mnmm
rTT^THMHH
hSH
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
E ll'i 11 l'l II—
RADIO DINSDAG
Hans Keiler
houdt niet van
de geur van
Harry Geelen
door
gelicht in
tv-docu-
mentaire
Englandspiel
in
documentaire
serie NCRV
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
MAANDAG 28 JULI 1975
NOS
17.45 W.K. Zwemmen
18.45 Mlnlmolen
18.55 Journaal
AVRO
19.05 AVRO'sToppop
19.17 Frans en de Rebellenclub
documentaire
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.21 Sebastlaan en Monseigneur
Franae film
21.45 Een Juichtoon davre langs
de velden. documentaire
over Ajax
22.30 Symbiose
NOS
22.34 Journaal
NEDERLANDJI
NOS
18.45 Mlnlmolen
18.55 Journaal
TROS
19.05 Doctor Who— sf-serle voor
jeugd
19.30 NL-Tlppers
DUITSLAND I
20.00 Tagesschau en weerbericht. 20.15
Monitor. 21.00 Hitjournal. 21.45 Eduro-
control. 22.30 Tagesschau, kommentaai
en weerbericht.
18.20 Diana. 10.55 Mainzelmannchen;
Gewusst wie. 19.00 Heute. 19.30 Die
Neun. 20.15 Kontakte. 21.00 Heute,
21.15 Kleine bank mit schlechten Noten
22.45 Sport aktuell. 23.45 Heute.
19.15 Sportribune. 19.39 Mededelingen
en weerbericht. 19.45 Journaal. 20.15
Een gravin van Hong Kong. 22.05 Ten
huize van. of: Ertussendoor. 22.55 Jour-
NEDERLAND I
VPRO
14.00 Beloof me dat Je me nooit
vergeet, al word Ik honderd Jaar
Wlnnle-de-Poeh en zijn teke
naar
14.45 Grote Klaas en Kleins
Klaas film
EO
15.30 Van hart tot hart
HOU
HET
SCHERM
IN
HET
OOG
■iiiv^imriiiwM
18.30 Nieuws. 18.41 Belcanto-koncert.
EO: 20.00 Achter de horizon van het
zomergebeuren. 21.15 Avondoverden
king. NOS: 21.30 Zevendedags Adven
tisten. ZA. 21.45 Eurolight. 22.25 Bond
Zonder Naam. 22.30 Nieuws. NCRV:
22.40 Hier en nu. 22.50 Hobbyskoop.
23.20 NOS-jazz. 23.55 Nieuws. 24.00
Sluiting.
18.30 Jeugdtoer. 19.00 Orgelbespeling.
19.25 Wij hebben een woord voor de
NOS 18.00 Nieuws. 18.03 De vakature-
bank. 18.10 Joost mag niet eten. 19.0C
Nieuws. AVRO: 19.02 Drie loopt achter.
VPRO: 20.00 VPRO-maandag. 20.00
21.00 22.00 23.00 24.00 Nieuwsberich
ten. TROS 1.02-6.00 De nachtwacht.
Scène uit het Andersen-sprookje „Grote Klaas en Kleine
Klaas" morgenmiddag voor de kinderen.
Sjors
In 1936 kon Nederland voor de
eerste keer kermis maken met
een getekend klein jongetje met
lange blonde lokken en een
vlinderdasje: Sjors heette het
knulletje en zijn vriendenkring
noemde hij de Rebellenclub-
Twee jaar later kreeg Sjors een
vriendje, de donkere Sjimmie,
en van dat moment af was het
tweetal onafscheidelijk. Sjors
en het negerjongetje Sjimmie
werden een begrip en zij zijn
dat tot de dag van vandaag
gebleven. Aan Frans Piët, de
man die bijna veertig jaar lang
letterlijk gestalte gaf aan de
stripfiguren Sjors en Sjimmie,
is het filmportret gewijd dat de
AVRO-televisie vanavond uit
zendt. Tekenaar Frans Piët,
nog altijd actief met de teken-
stift en als musicus, heeft
met tekstschrijver Lou Vier
hout in de loop der jaren
meer dan twintig albums volge-
tekend met de belevenissen van
de roemruchte Rebellenclub en
zijn leiders: Sjors en Sjimmie.
Ned. I, 19.17 uur.
Sebastiaan
Vanavond het tweede deel van
Sebastiaan, het jongetje, dat
Maude
Maude trekt zich het lot aan van
een druggebruiker, die in de
gevangenis belandt. Zij pakt de
zaken echter zo doortastend
aan, dat haar omgeving haar er
op moet wijzen, dat er voor de
hand liggender manieren zijn.
