Holland Festival-toneel vraagt om o koerswijziging Duitse meesterspion Guillaume moet zich verantwoorden Paus bepleit deelname vrouw aan maatschappelijk leven Bouw Runderhal kan beginnen Mgr. Lefèbvre in ongelijk gesteld Haring wordt duurder J" KORTE METTEN Kerk en Wereld OOK DOM FRANZONl DOET POGING TOT VERZOENING DINSDAG 24 JUNI 1975 LEIDSE COURANT PAGINA 6 BONN (ANP) De man, die direct de oorzaak was dat de Westduitse bondskanselier Wil ly Brandt vorig: jaar aftrad, moet zich deze week voor de rechtbank verantwoorden. Van daag: is in Düsseldorf de gerech telijke behandeling van de grootste spionage-affaire in de geschiedenis van de Duitse Bondsrepubliek begonnen. Te recht staan de 48-jarige voor malige persoonlijk adviseur van Brandt, Günter Guillaume en zijn even oude echtgenote, Christel. Zij worden beschul digd van landverraad en schen ding 'van staatsgeheimen ten behoeve van Oost-Duitsland. Het proces wordt gehouden in een als rechtszaal ingerichte kelder van het gerechtsgebouw. De ontmaskering van Guillaume leidde tot een crisis in de bin nenlandse politiek. Hij werd op 17 april 1974 gearresteerd en op 6 mei van dat jaar trok bonds kanselier Willy Brandt de conse quenties uit het feit dat zijn joviale beschermeling een Oost- duitse topspion bleek te zijn en trad af. Bijzonder bitter was het voor Brandt dat hij Guillaume als zijn persoonlijk adviseur kort tevoren nog had meegenomen op een vakantiereis naar Noor wegen en dat deze daar toen gebruik van had gemaakt om de ■hand te leggen op de inhoud van een uiterst geheim NAVO- document Guillaume was op dat moment al door de West duitse veiligheidsdienst als spion ontmaskerd. Willy Brandt beschuldigde deze dienst er la ter van dat zij hem tien maan den lang onwetend had gelaten van het feit dat tegen zijn assis tent een onderzoek wegens ver moeden van spionage gaande was. Voor een parlementaire com missie van onderzoek verklaar de Brandt in september vorig jaar echter dat hij met 2ijn af treden de verantwoordelijkheid voor de spionagezaak op zich had genomen, maar dat hij het advies van de veiligheidsdienst had gevolgd door Guillaume te handhaven teneinde hem han gende het onderzoek niets van de verdenkingen te laten mer ken. Politieke vluchteling. De man die bondskanselier Wil ly Brandt, de grote voorvechter van nauwere betrekkingen tus sen West- en Oost-Europa, ten val heeft gebracht kwam in 1956 als „politieke vluchteling" uit de DDR naar de Bondsrepubliek. Achteraf heeft men kunnen vaststellen dat Günter Guillau me kapitein in het Oostduitse leger en agent van de Oostduit se geheime dienst was. Hij was naar het westen gezonden met de opdracht op lange termijn van het Oostduitse ministerie voor staatsveiligheid in het poli tieke hart van Bonn te penetre ren. Hij meldde zich in 1958 aan als lid van de sociaal-democrati sche partij, de SPD. In een verbazingwekkend kort tijdsbestek wist Guillaume zich omhoog te werken naar de top van deze partij. Hij viel door zijn werklust en goede contac teigenschappen op bij Brandt, die hem in 1970 in zijn kansela rij aanstelde als medewerker van de afdeling voor economi sche politiek, een onderwerp waarvan Guillaume, die eigen lijk fotograaf van beroep was, in feite totaal geen verstand had. Later werd hij een van de drie politieke adviseurs van de bondskanselier. Achteraf is komen vast te staan dat er al spoedig na de aan komst van de Oostduitse vlucht eling argwaan tegen hem was ontstaan. De Westduitse veilig heidsdienst zou hem al in 1956* ervan hebben verdacht spion voor de DDR te zijn. Kranten in de Bondsrepubliek schreven dat het