„Z" politiek document
van Costa-Gavras
over een moord
TELEVISIE VANAVOND
■Bimrcftflw msmmm
asms
IMMJWIi!
TELEVISIE DONDERDAC
tot 18.00 uur
RADIO VANAVOND
RADIO DONDERDAG
itwmm
NOS weet niets van
ultimatum over
zoekgeraakte films
van moord Kennedy
CHARLES
AZNAVOUR EN
LIZA MINELLI OP
DE ZANGTOER
PAGINA 2 LEIDSE COURANT WOENSDAG 23 JULI 19]
NOS
18.45 Minimolen
18.55 Journaal
IKOR
wereld, mijn wereld twee films
IKOR/KRO/RKK
19.30 Kenmerk
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.21 Televizler Magazine
20.40 Cannon
21.30 Liefde van a tot z: een
special met Liza Minelli en
Charles Aznavour
22.20 Twee dagen in juli docu
mentaire
NOS
23.10 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Minimolen
18.55 Journaal
19.05 Van gewest tot gewest
19.50 Stichting Socutera
20.00 Journaal
20.20 Z Frans/Algerijnse speel
film met Irene Papas en
Jean-Louis Trintignant
22.25 Panoramiek Special
23.15 Koppeling In de ruimte
(Apollo-Sojoez)
23.40 1
(Regionaal progr.: NDR: 18.00 Oorlb
en vrede, tv-serie 18.30 Akt. 18.4=
Zandmannetje. 18.55 Nordschau mag»
zine. 19 26 Oorlog en vrede, vervolg
19.59 Progr.-overzicht. WDR: 18.00 Tip.
en Tricks. 18.10 The Partridge Famili
Amerikaanse tv-serie. 18.40 Akt. 19ü
Der Fall von nebenan, tv-serie. 19.4=
Ballade). 20.00 Journ. en weerbericht
20.15 Report, over 25 jaar ARD. 21.0j
Schnik-schnack, quiz. 21.45 lm Name
des Fortschrltts, report. 22.30-22.Ü
Journ. met kommentaar en weerbericht
NEDERLAND I
NCRV: 18.00 (S) Bandstand. 18.30 Nws.
18.41 Spectrum: aandacht voor het
christelijk organisatieleven. 18.46 (S)
uw instemming: het lied van de
18.55 (S) Populaire soloconcer-
dass. muziek (gr.). 19.30 Theologi
sche kroniek. TROS: 20.00 Eight
o'clock special: licht muziekprogr.
21.15 (S) Specialiteiten al la carte: Mu-
ikaal wensprogr 22 30 Nws. 22.40 Ak-
ja. 23.00 Een sterfgeval in de familie,
hoorspel. Rond 23.50 (s) Lichte gram-
mofoonmuziek. 23.55-24.00 Nws.
asmsHiwmM
Gerard Rutten. 18.45 De Scale
1950. NOS; 19.40 (S) Lichte orkestm,
ziek. 19.50 Den Haag vandaag. 20,((
Nws. 20.05 (S) Woensdagavond muzii
magazine. 22.10 En toch Permani
te educatie. EO: 22.40 Woord der wa
heid. 22.55 Klankbord. 23.05 (S) Postic-
dium: klass. muziekprogr. 23.55-24,(1
K
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
woord 7.08 (S) Preludium 7.30 Nws.
7 41 (S) Hier en nu 7.55 (S) Aangestipt
8.00 (S) Te Deum Laudamus 8.24 Op
de man af 8.30 Nws. 8.36 Gym voor
de huisvrouw 8.45 (S) Podium 9.45 (S)
Onder de hoogtezon 10.30 Nws. 10.33
(S) Orkestpalet 12.00 (S) Bel Canto
12 26 Meded. t.b.v. land- en tuinbouw
12.30 Nws. 12.41 (S) Hier en nu 12.55*
(S) Middagpauzedienst 13.15 (S) Lichte
koorzang 13.30 (S) Europa-Globaal, met
om 15.30 Nws, en om 16.30 (S) Hier
en nu 17.30 Nws. 17.32 (S) Hier en nu.
