Henk Kruid
Een carrière om de cowboyhoed
voor af te nemen...
HET
KOMPAS WAAROP DOUGLAS
KOERST
BOUWKUNDIG TEKENAAR
bekwaam broodbakker
VAN LEEUWENHOEK INSTITUUT
M.E.A.B.'S MIDDENSTANDSCURSUS
TE R0EL0FARENDSVEEN
1
Bliksemy
en L
lawines
als
nieuwe
wapens
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1975
LEIDSE COURANT
PAC.Wi
Henk Kruid, gestoken in een wijnrood kostuum met daaronder sneeuwwitte schoenen,
poseert samen met zijn echtgenote.
Long Beach Henk Kruid werd 47 jaar
geleden geboren in het Drentse Westerbork.
Zijn vader veehandelaar en verzetsman
kon hem niet meer dan een MULO-opleiding
geven. Nu is hij hoofd van de afdeling plan
ning bij Douglas in Long Beach zo'n beetje
het kompas waarop een bedrijf met 68.000
werknemers koerst. En hij is burgemeester
van de stad Bellflower met zijn 53.000 bijna
allemaal sjieke inwoners. Een carrière om de
cowboyhoed voor af te nemen waarmee hij
zich in zijn vrije tijd pleegt te tooien. Zijn
werkkleding bestaat uit een wijnrood kos
tuum waaronder hij sneeuwwit schoeisel
draagt een oogverblindende combinatie.
Welzeker: Henk Kruid is, zich opwerkend via
avondstudie in Zwolle en emigratie naar Ca
nada, Amerikaan met de Amerikanen gewor
den. Het burgemeesterschap van Bellflower
(in 1920 door Nederlandse boeren gesticht; de
naam is een verbastering van bellefleur, onze
roodwangige appel) kost hem 30 uur werk per
week waarvoor hij een maandwedde van 325
dollar vangt. Burgemeesters in Californië
worden gekozen; het is een politiek erebaan
tje. Douglas zal hem ongetwijfeld beter hono
reren. Henk Kruid, de MULO-jongen uit Wes
terbork, aan het hoofd van de afdeling die
de ontwikkelingen uitstippelt waarmee de fa
briek jaarlijks aan zijn omzet van meer dan
drie miljard dollar moet komen.
Hij is de aangewezen man om te filosoferen
over de toekomstige richting die de burger
luchtvaart zal gaan. We praten, om het ge
sprek helemaal een nationaal tintje te geven,
in de cabine van de tweede DC-10 die Douglas
voor Martinair aan het bouwen is een
formidabele machine die door zijn comfort
duizenden Nederlanders vakantiegenot zal
gaan schenken wanneer hij in december een
maal is afgeleverd. 204 van deze luchtolifan
ten heeft Douglas totdusver aan de man
gebracht. Het moeten er 500 worden voordat
de fabriek zijn ontwikkelingskosten terug
heeft verdiend en op de DC-10 winst gaat
maken. Maar als gevolg van de economische
crisis in de wereld staat de productie op een
laag pitje. Acht jumbo's per maand kan Doug
las bouwen. Het hoogste aantal, in werkelijk
heid gehaald, is vijf geweest (1972) en nu
werkt men in een tempo van twee. De kolossa-
le hangars maken een ietwat verlaten indruk.
Is Henk Kruid niet bezorgd? Het tegendeel
blijkt waar te zijn. „Ik schat dat er over vijf
jaar 22 miljoen Europeanen per chartervlieg
tuig op vakantie zullen gaan. Als je rekent
dat het er in 1965 maar 5,3 miljoen waren,
kun je nagaan wat een groei er zit in deze
markt. In 1970 beschikten de Europese char
termaatschappijen over een gezamenlijke
vloot van 139 straalvliegtuigen, in 1973 waren
het er al 294, waaronder 7 jumbo's. Het gaat,
ondanks de tijdelijke terugslag, hard. Op het
ogenblik maken de lijndienstmaatschappijen
38 miljard passagiers-mijlen per jaar. In 1980
zal dat naar mijn vaste overtuiging 90 miljard
zijn. Bij de charterbedrijven hetzelfde: nu 18
miljard passagiersmijlen, over vijf jaar 60
miljard. Vergeet niet dat de chartermarkt hier
in Amerika door allerlei overheidsrestricties
nog pas in een pril stadium van ontwikkeling
is. Wanneer Washington wat toeschietelijker
wordt, voorzie ik een potentieel van 25 mil
joen luchtreizigers. Nu gaan er nog maar 3
tot 4 miljoen per charter".
