De koude Olympische oorlog
van Jean Drapeau
"Pessimisme"
staat niet m
woordenboek
burgemeester
Montreal
SOCIALE ZORG
EN MISDAAD
KRIJGEN GEEN
AANDACHT
LEIDSE COURANT
PAGINA 16
■- ,:.v
De verkoop van munten verliep ook niet zoals de organisatie het zich had
voorgesteld. Dat betekende een geringere bron van inkomsten.
neerkomen. Aan de andere
kant zegt Rousseau, president
van het organisatiecomité: „In
Mexico en Mtinchen hadden
regerings-functionarissen zit
ting in de organisatie en ér
werd van regeringszijde ook
het nodige geld ingestopt. Dat
is het grote verschil met Mont
real. Wij zijn geheel onafhan
kelijk. Ik moet zeggen dat ik
dat juist wel plezierig vind".
Driedelig kostuum
Toen Drapeau in 1970 in Am
sterdam voor het front van
het IOC-congres pleitte ten
voordele van zijn stad, droeg
hij een discreet driedelig kos
tuum, de stropdas van het or
ganisatiecomité van Miinchen
en een speldje van Montreal.
„Helemaal in de geest van de
Olympische beweging", mom
pelde Drapeau, die de kunst
snel bleek te hebben afgeke
ken. In 1965 betekende het
Olympische ideaal nog niets
voor hem. Maar Drapeau was
een snelle leer'ing. In 1967
kwamen in totaal 35 IOC-le-
den de Expo bezoeken. Drie
jaar later vroeg het IOC finan
ciële garanties aan de afge
vaardigden van Moskou, Los
Angeles en Montreal. En ter
wijl de Russen en Amerikanen
zich haastten aan dit verzoek
gevolg te geven deed Drapeau.
niets. Hij gaf het IOC geen
geld, maar streelde de leden
met hun eigen idealen.
„Ik zei eenvoudig dat ik geen
garantie kon geven", aldus
Drapeau. „De historie van
Montreal is een aaneenschake
ling van uitdagingen. Dat is de
beste garantie". Hij verliet het
congres, omstuwd door IOC-
leden, die met elkaar wedijver
den om hem hun aanhanke
lijkheid te betuigen.
Verdubbeld
Maar het duurde lang voordat
er enige actie in Montreal was
te bespeuren. In 1972 werd
een totaalbudget gepubliceerd
en pas in december van het
vorig jaar maakte men een
gedetailleerde kostenstaat
openbaar. Toen waren de be
dragen vergeleken met die
van 1972 echter verdubbeld cn
zelfs vijf keer zo hoog als in
1970, toen men de kosten
schatte op 360 miljoen gulden.
Nu, een jaar voor de opening
van de Spelen, is die som al
gestegen tot rond de 2100 mil
joen gulden. Oorzaken: infla
tie, stakingen, vertragingen in
de muntenuitgave, verkeerde
berekeningen. Maar monsieur
Drapeau laat zich door derge
lijke schoonheidsfoutjes niet
uit het veld slaan. Maar er is
toch een gat van 750 miljoen
gulden „Dat staat nog te be
zien. Er kan nog veel gebeu
ren. Ik schat de verbeelding
van mijn medeburgers erg
hoog. Er zullen nieuwe ideeën
worden geopperd". Pessimis
me staat niet in het woorden
boek van Drapeau. „Dat ist
alleen voor de luiaards".
Nog een jaar en dan kandé
koude Olympische oorlog Van
Drapeau, die dan dertien faat
duurt, worden afgesloten met
een sportieve vrede van vijf
tien dagen. Drapeau begint er
nu pas goed zin in te krijgen:
„De Olympische koorts zal
snel om zich heen grijpen. Hij
zal niet ontstaan, maar zich
ontwikkelen. Want de koorts is
er al. Iedereen spreekt immers
over de Spelen. De radio en
de televisie zijn er vol van. En
de kranten wijden er hele pa
gina's aan. Een bewijs dat de
koorts zich uitbreidt".
Maar van Olympische Korts
kunnen de minibusjes van
Jacques Forest niet rijden, de
ambulance-dienst wordt er
niet beter door, de wachttij
den in de ziekenhuizen niet
korter en de tehuizen van de
bejaarden niet beter.
(Van onze speciale ver
slaggever)
urenlang bezet door een leger
tje gehandicapten in rolstoe
len, dat een beetje aandacht
vroeg voor de dagelijkse pro
blemen.
„En dat was nog maar het
begin", aldus Robertson.
„Eerst willen we die minibus
jes draaiende houden. Maar
uiteindelijk is het doel een ge
meentelijke busdienst voor ge
handicapten. Verder moet het
mogelijk worden dat deze
mensen gewoon als iedereen
de openbare gebouwen binnen
kunnen gaan met hun rolstoe
len, er moeten speciale tele
fooncellen voor hun komen en
steunpunten op de straathoe
ken. Maar dat zal wel teveel
gevraagd zijn nu iedereen al
leen maar kan denken aan de
uitgaven voor de Olympische
Spelen. Het zal wel van veel
groter belang zijn 1 miljoen
dollar te spenderen aan het
ontwerp van een Olympische
vlam, die gegarandeerd eeu
wig zal branden".
