"Mooie
kinderjaren"
van schrijver
Kleuters leren spelend
in NOT-les
TELEVISIE VANAVOND
Zuidafrikaans
protest tegen
uitzending
van IKOR
Wisseling van
personeel bij
de TROS
Radio-Philh.
Orkest naar
Frankrijk
RADIO VANAVOND
TELEVISIE ZATERDAG
RADIO ZATERDAG
immfiTiiM
TERUGBLIK
01. Comité vraagt
Canada toe te
geven in tv-rechten
PAGINA 2
LEIDSE COURANT'
VRIJDAG 15 AUGUSTUS 1975b
Louis Lemaire (Lange Jan van
Nogal Wiedus) verschijnt vra
gend in beeld. „Wat doen jullie
daar?" vraagt hij. Kinderen, ou
dere kleuters van de kleuter
school en leerlingen van de eer
ste klas van de basisschool die
nen op deze vraag te antwoor
den: „Wij kijken naar de televi
sie". Louis kan zijn oren niet
geloven. „Naar de tv kijken?
Op school?" Wanneer Louis
maar aanneemt dat de kinderen
gelijk hebben, vraagt hij:
„Waar kijken jullie dan naar?
Naar mij?" De acteur draait
zich om, riet een tv-toestel en
daarop zichzelf. „O, maar dan
kunnen we met elkaar spelen"
is rijn conclusie. „Doen jullie
met me mee?"
Zo begint het NOT-programma
„Spelraam", dat in acht delen
wordt uitgezonden, te beginnen
op dinsdagmiddag 9 september
om twee uur. Het is bedoeld
voor jonge kinderen, die nog
niet kunnen lezen en rekenen en
op speelse manier toch wis- en
taalkundige begrippen worden
bijgebracht Spelenderwijs leren
de kinderen begrippen als links
en rechts, boven, beneden,
groot, klein en kort, dichtbij en
veraf. Ze leren meten en schat
ten en dat alles naar voorbeeld
van presentator Louis Lemaire
en met behulp van een boekje
met spelbladen, tekeningen die
de te leren begrippen ondersteu
nen. Maar steeds als spel.
In een boekje voor de onderwij
zeres) wordt uitgelegd, dat de
NOT-programma's niet in de be
doeling hebben de docent bui
tenspel te zetten. In tegendeel.
Aan een denkbeeldige kleuter
leidster wordt uitgelegd: „Zij
kan nu eens waarnemen hoe
haar kinderen reageren op een
derde die, dat zal zij moeten
toegeven, op een sympathieke
wijze probeert haar kinderen te
benaderen. Verder kan zij met
de kinderen zijn doen en laten,
zijn manier van praten beoorde
len.
Ze heeft veel meer aandacht
voor hun inzet, voor hun opmer
kingen en kritiek. Daarenboven
leert ze zichzelf eens te zien
door de ogen van haar kinderen
zoals ze nu naar de speler kij
ken".
Kinderen doen na, wat Louis Lemaire in het NOT-programma „Spelraam" voordoet op tv.
Materiaal
De NOT was er kennelijk bang
voor, dat de docenten rich op
de tenen getrapt zouden voelen
en haastte zich een uitleg te
geven bij het materiaal dat bij
de programma's behoort.
De docent kan, maar hoeft geen
gebruik te maken van de spel
bladen. Doet hij of zij dat wel,
dan kan nog een keus worden
gemaakt het materiaal meteen
na de uitzending te gebruiken,
een tijdje later of gedeeltelijk.
Bovendien kan een keus worden
gemaakt uit de diverse pro
gramma's. Ten slotte kan de
docent, doorgaans een kleuter- eerste spel-les is dat een pijl,
leidster, naar eigen inzicht in- waarmee hij zijn voet tot bewe-
gaan op de (leer)stof, die Louis gingen aanzet Lemaire spreekt
Lemaire zo speels op de buis eer-4 voet aan, die a an van-
bracht. kelijK niet reageert op zijn ge-
Lemaire heeft daar hulpmidde- roeP- Pas wanneer Lemaire een
len bij nodig, omdat de kinde- PÜ1 gebruikt volgt zijn voet be
ren worden geacht nog niet te wegingen naar links, rechts, om-
kunnen rekenen en lezen. In de hoog en naar beneden en ui
teindelijk verdwijnt Lemaire, op
aanwijzingen van de pijl door
het raam naar buiten.