hoofd van de contraspio nagedienst, generaal Wessel, in september 1969 de toenmalige minister zonder portefeuille, Ehmke, die verbonden was aan de bondskanselarij, voor Guil laume gewaarschuwd had. Men is er nog steeds niet achter hoe het mogelijk was dat op grond van deze verdenkingen geen diepgaand onderzoek tegen Guillaume werd ingesteld. Dos siers over hem werden opgebor gen en gewoon vergeten. Enorme bof De Oostduitse meesterspion bof te hierdoor op enorme wijze. Op de bondskanselarij kreeg hij vrije toegang tot alle geheime archieven en bij zijn arrestatie bleek hij in het bezit te zijn van honderden fotokopieën van streng geheime stukken. Guillaume werd gearresteerd toen hij uit Frankrijk terugkeer de. Hij ging vaak naar Parijs, waarschijnlijk om zijn buit aan agenten van de Oostduitse ge heime dienst te overhandigen en om nieuwe instrukties op te ha len. Hij had ook contact met het Oostduitse ministerie van staatsveiligheid via een radio zender, koeriers, contactadres sen en postbussen. Samen met Guillaume werden op 24 april ook zijn vrouw Christel en vier mogelijke mede werkers gearresteerd. Later bleek dat de DDR-agent vóór zijn werk ook een liefdesaffaire had gehad met een secretaresse van de bondskanselarij. Deze 28-jarige Marie-Luise Mueller had eerst gewerkt voor Egon Bahr, de voornaamste onder handelaar van de Bondsrepu bliek met de Oosteuropese lan den en was daardoor een be langrijke inlichtingenbron voor Guillaume. Christel Guillaume, zit evenals haar echtgenoot in de gevange nis van Keulen-Ossendorf. Ge zegd wordt dat zij na een aan vankelijk strikt zwijgen „door geslagen" zou hebben over de activiteiten van haar man en zichzelf, nadat zij achter de lief desaffaires van Günter met ver scheidene secretaressen van be langrijke politici was gekomen. Christel Guillaume wordt mede plichtigheid aan hoogverraad en spionage ten laste gelegd. Guillaume zwijgt Tijdens zijn voorarrest van der tien maanden zou Guillaume, zo wordt van officiële zijde gezegd, geen enkele vraag beantwoord hebben. Het werk van de open bare aanklager, die de tegen hem ingebrachte beschuldigin gen moet bewijzen, is daardoor niet gemakkelijk geworden. In de Westduitse pers circuleren echter berichten dat Guillaume bekend heeft gedurende twintig jaar voor de Oostduitse geheime dienst gespioneerd te hebben. Er zouden bewijzen zijn dat hij onder meer aan zijn Oostduitse opdrachtgevers geheime inlich tingen heeft verstrekt over NA- VO-oefeningen, over de strate gie van Bonn inzake de Oostpo- litiek en over politieke en rege ringsleiders. Hij zou voorts mili taire plannen van de NAVO en een vertrouwelijke brief van president Nixon aan bondskan selier Brandt hebben doorge speeld. Gedurende de zestien maanden dat Guillaume als rechterhand van Brandt werkte, vergezelde hij de bondskanselier op zijn reis naar de Verenigde Staten, waar besprekingen met presi dent Nixon plaatsvonden, en be geleidde hij hem bij het bezoek van de Sowjet-Russische partij leider Brezjnew aan Bonn. De vertrouwelijke band tussen Brandt en zijn adviseur was zo groot dat de bondskanselier zelfs de hele familie-Guillaume meenam op zijn vakanties in het buitenland. Van een oner verslaggevers LEIDEN Met de bouw van een runderhal bij de Groenoord- hal kan in oktober worden begonnen. Zooder veel discussie stelde de raad gisteravond het krediet van 3.830.000 beschik baar voor bouw van de hal, die een capaciteit krijgt van veertienhonderd standplaatsen. Tevens stemde de raad ermee in dat de tarieven in de verordening veemarktgelden dusda nig worden aangepast dat een meeropbrengst van