Carlos,
Een Boeing
vol radar en
electroniea
een internationale moordenaar
AWACS:
nieuwe
ogen en
oren
voor
NAVO
28 JAAR,
85 KILO,
IETWAT
PAFFERIG,
INTELLIGENT,
BESCHEIDEN,
BRUSSEL (UPD Het is een
groot, lomp monster, een
Boeing 707 volgestouwd met
apparatuur uit het ruimtetijd
perk en boven op de romp een
paddestoel met een doorsnede
van 10 meter. Het geheel draagt
de duistere naam AWACS en is
de nieuwe Amerikaanse bijdra
ge aan de bewapeningswedloop.
Een bijdrage waarvan de Ame
rikaanse producenten hopen er
tegen eind volgend jaar 40 aan
Europa af te zetten voor een
totaal bedrag van 2,5 miljard
dollar (6 miljard gulden). Een
nieuw „contract van de eeuw"
dus.
Ter vergelijking: de recente ver
koop aan Nederland, België,
Noorwegen en Denemarken van
360 gevechtsvliegtuigen van het
type F-16 beliep 2 miljard dollar
(4,8 miljard gulden).
AWACS is de afkorting van Air
borne Warning and Control Sys
tem (vliegend waarschuwings-
en controle-systeem). Het is een
omgebouwde Boeing 707 vol ra
dar, computers en andere infor
matieverwerkende uitrusting,
beeldschermen en hypermoder
ne verbindingsapparatuur. Op
de romp de paddestoel met de
radarkoepel, of „Radome".
Deze koepel draait en vormt de
ogen en oren van AWACS. Hij
signaleert naderende raketten
en vliegtuigen en alles binnen
een straal van 320 kilometer en
seint waarschuwingen naar de
defensie te land en ter zee. Dat
is de „W" in AWACS. Het „Con
trole Systeem" slaat, op de mo
gelijkheid vanuit het toestel een
veldslag van boven te volgen en
troepen, vliegtuigen of raketten
tegen een vijand te dirigeren.
Omdat AWACS mobiel is en 320
kilometer buiten een gevarenzo
ne kan blijven is het, volgens
het Amerikaanse ministerie van
defensie „wellicht het enige
waarschuwings-, bevelvoerings-
en controle-systeem in het cen
trale gebied van de NAVO in
Europa dat overlevingskansen
heeft" nadat een oorlog is be
gonnen.
AWACS is echter niet goed
koop. De Amerikaanse lucht
macht verwacht voor elk toestel
dat zij aanschaft 111,1 miljoen
dollar (meer dan 266 miljoen
gulden) te moeten betalen. De
Verenigde Staten willen aan
hun Europese bondgenoten of
aan de NAVO als geheel 32 tot
40 AWACS-toestellen verkopen
voor de „weggeefprijs" van 60
miljoen dollar (144 miljoen gul
den) per stuk.
AWACS heeft zijn tegenstan
ders. Zo heeft de Democratische
senator Thomas Eagleton van
Missouri het Pentagon beschul
digd van pogingen de produktie-
Bza iftx a
kosten te drukken door AWACS
op te dringen aan onwillige
bondgenoten. Het Congres heeft
de voorgenomen produktie van
40 per jaar al teruggebracht tot
6, voor de bouw van elk waar
van afzonderlijk machtiging
moet worden verstrekt. Het eer
ste toestel moet eind 1976 wor
den opgeleverd.
Veel Europese landen hebben
ook hun twijfels niet zo zeer
vanwege de behoefte aan de
vliegtuigen, maar in verband
met de enorme kosten en de
mate waarin Washington de Eu
ropese industrie wil laten mee
profiteren.
Desondanks hebben vijf NAVO-
landen - de Verenigde Staten,
Engeland, de Duitse Bondsrepu
bliek, Canada en (onverwacht)
Frankrijk er in beginsel in toe
gestemd 2,5 miljoen dollar bij te
dragen in een onderzoek naar
de vraag of het systeem waard
is gekocht te worden. Een bu
reau van drie man van de NA
VO is tezamen met EUTRONIC,
een consortium van maatschap
pijen die AWACS maken en uit
rusten, aan dat werk begonnen.