In wat voor vliegtuigen zullen we ons in de
toekomst voortspoeden? Ook daarover weet
Henk Kruid paraat te vertellen. Vroeger, van
1955 tot 1964, zegt hij, werden aan vliegtuigen
deze drie eisen gesteld, in volgorde van be
langrijkheid: snelheid, vliegbereik en zuinig
heid. In de periode 1965-1973 luidden ze:
zuinigheid, vermindering van de geluidshin
der en de mogelijkheid tot frequent gebruik.
Nu gaat men uit van de eisen: zuinigheid,
efficiënt gebruik van energie en vermindering
van geluidshinder.
Henk Kruid: „In mijn toekomstvisie zullen er
dingen moeten veranderen en ik zal zeggen
waarom. We zitten met het energieprobleem.
De oliekartels jagen de prijzen op. Er kan
altijd een nieuw olie-embargo komen. We
zitten met een wereldwijde inflatie. We zitten
met milieuproblemen als daar zijn geluidshin
der, luchtvervuiling, verkeersopstoppingen
boven de luchthavens en bedreiging van de
gezondheid. En tenslotte hebben we te maken
met socio-politieke faktoren in de Westerse
wereld: geboortebeperking, verandering in
leefstijl, andere keuzemogelijkheden om op
reis te gaan en een zuiniger gebruik van
natuurlijke hulpbronnen en grondstoffen. Al
lemaal dingen waar je rekening mee moet
houden bij het plannen van de toekomstige
luchtvaart en bij het ontwerpen van de vlieg
tuigen die er voor nodig zullen zijn".
Uitgaande van dit eisenpakket heeft Douglas
een tweemotorig vliegtuig op de tekentafel
gezet met het werknummer D-969L-4. Het zal
in 1978 klaar zijn en dan 300 passagiers
kunnen vervoeren. Het bedrijf investeert 2
miljard dollar in de ontwikkeling van dit
toestel, en mikt daarbij op vermindering van
geluidshinder, een zeer gunstig economisch
gebruik, de mogelijkheid om op te stijgen van
korte banen en royale zitplaatsen voor de
passagiers. MartinAir-directeur Martin Schro
der, ook in Long Beach om zijn 30 miljoen
dollar dure DC-10-in-aanbouw te inspecteren,
heeft al laten doorschemeren geïnteresseerd
te zijn in dit vliegtuig als opvolger van zijn
DC-9's.
Voorts bestudeert Douglas verschillende ver
beteringen die de huidige DC-10 kan onder
gaan. Men zou het type bijvoorbeeld negen
meter langer kunnen maken zodat er 362
passagiers in kunnen worden vervoerd in-
plaats van de huidige 277. Daarmee zou de
DC-10 gelijkwaardig worden aan een jumbo
als de Boeing 747, maar toch op slechts drie
motoren vliegen, hetgeen de luchtvaartmaat
schappijen 18 percent brandstofbesparing zou
Architectenbureau Gradus Kamsteeg
Konlnginnelaan 2a, Oegstgeest
heeft plaats voor een
Leeftijd ca. 25 jaar.
Sollicitaties na telefonische afspraak:
(071) - 51953
VAN GENT
PRAKTIJK HERVAT
BERNARD
K0RTMANN
AFWEZIG
Praktijk gaat normaal door
Dorpsstraat 33. Zoeterwoude.
gaan opleveren. Bijkomende pluspunten: alle
onderdelen, de hele opleiding van het vliegend
personeel, alle hulpmiddelen voor de afhande
ling en het hele onderhoud zouden hetzelfde
zijn als bij de huidige DC-10. Zoiets scheelt
in de portemonnee. Volgens Henk Kruid kun
nen we deze verlengde gigant ook in 1978
verwachten. Bovendien is er een DC-10 in de
pen die door veranderingen aan de vleugels
een vliegbereik zal hebben van meer dan
10.000 kilometer.