Radlojourn.) 8.50 Morgenwijding. N(
9.00 Spiegel van België 9.35 Watei
AVRO: 9.40 (S) Lichte orkestmi
(S) Voor de kleuters 10.10 Arbei
(11.00 Nws. 11.03 Radiojourn.) 11.30(5
Rondom twaalf, waarin om 11 55 Beurs
ber. 12.30 (S) Sportrevue 13.00 Nw
13.11 Radiojourn. 13.21 (S) Klass. kt
mermuz. met comment. 14.10 (S) 't
Historisch 14.30 (S) Met muziek
15.15 (S) Aspecten 16.00 Nws. 16.0
Radiojourn. 16.05 (S) Gebakken
sterbanken 17.00 (S) Mobiel 17.55 Mt
ded.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM In tegenstelling tot andere berichten heeft
NOS geen schrijven van de journalist Willem Oltmans betreffen
een aanklacht wegens het zoekraken van filmmateriaal over
moord op de Amerikaanse president John Kennedy ontvang!
Het gaat over een gefilmd interview, dat Oltmans in 1969 d
de Amerikaanse ingenieur George de Mohrenschildt maakte. 1
film maakte deel uit van een aantal opnamen die betrekki
hebben op de moord op de Amerikaanse president Kennedy.
De NOS heeft in 1967 en in 1970 in het programma „Panoramic
een documentaire over de moord uitgezonden. Hierbij had m
gebruik gemaakt van gedeelten van het materiaal van Oltmai
Het interview met George de Mohrenschildt is echter nooit do
de NOS uitgezonden. Enkele weken geleden bleek, toen de Ami
kaanse tv-maatschappij CBS de NOS verzocht gebruik te mog
maken van de documentaire, dat het gebruikte materiaal en
niet-gebruikte materiaal onvindbaar was.
Later kwam het gebruikte materiaal boven water. Zoek bleef
is tot op de dag van vandaag het niet gebruikte materiaal, 1
betreft het genoemde interview, dat 8,5 minuut duurt en e
gesprek dat Oltmans had met de Amerikaan Loran Hall, dat
minuten in beslag nam. De kans is niet uitgesloten dat dt
opnamen zijn weggegooid. Niet gebruikt materiaal wordt over 1
algemeen niet bewaard, aldus de NOS. Het probleem in dit gef
is dat Oltmans zegt voor 50 procent eigenaar van de rechten v
de films te zijn. Hij zou een financiële strop voorzien in het gei
CBS het zoekgeraakte materiaal ook wil gebruiken. Oltmans
volgens geruchten de NOS een ultimatum hebben gesteld en
het geval de interviews niet gevonden worden, met een kort ged:
hebben gedreigd. Bij de NOS is hiervan echter niets beken
„Misschien komt het nog, we wachten met spanning", aldus i
NOS.
Proms op radio en tv
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De NOS-radio
zendt in juli en augustus zes
concerten van de Britse serie
Henry Wood-promenade Con
certs, beter bekend als „de
proms", rechtstreeks in stereo
uit.
De uitvoeringen zijn te horen op
de zondagen t
en 30 juli, almede 6, 17,
27 augustus, telkens om 19
uur via Hilversum 2. Comnï
tator is Wito Stoel.
De NOS-televisie maakt opr=
men van het openingsconci
vrijdag 25 juli en zal die zond
27 juli om 22.15 uur via Ned.
uitzenden.
HOU HET
SCHERM
IN
HET OOG
KEES
Programmachef radio van
de NOS, Kees Buurman, ziet
niet veel heil in de klassieke
zender Hilversum 4, die van
af 1 januari 1976 van start
gaat. Kees Buurman: „Als je
de luistercijfers ziet van de
klassieke muziekprogram
ma's die nu via Hilversum 1,
2 en 3 worden uitgezonden,
moet je wel al de moed in
de schoenen zinken om aan
een Hilversum 4 te beginnen.
Zo'n 100 200.000 mensen
luisteren gemiddeld naar het
zondagmiddagconcert. Dan
heb ik het nog over populai
re, goed in het oor liggende
muziek. Naar avant garde
muziek wordt vrijwel hele
maal niet geluisterd. Ik vind
het een beetje onzin om voor
een paar duizend mensen
een aparte zender té stichten.
Het kan toch ook via de zen
ders waarover we nu be
schikken. Het vervelende is
alleen dat de luisteraars te
veel moeite moeten doen om
hun klassieke muziek te vin
den. Helaas houdt geen om
roep zich aan de voorschrif
ten: Hilversum 1 familiair,
Hilversum 2 cultureel en Hil
versum 3 uitsluitend popmu
ziek. Voor Hilversum 4 krijgt
de omroep van de minister
(Van Doorn crm) 800 guiden
per uur. Het normale uurbe
drag voor de radio is 11 A
1200 gulden. De programma-
samenstellers zullen dus uit
sluitend van de grammofoon
platen gebruik kunnen ma
ken. Platen die de liefheb
bers net zo goed zelf kunnen
kopen. Ik vrees dat een ge
deelte van de kosten van Hil
versum 4 uit de algemene
radiopot moet komen. En dat
voor een zender die bij voor
baat ten dode is opgeschre
ven.