De manier waarop Louis Lemai
re met zijn voet en de kinde
ren speelt wijkt nauwelijks af
van zijn optreden in Nogal Wie
dus. Zijn spel wekt onmiddellijk
reacties bij de kinderen op, die
per kind en klas verschillend
zijn. Lemaire: „Ik vertel tijdens
de uitzending, dat de kamer
waarin ik speel, geen deur
heeft; een kind had dat in een
proefuitzending al veel eerder
opgemerkt".
Links
Zelfs wat oudere kinderen heb
ben moeite met het onderscheid
tussen rechts en links. Lemaire
heeft een lint om rijn rechter
pols gebonden en spreekt dan
van rijn „lintjes hand" (de rech
ter) en de „gewone hand", de
linker. Dat „lintjeshand" en lin
kerhand dus niet dezelfde zijn,
heeft intern discussie veroor
zaakt. Lemaire: „We zijn het er
nog niet over eens, we hebben
het zo maar gelaten".
Overigens zijn de programma
onderdelen van „spelraam" dui
delijk genoeg. Zo duidelijk, dat
de scheiding tussen kleuter- en
basisonderwijs wordt doorbro
ken. De NOT-programma's zijn
bedoeld, om het kind spelender
wijs voor te bereiden op het
taal- en wiskundeonderwijs op
de basisschool; getracht wordt
ook de scheiding tussen spelen
en leren te verkleinen. NOT-me-
dewerker Hans Fortuin: „Spel
raam is duidelijk spel, waarin
de kinderen toch iets leren. Het
moet als spel niet worden opge
vat als, we gaan nu spelen en
daarna iets nuttigs doen. Dit
moet samen kunnen gaan".
De acht uitzendingen, elke dins
dagmiddag van 9 september tot
18 november die elke donder
dag na de uitzending worden
herhaald worden voorafge
gaan door twee informatiepro
gramma's voor de docent: don
derdag 28 augustus om vier uur
en op 16 oktober. Herhalingen
hiervan worden uitgezonden
resp. 4 september en 23 oktober,
eveneens om vier uur.
F. J. BROMBERG
HILVERSUM De Zuidafri-
kaansc ambassade in Den Haag
heeft bezwaar aangetekend bij
de minister van CRM en bij de
NOS tegen de uitzending door
het IKOR woensdagavond van
een film over een massamoord
op 105 zuidwestafrikaanse bur
gers die in 1973 zou hebben
plaatsgevonden.
De ambassade zegt in een ver
klaring dat in deze film duide
lijk sprake was van doelbewuste
verkrachting van de waarheid
en van opzettelijke misleiding
van het televisiekijkend publiek.
In de verklaring wordt gesteld
dat de Zuidafrikaanse regering
reeds vele malen bewezen heeft
dat deze door buitenlanders ge
maakte film niets dan leugens
bevat. Volgens de ambassade
heeft dominee J. Koole, direc
teur van het IKOR, toegezegd
de mogelijkheid van een weer
woord door de Zuidafrikaanse
regering te zullen onderzoeken.
(Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De heer C. den
Daas, chef amusement en
plaatsvervangend hoofd televi
sie bij de TROS, heeft zijn ont
slag bij deze omroepvereniging
ingediend. Per 1 november heeft
hij een functie aanvaard bij de
platenproduktiemaatschappij
Phonogram International B.V.
De heer R. Stokvis, die nu bij
Phonogram werkt, keert rond
de jaarwisseling bij de TROS
terug, waar hij stafmedewerker
televisie en regisseur-producer
De heer J. Kela, hoofd drama
kunstzaken van de TROS, wil
van zijn huidige functie onthe
ven worden om in de toekomst
meer dan tot nu toe zich bezig
te houden met de creatieve kant
van de dramaprodukties van de
TROS
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Het Radio-Phil-
harmonisch Orkest zal op 18
augustus naar Frankrijk ver
trekken. Het orkest is uitgeno
digd twee concerten te geven in
Vezelay ter gelegenheid van het
tiende Festival de Paris. Onder
leiding van Jean Fournet zullen
werken van Debussy worden
uitgevoerd.
Scène uit Die mooie kinderjaren (van H. E. Bates) met Jennifer Cannock als Janey
en Nicky Callas ais Biff en de hond Bonzo.
In de serie tv-spelen "Die
mooie kinderjaren" wordt van
avond een verhaal uitgezonden,
gebaseerd op de jeugdervarin
gen van de schrijver H. E. Ba
tes. Drie kinderen worden door
een zwerver die uit de samenle
ving is gestoten, belast met de
zorg over zijn hond Bonzo. De
kinderen zien de man bezig met
een stuk touw bij een oude
schuur. Hij probeert de hond
weg te jagen, maar dat lukt
niet. Hij geeft de hond aan de
kinderen, die vermoeden dat de
man toe is aan een tragisch
incident. De hond ontsnapt aan
de kinderen en gaat terug naar
de schuur. De kinderen veron
derstellen dat de man riek is,
want hij spreekt steeds over
sterven, maar dan doen rich
merkwaardige ontwikkelingen
voor.