Daarna worden, geheel in overeenstemming
met de geest van voorzichtigheid die door de
burgerluchtvaart waart, de plannen vager.
Henk Kruid: „Supersoon vliegen? In 1984 zal
Douglas misschien zover zijn. Maar als we
naar de Franse Concorde kijken, zal ons
toestel niet 115, maar 300 passagiers moeten
kunnen vervoeren, het zal 2,8 maal zo groot
moeten zijn, het zal 2000 kilometer verder
moeten kunnen vliegen, het zal 42 percent
minder brandstof moeten gebruiken en de
kosten om ermee te vliegen zullen 55 percent
lager moeten liggen. Dat is allemaal nogal
wat. Ik schat dat de ontwikkeling van een
dergelijke machine ergens tussen de 5 en 10
miljard dollar zal gaan kosten. Dat kan Doug
las niet in zijn eentje opbrengen. We zouden
tot een vorm van samenwerking dienen te
komen met onze grote concurrent Boeing, en
misschien zelfs wel met Europese fabrieken.
Op die manier kun je het risico van je
investeringen spreiden. We willen graag on
deraannemers vinden die hun eigen aandeel
in het project financieren. We moeten naar
joint ventures toe".
Een stap verder in de tijd (1986) ziet Henk
Kruid Douglas reusachtige vrachtvliegtuigen
bouwen met een opklapbare neus. Daarna
(1990) komen passagiersvliegtuigen die verti
caal kunnen opstijgen. En het magische jaar
2000? „We hebben onder de druk van de
energiecrisis de bouw van waterstofvliegtui
gen voor 600 passagiers in studie genomen.
Er zijn grote voordelen. Waterstot is onoe-
perkt voorradig en heeft een laag gewicht.
Maar het bezwaar is dat een luchthaven voor
1 miljard dollar aan installaties zou moeten
investeren om 17 van dergelijke toestellen per
dag te kunnen afhandelen. Dat is niet renda
bel; dat zie ik niet komen, tenzij we overal
op de rond ook waterstof als energiebron
gaan gebruiken. Wel, en tenslotte spelen we,
over de jaren na 2000 gesproken, met de
gedachte aan een hypersoon vliegtuig dat
hetzij vloeibare waterstof hetzij atoomkracht
als energiebron gebruikt en 900 passagiers
kan vervoeren. Het zal vier keer zo snel
vliegen als een supersoon toestel van nu. Man,
stel je dat voor: in twee uur en een kwartier
van Amerika naar Australië. Wow. Maar nog
maals: voor dergelijke ontwikkelingen zal sa
menwerking tussen de luchtvaartindustrieën
een dwingende eis zijn. Als je bedenkt dat
de kosten die we geïnvesteerd hebben in de
bouw van de DC-10 nu al het dubbele bedra
gen van 1968 namelijk 2 miljard dollar, rijzen
de haren je te berge
Douglas. In 1920 gesticht met 6 arbeiders in
een ruimte achter een kapperszaak. Nu 68.000
werknemers waarvan 1100 ingenieurs. In to
taal 15.280 vliegtuigen gebouwd voor de bur
gerluchtvaart, 136 verschillende types, 30 per
cent van de wereld-vliegtuigenmarkt. Gebou
wen met een totaal oppervlak van 2,5 miljoen
vierkante meter. Een expansie van 15,5 per
cent per jaar. En Henk Kruid uit Westerbork
toch een beetje mee aan de knuppel. Zijn
samenvatting: „Alle vertrouwen in de toekom
st. De economie zal weer opleven. We groeien
nog steeds 2,5 keer zo snél als hët bruto
nationaal probdukt. We zijn geen stilstaande
industrie. Bij ons is veel plaats voor agressie
ve en slimme zakenmensen". Wel, hij. is er het
vleesgeworden voorbeeld van.
