HET FENOMEEN MANCHESTER UNITED
Dramatisch hoogtepunt
begin van nieuw tijdperk
MANAGER
DOCHERTY
BETAALDE
SCHULD TERUG
ROWDSES
BEZORGEN
UNITED
SLECHTE NAAM
Manchester In Engeland, waar
de publieke belangstelling ook al
enkele jaren een neergaande ten
dens vertoont, is Manchester
United volstrekt uniek. Geen an
dere club kan zich beroemen op
een zo hechte toeschouwerskern
als het voetbalbedrijf, dat domi
cilie houdt op „Old Trafford".
Toen de „Reds" aan het einde
van het seizoen 19731974 waren
gedegradeerd, bleek bij het op
maken van de balans, dat on
danks de hoogste teleurstellende
resultaten het gemiddeld aantal
kijkers bij de thuiswedstrijden
toch nog altijd 42.712 had bedra
gen.
Dat voetbal op een lager niveau niet
altijd gepaard hoeft te gaan met immense
financiële verliezen werd vervolgens in
het seizoen 19741975 bewezen. In de
tweede divisie steeg het gemiddeld aantal
toeschouwers bij de competitieduels, die
„United" op „Old Trafford" speelde met
bijna 6.000 tot gemiddeld 48.242 Ter ver
gelijking: Manchester City, dat in de
eerste divisie lange tijd tot de kampioens
kandidaten behoorde en de thuiswedstrij
den in het op een steenworp afstand van
Old Trafford gelegen Maine Roadstadion
speelt, moest zich tevreden stellen met
een gemiddelde van 33.000.
De cijfers rechtvaardigen het Manchester
United als een fenomeen te betitelen.
Immers, waar in Europa is het denkbaar
dat een club bij zijn laatste competitie
wedstrijd, op een moment dat er niets
meer op het spel staat, nog 60.000 toe
gangskaarten aan de man kan brengen?
Bij Manchester United gebeurde dat toen
het seizoen werd besloten met de tot een
verplicht nummer geworden confrontatie
met Blackpool.
Die ambiance van het publiek was een
van de aanleidingen voor Tommy Do-
cherty om zich ruim tweëeneenhalf jaar
geleden in een avontuur te storten, waar
aan veel collega's zich niet hadden willen
wagen. „Ik heb", zegt Docherty, „nooit
begrepen waarom andere managers zo'n
angst hadden om deze job aan te nemen.
Als je het nuchter bekijkt, is er geen club
met zulke mogelijkheden als „United". Je
kunt beschikken over al het geld, dat je
nodig hebt Er is een bestuur met men
sen, die weten wat er in de voetbalwereld
te koop is. Als manager kun je communi
ceren met een man als Sir Matt Busby,
die bij zijn leven al een legende is. En
de toeloop van het publiek is groter dan
waar ook ter wereld. Toen ik hier begon,
werd ik uitgelachen. Docherty is het vol
gende slachtoffer, werd overal geroepen.
Zelf heb ik het nooit zo gezien. Neem
maar van mij aan, dat ik geen dwaas
ben. Toen ik werd benaderd door „Uni
ted" voelde ik me zelfs de gelukkigste
man van de wereld. Als er een baan in
de wereld was, waarvoor ik mijn rechter
been had willen afstaan, was het deze
wel".
Toch beleefde Tommy Docherty op Old
Trafford niet uitsluitend vreugde. Inte
gendeel. Toen hij begon vocht de club
juist een verbeten strijd tegen de degra
datie. Zijn eerste daad was het verkopen
van het defect geraakte kanon Ted Mc-
Dougall aan West Ham United. Vervol
gens telde hij tweehonderdduizend pond
sterling neer om Lou Macari bij Celtic
weg te halen. Docherty spandeerde in een
tamelijk kort tijdsbestek ongeveer een
miljoen pond (toen nog meer dan zes
miljoen gulden) om de krakende wagen
weer op te lappen.