Als alles volgens plan gaat, zal
de aanbeveling in mei volgend
jaar aan de ministers van defen
sie van de NAVO worden voor
gelegd. De regeringen zullen
dan in december 1976 besluiten
of AWACS al dan niet wordt
aangeschaft.
Met al zijn kosten zal AWACS
een gaatje stoppen in de Euro
pese defensie van de NAVO.
Een keten van 84 geintegreerde
Radar-stations van Noord-Noor-
wegen tot Oost-Turkije houdt
het Europese luchtruim al in de
gaten en gluurt tot diep in Oost-
Europa. Dit systeem, NADGE
genoemd, kan alles zien, behal
ve vliegtuigen die op boomhoog
te binnenvliegen.
Voorstanders van AWACS zeg
gen dat deze „dode hoek" van
NADGE gevaarlijk is en dat
AWACS dit euvel kan verhelpen
en, in tegenstelling tot NADGE
zelfs tussen bergen door kan
zien. Zij zeggen voorts dat
NADGE, twee jaar geleden vol
tooid voor een bedrag van 350
miljoen dollar, kwetsbaar is bij
aanvallen en gemakkelijker kan
worden misleid door vijandelij
ke elektronische apparatuur. Bij
recente demonstraties in Euro
pa werkte AWACS gedurende
100 uur perfect, zo zeggen de
voorstanders.
Van Europese zijde is echter al
geprotesteerd dat de defensie
begrotingen te krap zijn en dat
bij de aanschaf van AWACS
van andere aankopen zal moe
ten worden afgezien.
Als de NAVO als geheel zou
besluiten AWACS te kopen, dan
zouden de Verenigde Staten mo
gelijk" voor 25 procent in de
kosten bijdragen. De Europea
nen willen een aandeel in de
produktie om de kosten nog
meer te drukken en enkele on
dernemingen in Engeland en de
Bondsrepubliek hebben al enke
le nevencontracten in de wacht
gesleept
Het Pentagon zou concessies
wel eens de moeite waard kun
nen vinden, omdat de verkoop
zou kunnen leiden tot aankopen
elders in de wereld. Zo zouden
met name Japan en Perzië in
AWACS geïnteresseerd zijn.
Vera Lynn Wedgwood Benn
.dodenlijst..dodenlijst.
Van onze correspondent
LONDEN Het nog steeds groeiende politiedos
sier over Ilitsj Ramirez Sanchez, de guerrillaman
die beter bekend is als „Carlos" bewijst dat hij
geen gewone huurmoordenaar is. Een gewone huur
moordenaar wordt ingelicht over zijn doelwit en
wordt voor zijn werk betaald. Ilitsj Sanchez speel
de een belangrijke rol in het selecteren van zijn
doelen. De dodenlijst die in Londen werd ontdekt
met namen als van de zangeres Vera Lynn, de
politicus Antony Wedgwood Benn en de vermaarde
discjockey David Jacobs, plaatst Sanchez in een
bepaalde categorie, zo zeggen politiekringen.
De zaak-Carlos, met zijn internationale^ verbindin
gen en met wortels in de duistere terroristische
groepering „Organisatie voor de gewapende Arabi
sche strijd", is in handen van de bommenbrigade
van politiecommissaris Roy Haberthon. Het dossier
dat momenteel wordt samengesteld, toont aan dat
de kracht van de organisatie in Europa enerzijds
I ligt in haar omvang: een handvol terroristen die
gebruik maken van vrouwen waarvan er enkele in
e het geheel niet verdacht lijken, anderzijds in het
e feit dat zij een flink deel van hun tijd besteden met
zich verplaatsen,
s De politie zegt dat de organisatie wordt gefinancierd
il met behulp van Arabische petrodollars. Maar er
e bestaat ook professionele bewondering voor de faci-
i liteiten die de guerrilla's zich hebben verworven:
de vervalste paspoorten, de bevoorrading met hoog-
waardige wapens en explosieven.