Ned. II, 21.10 uur
Zomer '75
In deze rubriek vanavond een
party op een riverboat met het
SFB-dansorkest en veel opgeto
gen mensen.
Ned. II, 22.20 uur
Voor de kinderen
Voor de kinderen morgenmiddag
twee uitzendingen. Ten eerste
een programma over Winnie de
Poeh en ten tweede „Grote
Klaas en Kleine Klaas" ndar
het vrij gruwelijke sprookje
van Hans-Christiaan Andersen
Nadien presenteert Marieke Ti
chelman de rubriek „Van hart
tot hart".
Dinsdag Ned. I, 14.00 uur.
1 Ajax-achter-de-schermen op tv.
Het clublied van Ajax begint
met: „Een juichtoon davre
langs de velden". Die juichtoon
heeft nu al 75 jaar kunnen
daveren, want de Amsterdam
se Football Club Ajax her
denkt dit jaar de oprichting
die in 1900 plaatsvond. Niet
iedereen was in die tijd over
tuigd van het nut van de voet
balsport. Waarom zou een
mens in vredesnaam op zijn
vrije zondag op een hobbelig
weilandje achter een bal gaan
aanhollen? Er waren enkele
Amsterdammers die dat nut
wel inzagen en zij hebben de
palen geheid, waarop het impo
sante bouwwerk dat Ajax nu
is kon worden gefundeerd. Aan
dit Ajax is de documentaire
gewijd die AVRO's Sportpano-
rama van de jubilaris maakte.
Het is geen programma gewor
den waarin in een keurige cro-
nologische volgorde alle her
oïeke wapenfeiten die tussen
1900 en 1975 achter het rood
witte banier op de groene mat
zijn gepleegd, uitvoerig wor
den geanalyseerd. Natuurlijk is
een stuk historie niet vergeten
met een club, die zestien
keer de nationale titel verover
de, drie maal de Europacup en
een keer de Wereldbeker bin
nenhaalde zou dat uiteraard
niet künnen en even natuurlijk
zijn de fenomenale prestaties
van de mannen die dit moge
lijk maakten nogmaals te be
wonderen; even goed trouwens
als aan de recentere, wat min
der florissante situatie waarin
de club verkeert, niet wordt
voorbijgegaan. Maar toch is de
ze documentaire veel meer een
programma over het Ajax
zoals weinigen dat kennen, het
Ajax achter de schermen.
Ned. I, 21.45 uur
De Hilversumse literator Jouke Rep is door
de NCRV gevraagd een reconstructie te
schrijven van het beruchte Englandspiel. Met
opgewekte ijver heeft hij zich aan die taak
gezet, welke zal moeten leiden tot een reeks
gedramatiseerde documentaires. Het ziet er
niet naar uit, dat deze snel op het scherm
zullen komen. Er moet verschrikkelijk veel
uitgepluisd worden of uit de diepte worden
opgegraven. Veel belangrijk materiaal ver^
dween of is niet beschikbaar. En lang niet
iedereen wil er nog over praten.
Jouke: „De gesprekken met de getuigen zijn
niet gemakkelijk. Je voelt je een indringer.
Iemand die oude wonden open komt maken.
Iemand die weer een verhoor komt afnemen.
Je tracht hun vertrouwen te winnen. Maar dat
hadden de Duitse ondervragers ook gepro
beerd. Ze zijn argwanend en cynisch. Ze zijn
immers al een keer goed misleid. Slechts door
veel geluk hebben ze het overleefd. Het opha
len van die verschrikkelijke herinneringen
kost hun slapeloze nachten, maar als je een
maal hun vertrouwen hebt gewonnen, ver
trouwen ze je toe dat ze het er toch wel voor
over hebben. Uit eerbetoon voor hun gevallen
kameraden. Samen bespreken we het verhaal.
Hoe ging het ook al weer? Het is alweer dertig
jaar geleden en ze hebben geprobeerd alles
te verdringen. Niet omdat ze spijt hebben over
hun werk. Maar omdat ze ten diepste gewan
trouwd werden door hun landgenoten. Juist
omdat ze het wisten te overleven."