tenminste vijfenvijftigduizend gulden wordt verkregen. De aanvoer op de Leidse veemarkt is in een jaar gestegen van 85.929 naar 92.908 stuks vee per kwartaal. De verwachting is dat de Leidse veemarkt zich in de toekomst nog verder gaat uitbreiden. Bestuursleden Het bestuur van de „Vereeniging tot bevordering van den bouw van Werkmanswoningen" zal de komende jaren bestaan uit- prof. dr. W. Eizenga, ir. C. van der Wardt, mr. D. Gorter en de heer C. van der Ende. De laatstgenoemde is een bewoner van een der huizen van de Vereeniging. Voor het eerst in haar bestaan neemt de Vereeniging een van de huurders in haar bestuur op. Hij krijgt als taak het contact met de bewoners te onderhouden. De raad wees gisteravond eveneens de nieuwe bestuursleden van de Stichting Pieterskerk Leiden en de Stichting Vrienden van de Pieterskerk aan. Het zijn respectievelijk de heren L. Jonker en Th. Wessels en mevrouw P. Buring en de heer R. in 't Veld. KATWIJK AAN ZEE De prijzen voor luring en andere vissoorten zullen op langere termijn stijgen. Op dit moment liggen de prijzen op een relatief laag niveau. Aldus het visverwerkingsbedrijf Ouwehand's Rederij en Visverwerk ing bv uit Katwijk aan Zee. Volgens het bedrijf met een omzet van vijftig miljoen gulden in het afgelopen jaar, wint de huidige smaak van de haring minder zout langzaam maar zeker terrein. Vooral de Westduitse markt.raakt in" voor de Nederlandse haring. KOU IN PERU: 160 DODEN LIMA, Tijdens een koudegolf in de Andes in Peru zijn sedert 1 juni zeker 160 kinderen en volwassenen doodgevroren. De, wintermaand juni begint meestal zonnig, maar dit jaar waren er 's nachts temperaturen tot min 12 graden. Te veel teleurstellingen in drie weken theater DEN HAAG Het blijft ieder jaar weer sukkelen met de to neelvoorziening in het Holland Festival. De laatste jaren biedt het festival een te-hooi-en-te- gras-programma, waarin inci denteel best succesvolle voor stellingen zijn opgenomen, maar dat in zijn totaliteit ei- -genlijk niemand bevredigt. Ook dit jaar rijzen na drie weken festivallen in de diverse thea ters van de randstad weer de onvermijdelijke vragen: Heeft het toneeldeel van het Holland Festival op deze manier wel zin? En zelfs: Heeft hel „über haupt" wel zin? Het toneel maakt al enige tijd een kleiner deel van het totale Holland Festival-aanbod uit Werk van eigen bodem is daar bij nauwelijks meer te zien. De grote „nationale" produkties met toneelgroten uit diverse ge zelschappen zijn al lang niet meer haalbaar en de festivallei ding stelt grotendeels terecht dat alles wat zich in Neder land op toneelgebied wil uiten in het normale „seizoen" daar toe volop kansen krijgt Niette min waren er dit jaar theater groepen uit eigen land gevraagd mee te werken, maar door ette lijke oorzaken kon dat niet doorgaan. Plannen daartoe zijn naar '76 verschoven. Ook dit jaar boden de festival- plankiers plukjes buitenlands werk, onderling sterk verschil lend van karakter en kwaliteit Duurste „aankoop" was zonder meer het Star Teatr uit de Pool se stad Krakow met een kolos sale, maar uitermate teleurstel lende produktie van „Wyspians- ki's„Novembernacht". Het festi valprogramma liet het „roman tisch, episch en heroïsch" tege lijkertijd zijn, maar het bleek voornamelijk ouderwets, melo dramatisch en kitscherig. Bo vendien uitermate onbegrijpe lijk voor toeschouwers zonder de leessnelheid van een super bolide omdat het hand-dikke programma met verklaringen dat vóór de voorstelling te koop was zeker een twintig minuten leestijd vroeg. Geen organisatie- fout van het festival overigens, want de produktie zou van „on