Carlos en zijn collega's wisten precies wat zij
ondernamen. In het huidige stadium is het nog niet
mogelijk om de juiste vei-takkingen van de.bewe
ging na te trekken. Zeker is dat linkse Zuidamerika
nen voor een groot deel van de mankracht hebben
gezorgd, ofschoon de wortels van de organisatie in
Beiroet steken. De penningmeester van de bende,
Michel Mourkabel die tien dagen geleden in
Parijs door Carlos werd doodgeschoten toen hij
wilde doorslaan kwam uit Libanon.
Contacten
Volgens een woordvoerder van de Organisatie voor
gewapende Arabische strijd zijn de doelwitten van
de beweging het zionisme en het imperialisme, op
zich algemeen genoeg dat er met een aantal andere
guerrilla-organisaties contact opgenomen kon wor
den zoals met de Westduitse Baader-Meinhof-
Het adres in Kensington High Street, waar
Carlos met zijn moeder en broers woonde.
groep, die Carlos waarschijnlijk heeft voorzien van
gestolen Amerikaanse M-26 handgranaten, en de
Japanse bende die vorig jaar de Franse ambassade
in Den Haag bezette en de ambassadeur, enkele
zakenlieden en personeelsleden gijzelde.
Carlos zelf is afkomstig uit een streng-communis-
tisch gezin en heeft zijn opleiding in Moskou gehad.
Desondanks is hij uit Rusland uitgewezen wegens
„tegen de staat gerichte activiteiten" en het leiden
van een verkwistend leven aanklachten die hem
later bijzonder gehinderd hebben. De politie denkt
dat hij in Moskou ook heeft geleerd met wapens
en explosieven om te gaan waarschijnlijk niet
van zijn Russische gastheren maar van de extreem
linkse organisaties waarmee hij steeds meer contact
onderhield. In Moskou omvat het begrip „anti-Russi
sch" evengoed extreem-links als rechts.
Guerrillaleven
In Kensington leidde Ilitsj Sanchez aanvankelijk
een vrij normaal leven, samen met zijn moeder en
twee broers, schaafde zijn Engels bij en bezocht van
tijd tot tijd de cocktailparties op de Columbiaanse
ambassade. In de laatste twee jaar begon hij rond
Londen zich bezig te houden met het leggen van
contacten onder de naam Carlos Martinez, een
Venezolaans econoom, en in die tijd begon zijn
leven als guerrillastrijder. Ruim een jaar geleden
stelde hij zich voor aan een Spaanse serveerster in
café Ducks and Drakes in Bayswater en begon een
gesprek met haar. Angela Otaola, toen 21 jaar, ging
in op zijn voorstel met hem te gaan eten en stond
Carlos later toe zijn koffer in haar flat op te slaan,
bovenin een armetierig huis aan de Hereford Road.
De vaste vriend van Angela, Barry Woodhams (27),
herinnert zich dat Angela meer koffers voor vrien
den bewaarde. Hij ontmoette Carlos voor het eerst
enkele weken na Pasen. De „Venezolaanse eco
noom" was aardig genoeg, maar was niet bepaald
het type van een James Bond. Het probleem met
Carlos was dat hij met zijn 28ste wat pafferig werd
en daarvoor bijzonder gevoelig was. „Hij was net
iets kleiner dan ik; ik ben 1,87 m, maar hij was
veel zwaarder gebouwd. Daar kon hij niet zo goed
tegen. Ik zei eens dat hij een papzak was. We wogen
ons in de keuken, hij woog 85 kilo, ik 82. Hij
twijfelde aan zijn uiterlijk en vond het erg verve
lend dat hij zwaarder was dan ik", zegt Woodhams.
Carlos was erg intelligent en sprak vaak over
politiek. Op een keer kwam het gesprek op guerril»
ia-activiteiten. „Hij zei dat het zeer eenvoudig was
wapens door de controles te loodsen. Ik zei dat ik
daar nog niet zo zeker van was, omdat ik in een
televisieprogramma de strenge veiligheidsmaatrege
len had gezien. Maar hij zei dat het niet onmogelijk
was voor iemand die wist wat hij deed".
