
Aandacht regering
voor knelpunten
landbouw
KOMKOMMERAANVOER STERK AFGENOMEN
AANVOER, AFZET EN PRIJZEN POSITIEF
PRIJZEN BROEITULPEN WAT ONDER DRUK
GROENTE,
FRUIT,
BLOEMEN
EN
BOLLEN
MAANDAG 1 SEPTEMBER 1975
LEIDSE COURANr*
Het snijbloemenoverzicht van vorige week
geeft een positieve indruk van de aanvoer,
de afzet en de prijsvorming. Het merendeel
van de produkten wordt tegen redelijke
prijzen afgenomen waarbij sommige pro
dukten hogere noteringen bereiken dan vo
rig jaar.
Het snijgroen blijft met een stabiele aan
voer, die niet groot is, gemiddelde noterin
gen afdrukken van ƒ1,- tot 1,40 per bos.
De aanvoer van getopte veren is ten opzichte
van de andere veren wel omvangrijk. De
gemiddelde prijzen worden daardoor in ne
gatieve zin béinvloed. De anjers hebben een
aanvoer van 600.000 tot 1.000.000 stuks per
dag. Het gemiddelde ligt rond twintig cent
per stuk. De rode kleurtjes worden het
meest aangevoerd. De trosanjers zijn in
prijsvorming de afgelopen week iets geste
gen. Sams Pride noteerde tot boven 5,- per
bos. Het gemiddelde is ongeveer 2,50 per
bos. De anthuriums noteren gemiddeld rond
1,- per stuk, welke prijs beter is als in 1974.
Bij de chrysanten komt de aanvoer van tros
normaalcultuur geleidelijk weer op gang. De
aanvoer zal desondanks voorlopig nihil blij
ven. De normaalcultuur geplozen breidt ver
der uit met een gemiddelde notering van
0,40 tot 0,60 per stuk. Grootbloemige
chrysanten jaarrondcultuur wordt bijzonder
goed gehonoreerd met gemiddelde prijzen
van 0,70 tot 0,80 per stuk. Wit geplozen
brengen meer dan ƒ1,- per stuk op. De tros
jaarrondcultuur met een iets zakkende prijs
tijdens de laatste dagen halen gemiddeld
2,- tot 2,40 per bos. Ballerina leverde bij
de enkele freesia's voor de betere kwaliteit
meer dan 4,- per bos op. De dubbele
freesia-aanvoer is gering waarbij voor Fan
tasy nog boven 5,- per bos is afgedrukt.
De gerbera ligt goed in de markt met gemid
delde prijzen van 0,30 tot 0,40 per stuk.
Bij de leliekelken is het aantal takken dat
nodig is voor 20 kelken in de meeste geval
len 10 en meer. De gemiddelde prijzen daar
entegen zijn goed tot zeer goed. De Enchant
ment brengt bij de kleine lelietakken rond
0,40 per tak op, met uitschieters van 0,70
per tak. De grote takken brengen daarente
gen te weinig op. Vooral het soort Rubrum
heeft een slechte notering. Grote rozen note
ren gemiddeld tussen ƒ0,15 en ƒ0.20 per
stuk. De beste sortering Baccara kost de
kooplieden boven 0,50 per stuk. De kleine
rozen hebben een gemiddelde van rond
0,10 per stuk. Mercedes en Motrea behalen
een hoger gemiddelde. In de eerstkomende
weken zal de prijsvorming zich stabiliseren
of iets aantrekken, mits de weersomstandig
heden niet te mooi worden.
De beste slagroom is nu toch wel op. Nadat
de tulpenprijzen vier, vijf weken niets an
ders hadden gedaan dan stijgen, begon vori
ge week het getij langzaam maar zeker wat
te keren. De exporteurs op de USA hadden
hun inkopen gedekt en dat resulteerde me
teen in een wat verminderde vraag naar
tuintulpen met de onvermijdelijke daling
van de prijzen. Er was geen sprake van
vallen-als-een-baksteen, maar men kon voor
al de elven gemakkelijker kopen en die
lagen dan ook 1,- per 100 lager in prijs.