dertitels" zijn voorzien en was als zodanig geëngageerd. Regis seur Wajda, zelf ziek te Londen gebleven, vond dat echter de artisticiteit van de voorstelling aantasten. hattan Project uit New York was hier al eens geweest, Kaf ka's „Aap" van het Hessisches Staatstheater werd dan wel knap benaderd, maar was hier- al eens gespeeld, de Royal Sha kespeare Company kwam met een beschaafd salon-program ma met gedichten, de Interna tionale Nieuwe Scène presen teerde nu in de randstad „De Ballade voor grote en kleine' poppen" die ze al eerder in het zuiden van het land speelden. Een duidelijk op „de arbeider" gericht vormingsprogramma zonder de kracht van mistero Buffo, dat enigszins eenzaam in het elite-gezelschap van het Hol land Festival verkeerde. Het is duidelijk dat een festival directie moet „roeien met de riemen" die er zijn. Dat bete-: kent dat er met de steeds stij gende kosten verbonden aan het hierheen halen van gezelschap pen, wel gekozen moet worden voor een aantal kleine produk ties. Moeilijkheid nummer twee is het uitermate schrale aanbod van „nieuws" uit het buitenland op theatergebied. Redenen te meer om je af te vragen of er zó doorgegaan moet worden. Binnen de toneelvoorziening in Nederland komen we steeds meer in aanraking met buiten landse groepen. Het Mickertcir- cuit heeft wat dat betreft een sterk informatieve taak, en ook het Haagse HOT-theater doet veel op dit gebied. Festivalletjes die zich daar bijvoorbeeld af spelen zijn hoe beperkt ook van omvang in feite al waar devoller dan zo'n Holland Festi val. Examens Aan de pedagogische akademie De La Salie te Heemstede zijn geslaagd voor de hoofdakte: RAJ, Bossink, J. M van Branden burg, M- T. Bruijnzeels, H. M. Dam mers, J. M C. T. Demmers, M C. Hubbers, I. M". Huijboom, A. E. M. C. Koomen, A M J. van Schendelen, R M W. Smits. M C. M Broeken, M J. M. van Dijk, M. E. M den Haan, W. J. H. M Huibers, J. M Hulsebosch, C. H. M Huijg, M. H. C. Jansen, MAE. Jaspers, M C. R Koomen, E. D. E. Koster, W. A M. van der Plas, M J. Smit, E. R Wage maker, C. M Appel, M J. J. Boomars, M. H. C. Dam, J. G. A M Dijkzeul, C. A F. M van der Heij den, mevr. A J. M G. Kroon-Brekel- mans, H. M. H. G. Lommerse, A C. M Pas, M A C. van Rooden, mevr. G. M. van Sluis-PoUw, J. M H. Ver- louw, AAM van Berk cl, A P. E. M Coster, J. J. M Heemskerk, J. E. M van den Helder, A. M E. van Leeuwen, A M M Rijnden, E. Szi- tas, A. A. M. Tebarts, A. M. Vroon hof, M E. C. Welsink, J. M Werkho ven, A R R M van Zonneveld, E. M de Bruin, J. M A van Dam, A P. R den Dubbelden, C. M de Groot, B. M. J. M van Hensbergen, A M van Kesteren, F. M J. A Korte kaas, J. A Naber, R M Wasse naar. A. J. C. de Wit, G. M. J. Baar», C. P. E. Bakker, P. J. Belleman, L. C. Blokker. F. J. Buts, J. T. Diepen- daal, P. B. Fenger, M T. M de Groot, W. Koek, F. C. J. Molenaar, H. F. J. M. Stoelinga, J. M Vermeu len, J. A M van Brandenburg, J. F. E. Dekker, W. J. M Hesselman, J. R M van Horssen, E L de Kruijf,. R J. van Opstal, M P. J. J. R Robertz, G. M Straathof, R. L. R. van West, C. M van den Berg, G. W. J. Caspen, M. T. Cedee, M A. L. van Egmond, F. M Groskamp, W. J. van Haaster, ARM Peters, W. J. Schaak, J. M A. Verkerk, F. B. P. Heemskerk, V. W. A Molkenboer, L. I. Schrama, P. G. M. Vermeij, R C. M van der Vlugt, F. C. M Vrolijk, R M J. van Westerop, V. C. M Zandvliet, G. J. M de Zwart, F. J. G. Broekhoff, R A J. M Does, C. E. E. L. M Horsthui», A C. Huiberts, J. R A van der Hulst, P. J. Jonk heer, P. M R M J. Kortekaas, L. Q. M. van der Raad, A. J. Salman, J. P. A van Schoor, C. F. M Verde- gaal, F. J. Verhaegen, M. J. A. van