Ned. I, 21.10 uur.
Loodjes
Onder het kopje "De laatste
loodjes" haalt Doris Day de
vriendelijke oude baas Sam
over, die bij haar op kantoor
werkt, een tijdje te blijven wer- Afrika
ken, wanneer hij 65 jaar is ge
worden. Haar basas Cy Bennett
wil zich echter strikt aan de
regels houden.
Ned. I, 19.05 uur.
Tumbleweeds
In de Eddy Go Round Show
komen The Tumbleweeds voor
het voetlicht. Deze country-
groep is sinds 1 januari beroeps
geworden en behaalde tijdens
een toernee door Amerika suc
ces. De groep bestaat uit zes
personen die er allemaal hun
baan aan hebben gegeven, be
halve Ine Masseurs, die thuis in
de huishouding helpt De fami
lie Masseurs vormt het hoofdbe
standdeel van The Tumble
weeds, die bestaat uit Ad Mas
seurs (28), zijn zusje Ine (22),
zijn broers Ton (27) en Berry
(24) en verder Ruud Hermans
In de zevende aflevering van de
serie "Als de dag van gisteren",
documentaires over de wereld
geschiedenis sinds 1945, gaat het
vanavond over Afrika. Eeuwen
lang is Afrika een vrij jachttter-
rein geweest voor de Europea
nen, die het werelddeel als van
hen beschouwden. In de jaren
zestig hebben de meeste Afri
kaanse landen zich van de oude
koloniale banden losgemaakt
Dat gebeurde met veel pijn, leed
en moeite.
Ned. I, 22.05 uur.
Geloven
In de 12-delige serie "Geloven in
de onvoltooid verleden tijd"
wordt vanavond uitgezonden
"Ach, scheur toch de hemel va
neen". Deze aflevering gaat over
de Griekse invloed in de oud-
Oosterse wereld, die wordt gety
peerd met het woord Hellenis
me. Israël is hierbij betrokken,
maar houdt op godsdienstig ge
bied de eigenheid vast, al is de
strijd met heidense invloeden
niet van de lucht. Het Joodse
erfgoed wordt in het Grieks ver
taald, zodat het niet alleen bui
ten eigen kring toegankelijk
wordt, maar ook voor het eigen
volk in verstrooiing.
Ned. I, 23.15 uur.
Alle hens
In "Alle hens" wordt de aflever
ing "Verre visgronden" uitge
zonden. In de Noordelijke IJs
zee krijgt de Hero het bericht,
dat aan boord van de trawler
Vigilance muiterij zou zijn uit
gebroken. Nials gaat op onder
zoek uit: de bemanning vist en
de kapitein zit, met een vuurwa
pen, opgesloten in zijn hut. Zijn
gedrag is onredelijk en vermoed
wordt, dat de man alcoholist is;
de werkelijkheid is nog tragi
scher.
Ned II, 20.21 uur.
NEDERLAND
NOS
18.45 Mlnlmolen
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Doris Day
19.30 Eddy go round show
NOS
20.00 Journaal
NCRV
20.21 Steans Mountain
21.10 Die mooie kinderjaren
22.05 Als de dag van gisteren
23.00 The Continental Singers
IKOR
23.15 Geloven In de onvoltooid
verleden tijd
NOS
23.45 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Mlnlmolen
18.55 Journaal
AVRO
19.05 AVRO's Toppop presenteert
de nationale hitparade
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.21 Alle Hens
21.10 De gebroeders Hammond
22.00 Televlzler Magazine
DUITSLAND I
18.00 Der wilde und der zahme West
tv-serie. 18.15 Zu Gast in unsei
Land: tv-serie. 10.40 Akt. 19.20 Zu
in unserem Land. vervolg. 20 00 Joi
naai en weerbericht en reisweerber
voor het weekend. 20.15 Himmel ci
sterne. Duitse speelfilm. 22 00 Der
Sinn. 22.05 Reportage uit Bonn 22»
Journaal en weerbericht en reisweerp
richt voor het weekend. 22.40 Tatc
misdaadserie. 0.15-0.20 Journaal
DUITSLAND II
16.05 Gefangen im Gals, film. 18.2S
Vaeter der Klamotte. tv-serie 18.55 Bai
bapapa. 19.00 Journaal. 19.20 Ave Ew
reportage. 19.30 Buitenlands journaïi
20.15 Babeck, misdaadspel. 21.15 Joi2
naai. 21.30 Es geht alles vorüber,
geht alles vorbei. Muzikaal-dokumentj
re impressies. 22.55 Sport. 23.25 Jout-'
naai.