Met de tulpen voor de broei ging het echter
allemaal nog volkomen naar wens van de
kwekers: een heel grage markt en beste
prijzen. Ondanks de toch duidelijk tegenval
lende tulpenoogst waren de aanvoeren op
de veilingen in Bovenkarspel en Lisse op
merkelijk groot, terwijl op de bloembollen-
beurs in Hillegom tweemaal per week - op
maandag en donderdag - eveneens grote
aantallen bloembollen van eigenaar veran
derden.
Op de laatste bollenbeurs bleek dat de
handel nu toch de „buik min of meer vol
heeft". Men constateerde in ieder geval ook
naar broeitulpen een wat verminderde
vraag. Vooral de elven kwamen wat meer
onder druk te staan. Nu moet men niet
denken dat de bloembollenkwekerij nu me
teen weer naargeestig om hulp, bijstand en
versterkende middelen zit te jammeren. Om
te beginnen moet de kweker die nu nog
grote aantallen dikke tulpen in zijn schuur
heeft, nodig naar een psychiater, want hij
heeft de afgelopen weken tientallen malen
de kans gehad om zaken te doen tegen
uiterst vriendelijke prijzen. Men kan per slot
van rekening niet van de veromderstelling
uitgaan dat er geen prijsplafond bestaat.
Men vergeet dan bovendien het spreek
woord van de kan waarvan het lid op de
neus kan komen.
De stijgende lijn was er nu ook bij de
broeisoorten uit. Van cultivars als Charles,
Topscore, Robinea en Paul Richter lagen de
elven 1,- per 100 lager, terwijl elven van
Apeldoorn het met veel moeite nog bij het
oude konden houden.
Met de hyacinten is het, om een bloembol
lenjargon te gebruiken, „huilen met de lamp
uit". Men kan net zo veel blauwe en witte
hyacinten kopen voor de minimumprijs of
daaromtrent, als men wil en van zulke note
ringen wordt men geen man in bonus. Al
leen naar een paar cultivars, zoals Pink
Pearl en Jan Bos is nog wat vraag.
Met de narcissen is het niet de goede kant
opgegaan. Waren de laatste weken de dikke
bollen van gele trompetten aardig opgelo
pen, dat verheugende verschijnsel is weer
voorbij. Golden Harvest, waarvan de enen
tot voor kort van de hand gingen voor 24,-
kon men nu kopen voor 19,- en 20,- en
dat scheelt toch wel een slok op een borrel.
Een van Carlton deden nu 12,- terwijl men
daar vorige week nog 14,- en 15,- voor
betaalde.
Irissen bleven nog schaars en de broeisoor
ten trokken opnieuw aan. Ideal noteerde
resp.: 12,-, ƒ7.50 5.50 (vorige week: 11,-,
7,- en 5,-) en Prof. Blaauw ging van de
hand voor 8,-, 6,- en 4.50 (was vorige
week: 7,-, 5,- en 4,-.)
Verwacht wordt dat men deze week de
laatste grote veilingen zal hebben. Intussen
worden voor levering zomer 1976 al weer
zaken gedaan. Wie twaalven van Apeldoorn
aanbiedt, vindt kopers voor 8.- per 100.
OP „DERDE DINSDAGBLIJKT:
Den Haag Voor de derde
maal in dit jaar is er een
gesprek geweest tussen een
delegatie van de regering en
van het georganiseerd agra
risch bedrijfsleven over een
aantal verlangens die in ver
band met de moeilijke inko
menssituatie in land- en tuin
bouw leven.
Gezien de presentatie van de
regeringsvoornemens op de
derde dinsdag in september
was het in dit gesprek niet
mogelijk tot concrete toezeg
gingen te komen. Wel heeft de
regering te kennen gegeven
dat aan de positie van de zelf
standigen veel aandacht is be
steed. Tegelijkertijd heeft de
regering meegedeeld dat zij
voor het komende jaar moet
opereren vanuit een bijzonder
moeilijke budgettaire situatie.