der Vlugt Aan de christelijke technische school in Alphen aan den Rijn zijn geslaagd voor bet examen: Voor het getuigschrift booglassen voor beginners slaagden: Alf. Beho- nek, T. van den Bos, Joh. v.d. Laar- se, J. Liberg, L. Gerse, K. van den Heuvel, A Roos, Ant Splinter, Joh. Splinter, G. Staring, R Boele, Th. Hetharia, Joh. Klompenburg, Joh. van Putten, Corn. Snippe. R R Ge lik, Y. Gezgin, H. Sümen, Th. Stou- gie, R Soet, L Dors, J. Verhoelcs, A Z wee ris. Joh. v.d. Werf, H. Woerde, R Verhaar, Joh. Verhaar, G. van Iporen, G. v.d. Lip, Corn. Wijsman. Voor het getuigschrift booglassen ge vorderden slaagden: F. Latypeirissa, W. Lieftink, T. Luhulima, J. Reawa- ruw, J. den Hollander, L. Radema ker, Corn, van den Berg, Adr. Z wee ris, Com. Valentijn, F. Wijfje, A Domburg. Voor het getuigschrift autogeen!as sen voor beginners slaagden: H. Ent hoven, W. van den Heuvel, Mej. E. Rijners, J. Niesing, M Berends, Adr. Verhaar, G. van Iperen, A Houdijk, J. Sassen, A UyttewaaL Aan de ProC Chr. Prins Willem-AI©- xandenchool in Leiden rijn ge slaagd voor mavo-4: A. A van Ale- wijk, R J. van Bemmel, R J. Blik- man, F. E. A. Blok, F. Bos, J. Brug man, K. Duijverman, G. L van den Ende, L. F. Gaijkema, C. M Gulde- mond, A. E. Gijbeis, C. P. Haneveld, A Harte velt, R van Heijningen, F. B. Hoogendoom, C. Jansen, R Jans- sens, C. Jongejan, C. J. Kammenga, J. Keijxer, 1. M. I. van der Kraats, J. L. Kraaij, E. Kroesemeijer, U. Lut, A R Marchand, R W. Matters, L. Mechelse, G. Mol, K. J. Nievaart, J. Noorduin, M J. PI anjer, G. C. R Pluijgers, M G. van Rootselaar, M P. Salomons, J. J. Sandberg, A M Spijker, P. Tegelaar, R E. Treur, Y. Vollmar, J. Wesseliu», A. R de Win ter. P. J. W. Wijnen, E. D. B. Yper- laan. Aan de Leidse school voor de De tailhandel te Leiderdorp zijn ge slaagd voor bet eindexamen: J. L den Boer, W. Driebergen, A van Dijk, L. F. Groenendaal, C. M. Hoek. R. P. de Jager, G. M. Kamer beek, A C. Lapaer, R Ligtvoet, E. J. Louwrier, A. H. M. van der Meer, M van Noort, L Ottens, W. van Putten, M. A. Schrama, M. A. J. Stahlecker, A. S. M. de Vroomen, J. der Zwan, P. W. Zwetsloot van Duin, Henk van Duyn, Jan Grot, Alette Hegeman, Gerda van Hoek, Wim Hoek, Coby Honders, Aleid van' den Hoonaard, Esmy tiouwaart, Elly Hooijberg, Eric Isarin, Anja Jansen, Rita Kaptein, Piet Keuning, Jeroen 1 Koomen, Martin Kraska, Arie van- Leeuwen, Nel Lindhout, Jeroen Los, Bodo Liischen, Jaap van der Luyt,. i Heieen van der Niet, Peter Ninaber, I Els Noppen, Corrie Passchier, Ernst-, jan Passchier, Marjon Passchier, Wim van der Plas, Ewoud Plokker, Maarten Plug, Evelien van Rooijen, Hans van Rijnberk, Dineke Star, Jo- 6ita Stoop, Reel van der Tang, Hans Thijssen, Marja Tinga, Wim Veer man, Jan Verloop, Hans Verschoor; Henk Vink, Niek Vink, Joke van der Voet, Wilma van Weeghel, Elly Zand- Aan de pedagogische akademie „de La Salie" te Heemstede zijn ge slaagd voor het eindexamen hoger algemeen voortgezet onderwijs: 1 A. G. Alberts, M. J. T. Arink, H. R. Berkhout, A. W. van Boesschoten, G. W. Bok, Ch. van den Bos, P. P. W. J. van den Brink, N. A. M. Dijkstra, L. I. J. Disseldorp, W. J. M. van der Donk, M. M. Geerlings, B. van He- mert, A. W. M. van der Hulst, J. M Janssen, P. T. J. M. van Kampen, P. E. J. Koelewijn, M. F. T. Land man, P. M. Maas. E. M. C. van Moorsel, R. G. M. A. te Nijenhuis, H. J. C. M. Peters, J. M. Piet, V. A. Postmus, G. M. M. Raasveldt, R. P. 