Carlos was erg terughoudend over zijn verleden. Hij
sprak over een meisje dat beter voor hem zou
zorgen dan Angela voor Barry deed. De naam van
het meisje noemde hij echter niet. Zijn favoriete
spel was poker. Hij zei dat hij vaak gespeeld had
en schepte graag op over het geld dat hij had
gewonnen. Het leek dat hij afkomstig was van
gegoede familie en hij verklaarde veel van zijn
reizen door te zeggen dat zijn Engelse visum maar
een maand geldig was en hij het land enkele dagen
moest verlaten om een nieuw stempel in zijn pas
poort te krijgen.
Koffer
Toen Carlos vorige maand naar Parijs vertrok.
Gloria, de 22-jarige zuster van Angela
Otaola, is eveneens door de politie gehoord.
ontdekte Woodhams dat er achter hem meer stak
dan een zogenaamde Venezolaanse econoom. Ange
la Otaola vroeg Barry een bureau opzij te schuiven
om te kijken of de verwarming erachter nog werkte.
Hij verplaatste het bureau en ontdekte toen een
paspoort met een foto van Carlos maar op een
andere naam, en ook een namenlijst, de dodenlijst
van Britse prominenten. Bij de lijst vond hij een
aantal knipsels meest uit de .Jewish Chronicle"
voorzien van foto's van potentiële slachtoffers.
Toen richtte Barry Woodhams zijn aandacht op de
koffer achter de boekenkast Al diverse malen had
hij er tegen geschopt of was erover gestruikeld.
Toen ontdekte hij ook de inhoud: een pistool, een
geluidsdemper en wat munitie. De uitleg hiervoor
kon eenvoudig zijn. Carlos had gezegd dat hij goed'
was in pistoolschieten en hij wekte de indruk dat
hij binnenshuis schoot op stukken hardboard. Daar
door was de aanwezigheid van een geluiddemper
niet zo verwonderlijk. Maar Barry zelf wist het
nodige van wapens af. En daarom wist hij dat het
bewaren van wapens en munitie bij elkaar niet
hoorde. Hij besloot Angela te vertellen wat hij
gezien had en Carlos te vragen het koffertje mee
te nemen.
Twee weken later las Woodhams in The Guardian
dat een man die alleen onder de naam Carlos
bekend was, betrokken was geweest bij een drievou
dige moord in het Parijse Quartier Latin. Carlos
had twee Franse agenten van de inlichtingendienst
en een Libanese verklikker doodgeschoten. Die
avond onderzocht Woodhams de koffer, waar hij
zo vaak tegen had geschopt, wat zorgvuldiger en
ontdekte het hoog-explosieve geligniet, drie pistolen,
handgranaten en munitie. Carlos, de intelligente
bescheiden man, was een internationale moorde
in zijn discussies kwam Carlos op Woodhams over
als politiek links, maar zeker niet militant Carlos
zei dat de links-extremisten in Engeland kampten
met een gebrek aan organisatie, terwijl het rechtse
front hij noemde hier de poging van. kolonel
Stirling om een privé-leger op te richten toonde
veel beter georganiseerd te zijn. Carlos hield zijn
standpunt over het gebruik van geweld voor zich.
Maar hij verklaarde zich onder bepaalde omstandig
heden, vóór de doodstraf. In Frankrijk waren op
dat moment juist twee moordenaars met de guilloti
ne ter dood gebracht Woodhams zei: „Carlos vertel
de me dat dit een zaak van werkelijk brute moord
betrof en dat de mensen die om financiën en niet
om politieke redenen doodden, zelf ook de dood
verdienden".
(Copyright The Guardian)
Carlos, zoals hij door de politie wordt gezocht.
De omgebouwde Boeing 707, die onder de naam AWACS dienst zal doen. Bij de staart de grote radarkoepel.