Dit zal zijn invloed hebben op
de mogelijkheden van het ka
binet verbeteringen in de door
het landbouwschap gewenste
omvang aan te brengen. Dit
neemt niet weg dat op de der
de dinsdag zal blijken dat de
regering op een breed vlak
voorstellen zal doen ter ver
lichting van een aantal knel
punten in met name land- en
tuinbouw.
Aanplantcijfers
Den Haag In juli 1975
werd 240 ha tomaten aan
geplant tegen 257 ha in juli
1974 (-7%). Dit blijkt uit de
CBS-steekproef „Tuin-
bouwgewassen onder glas"
per 1 augustus 1975. De
oogst van tomaten werd in
juli 1975 beëindigd op 599
ha. Dit is 78 ha of 12%
minder dan vorig jaar. De
op 1 augustus 1975 aanwe
zige oppervlakte tomaten
bedroeg 2.124 ha. In verge
lijking met de situatie vorig
jaar op dezelfde datum be
tekent dit een inkrimping
met 62 ha (-3%). De aan
plant van komkommers, in
juli 1975, had betrekking op
231 ha tegen 293 ha in juli
1974 (-21%). De teelt van
komkommers werd in juli
1975 beëindigd op 183 ha.
In juli 1975 vond teelt
beëindiging plaats op 214
ha.
De zuchetti wordt veelal door de buitenlandse gastar- Het gewas van de zuchetti.
beiders gegeten.
Door het sterk afnemen van het aanbod van
komkommers hebben de prijzen zich kun
nen herstellen. De concurrentie van Italië en
Roemenië is stilgevallen, ze exporteren geen
komkommers meer naar West-Duitsland. De
komkommerteler kan tevreden zijn over de
teelttechnische en financiële resultaten die
dit seizoen tot dusver geboekt mochten wor
den. In juli en augustus waren de prijzen
niet zo best, de hoge temperaturen hebben
dit in de hand gewerkt, de kwaliteit van de
komkommers wordt dan echter snel minder.
Dit had tot gevolg dat de vraag kleiner
werd. De koude teelt van komkommers is
hierdoor geen groot succes geworden.
De zeer vroege stookteelt heeft het zonder
meer goed gedaan. De aanplant in december
was dit jaar wat kleiner, de teelt die echter
in januari van start gaat is dit jaar het
belangrijkst geweest. Uit gegevens van het
Landbouw Economisch Instituut blijkt, dat
de zeer vroege stookteelt dit jaar per 100
gulden 107 gulden opbrengst boekte. In de
jaren 1972, '73 en '74 was dit achtereenvol
gens 100 en 013 gulden opbrengst per 100
gulden kosten. De kosten per m2 stegen dit
jaar met 21%, vorig jaar met 14%, maar de
opbrengsten stegen met 26% tegen vorig jaar
17%.
De verder verbeterde opbrengsten per m2
waren gedeeltelijk een gevolg van een groter
beschot (14% meer dan vorig jaar), waar
schijnlijk door overschakeling op manloze
rassen, en gedeeltelijk een gevolg van hoge
re prijzen. Voor de rechte sorteringen 10%
hoger en voor de kromme sorteringen 18%
hoger. Daarbij komt dat de rechte sorterin
gen gemiddeld 4% lichter van gewicht waren
en minder van kwaliteit ten opzichte van
voorgaande jaren. De export tot en met 16
augustus nam verder toe tot 165.000 ton
(vorig jaar 156.000 ton). Vooral Frankrijk
heeft dit seizoen voor deze exporttoename
gezorgd. Op het ogenblik variëren de prijzen
van 34 tot 47 cent per stuk voor de sorterin
gen van 41 tot 76. Er is dus sprake van een
verdere prijsstijging.
De produktie van komkommers schijnt in
West-Duitsland vrij groot te zijn, dit zou de
export de komende tijd nadelig kunnen
beïnvloeden.