18.55 Paulus de boskabouter. 19.00 In I
formatief programma. 19.40 Mededeli I
Jen en weerbericht. 19.45 Journal P
0.15 Showprogramma rond Nar
Mouskouri. 20.45 De Palissers, tv-seri I
21.35 Dwaallicht, film. 23.20 Montezum
(1). showprogramma. 23.50 Journaal.
HOU HET SCHERM
IN HET OOG
KRO: 18.30 Nws. 1841 Echo. 18 50
Verkenning: Nieuws, feiten en achter
gronden op sociaal wetenschappelijk
terrein. 18.58 Marktberichten. 19.00
Kanjer Koning Kompetitie. 19.05 (S)
Folkmusic. 19.30 (S) In antwoord op uw
schrijven. 21.00 (S) Gied. Paul. Caroline
en Louis. 22.00 Reisoogst. 22.25 Over
weging. 22.30 Nws. 22.40 (S) Goal: een
programma vanuit en rondom de sport.
23.55—24.00 Nws.
HILVERSUM II
VPRO- 18.00 Nws. 18.11 VPRA Vrijdag:
rechtstreeks schakelprogr. met nieuws,
achtergrondinformatie en muziek.
(19.15 Anton Constandse. 19.30 Radio
22 45 Victor E. van Vriesland leest u
eigen werk. 23 15 (S) Later Jazz po<
1975: slotconcert, 23.55-24.00 Nie
NOS: 18.03 De Vakaturebank. 18.1
Joost mag niet eten. 19.02 Drie lo<
achter. AVRO: 20.05 Burengeruc
21.02 De Negen-uur-show 22.02 Radk
journaal. 22.05 (S) Superclean Drea
machine. 22.55 Mededelingen. 23.02
Vanavond laat. 0.02 Radiojournaal. 0.C
Weekend-muziek,magazine. 1.02 Soull
me U.S.A. 2.02 Continu de nacht do
4,02 Voor dag en dauw. (2.02. 4.02
5.57 Radiojournaal). NCRV: 6.02—7.I
(S) Klaar wakker.
NEDERLAND I
NOS
15.00 Journaal
VARA
15.02 Cesars kano
16.00 Chapi Chapo
16.05 Moeder Ganges
16.50 Hans met de hoed
17.00 De film van Ome Willem
NOS
17.30 Europa Cup Zwemmen da
TROS: 7.00 Nws. (S) Ontbijt-Soos: licht
en populair klass. muziek met om 7.30
Nws.; 7.41 Aktua; 8.30 Nws. 8.36
Gymnastiek voor de huisvrouw. 9.00 (S)
Wegwezen: tips voor weekendtrips 9.30
(S) Tien-Om: voor en met jonge luiste
raars. 10.00 (S) Aktua-Sport, met om
10.30 Nws. 11.00 (S) Hartje Amsterdam:
mensen, meningen, muziek. OVER
HEIDSVOORLICHTING: 12.16 Franco
Huis. informatie voor het bedrijfsleven.
TROS: 12.26 Meded t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Aktua. 13.00
(S) TROS-Country, 14.00 (S) De Fop-
Shop: Feest- en Ontspannings Perso
neel 14 45 Apollo XXI (De gesluierd*
planeet), hoorspel. 15.07 (S) Als dat zou
kunnen: lerzoekpl.progr. (15.30 Nws.)
17.30 Nws. 17.32 Aktua-magazine.
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 (S) Z.O. - voor alle kindereP
die op zijn. 8.00 Nws. 8.11 Dingen va<j
de dag. 8.23 (S) Z.O.: voor iederer-
10.30 (S) Z.I. - muziek en informatie
how (11.00 Nws.) 13.00 Nws. 13.11
Wegens vakantie gesloten. NOS 15.1
(S) NOS Jazz - Michiel de Ruyter. 15.'
Gamma van alpha en beta: wetenschc,
pelijke uitzending. 16.00 Nws. 16.03 (i
Het Zwarte Schaap: informati
zoekplaten. 17.00 (S) Harmon
fare in Nederland en Europa. 17.30
Kwart uur amateur. 17.45 Voor blinc
en slechtzienden 17.55 Mededeling*
S.O.S. en politieberichten.