CEES
Wat je mensen al niet kunt laten doen om een eenvoudige
elpee te kunnen verdienen, toonde AVRO's disjockey Cees
van Zijtveld onlangs aan in zijn programma „Hitmeesters",
dat op de maandagmiddag via Hilversum 3 wordt uitgezon
den. Het programma wordt deze zomermaanden vanaf een
aantal campings in het land uitgezonden. Cees stelde een
elpee in het vooruitzicht voor degene die het eerst een zoute
haring zonder uitjes met slagroom kon komen brengen. Ene
Sandra lukte het. Een elpee, die de AVRO waarschijnlijk
gratis van een of andere platenmaatschappij heeft gekregen,
werd haar bezit. Het werd nog erger, degeen die de haring
met slagroom opat, kreeg eveneens een langspeelplaat. En
natuurlijk stond men ook toen te dringen. Wat de jongen,
die het deed, eraan heeft overgehouden, vertelt het verhaal
niet. Hij is wel een elpee rijker. Later in het programma
wilde Cees van Zijtveld zelfs een zak echte kolen voor een
elpee hebben. Toch slim bedacht van de AVRO.
JOHAN
JELTJE
Het Nederlandse uurtje in het internationale programma van
de Australische radio is niet populair. Dit blijkt uit het feit
dat programmaleiders Jeltje Vanoy en Chris Havik geen
reacties binnenkrijgen. Verscheidene uitzendingen in andere
talen hebben in tegenstelling hiertoe wel succes.
RICHARD
Het personeelsblad voor de
omroep „Spreekbuis" be
moeit zich niet alleen op
zeer alerte wijze met wat er
op zakelijk niveau zich af
speelt bij de omroepbedrij
ven. Ook op privé-gebied
spreekt het blad zich uit. Zo
publiceerde dit blad onlangs
een top-tien van de best ge
klede omroepheren. De dis
criminatie is duidelijk: aan
een top-tien voor de best
geklede dames werd niet ge
dacht. De top-tien van de
omroepheren ziet er als
volgt uit: Richard Schoonho
ven (KRO), gekleed in stem
mig grijs, aangepast aan de
temperatuur, goede kwali
teit shirt, en een bijpassende
strop. Nummer twee: André
KIoos (VARA), eigentijds,
spijkercostuum, helaas tre-
vira, maar wel met een op
gewekte plooi. Nummer 3:
Fred Bakker (TROS), terecht
costuum, grijze broek en ge
raffineerde zwarte blazer, en
natuurlijk een TROS-strop.
Nummer 4: Jan Haasbroek
(VPRO), chique grijs fluweel
costuum en volmaakte Parij-
se stappers. Nummer 5: Sie-
be van der Zee (AVRO), wit
te boord met grijs costuum,
goede snit. Nummer 6: Harry
Prins (VARA), alternatieve
kleding, maar aardig aange
past aan de functie. Num
mer 7: Ed van Kan, (TROS),
gewaagde combinatie, maar
toch sprekend, geruit colbert
met gestippelde vlinder-
strik. Nummer 8: Jan van
Hillo (NCRV), goed gesneden
grijs costuum, opgefleurd
door een klein maar toch
zeer bijzonder lintje. Num
mer 9: Albert Rouw (NOS)
gedurfde kleurencombinatie,
gifgroen, vuurrood, zeer ge
durfd. Nummer 10: Pauljan
Koop en Janguus Waldorp
(NOS), Pauljan luchtig zo
mers ruit colbert en zomer
schoenen, Janguus luchtig
shirt en jeans opgefleurd
met enig borsthaar. De gege
vens ontleende „Spreekbuis"
aan Piet Koning, Marga
Langeweg, de Society Shop
House of England, C en A en
P en C.
ombudsman van de VARA,
tot op heden Duits corres
pondent van eerst de AVRO
en daarna de VARA. In Hil
versum hoor je nogal wat
bezwaren tegen deze keuze.
Johan van Minnen zou te
ingewikkelde zinnen maken.
Men voorspelt dat als hij dit
niet verandert, er geen mens
meer naar het programma
van de ombudsman zal kij
ken, laat staan luisteren.
Voor een actualiteitenru
briek gingen de verbijsteren
de, grammaticaal ongetwij
feld perfecte en actueel vast
en zeker sluitende maar vol
strekt onvolgbare zinnen
nog wei. Wat de eenvoudige
mensen, die de ombudsman
om raad vragen, omdat ze de
ambtelijke taal vaak niet
verstaan, ermee aan moeten
is in Hilversumse omroep-
kringen een raadsel.