Piet Snoeren
Divers personeel gevraagd
Bakkerij v.d. Burg vraagt
LAGOSTINA CLASSIC KOOK-
SET. 5-delig 225,- voor 159,-.
Lagostina Moonline kookset,
5-delig 275,- voor 199,-. Ouds
hoorn, Haarlemmerstraat 160,
Te koop
aangeboden
Watersport
Te koop ZEILBOOT merk Sea-
Devill, uitstekend geschikt voor
sportieve jongens, prijs 600,-.
zo goed als nieuw. Th. van de
Wereld. Achterweg 4C. Nieuwe
Wetering. Tel. 01713-3464
Diversen
ONTVETTINGS- en VERMAGE
RINGSTHEE, 2 maal daags een
kopje trekken als thee en u
slankt af, 100 gr., 100 gr. 2,95.
Drogisterij Boerhave. Haarlem-
merstr. 68. Leiden.
PARAPLU REP. (ook voor op-
nirps) ii
stokken, wandelstokken van
Oerle, Haarlemmerstraat 95 bij
de Vrouwensteeg. Reparaties
worden alleen aan de zaak aan-
genomen. Tel. 23458.
KUNSTGEBITTEN REPARATIE,
klaar terwijl u wacht. Elke dag
beh. zat. van 9 - 11.30 en 2-4
uur. Maand, en dond. avond van
19 - 19.30 Fa. v. Berge. Hene
gouwen Schelpenkade 47, Lei
den. Tel. 20794.
Gediplomeerd Schoen- en voet-
kundig PEDICURE. Coby Jon
ker. Beukenrade 26, tel. 31932
Behandeling na afspraak
NA-INSCHRIJVING NIEUWE LEERLINGEN
voor de avondschool van het
Vulcanusweg 303 te Delft-Zuid. Telefoon: 015-562218
Ons Instituut leidt fysische laboratoriummedewerkers op in avondschoolverband ten
behoeve van industrieën, ziekenhuizen en wetenschappelijke instellingen.
Ingangsniveau
HAVO/VWO
Studierichting
HBO-A-fysisch
Studieduur
3 jaar parttime
dag- en avondschool
In deze studierichting worden o.m. de volgende vakken gegeven:
WISKUNDE, FYSISCHE MEETMETHODEN,
ELEKTRONIKA, LABORATORIUMPRAKTIJK
Na de A-opleiding bestaat de mogelijkheid een B-opleiding te volgen.
Aanvang der lessen: 1 september 1975.
Voor nadere inlichtingen en aanvraag van prospectus en inschrijfkaart kan men
zich wenden tot het secretariaat, telefoon 015-562218.
Houten PERGOLA'S lengte 2.75
m voor 39,95, houten scha-
renhekken vanaf 13,25 per
strekkende meter. Tevens vij
vers. ponten, rietmatten, plan
tenbakken en 2000 m oppervlak
te kamerplanten. Garden Cen
trum Bloemendaal BV Hoogma-
deseweg Leiderdorp, tel. 21920
Privé parkeerplaats.
TROUWJAPON te koop kleine
maat 40 kleur: zalm/oranje met
hoed na 5 uur P. Turenhout,
Jacoba v. Beierenweg 5, Voor-
Te koop aangeboden: Teak
BERGMEUBEL, lengte 2 mtr.
Europaplantsoen 18. Hoogma-
HEUGAFELTTEGELS. Alle kleu
ren direct leverbaar. 5 jaar ga
rantie. Gemakkelijk te leggen.
Tijdelijk Stanley mes cadeau bij
aankoop van min 20 tegels.
Smits Woninginrichting, Mare
98, Vrouwensteeg 9. Tel. 23913.
Doe het zelf
Dieren en planten
Van een artistieke verzorging
van uw BRUIDSBOEKET kunt u
verzekerd zijn, indien wij dat
voor u mogen verzorgen. Gaar
ne tonen wij u onze modellen
en uitvoeringen en staan u hier
bij met ons advies terzijde.
Bloemenmagazijn C. L. Mulder,
Haarlemmerweg 21, Leiden, tel.
20550.