HILVERSUM III
NCRV: 7.02 (S) Drie op je boterhan
8.03 (S) Drie op je boterham: Pers Ven
9.03 (S) Tot uw dienst: klass. muziel i
10.03 Muziek bij de koffie. 12.03
Drie tussen de middag: Los Vast. 14.0
(S) Schrijf es "n kaartje, verzoekpl.pro
gr. 16.03 (S) Sportshow.
Hammond
De Hammonds hebben de vori
ge keer een chauffeur aangeno
men, van wie de kijker weet, dat
hij vreemd handelde. Deze
chauffeur wordt er vanavond
van verdacht, dat hij dure foto-
en filmapparatuur heeft gesto
len en de Hammonds komen
erachter, dat hij een strafblad
heeft. Edward is ervan over
tuigd dat de chauffeur onschul
dig is, Jennifer echter niet.
Ned. II, 21.10 uur.
Cesars kano
Morgenmiddag kunnen jeugdige
kijkers zien in het programma
"Cesars kano" hoe een jongen
met een zakmes en een bijl een
kano bouwt van berkebast. De
jongen woont 150 km. ten
noorden van Montreal en be-
hoort tot de Cree Indianen. In
de loop van de middag worden
ook uitgezonden Chapi Chapo,
Hans met de hoed en De film
van Ome Willem.
Zaterdagmiddag, 15.02 uur.
De VARA keek gisteravond nu
eens met zeer terecht trots op
haar (nog recente) verleden te
rug. „Zo was het" was nl. geheel
gewijd aan haar programma
„Hadimassa", dat vijf seizoenen
lang, van 1967 tot.en met 1972,
op het scherm wed gebracht en
dat dan ook helemaal een eigen
initiatief van die omroep was.
Met name amusementsprogram
ma's willen bij een weerzien na
zo'n lange tijd nog wel eens
tegenvallen. Wat althans mij be
treft was daarvan in dit geval
echter geen sprake. Ook nu heb
ik weer met de grootste bewon
dering en met daaraan parallel
lopend genoegen naar de Ver
toonde fragmenten uit deze se
rie zitten kijken. En er is hier
ongetwijfeld sprake geweest
van een onbetwistbaar hoogte
punt in het televisiemaken door
de jaren heen. Dimitri Frenkel
Frank zei het in zijn vraagge
sprek je met Letty Kosterman
dan ook zeer terecht: „Het ging
om een bijzonder verheugens-
waardig samentreffen van top
talent op het gebied van het
divertissement. Ton van Duin
hoven, Kees van Kooten, Wim
de Bie, en noem maar op". Een
mens bleef overigens na deze
aflevering van „Zo was her
achter met een teisterend heim
wee. Want televisiewerk van di
uizonderlijk hoge niveau is
deze dagen toch werkelijk niet
meer.
Kenmerkend voor het feit datL
ook de aktualiteitenrubriek die
„Achter Het Nieuws" heet, dit
jaar niet helemaal aan ee:
merslaap is ontkomen, leek het
mij dat in de aflevering van
gisteravond aandacht werd be
steed aan zoiets als de terugkeer
vein de groene kikker in ons
vaderland, die ik overigens best
van harte bereid ben toe te jui
chen. Een reportage uit Portu
gal bleek enigszins in het hon
derd te zijn gelopen, omdat een
door Hans Polak meegenomen
camera tijdens een demonstra
tie „een stoot" bleek te hebben
gekregen. De aktualiteitenru
briek eindige met een nogal on
duidelijke aanval op minister
Vein Doorn, die dan ook alleen
maar ontleend was aan een arti
kel in Vrij Nederland over enig
oorlogsverleden van de
winds man. Het maakte allemaal
een verwarrende en daardoor
ietwat misplaatste indruk.
Herman Hofhuizen
De country-groep The Tumbleweeds bij Eddy Becker.
The Continental Singers, vanavond te zien en te horen op Ned. I om
23.00 uur.
(Van onze radio- en tv-redactie)
LAUSANNE Het Internatio
naal Olympisch Comité is het
er niet mee eens, dat de organi
satoren van de Olympische Spe
len in Montreal zoveel geld
voor de tv-rechten vragen, dat
het merendeel van de kijkers
buiten Canada geen recht
streekse tv-beelden zal krijgen,
maar slechts samenvattingen.
In f
IOC om in de strijd met
verschillende tv-organisaties t<
te geven.
Het IOC wijst er op, dat
Canadezen, als zij de biedpri
zen accepteren, 27 miljoen do
lar ontvangen. München ontvin
in 1972 maar 12 miljoen dolla
Verder heeft het organiserend
land volgens de IOC-statuten
plicht ervoor te zorgen, dat zo
veel mogelijk mensen getuige
kunnen zijn van de Spelen.