Gisteren publiceerden wij
een interview met Johan
van Minnen, de gloednieuwe
Een eresaluut aan de
NOS voor de keuze van
de films, die op woens
dagavond worden uitge
zonden. Werd vorige
week John Frankenhei-
mer's „The fixer" uit de
vergetelheid gehaald,
vanavond staat wederom
een belangwekkende film
op het programma, na
melijk Costa-Gavras' po
litiek document „Z".
Geen zendtijd
voor geestelijke
weerbaarheid
De regisseur Costa-Gavras, die
in Frankrijk al enige vakkundig
gemaakte thrillers op zijn naam
had staan, waagde het in 1969
om een film over deze duistere
zaak te maken, zich baserend op
gegevens uit het boek dat Vassi-
li Vassilikos over deze politieke
moord schreef.
Zet een Ameri
kaanse en een Fransman op een
toneel zonder veel décor en sho
wachtige versieringen. Laat het
resultaat alleen maar afhangen
van het talent van de twee
kunstenaars. Dat is kortgeleden
gebeurd in het Rainbow-theater
in Londen, waar Liza Minelli
en Charles Aznavour samen een
tour de chant verzorgden. De
AVRO-televisie brengt dit pro
gramma vanavond onder de ti
tel "Liefde van A tot Z". De
ontmoeting tussen de twee gro
te sterren op dat Engelse po
dium, bracht de Britse critici
ertoe veel superlatieven in hun
recensies te verwerken. "Zij ga
ven het publiek het beste wat
een kunstenaar kan geven: zich
zelf"; zo werd er dan ook over
deze "Liefde van A tot Z" ge
schreven. In dit door Mei
Stuart geregisseerde program
ma zijn onder meer te horen:
"I haven lived", "Yesterday,
when I was young", "Old fas
hioned way", "My funny Valen
tine", "It will be my day", "We
can never know", "Between
us", "You've let yourself go",
"Happy Anniversary", "And I
in my chair" en "There is a
time".
Ned. I 21.30 uur.
KINDEREN
Ergens in Nigeria
klimt een klein zwart jongetje
na een honderd kilometer lange
rit uit een auto. Met angstige
ogen, die zijn gespannenheid
verraden, kijkt hij naar de men
sen die op hem afstormen. Hij
wil zich blij tonen, want die
mensen moeten zijn familie zijn:
zijn ouders, die hij twee jaar
niet heeft gezien, omdat het ge
zin waarvan hij deel uitmaakte,
door de oorlog uit elkaar is
getrokken. Twee jaar lang zat
hij in een tehuis.... nu is dan het
moment van de hereniging aan
gebroken. Maar dat jochie durft
nog niet goed. Hij krijgt gelijk.
Want een donkere man kijkt
hem aan, knikt ontevreden van
neen. "Dat is mijn zoon niet!",
klinkt het onverbiddelijke oor
deel. Het jongetje klimt weer in
de auto en de an *st in zijn ogen
heeft plaats b aakt voor
droefheid. "Er is ergens een
fout gemaakt", is de laconieke
conclusie van de hulporganisa-
een Engels jongetje, dat met
9.000 andere jongetjes vakantie
"viert" in een van de streng
gedisciplineerde en georgani
seerde Butlin-vakantiekam-
pen.... Een aantal verhalen over
kinderen, zo maar belevenissen
op twee willekeurig gekozen da
gen. "Maar", zo zegt regisseur
Bob Murray, "het mag dan lij
ken dat het zo maar wat bele
venissen zijn, soms niet eens zo
erg belangrijk, maar ingrijpend
in het kinderleven zijn ze wel.
En wat voor invloed hebben die
gebeurtenissen op een kind, dat
straks als volwassen mens zijn
invloed op zijn omgeving zal
uitoefenen?".
Ned. I 22.20 uur.
KERNZWAARD
Het "dreigende
kernzwaard" is de titel van een
Amerikaanse documentaire,
welke de NOS-televisie van
avond in het programma "Pano
ramiek" uitzendt. De documen
taire handelt over de gevaren
van de kernenergie voor het le
ven op aarde, maar toont ook
vreedzame toepassing ervan en
de mogelijkheden voor controle
daarop.
Ned. II 22.25 uur.
VOOR DE
KINDEREN
Morgenmiddag
weer een programma voor de.
kinderen. Eerst het "Orloff-
paard" en daarna "Een wonder
op vleugels" en "Mijnheer Hora
tio Knabbel".