Door het verder afnemen van de aanvoer
van tomaten zijn de prijzen gelukkig beter
dan de vorige week. Inmiddels is de prijs
voor de A-tomaten opgelopen naar 6,50 per
6 kg. (vorig jaar 3,60). Ook de topaanvoe-
ren van tomaten in West-Duitsland schijnen
hun hoogtepunt bereikt te hebben. Dit kan
Groente en (ruit ook od de markt niet weg te denken.
de tomatentelers voor de komende tijd hoop
vol stemmen, maar laat men niet al te
optimistisch zijn want het is en blijft zeer
moeilijk om de marktontwikkeling te voor
spellen. Dit is ook al in het afgelopen seizoen
gebleken. Het aanbod zal de komende week
iets afnemen en het ziet er naar uit dat de
prijzen zich kunnen handhaven.
Het aanbod van rode en groene paprika's
is nagenoeg gelijk. De prijzen voor de groe
ne sorteringen zijn iets opgelopen en bedra
gen gemiddeld 90 cent per kg (vorig jaar
62 cent). De aanvoer van de groene papri
ka's verloopt vrij traag, dat is waarschijnlijk
een gevolg van het rood laten worden op
veel bedrijven, waardoor de aanvoer tijde
lijk minder groot zal zijn. De prijs voor de
rode sorteringen schommelt rond de ƒ2,22
per kg. (vorig jaar 2,82). Als de aanvoer
rustig blijft verlopen is het mogelijk dat de
prijzen iets verder zullen oplopen.
Een zeer sterke daling in de aanvoer van
sperziebonen heeft er voor gezorgd dat de
prijzen opgelopen zijn naar 1,20 per kg.
Het aanbod zal wat afnemen en de prijzen
zullen weinig verandering ondergaan. Ook
de aanvoer van snijbonen is verder tetugge-
vallen, hierdoor en door de goede export-
vraag zijn de prijzen voor de beste sorterin
gen opgelopen tot iets boven de drie gulden
per kg. (vorig jaar 1,20). De verwachting
is echter dat deze hoge prijzen zich moeilijk
kunnen handhaven.
De aubergine-prijzen geven een wat vrolij
ker aanblik dan enige tijd geleden. Voor de
sorteringen van 225 gr. tot 400 gr. varieert
de prijs van 1,60 tot 1,47 per kg. (vorig
jaar 1,71 tot 1,54 bij een aanzienlijk
kleinere aanvoerd). De Westduitse vraag is
wat levendiger nu deze markt niet langer
overvoerd wordt Daarnaast neemt de aan
voer in ons land geleidelijk af, waardoor de
prijzen zich nu beter kunnen handhaven.
Voor groene pepers worden prijzen van 60
cent tot 2,00 per kg betaald, de rode zijn
iets goedkoper nl. van 85 cent tot 1,25 per
kg. Prei wordt voor 60 cent per kg verhan
deld. De sla-prijzen zijn uitzonderlijk laag
en liggen tussen de 9 en 18 cent per krop.
tuinders die hoekjes op proef
hebben gezaaid om te zien wat
dat wordt. De grond hier is
ideaal: geestgrond. Als de ret
tich water ruikt is het zand er
al vanaf en dat valt op zware
grond nog wel eens tegen. Dat
weet ik wel van collega's die
peen telen, al heb je dan te
genwoordig wel goeie spoel-
machines".
Directeur Van Geest: „Het ge
was van de rettich speelt ook
een belangrijke rol. Het moet
er vers uitzien. Inderdaad is
het een sterk punt voor het
Westland, dat de rettich op
zandgronden goed geteeld kan
worden. Wellicht beter nog
dan in Noord-Limburg. Verder
is de aanwezigheid van meer
exporteurs naar Zuid-Duitland
hier een pluspunt".
Tuinder Zeeman: „Je onder
houdt momenteel duidelijke
concurrentie van de natuurret-
tich in Duitsland zelf. Een ex
porteur, die ze pas van me
kocht, raakte ze niet kwijt. Ze
zijn in een heleboel koopjes
aan binnenlandse handelaren
verkocht Die wilden ze zeker
ook eens proberen". De heer
Zeeman ziet echt wel iets in
de rettichteelt, maar dan moe
ten er wel wat meer tuinders
aan meedoen. Anders is de
aanvoer niet constant genoeg
en verliezen de exporteurs hun
interesse.