'M. de Reus, J. W. M. van Rooijen, O. L. van Run, J. D. van Sc hagen, A. G. M. Suijkerland, P. J. J. Ver- brugh, J. W. M. Verstijnen, F. Vo gels, E. B. Vucsin, M. D. J. M L. van der Weijden, G. van Zijl. WASHINGTON William Col by, directeur van de Ameri kaanse centrale inlichtingen dienst (CIA), beeft in een vraag gesprek met de Washington Post verklaard dat hij in 1973 opdracht heeft gegeven stukken te vernietigen die verband hiel- den met de twijfelachtige actl- viteit van de dienst. Hij be-1 schouwde dit indertijd als een 1 routinezaak, maar erkende i dat hij deze activiteit aan het Witte Huis had moeten meiden. Het tijdschrift Time meldde gis teren dat de voormalige minis ter van defensie Robert McNa- mara in 1962 de mogelijkheid ter sprake bracht premier Fidel Castro van Cuba te doden, J maar dat de toenmalige direc- teur van de CIA, John McCone,5 bezwaar maakte tegen bespre- king van het onderwerp. Universitair nieuws Aan de RiJknmlveTsltelt v benoerJ *-• culteit pen: dr. D. D. Breimer. Hij de farmacologie. onderwas' in de anörêa^chë cïwikündê. Dn STm! G Hyde. Hij zal onderwijs Libbenga. Hij zal onderwij» geven ii gewonde plantkunde. Met ingang van 1 leptember 1975 nee mr. R J. Hofstra eervol ontslag als gewc de Rijksuniversiteit v s universiteit van Rotter- i Holland, A van' Dijk,' Leiden, J. A n Groot, Waddinxveen, J. Arp, Voorschoten, 1. Den Haag, A. M Daane, Waddinxveen, G. J. - Elfferich, Delft, R. Hooft-Graafland, Wassenaar. R. C. Horva- th, Honselersdijk, J. J. de Jong, De L P. G. Klaassen, Leidsehend&m, P. H. J. van Leeuwen, Den Haag, P. Ongkiehong, Den Haag, M. H. van der Put, Den Haag. F. A W. M. Rhoen, Alphen a.d. Rijn. X B. Schuurman», Den Haag, N. Sleeuwerv hoek, Delft. Th. C. Straathof. Bodegraven, A. J. M. Verhoef. Den Haag, A P. L. Vermij, Delft Kand. ex. econom" temchappen (studierichting der trie): J. A. Nijssen, Leiden. G. Ri lof). Voorburg. Doet ex. economische we tenschappen; B. Boertje, Voorschoten. P. J. Poot, Alphen a.d. Rijn, A. van der Knijff, Zoelermeer, B. van Dijk, Zoeter- meer, P. H. Kersten, Leiderdorp, A. J. M. van Veldhoven. Den Haag, F. F. STeen' kei. Leiden, G. J. Klerk, Den Haag, M Kleinjan, Rijswijk, H. Crop, Den Haag. Bevorderd tot accountant: R- M. Weisz, Voorburg, F. M. Willemsen. Leiderdorp, A van Hoepen, Bleiswijk en P. A Lucas uit Den Haag. Aan de Utrechtse universiteit promove— de gisteren de heer P. Hoyng uit Den Haag tot doctor in de wiskunde en natuurweten- «tr™ „i™,*,. «,.1 megen hoopt drs. T. W. J. Schulpen uit Rijswijk morgen om vier uur in de aula iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiuiiuiiiiHiuiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiimitiiiiiumiimiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiii Vaak is de vrouw in de loop van de geschiedenis in een aan de man ondergeschikte positie gedrongen. Vaker dan de man is zij het slachtoffer van onderontwikkeling en van oorlogen. Aldus paus Paulus in een boodschap aan de conferentie van het jaar van de vrouw, die tot 2 juli in Mexico wordt gehouden. Nadrukkelijk pleit hij ervoor de vrouw volledig in te scha kelen bij het ontwikkelings proces en haar rol te erkennen bii het iiveren voor de vrede. „Welk een hoop voor de vrede zou het zijn" aldus de paus „wanneer door de gezamen lijke inspanningen van alle mensen van goede wil de mil joenen vrouwen uit de gehele wereld eindelijk hun onver vangbare bijdragen van gaven naar geest en hart volledig zouden kunnen stellen in dienst van het gezin en van de maatschappij". De boodschap onderstreept het motto van het jaar van de vrouw: „Gelijkheid, ontwikke ling en vrede De paus herin nert eraan dat reeds ziin voor gangers Pius XII en Johannes XXIII zich hebben ingezet voor een aktieve deelname van de vrouw aan het maatschap pelijk leven. Zelf heeft