De beloning daarvoor was, dat Manches
ter United zich handhaafde in de eerste
divisie. Een jaar later ging het echter
toch mis. Docherty: „dat is mede mijn
fout geweest. Toen we met de hakken
over de sloot in de eerste divisie waren
gebleven, dacht ik dat we het ergste
achter de rug hadden. Dat bleek een
vergissing te zijn. Het vertrek van we
reldklasse-spelers als Bobby Charlton,
Denis Law en George Best werkte toch
langer na dan ik had verwacht. Boven
dien speelden we lange tijd te defensief.
Toen ik dat veranderde, was het helaas
al te laat. De tijd om orde op zaken te
stellen bleek te kort te zijn".
Tommy Docherty, die nauwelijks be
denktijd nodig had gehad om zijn tame
lijk veilige baan als coach van het Schot
se elftal te ruilen voor een plaats op de
uiterst wankele managersstoel bij Man
chester United, noemt de degradatie van
1974 „de zwartste bladzij uit mijn loop
baan". „Het gaf me", vervolgt hij, „een
schuldgevoel tegenover de club. Nu pas
ben ik van mening, dat ik die schuld heb
terugbetaald".
Het jaar in de tweede divisie is volgens
Docherty leerzaam geweest. „Be wist, dat
het verblijf daar niet te lang hoefde te
duren. De degradatie leidde in feite al
het herstel in. Tegen het eind van het
seizoen 1973—1974 begonnen jongeren
zich te manifesteren. Evenals ik moesten
zij zich ontdoen van de schaduwen van
hun voorgangers. Maar toen het geloof
in eigen kunnen er eenmaal was, wist ik
dat het vasthouden van die tendens een
snelle terugkeer naar de eerste divisie tot
gevolg zou kunnen hebben. Toen we aan
die opdracht begonnen, heb ik er bij de
spelers voor alles op gehamerd, dat ze
niet moesten denken dat ze te goed wa
ren voor de tweede divisie. Geen enkele
club heeft er recht op in de top te blijven.
Je moet er ten alle tijde voor werken,
heb ik hen steeds weer voorgehouden. Je
ziet al te vaak dat een club, die zich
eenmaal op de glijbaan bevindt, steeds
verder afzakt Teleurstelling en gekrenk
te trots worden over het algemeen te
slecht verwerkt".
de wijze lessen van Docherty misten hun
uitwerking niet. Manchester United fi
nishte in de tweede divisie met een voor
sprong van vijf punten op runner-up
Aston Villa, een ander fenomeen, dat zich
ook in de slechtste tijden in een grote
publieke belangstelling mocht verheugen.
Al weken voor het eind van het seizoen
wist „United" zich zeker van terugkeer
naar de afdeling, waarin het van 1938 tot
1974 zonder onderbreking was uitgeko
men. Docherty: „Ik weet zeker, dat het
Engelse publiek blij is met ons snelle
herstel. Wij voetballen niet alleen goed,
maar vermaken ook de toeschouwers met
spektakel".
Sir Matt Busby, 65 jaar inmiddels maar
nog altijd bruisend van energie, is even
binnengewipt om iets met Docherty te
overleggen. De oude meester, die Man
chester United verschillende keren naar
de top leidde en het nadat in februari
1958 meer dan de helft van het toen
onaantastbare elftal bij een vliegramp
om het leven was gekomen bestond
om- binnen drie jaren een nieuw ster
renelftal op te bouwen, vult aan: „We
lachten weer. De slechte tijden hebben
we gehad. De voorbije jaren waren een
nachtmerrie, we zaten in het luchtledige.
Ik ging soms met de angst in mijn lijf
naar het veld. We waren onmachtig om
de impasse te doorbreken. Het afscheid
De basisopstelling telt slechts drie Engelsen. Een van hen is Stuart
Pearson die op deze foto zojuist heeft gescoord (links) en in een
merkwaardige positie daarvan blijk geeft.
In 1968 veroverde Manchester United als enige Engelse ploeg tot
nu toe de Europa Cup. Achter de Cup de legendarische Sir Matt
Busby die nog steeds met grote aandacht de verrichtingen van zijn United
volgt.
Tommy Dochterty gelooft in eigen
kunnen
ly zijn afkomstig uit Ierland en de overi
gen komen zonder uitzondering uit
Schotland, van wie Jim Holton, Martin
Bucham en Willie Morgan tijdens het
WK-eindtoernooi in Westduitsland de
Schotse kleuren droegen.