Om nog even de geschiedenis van het Eng
landspiel op te halen, het speelde zich in de
laatste wereldoorlog af tussen de contra-spio
nagedienst van de Duitsers en de geheime
dienst van de Britse regering. Al vroeg in de
oorlog had Engeland begrepen, dat het niet
in zijn eentje op kon tegen de Duitse over
macht en dat er misschien een kans was als
de vijand op zoveel mogelijk gebieden ge
dwarsboomd werd. Daarom werden boven het
bezette Nederland geheime agenten afgewor
pen, dat waren Nederlandse vrijwilligers die
kans hadden gezien naar Engeland te ontko
men. Weer terug in Nederland moesten deze
agenten het verzet aanmoedigen c.q. organise
ren en sabotage plegen. Met behulp van een
zender en een code onderhielden zij contact
met hun hoofdkwartier in Londen. In hun
code was een onopvallend herkenningsteken
verwerkt voor het niet denkbeeldige geval dat
zo'n agent in handen van de Duitsers mocht
vallen. Want natuurlijk zouden de Duitsers,
als ze de beschikking kregen over zender en
code, proberen de Engelsen om de tuin te
leiden door valse berichten te sturen. Uit het
ontbreken van het herkenningsteken in de
code konden de Engelsen onmiddellijk zien
dat het bericht vals was. Inderdaad slaagden
de Duitsers erin een van de eerste agenten,
compleet met zender, te arresteren. In over
eenstemming met zijn instructies en uit lijfs
behoud gaf hij zender en code aan de Duit
sers,- evenwel zonder herkenningsteken. Met
de buitgemaakte zender verstuurden de Duit
sers hun eerste bericht zonder herkenningste
ken. Londen reageerde niet op deze waarschu
wing en bleef mensen met zenders sturen, die
achter elkaar werden gepakt door de Duit
sers. Dit duurde ruim twee jaar. Toen hadden
de Duitsers meer dan vijftig agenten gepakt,
alsmede een grote hoeveelheid sabotage mate
riaal. Pas toen twee agenten wisten te ont
snappen en Engeland waarschuwden stopte
het spel. Op twee na, die het overleefden,
kwamen alle agenten om in een concentratie
kamp.
Nog steeds is de vraag niet opgehelderd of
de Britten werkelijk niet door hadden, dat de
Duitsers alles inpikten, of dat de Britten de
agenten misbruikten om de Duitsers te mislei
den in een soort van dubbelspel. Dit zijn
vragen, die in de gedramatiseerde documen
taire njet zullen worden beantwoord. Lippen
zijn verzegeld, archieven verbrand. Het myste
rie is niet meer te ontraadselen.
Jouke: „Maar daar gaat het ons niet om. Het
gaat ons om het laten herleven van de gebeur
tenissen. Het gaat ons om de agenten zelf, die
hun leven vrijwillig in de waagschaal stelden
om hun vaderland te dienen, maar in de
praktijk slechts weerloze pionnen waren in
een vies spel tussen twee geheime diensten."
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord.
7.07(S) Badinerie. (7.30 Nws. 7.41 Echo)
8.24 Overweging. 8.30 Nws. 8.36 Gymn.
v.d. huisvrouw. 8.45 De wonderlijke let
ter M. 10.00 (S) Aubade. (10.30 Nws.)
11.30 Bejaardenprogramma. 11.55
Scheepspraat. 12.00 (S) van twaalf tot
vijf, met om 12.30 en 15.30 Nws. 12.41
Echo. OVERHEIDSVOORL.: 17.00
Nieuws uit de Nederlandse Antillen.
KRO: 17.10 De hutsgeklutste kinderspe
len. 17.30 Nws. 17.32 Echo.
Beiaard Concours 1975. 10.00 (S) Voor
de kleuters. 10.10 (S en mono) Arbeids
vitaminen. (11,00 Nws. 11.03 Radiojour-
naai.) 11.30 (S) Rondom twaalf. (11.55
Beursberichten). OVERHEIDSVOORL:
12.30 Uitzending voor de landbouw.
AVRO: 12.40 (S) Kinderen maken mu
ziek. 13.00 Nws. 13.11 Radiojournaal.
13.21 (S) Rondom de prestanten van de
hoofdstad. 14.00 (S) Home sweet home.
14.30 (S) Met het oog op luisteren
15.20 (S) Essay. 16.00 Nws. 16.03 Radio
journaal. 16.05 (S) Gebakken
banken in de zon. 17.00 (S)
17.55 Mededelingen.
Onder de titel „Grijsaard" troffen we in de
VPRO-gids een gedicht van Harry Geelen
aan:
Voordat zijn ogen braken, zochten zij
nog traag het scherm waarop een grote hond
warm sprak van lekker voer. Een kellner
bond
hem een servet om, om het echt te maken.
Drie meisjes dansten daarna op een reep.
Er lag een geel pak boter in het gras
waarom een koor margrieten liedjes zong
alsof dit hoog en breed de hemel was.