hij een studiecommissie ingesteld, die moet onderzoeken hoe de vrouw een actievere rol kan vervullen in het kerkelijk le ven. Het Vatikaan is in Mexico ver-, tegenwoordigd door de vice- voorzitter van de pauselijke commissie „Justitia et Pax", aartsbisschop Torella Cascan- te. In opdracht van Paus Paulus neemt ook Mère Teresa uit Calcutta deel aan de conferen tie. Zij is internatonaal bekend om haar werk voor de daklo zen en stervenden in India en andere landen in de wereld. Tegenover een persbureau zei zij geen verklaring voor de vergadering te hebben voorbe reid. „Ik zal doen wat ik.moet doen en ik zal zeggen wat ik geloof, wanneer daarvoor gele genheid is. De paus vroeg mij erheen te gaan en dat is voor mij genoeg. Ik zal geven wat ik kan en ik hoop, dat het nuttig zal zijn", zo zei zij. De werkgroep van het Twents beraad van kerken heeft be sloten tot opheffing van dit beraad, nadat het zijn werk zaamheden in de afgelopen winter al had beperkt tot het „op verzoek beschikbaar zijn" voor regionale oecumenische activiteiten. De groep is van mening, dat het beraad niet meer wordt gesteund door de plaatselijke raden van kerken en door de afzonderlijke ker kelijke verbanden. Het besluit tot opheffing moet nog wor den bekrachtigd in de verga dering van het beraad op 17 september. Pus Paulus is van plan half juli zijn intrek te nemen in zijn zomerpaleis Castelgandolfo. De mogelijkheid bestaat, dat hij voor zijn wekelijkse open bare audiënties per helikopter naar het Vaticaan zal overko men, omdat Castelgandolfo te weinig ruimte biedt aan de enorme toeloop in het Heilig Jaar. De afstand Vaticaan- Castelgandolfo bedraagt onge veer vijfentwintig kilometer. De katholieken van Litauen hebben een beroep gedaan op het Vaticaan om het atheïsti sche Sovjetregime geen diplo matieke concessies te doen en niet over te gaan tot benoe ming van nieuwe bisschop pen. Het is een illusie te me nen, dat daardoor de toestand van de kerk zou verbeteren. De Sovjet Unie gebruikt de dialoog met het Vaticaan al leen maar om de wereldopinie op een dwaalspoor te brengen en de indruk te wekken, dat er in de Sovjet Unie gods dienstvrijheid heerst. Als het regime echt zijn goede wil wenst te tonen, zou het wel de vërdreven Litause bis schoppen toestaan hun ambt weer uit te oefenen. De nieuwe gezant van Groot Brittannië bij het Vatiaan, Du- gald Malcolm (58) heeft paus Paulus ziin geloofsbrieven overhandigd. Malcolm stu deerde in Eton en Oxford en kwam na de oorlog bij de buitenlandse dienst, waar hij onder meer plaatsvervangend chef van het protocol was. Voorts was hij gezant in Lu xemburg en in Panama. Het achttien jaar oude Engel stalige internationale oecume nische kwartaalschrift „Fron tier" kamtp met ernstige fi nanciële moeilijkheden. De voorzitter van de redactie raad Edward Gumbel schrijft: „We voorzien moeilijkheden, zó groot, dat Frontier de pu- blikatie zal moeten stopzetten voor het eind van het jaar, tenzij we financiële steun ont vangen". De voormalige abt van het benedictijnenklooster Sint- Paulus buiten de Muren te Rome, dom Giovanni Franzo- ni, heeft de paus, de bisschop pen en alle katholieken van Italië vergeving gevraagd voorzover hij hen door „onge paste woorden, gewaagde uit drukkingen of een onbarm- hartig optreden gekwetst mocht hebben." Franzonie publiceert zijn ex cuses in het weekblad „Com- Nuovi Tempi". Hiermee rea geert hij op een toespraak van de paus van 11 juni, waarin deze de oppositionele en.kriti sche katholieken van Italië vergeving voor de fouten van de officiële kerk, die - zo zei hij - zeker niet de bedoeling had om te