Aangeb. mooie DUITSE HER
DERS, zuiver ras met stam
boom, 8 weken oud, ingeënt en
ontwormt. Te bevragen Ridder
hof 1. Leiderdorp, tel. 90595.
TAFELS, boekenkasten, trap
pen. wandmeubels enz. Wij ma
ken het voor u op maat in eigen
werkplaats. Doe het zelf shop
Het Houtcentrum, Levendaal
139. Tel. 21367.
ROLGORDIJNEN, rolhorren. Wij
hebben ze in voorraad ook de
speciale stoffen. Heeft u ons
ABC wand en zelfbouwsysteem
al gezien, zeer voordelig en veel
mogelijkheden. Het Houtcen-
trum Levendaal 139, tel. 21367.
WANDSCHROTEN aanbieding
vuren 6 cm. 1,10 p.m., grenen
6 cm. 1,15 p.m., parana 6 cm.
1,20 p.m., grenen 8 cm. 1,80
p.m., hardhouten 6 cm. ƒ2.-
p.m., wandplaten speciaal 122 x
244 22,50 p. pl. Het Houtcen
trum. Levendaal 139. tel. 21357.
begint over enkele weken!
Inlichtingen (vragen staat vrij!) heden, dinsdagavond van 19.30—21.00
uur in „De Fransche Brug", Westeinde 83, Roefofarendsveen, tel.
01713—2419 of dagelijks bij Het Bolwerk voor uw Bolwerk:
ONDERWIJS-INSTITUUT
M.E.A.B.
o.l.v. M. van der Horst
HERENGRACHT 4 - LEIDEN - TEL. 071-30660
(Officiële - door het I.M.O. erkende - middenstandsopleiding)
Resultaten cursusjaar 1974-1975:
geslaagd voor het schriftelijke examen: 88%
geslaagd voor het mondelinge examen 145 cursisten 95%
Organisatie
Alphense
jaarmarkt vrijwel
rond
Van onze correspondent.
ALPHEN AAN DEN RIJN -
De Alphense jaarmarkt, die de
plaats in moet gaan nemen van
de jaarlijkse Paardenmarkt op
de derde woensdag in septem
ber, zal 17 september bol staan
van de attracties.
Het centrum van Alphen (Hooft-
straat, Aarkade, Van Mander-
sloostraat, Raadhuisstraat, Pie-
ter Doelmanstraat en Juliana-
straat) zal van dinsdagavond
tien uur tot woensdagavond tien
uur voor alle verkeer" gesloten
zijn om het publiek alle gelegen
heid te geven de ruim 300 kra
men rustig in ogenschouw te
nemen.
In de Hooftstraat zal een disco
theek en een poppenkast aanwe
zig zijn. In het winkelcentrum
de Aarhof zullen een aantal ou
de ambachten vertoond worden
zoals kaasmaken, glasblazen,
tingieten en hoepelmaken. De
Pieter Doelmanstraat en de Ju-
lianastraat zullen het aanblik
bieden van pottenbakken,
emailleren en trapezewerkers,
die op 7 meter hoogte actief
zullen zijn. Op het Thorbecke-
plein komt een kermis. In de
Paradijslaan komt een kunst
markt en leerlingen van de chr.
.agrarische school zullen een kal-
verenkeuring organiseren.
Demonstraties met stoomwalsen
zijn te zien in de Raadhuis
straat, waar ook een muziekcon
cours gehouden wordt. Men kan
zich hiervoor opgeven bij de
Dienst Openbare Werken, Ca-
stellumstraat 6 in Alphen aan
den Rijn, onder vermelding
Jaarmarkt 1975. Opgeven moet
men het genre muziek en het
tijdstip vein optreden (tussen 9
uur 's morgens en 6 uur 's
avonds).
Het programma voor de avond
is nog niet geheel rond. De be
doeling is dat er onder het genot
van een drankje en een hapje
nagepraat kan worden over de
Jaarmarkt Openbare Werken
voeren nog onderhandelingen
met Alphense muziekkorpsen
dit muzikaal op luisteren.