Donderdag Ned. I 14.00 um\
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Minister van
Doorn heeft de aanvraag voor
radio- en televisiezendtijd van
de stichting geestelijke weer
baarheid afgewezen. De minis
ter heeft dit aan de stichting
meegedeeld.
De letter Z uitgesproken als zéta
betekent in het oud-Grieks „hij
leeft". Toen de medicus en links
parlementslid dr. Gregorius
Lambrakis op de avond van 22
mei 1963 in Saloniki uit de weg
werd geruimd - de plaatselijke
politiechefs spraken van „een
noodlottig verkeersongeval" -
kalkten zijn aanhangers deze
letter op deuren en muren om
aan te duiden, dat zijn idealen
zouden blijven voortleven.
De moord op Lambrakis werd
vakkundig in de doofpot gestopt
en de hele affaire zou misschien
nu vergeten zijn als niet vier
jaar later de Griekse kolonels
de macht in handen genomen
hadden, waardoor de dood van
Dr. Lambrakis in een heel an
der daglicht kwam te staan.
Op bijna documentaire wijze
pluist Costa Gavras de zaak uit.
Hij laat een jonge eerlijke rech
ter van instructie de mysterieu
ze omstandigheden waaronder
Dr. Lambrakis om het leven
kwam onderzoeken, overal stui
tend op angst en onwil bij de
mensen, die er meer van zouden
kunnen weten. Naarmate hij
dichter bij de waarheid komt
neemt ook de dreiging voelbaar
toe. Als de rechter van instruc
tie tenslotte de zaak rond heeft,
blijkt alle moeite tevergeefs. De
schuldigen gaan vrijuit In een
korte zakelijke opsomming aan
het slot geeft Costa Gavras
meer stof tot nadenken, dan
wanneer hij een hartstochtelijk
betoog voor het recht zou heb
ben gehouden.
Een koele, maar daardoor juist
indrukwekkende film, waarin
bekende acteurs als Yves Mon-
tand - die Dr. Lambrakis speelt
- en Jean Louis Trintignant zich
helemaal ondergeschikt maken
aan de wijze waarop het onder
werp wordt gepresenteerd.
Ook nu het kolonelsbewind in
Griekenland tot het verleden be
hoort, heeft de film nog niets
aan actualiteit verloren. Een ge
val als dat van Dr. Lambrakis
kan nog in ieder land, waar
politieke machthebbers achter
de schennen aan de touwtjes
trekken, voorkomen. Costa-Ga
vras laat daarover in zijn film
„Z" geen enkele twijfel bestaan.
Ned. II - 20.21 uur.
OTTO MILO
tie, die belast is met de gezins
hereniging. En het kleine zwarte
jongetje gaat terug naar het
huis waar hij al twee jaar lang
tevergeefs op dit ogenblik had
zitten wachten....
Dit is niet een
verzonnen verhaal. Het is wèl de
bikkelharde realiteit, van één
van de scènes uit "Twee dagen
in juli", een Engelse documen
taire die door de AVRO-televisie
vanavond wordt uitgezonden.
Een aantal filmteams heeft op
verschillende plaatsen in de we
reld op twee willekeurig geko
zen dagen in de maand juli kin
derbelevenissen vastgelegd. Eén
van die belevenissen is de tries
te reis van het jongetje in Nige
ria. Een ander team filmde ge
handicapte padvinders tijdens
een kamp in het Nederlandse
Ommen en de kalme realiteit
daarvan staat weer in schrille
'tegenstelling tot de bijna grieze
lig aandoende beelden van kleu
ters in het door godsdiensttwis
ten verscheurde Ierland, waar
twintig kinderen mogen spelen
in een dubbeldeks bus die tot
speeltuin is omgebouwd. Dat is
de enige veilige speelplaats voor
de kleuters, maar de groepen
katholieke en protestantse kin
deren worden wèl scherp ge-,
scheiden gehouden. Verder zijn
er verhalen over een Austra
lisch jongetje, dat via de radio
eenzame schoolles krijgt, omdat
de dichtsbijzijnde school 300 ki
lometer van zijn huis is en over
In zijn overwegingen om de
aanvraag niet in te willigen
schrijft de minister, dat de be
staande omroepen in voldoende
mate voorzien in de geestelijke
behoeften die voor de stichting
reden waren om de zendtijd aan
te vragen. De stichting wil de
mensen waarschuwen tegen ver
schijnselen die de democratie
bedreigen, zoals gijzelingen en
toenemend geweld.
Kamerlid Leijenhorst (CHU) is
het met de zienswijze van de
minister niet eens en heeft hier
over vragen gesteld.
Charles Aznavour.