beledigen. Ook Franzoni onderstreept nooit iemand te hebben willen kwetsen, maar evenmin te kunnen garanderen dat hij bij het wakkerschudden van be paalde katholieke gewetens al tijd het juiste midden heeft bewandeld. Hij vraagt de kerk om als teken van vergeving en verzoe ning de censuur tegen bepaal de priesters op te heffen. Te vens stelt hij dat met verge ving de maatschappelijke mis standen niet uit de wereld zijn. Franzoni riep de christenen op deze vragen samen met de vakbonden en met alle mensen van goede wil op te lossen. Vooral vanwege zijn openlijke kritiek op de kerkelijke grond- speculaties en omdat hij zich voorstander toonde van de wet die echtscheiding mogelijk maakt, werd Franzoni uit de benedictijnenorde ontslagen en werd hem de uitoefening van zijn priesterlijke taken verboden. Ondanks alle aan drang weigerde hij steeds de Romeinse krottenwijk, waar hij werkt, en zijn basisgemeen te, waartoe zo'n tweeduizend katholieken behoren, te verla ten. De hoogste kerkelijke recht bank in Rome, de rechtbank van de apostolische signatuur, heeft afwijzend beschikt op het beroep van de Franse aartsbisschop Lefèbvre. De rechtbank in Rome heeft hier mee de maatregelen bekrach tigd van de Zwitserse bis schoppen tegen de zogenoem de broederschap van de H. Pius X en het seminarie van Econe in Zwitserland. Emeritus-aartsbisschop Lefeb- vre, oud-aartsbisschop van Dakar en oud-generaal van de paters van de Heilige Geest, behoorde tijdens het Vatikaan- se concilie tot de harde kern van conservatieven. Zijn ver zet leidde tot de oprichting van de zogenoemde broeder schap van ae H. Pius X en van het priesterseminarie varf Eco ne in Zwitserland. In mei 1975 maakte bisschop Mamie in Zwitserland bekend, dat hij de priestervereniging Pius X niet langer erkende en het semina rie van Econe het recht ont zegde nog langer priesters op te leiden. Dit besluit werd offi cieel bevestigd door de curie kardinalen Garrone, Wright en Tabera. Zowel de priestervereniging als het seminarie hielden zich aan de oude latijnse liturgie en wezen de besluiten van het tweede Vatikaanse concilie af. Duits theoloog Greinacher botst met bisschop De r.k. theoloog Norbert Grei nacher, hoogleraar aan de uni versiteit van Tuebingen, heeft in een brief aan de socialisti sche afgevaardigde'in de Westduitse bondsdag, dr. Re- natè Lepsius, de SPD-fractie in de Bondsdag, geadviseerd om geen enkele concessie te doen aan de r.k. kerk bij het overleg inzake het wetsont werp voor herziening van het echtscheidingsrecht. Dit advies aan de Socialisti sche fractie heeft prof. Greina cher een scherpe terechtwij zing opgeleverd van zijn bis schop, mgr. dr. Georg Moser van Rottenburg. In een open brief verwijt de bisschop aan Greinacher ge brek aan solidariteit met zijn kerk en verzoekt hem er over- na te denken welke conse quenties dit voor hem heeft. De bisschop houdt Greinacher voor, dat een r.k. theoloog niet loyaal handelt, wanneer hij enerzijds de opdracht heeft de leer der kerk te presenteren, maar anderzijds als privé per soon de kerk „op de wip" zet. Het is volgens de bisschop dui delijk, dat Greinacher door zijn brief opnieuw ertoe heeft bijgedragen, dat het wantrou wen tegenoverde theologen groter wordt. Ook vindt de bisschop, dat Greinacher in zijn brief aan de SPD-fractie alleen maar partijpolitieke overwegingen gebruikt en de ernstige bezwaren der kerk te gen de hervorming van de echtscheidingswet links laat liggen. Dit is onverenigbaar met de functie en opdracht van een theoloog met kerkelij ke opdracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1975 | | pagina 6