Zuchetti
Want in Nederland zal de ret
tich mogelijk niet zo'n opgang
maken, zoals het bierdrinken
dat wél heeft gedaan. Tuinder
Zeeman hoopt natuurlijk van
wel. Als is de Nederlanderniet
gauw geneigd tot het eten van
zulk erg „heet" voedsel.
Het andere opmerkelijke pro-
dukt aan de 's-Gravenzandse
veiling, de zuchetti heeft overi
gens zelf niets van dat „hete".
Ze heeft van zichzelf een wat
onbestemde smaak. Daar moe
ten allerlei kruiden en toestan
den uit de keuken het nodige
aan doen. De zuchettiteelt
wordt in het Westland door
een hoogstenkele tuinder beoe
fend. „Laat dat maar zo blij
ven", vindt de heer C. Middel
burg, die aan de Hoflaan van
's-Gravenzande met een prach
tig veld zuchetti de aandacht
van veel voorbijgangers ge
vangen houdt. .Maakt u er
maar niet teveel reclame
voor", zegt hij voorzichtig en
doelt daarbij uiteraard niet op
de verkoop maar op het telen
van de zuchetti. „Het is een
mooie teelt. Er is weinig aan
te doen. Ze zijn ook gemakke
lijk te oogsten. Kijk, je draait
ze er zo af", en hij houdt een
komkommerachtige, maar dik
kere, gladdere vrucht in zijn
hand.
De zuchetti's worden vooral
geconsumeerd door de buiten
landse gastarbeiders. Maar ze
staan ook in het Nederlandse
kookboek en worden daar in
een adem- genoemd met de
komkommers en augurken.
Ook al zou niemand ze lusten,
ze hebben toch nog een func
tie in het landschap, „'s Mor
gens is het een pracht ge
zicht", beweert de heer Mid
delburg. „Als de bloeiende ge-
Ie bloemen tussen de groene
bladeren door de tuin een heel
bijzonder aanzien geven. De
mensen stoppen ervoor en ko
men vragen wat voor een
teelt dat nou weer is".
En ais hij dan het antwoord
geeft moet hij duidelijk kun
nen maken wie wel en wie niet
de veilingberichten heeft gele-
AAD VAN HOLSTEIN
's-GRAVENZANDEflWON-
STER Wie de prijsberichten
van de drie Westlandse groen
teveilingen in de krant bij
houdt moet het opgevallen
zijn, dat bij de veiling West-
land-Zuid in 's-Gravenzande
regelmatig twee merkwaardi
ge nieuwe produkten worden
aangevoerd. De ene keer staat
er dat de zuchetti zus of zo
veel heeft opgebracht, en de
andere keer wordt de rettich
genoemd. Artikelen, die in de
wereld van sla, komkommers
en tomaten op het eerste ge
zicht nogal verdwaald lijken
te zijn geraakt. Al voelen ze
zich bij de paprika en auber
gine misschien wel thuis. Dat
klopt ook wel een beetje,
want de zuchetti komt uit
zuidelijke streken en de ret
tich is vooral gewild bij onze
oosterburen. Als gevolg van
de aanwezigheid van gastar
beiders in ons land is er vraag
naar zuchetti (een druppelvor
mige groenglanzende kom
kommerachtige vrucht) ont
staan. De rettich (zeg maar
ramenas, zeggen ze bij het
proefstation voor groente en
fruitteelt onder glas in Naald
wijk) wordt in Zuid-Duitsland
uit het vuistje gegeten en
daarna „geblust" met een lek
ker glas schuimend bier.
Dat de rettich enkele maanden
geleden plotseling aan de vei
ling Zuid verscheen is te dan
ken aan een Westlandse tuin
der, die wel brood in dit „he
te", witte, winterpeenvormige
produkt zag. Het was de heer
A. Zeeman uit Monster, die
vlak achter de Delflandse dui
nen het hele jaar door radijs
pleegt te telen: in het vroege
voorjaar in de kas, in de zo
mer in de volle grond en daar
na weer onder glas.
Grootste gelijk
De kratten, die nu gebruikt worden voor de aanvoer
van rettich aan de veiling zijn te klein. Er komt een
speciale rettichkrat in samenwerking met veiling Venlo.