GENEVE (AFP)
Het ontketenen va
lawines en aardvei^
schuivingen, het left
den van stormen naafa
strategische gebicL
den, of het geheeb
wijzigen van het kli^.
maat worden in eei^
min of meer nahijg
toekomst misschiei
de voornaamste opejj
raties van moderi
legers. Dat staat
lezen in enkele docuj
menten die zijn gepi^
bliceerd na de vergaj
deringen van desku
digen op de ontwap
ningsconferentie
Genève.
Een daarvan, ingedienf'
door de Canadese delegaf'
tie, somt 19 technieken
„wijzigingen van het milieiP
met vijandige oogmerken"!;
op. Een Zweeds document
geeft er slechts tien
seert zich op twee basiscri
teria: de mogelijkheid hef
verschijnsel tot stand
brengen, ongeacht de kosjj
ten, en de waarde als strijd]
middel.
De Canadezen menen daj^
het theoretisch mogelijk isr
ten koste van een aanmerjj'
kelijke hoeveelheid energie®-*
bliksemflitsen te beheerseir
om branden te stichten erf
systemen van televerbin-f
dingen te beschadigen. Daf
zou op tactisch vlak eerP1
beperkte toepassing kun-H
nen hebben, wanneer d®
omstandigheden zich daar-p
toe lenen.
De deskundigen menen
zelfs dat het op bepaalde!
plaatsen mogelijk is aard
bevingen en vloedgolven te*
ontketenen om strategische
installaties te vernietigen.
Omdat plaats en ogenblik"!
met elkaar in overeenstem
ming moeten zijn, vinden
zij dit middel twijfelachtig
van waarde.
Andere middelen zijn een
voudiger en niet zo vernie-j^
tigend, zoals het veroorza-j,
ken van mist, sneeuw of
hagel. Tactisch gebruik j,
hiervan zou interessant
zijn, maar „beperkt zijn in
tijd en plaats". Het ontkete-
nen en geleiden van vernie- <j
tigende stormen naar stra
tegische gebieden belooft
meer: de nodige technolo
gie is al bekend -en behoeft
slechts te worden vervol
maakt. Er zijn ook vreedza
me toepassingen voor. Op
militair vlak biedt dit „en
kele mogelijkheden in be
perkte gebieden op strate
gisch vlak", aldus de des
kundigen.
De documenten maken di
kwijls de indruk van zui
vere science-fiction, wan
neer het gaat over het doen
uitbarsten van vulkanen.
Weliswaar wordt hierbij
opgemerkt dat de „uitvoer
baarheid onzeker" is, dat
„toepassing zeer beperkt is
wat de bron betreft" en dat
„de duur van het verschijn
sel afhangt van atmosferi
sche omstandigheden".
Het is echter meer dan
waarschijnlijk dat het niet
alleen gaat om science-fic-1
tion. In een verklaring op
de ontwapeningsconferen
tie heeft de Amerikaanse
afgevaardigde, Joseph Mar
tin, verklaard dat wijziging
van de bodem door het
oorzaken van aardbevingen
„nog niet op een schaal
betekenis mogelijk is". Hij
gaf stilzwijgend te verstaan
dat het slechts een kwestie
van tijd is, voordat de
„schaal van betekenis" well
zal zijn bereikt. Martin gaf
ook toe dat het militaire
gebruik van orkanen
studie" is, maar dat de
sultaten op dit ogenblik
nog niet geheel vaststaan.
De bijeenkomst van des
kundigen had slechts tot
doel het vraagstuk nader te
omschrijven. Aangenomen
dat de conclusies waartoe
zij gekomen zijn nogal ver
ontrustend zijn. Met zeldza
me eensgezindheid hebben
alle afvaardigingen gepleit
voor een internationale
overeenkomst waaronder
dergelijke „verschrikkelij
ke oorlogsmiddelen"
zoals de Perzische afge
vaardigden, Maonoutsjer
Fartasj ze noemde on
wettig worden verklaard.
Het woord is dus nu aan de
diplomaten, maar intussen
gaat het onderzoek in ge
heime laboratoria en op
proefterrein ongestoord
verder.