De dood kwam toen de leeuw een vaasje
brak,
vlak na een zoom op een zesbordenpak.
Einde gedicht en tevens (met nog ander dicht
werk) een veelzeggende bijdrage aan de dis
cussie in genoemd blad tussen Harry Geelen
en Hans Keiler. De laatste laat zich veelal,
gelden als een doorgewinterde, kritische om
roepman. Harry Geelen schrijft tv-spelen
(voor kinderen uit tijdverdrijf), maar voorziet
hoofdzakelijk in zijn onderhoud door het
schrijven van tv-commercials. Hij is ook de
bedenker van de kleine verhaaltjes, waaraan
de STER-spots zijn opgehangen het meisje
dat geen jongen durfde zoenen vanwege haar
adem de jongen die geen meisje waagt te
benaderen vanwege lijfsgeuren de moeder
die alles doet glimmen en bovendien tijdig een
dampende pot op tafel heeft Hans Keiler
moet daar allemaal niets van hebben. Hij
bekijkt dagelijks met afgrijzen het STER-ge-
beuren en moet dan bovendien nog gedogen,
dat Harry, mede een maker van dit fraais,
als zijn achterbuurman door zijn leven gaat.
Hans schrijft in de VPRO-gids: „Over radio-
en tv-reclame wordt eigenlijk door niemand
ooit iets goeds gezegd. Heeft iemand u de
volgende dag wel eens gevraagd: „Zeg, heb
jij gisteravond die mooie druppel nog zien
vallen? Op muziek van Richard Strauss? Nee?
Nou, prachtig hoor". Zoiets zegt niemand,
terwijl dat eigenlijk het enige is dat er van
te zeggen valt. Nee, de meeste mensen zullen
de uitzendingen van de STER wel ongeveer
beschouwen als onvermijdelijke^ maar helaas
door de overheid gesanctioneerde storingen,
waaraan een zekere visuele en auditieve vorm
is gegeven. Wel heeft een onderzoek onlangs
aangetoond, dat verknochte tv-kijkers de re- Hans Keiler: „Ik schop de hondebrokjes uit mijn hond zijn bek".
Harry Geelen: „Zeep Banner bant al haar lichaamsgeur".
clameboodschappen als hinderlijk ondervin
den, omdat deze voortdurend de avonturen
van het STER-leeuwtje die zij blijkbaar
graag onafgebroken zouden volgen in de
weg zitten.
Wie er met de reclame ingevlogen is, had
maar beter uit moeten kijken. Een reclame
filmpje voor een bepaald poetsmiddel van
dressoirs, theemeubels, salontafels, meerdeli
ge woordenboeken, lp-cassettes en moderne
encyclopedieën vertoont na behandeling een
'wonderbaarlijk resultaat. Op het ritme van
een opzwepende poetsmelodie draait de dame,
die het karwei verricht heeft, zich om en
werpt de blik in de camera, waarvoor zij in
werkelijkheid werd gehuurd. Achter haar
glimt en glinstert het dat het een lieve lust
is. „Kijk nu toch eens", lijkt zij wel te zeggen
en de camera zoemt in en vertoont een en
al glans. Zwart-gelakt glas. Niet het betreffen
de dressoir, de betrokken lp-cassettes en sa
lontafels, die er ooit mee behandeld moeten
worden nee, zwart-gelakt glas. Dat geen
mens zich daarover verwondert komt omdat
hier iedereen het voor en na het nieuws wel
goed vindt. Alles wat de meeste mensen zich
als hun omgeving voorstellen, wordt rond
zeven en acht uur zo heftig in beroering
gebracht, dat de stomme gezelligheid van die
koffie en de stupiditeit van de witte tornado
er ook nog wel bij kunnen".
Kortom, Hans Keiler moet er niets van heb
ben. Hij schopt de geadverteerde hondebrok
jes uit de bek van zijn hond, als hij met het
dier gaan wandelen, een beest met drie poten,
omdat de vierde werd afgereden door een
auto, die al even druk werd geadverteerd.
Harry Geelen, om commentaar gevraagd bij
dit artikel, zei: „Ik wil het wel proberen, maar
ik heb nog nooit geschreven".
Hij liet een aantal gedichten uit zijn schrijf
machine rollen, waarbij hij fraaie tekeningen
maakte. Die gedichten vindt men gerang
schikt tussen de programma-bedrijven door
met daarin de niet gemakkelijk te vergeten
regels:
Heel even leek het somber vijf voor acht.
Gelukkig bracht een braaf produkt weer
fleur.
Het kleine meisje dat voor Amstel lacht,
zeep Banner bant straks al haar lichaams
geur.