„Als ze water ruiken is het zand er al af", zo geschikt
is de geestgrond voor de teelt van de rettich.
betaald. De theoriën over de
afzet en de prijs werden on
langs weer bevestigd, toen de
heer Zeeman bij wijze van
proef de rettich in de volle
grond had gezaaid. Dat was
een paar weken geleden. Ze
brachten echter minder dan
een paar dubbeltjes op. „Dat
viel tegen, omdat ik in het
voorjaar nog zo'n halve gul
den, soms zeventig cent ont
ving".
Goed gevraagd
De goeie prijs zal ook wel in
Noord-Limburg „gemaakt"
zijn, toen daar dit jaar de eer
ste rettich werd geoogst.
„Die proef in Venlo is zo goed
geslaagd, dat we van plan zijn
ook in het Westland iets derge
lijks te proberen", deelt de
directeur van de veiling West
land Zuid, de heer G.I. van
Geest mee op onze vraag of hij
ook iets ziet in de teelt van de
rettich. In het vroege voorjaar
van 1976 wil men een aantal
tuiriders voor deze teelt inte
resseren om daarna te zien
hoe de Duitse markt daarop
reageert. „Het is onze bedoe
ling ze vroeg in het voorjaar,
dus half mei en waarschijnlijk
ook in het najaar, zo half no
vember tot half december, op
de markt te brengen. In ieder
geval dus buiten de periode,
daar ze in Duitsland zelf volop
te krijgen zijn. Voor een kleine
groep tuinders kan dit een al
ternatief zijn voor de slateelt",
hoopt de heer Van Geest, die
er nog aan toevoegt, dat er
met Venlo al overleg gaande
is over een specifiek krat,
wasirin het produkt kan wor
den geveild. De kratten die er
nu voor worden gebruikt zijn
in feite te kort, zodat het ge
was er voor een deel buiten
hangt.
Hoe de teelt in het Westland
financieel wordt opgezet is
nog niet bekend. In Limburg
werd door het centraal bu
reau voor de tuinbouwveilin
gen in Nederland een bedrag
per vierkante meter gegaran
deerd. Daar is men overigens
ruimschoots aan toe gekomen.
Tuinder Zeeman: „We zullen
zien hoe het gaat. Er zijn al
„Hoe vroeger in het jaar je
met je produkt komt hoe beter
de prijs kan zijn. In het najaar
geldt dan dat je later veel
beter zit. 's Zomers gebeurt
het dat het zelfs niet de moeite
loont om de radijs te bossen.
Zo weinig krijg je er dan
voor", legt hij uit en past die
theorie meteen ook toe op de
teelt van de rettich. Hij krijgt
daarbij het grootste gelijk van
de heer G. Janssen, verbonden
aan de proeftuin Noord-Lim
burg, die er wel van staat te
kijken, dat één tuinder in het
Westland het heeft aangedurfd
met de teelt te beginnen. In
zijn omgeving is men namelijk
dit jaar ook met de rettichteelt
gestart, maar dan wel met een
groepje van vijf tuinders tege
lijk. Hij vertelt, dat de rettich
een gewas is, dat in Duitsland
steeds meer opgang vindt. Dit
jaar werd er 160 hectaren on
der glas geteeld, zodat er in de
maanden maart, april en mei
aardig wat rettich van Duitse
bodem aan de markt kwam.
Uit een studiereis naar Zuid-
Duitsland was hem gebleken,
dat vooral in de maanden de
cember, januari, februari en
maart zeker exportmogelijk
heden bestonden voor rettich,
die in Nederland werd ge
teeld. In die periode wordt de
meeste rettich namelijk uit
Italië betrokken, maar de
kwaliteit laat te wensen over.
Het aanbod is dan ook veel te
wisselvallig.
Er zijn verschillende modellen
rettich. In Beieren prefereert
men een stomp model. Maar
de lange witte wortels, zoals
de heer Zeeman ze nu ook
naar de veiling brengt ziet
men er het meest. Er worden
ook de hoogste prijzen voor