Veel gebeuren
En er moet nog zoveel meer
in Montreal gebeuren. Neem
de bejaarden, waar nauwe
lijks geschikte tehuizen voor
zijn. Of het verre van efficiën
te ambulancesysteem. Meer
dan veertig procent van de
„broeders" in de overwegend
particuliere ambulances heeft
nooit een eerste-hulpcursus
gevolgd. Iedereen, die een rij
bewijs bezit kan een ambulan-
cebedrijf beginnen. Plak een
voudig een rode H op je sta
tioncar en je mag zieken en
gewonden vervoeren.
En ook in de ziekenhuizen
mankeert er wel het één en
ander. Urgente gevallen, die
urenlang onnodig moeten
wachten, te kleine wachtka
mers en overbelast personeel.
En wat te zeggen van het
steeds groeiende banditisme in
de straten van Montreal Za
terdag 19 juli werd het echt
paar Kingston uit Ottawa in
het centrum van de stad over
vallen door vier jongemannen,
die mevrouw Kingston een
MONTREAL „Ik heb
mensen zien binnengaan
met de intentie geen
spaan meer van hem
heel te laten. Het
schuim stond hen bij
wijze van spreken op de
lippen. Ze kwamen er
weer uit met de overtui
ging dat hij de geniaal
ste man op aarde is. Je
kunt geen kwartier in
zijn kantoor doorbren
gen zonder dat hij je
helemaal tot zijn geloof
bekeerd heeft". In de
woorden van de beamb
te op het stadhuis van
Montreal, op de Rue No
tre Dame, tactisch gesi
tueerd naast het ge
bouw van het organisa
tiecomité van de Olym
pische Spelen, klinkt
ongeveinsde bewonder
ing door als hij het
heeft over zijn hoogste
boss, burgemeester Jean
Drapeau, bijgenaamd
„the Miracle Mayor". De
bijna 60-jarige advocaat
is onlangs herkozen
voor een vierde ambts
termijn van vier jaar in
Montreal, de stad met
de vele contrasten. Su
perhoge wolkenkrab
bers naast een oud kerk
je met groene koepels,
dat schijnt te dommelen
in de schaduw van de
monsterlijke buren;
roestige, gebutste vehi
kels tussen glanzende li
mousines, doofstomme
bedelaars en duur, maar
volstrekt smaakloos ge
klede miljonairs.
Er is ontzaglijk veel te beleven
in deze chaotische stad aan de
kolkende St. Lawrencerivier,
waar het kwik in de winter
daalt tot 25 graden onder nul
en het in juli enkele dagen 35
graden Celsius was. Wande
lend op de St. Catharinestreet
- die net als de Sherbrook-
Dit is de officiële mascotte voor de Olympische
Spelen van Montreal. Het stelt een bever voor en aan
het ontwerp ervan is door een bureau niet minder dan
een jaar gewerkt.
Euvele moed
Voorbeelden zijn gemakkelijk
te geven. Neem nu eens Jac
ques Forest, een lichamelijk
gehandicapte, die de euvele
moed had een dienst van mi
nibusjes op te zetten voor de
200.000 gehandicapten in
Montreal. Daarvoor heeft hij
echter 20.000 gulden per
maand nodig. Maar Drapeau
weigert Forest in audiëntie te
ontvangen.
Waarom zou de mayor zich
ook druk maken om zo'n klein
aantal mensen, dat in het niet
zinkt bij de miljoenen, die de
Spelen zullen trekken De mi
nibusjes van Jacques Forest,:
gestart met een subsidie van
de federale regering, dreigen
te verdwijnen als er niet snel
iets gebeurt. John Robertson,
die elke dag een veelbeluisterd
radioprogramma verzorgt, in
terviewde Forest en besloot
hem te helpen. „Met een paar
vrienden hebben we het be
staan van de busdienst een
poosje kunnen rekken", aldus
Robertson. „Maar nu gaat het
niet langer meer zo. De chauf
feurs hebben al een paar we
ken geen salaris meer gekre
gen. Wij pessimisten, die de
prioriteit van de Spelen niet
voor honderd procent inzien,
hebben besloten de zaak in
eigen hand te nemen om de
gehandicapten te helpen. We
zullen er net zo lang voor
vechten tot de voorzieningen
voor deze mensen net zo goed
zijn als in Toronto. Burge
meester David Crombie heeft
het daar goed voor elkaar.
O.K., wij hebben in Montreal
de metro aan Drapeau te dan
ken, een ondergrondse, die ie
dereen in de wereld ons be
nijdt. Alleen, je kunt er met
rolstoelen niet inkomen. Maar
ja, wat kan de burgemeester
dat schelen. Je kunt het toch
niet iedereen naar de zin ma
ken
Drapeau zal zijn achter dikke
brilleglazen verscholen ogen
niet veel langer meer voor het
onrecht kunnen sluiten.