De invloed uit het meer noordelijk gele
gen Britse land is overigens niet verwon
derlijk. Tommy Docherty en Sir Matt
Busby zijn immers ook Schotten en de
transferbedragen, die in hun vaderland
worden geclaimd, liggen over het alge
meen belangrijk onder die in Engeland
zelf. Bovendien wordt in Groot Brittannië
beweerd, dat Schotten meer getalenteerd
zijn dan hun Engelse collega's. Het be
wijs daarvan levert Leeds United dat met
een kern van spelers uit Schotland jaar
lijks tot de toonaangevende clubs in de
eerste divisie behoort.
Manchester United heeft een jong en
sterk elftal, een schitterende accommoda
tie en beschikt over voldoende geld. Do
cherty: „Het is voor ons niet erg als we
eens een jaar meer uitgeven dan er bin
nenkomt Deze club is zo rijk, dat er pas
zorgen komen wanneer alle anderen al
geliquideerd zijn". Dat alles neemt niet
weg, dat er toch nog wel problemen zijn.
Problemen, die voornamelijk worden ver
oorzaakt door de fans, die een verschrik
kelijk slechte reputatie hebben. In het
leger supporters, dat de club bij uitwed
strijden pleegt te vergezellen, reist altijd
een groep „Rowdies" mee, die overal
schrik en verderf zaait Als Manchester
United ergens op bezoek komt worden
tribunes afgebroken, omheiningen ver
nield, de doelen vanaf de kant onder
vuur genomen en politie-agenten lastig
gevallen. In heel Engeland worden spe
ciale maatregelen getroffen wanneer de
supportersschare uit Manchester in aan
tocht is.
Notts County, Portsmouth en Bristol zul
len zich desondanks nog lang herinneren,
dat de club van Tommy Docherty een
seizoen in de tweede divisie heeft ge
speeld. Dat de „Wild bunch" zich nieet
alleen op vreemd grondgebied uitleeft,
moge blijken uit het feit dat Old Traf
ford het eerste stadion in Engeland was,
waar achter de doelen hekken moesten
worden geplaatst.
Er is in Engeland niemand, die weet hoe
het zich steeds verder uitbreidende van
dalisme dient te worden bestreden.
Sportminister Denis Howell wisselde er
al over van gedachten met David Smith,
de voorzitter van de supportersvereni
ging van „United". Er werd besloten tot
het instellen van identiteitskaarten voor
supporters. Alleen tegen overlegging van
deze legitimatiebewijzen zouden voortaan
nog kaarten voor uitwedstrijden kunnen
worden gekocht Een fraai plan, maar
naar algemeen wordt aangenomen, wei
nig effectief.
Tommy Docherty: „Het is verschrikkelijk
jammer, dat een kleine groep onverlaten
ons zo'n slechte naam bezorgt Uit de
toeschouwersaantallen blijkt, dat we over
een enorme aanhang beschikken. De
„Rowdies" vormen daarvan slechts een
minimaal percentage maar je hebt er wel
mee te maken. Toch wil ik niet iedereen
over één kam scheren. Ik ben trots op
onze fans, die de club in slechte tijden
niet in de steek hebben gelaten. Hun
reputatie wordt besmeurd door een min
derheid, die we niet wensen, maar nau
welijks kunnen weren".
Desondanks twijfelt Docherty niet aan
een succesvolle toekomst voor zijn club.
„United" besluit hij, „was great, is great
and will always be great".
TON VAN DALEN
„Old Traffordhet home van Manchester United, waar zelfs in het seizoen waarin de United was
gedegradeerd, het gemiddeld aantal bezoekers steeg. Trouwens, de United trekt altijd, ook als er niets
meer op het spel staat.
van de sterren en de traagheid waarmee
het jonge talent zich ontwikkelde, konden
we maar niet verwerken. Gelukkig is
Dochterty erin geslaagd de trein weer op
de rails te krijgen. Daarom is hij voor
mij een van de groten van dit vak".