Woensdag 23 juli stond het
eerste actiepunt van de groep
Robertson-Forest op het pro-'
gramma. De Place Ville Marie
in Montreal, zo'n beetje het
middelpunt van de stad, was
street in een rechte lijn van 25
kilometer de stad doorsnijdt -
komt men mensen van velerlei
pluimage tegen. Naast de
meerderheid van Frans-Cana
dezen en Engels-Canadezen
wonen er onder anderen Chi
nezen, Italianen, Spanjaarden,
Amerikanen en sinds kort ook
Vietnamese vluchtelingen, die
de Franse taal beheersen.
Hoe kwam Drapéau op de ij-
dele gedachte na de Expo in
1967 (toen Canada het 100-ja-
rig bestaan vierde) ook de
Olympische Spelen naar Mont
real te halen Een zo geldver
slindend evenement, dat de
idealen van baron Pierre de
Coubertin al lang naast zich
heeft neergelegd In een stad,
waar nog zoveel sociale mis
standen heersen
Dit gezelschap doorluchtige heren, vormend het uitvoerend comité van het Jean Drapeau
Internationaal Olympisch Comité, liet zich door burgemeester Jean Drapeau met
allerlei vage toezeggingen om de tuin leiden.
Dit beeld van stilgelegde bouw aan het complex kon men de laatste tijd regelmatig in Montreal waarnemen.
Mede daardoor zijn de kosten voor het Olympische project tot gigantische hoogte gestegen.
messteek toedienden en ver
volgens geschrokken van het
bloed onverrichterzake weg
vluchten. „Een voorbeeld van
de schrikbarende onveiligheid
in de stad", aldus het manne
lijke slachtoffer, „Het zou mis
schien beter zijn niet meer aan
de Olympische Spelen te den
ken en een loterij te beginnen
om de strijd tegen de misdaad
te financieren".
Maar Drapeau heeft wel wat
anders aan zijn hoofd. In 1976
herbergt Montreal de Spelen
vap de 21e Olympiade, waar
de hele wereld op zit te wach
ten. Goed, het kost een paar
centen, maar nu kent dan ook
iedereen de naam van mon
sieur Drapeau. En zoiets doet
deugd, het verhoogt je gevoel
van eigenwaarde.
Hoe kwam de kalende burge
meester met de zwarte brü,
het grijze snorretje en de on
derkin als volkomen sportleek
er toe de Olympische Spelen
binnen de poorten van zijn
stad te halen Zijn kruistocht
begon in feite al in 1963. Toen
kreeg Drapeau een directeur-
generaal van een Zwitserse
tentoonstelling op bezoek, die
hem uitnodigde te gelegener
tijd eens in Lausanne langs te
komen. Enkele maanden later
moest Drapeau voor zaken
naar Rome en besloot aan de
uitnodiging gevolg te geven.
De directeur-generaal zei dat
de burgemeester van Lausan
ne zijn collega graag wilde
ontmoeten en het kwam tot
een rendez-vous.
Drapeau: „De chauffeur van
een taxi zette me af voor een
groot gebouw en ik dacht dat
hij zich had vergist, want een
koperen opschrift leerde me
dat het IOC er was gevestigd.
Een voorbijganger stelde me
echter gerust. Het bleek dat de
gemeente en het IOC het ge
bouw deelden. Men leidde me
rond door het Olympisch mu
seum en we kwamen zo over
het een en ander te praten.
Later ontdekte ik dat we in
Canada een eigen Olympisch
comité hebben en dat een Ca
nadees lid van het IOC zelfs
uit Montreal afkomstig bleek
te zijn. Dat soort dingen wist
ik toen nog helemaal niet. Ik
ging me verdiepen in boekwer
ken over Olympische Spelen
en langzamerhand groeide het
idee om die gebeurtenis naar
Montreal te halen".
Ergste hoofdpijn
Drapeau vocht voor de organi
satie van de Spelen. In 1970,
tijdens het IOC-congres in
Amsterdam kreeg hij zijn zin.
Montreal versloeg Moskou bij
de stemming in de tweede ron
de, nadat Los Angeles zich na
de eerste ronde al had terug
getrokken. Maar Drapeau ging
ook de ergste hoofdpijn uit
zijn politieke leven tegemoet.
Hij was er heilig van overtuigd
dat de Olympische Spelen
zichzelf zouden kunnen be
druipen. Het "selffinancing-
program' zou borg moeten
staan voor een sluitende be
groting. „Zo niet, dan zouden
de Spelen voortaan alleen nog
maar achter het IJzeren Gor
dijn of in de Arabische wereld
kunnen worden gehouden",
was de stelregel van Drapeau.
Maar de woorden werden niet
gevolgd door' daden. De spe
ciale munten, de postzegels, de
loterij, niets liep gemakkelijk
en er is inmiddels een gat
ontstaan van ruwweg 300 mil
joen dollar (450 miljoen gul
den).
Het wordt zo langzamerhand
een dilemma voor het gehele
land. De staatsregering in Ot
tawa vindt dat het organiseren
van de Spelen een zaak is van
de provincie Quebec en de
stad Montreal, de provinciale
leiders menen dat alles op het,
hoofd van de gemeente moet'