Docherty hoort de loftuigingen lachend
aan, en voegt er bescheiden aan toe, dat
hij ook het geluk aan zijn zijde heeft
gehad. „Toen we vorig jaar degradeerden
gebeurde dat na een seizoen, waarin we
wedstrijden verloren die we hadden moe
ten winnen. Tijdens de afgelopen compe
titie ging het precies andersom. Toen
wonnen we soms als we hadden behoren
te verliezen. Maar ja, dat is voetbal".
Manchester United realiseerde de promo
tie met nagenoeg dezelfde ploeg, die de
eerste divisie had moeten verlaten. De
enige nieuweling, die door Docherty me
dio 1974 werd aangetrokken, was Stuart
Pearson, een 25-jarige aanvaller, die bij
Huil City jaarlijks goed was voor meer
dan twintig doelpunten, en die ook op
Old Trafford niet teleurstelde.
Pearson is een van de drie Engelsen in
de basisopsstelling. De anderen zijn doel
man Alex Stepney, de enig overgeblevene
van het elftal dat in 1968 de Europa Cup
voor landskampioenen veroverde door
Benfica op Wembley in de verlenging
onder de voet te lopen, en middenvelder
Greenhoff. Twee spelers, McUroy en Da-
MANCHESTER - Geen enkele Europese
topclub heeft in de afgelopen jaren door
zulke diepe dalen moeten gaan als Man
chester United. Real Madrid, Internaziona-
le Milan, AC Milan, Celtic, Feyenoord en
Ajax, al die Europa Cupwinnaars van
weleer werden na een reeks indrukwek
kende triomfen geconfronteerd met een
gigantische sportieve kater, maar niet een
moest een vernedering ondergaan zoals de
enige Engelse club, die ooit de meest be
geerde Europese voetbaltrofee veroverde.
Want terwijl Real, Inter, Milan, Celtic,
Feyenoord en Ajax in ieder geval sterk
genoeg bleven om in eigen omgeving voort
durend ontzag te kunnen afdwingen, ein
digde de terugval van „United" vorig jaar
met degradatie naar de tweede divisie van
de Engelse league. Die afgang was het
dramatische hoogtepunt van een reeks te
genslagen, maar betekende tevens het be
gin van een nieuw tijdperk want inmiddels
heeft de ploeg van Old Trafford het verlo
ren gegane terrein heroverd. Manchester
United voerde een seizoen lang een schrik
bewind in de tweede divisie en keerde in
volle glorie terug in de eerste divisie waar
het alleen al op historische gronden thuis
hoort.
De triomfantelijke terugkeer betekende te
vens de come-back van Tommy Docherty.
De vijftigjarige Schot had het krediet, dat
hij overhield aan een glanzende periode bij
Chelsea, volledig opgesoupeerd door een
reeks minder succesvolle jaren in Portugal
en Schotland. Toen Docherty het aandurf
de het management van Manchester Uni
ted op zich te nemen - een waagstuk, want
eerder waren bepaald niet onbekwame
mannen als Wilf McGuiness en Frank
O'Farrell niet in staat gebleken hun legen
darische voorganger Sir Matt Busby te
doen vergeten werd algemeen aangeno
men, dat hem het laatste beetje erkenning
dat hij nog genoot, zou worden ontnomen.
Docherty kwam omstreeks de kerstdagen
van 1972. Manchester United zweefde toen
reeds boven de afgrond. Dankzij een fu
rieuze eindsprint kon het dreigende onheil
op het laatste moment nog worden afge
wend. Een jaar later, aan het eind van het
seizoen 19731974, ging het echter toch
mis. Manchester United degradeerde, en
menige Engelse voetballiefhebber pinkte
een traan weg. De eerste divisie zonder
„United" was zoiets als Johnny zonder
Rijk. Maar zoals de heren Kraaykamp en
De Gooyer na verloop van tijd elkaar
steeds weer weten te vinden, zo is ook
Manchester United teruggekeerd naar de
vertrouwde omgeving. Onder leiding van
Tommy Docherty die, ondanks de golven
van kritiek, nimmer het geloof in eigen
kunnen verloor en nu kan zeggen, dat hij
is geslaagd waar zowel Wilf McGuiness als
Frank O'Farrell met een zenuwinzinking
vandaan kwam.
