KABINET DEN UYL STAAT VOOR
BIJNA ONMOGELIJKE OPGAVE
Spreidingsplan in
Kamer aanvaard
CeidoeSouAant
ft®—-
Politieke botsing
Moor verlenging
leerplicht
Iwaar gevecht over begroting-1976
TWEEMAAL MARIA MAGDALENA
VOOR ROTTERDAMSE RECHTBANK
Weeroverzicht
WOENSDAG 18 JUNI 1975
'71
LEIDSE COURANT
PvdA tegenover minister
Den Haag De kans is groot, dat minister Van Kemenade van
Onderwijs zijn plan tot verlenging van de leerplichtige leeftijd
tot 16 jaar zal intrekken. Hij ondervond gisteren in de Tweede
Kamer namelijk zoveel tegenstand van zijn eigen partij de PvdA
en de PPR voor wat de vrijdom van schoolgeld van de vijftienjari
gen betreft, dat hij geen enkele concessie van deze partijen kan
verwachten.
De PvdA en de PPR, die het wel eens zijn met de leerplicht ook
voor vijftienjarigen per 1 augustus aanstaande, willen voor deze
groep tegelijk de vrijdom van schoolgeld ingevoerd zijn. De
minister ziet daarvoor zo zei hij gisteren tijdens de debatten over
de kwestie, om budgettaire redenen geen kans. Volgens de minister
kan dit pas op 1 augustus 1978 gebeuren. De PvdA en de PPR
hadden hiertegen onoverkomelijke bezwaren, ook toen de minister
de mogelijkheid openliet, dat de vrijdom van schoolgeld wellicht
wel volgend jaar augustus ingevoerd zou kunnen worden.
De minister en de Kamer hebben elkaar wel kunnen vinden op
het voorstel om het kleuterschoolgeld af te schaffen. Maar de
verlaging van de toelatingsleeftijd tot de kleuterscholen voor
kinderen, die in augustus of september vier jaar worden, onder
vond veel tegenstand. Deze kwestie zal op voorstel van de KVP,
ARP en CHU nader behandeld worden in samenhang met de
ünanciële regeling voor het kleuteronderwijs.
Ravage
Deze ravage was
het gevolg van
een botsing tus
sen een vracht
wagen en een
tankwagen. Het
ongeluk gebeur
de gisteren op
de Klaprozen-
weg in Amster
dam. De chauf
feur van de
vrachtwagen
raakte beklemd
in zijn cabine en
moest door de
brandweer uit
zijn benarde po
sitie worden ver
lost
Van onze parlementaire redactie
en Haag Het kabinet-Den üyl staat na twee
ar regeren thans voor de wellicht zwaarste
pdracht uit zijn bestaan. In de komende weken
t half juli zal het namelijk moeten proberen
L1 eens te worden over de definitieve vaststel-
g van de rijksbegroting voor 1976. Daarbij zal
principiële vraag centraal staan welke nieuwe
ferheidstaken de regering voor het komende
wil aanpakken en hoe daarvoor de middelen
jeengebracht kunnen worden.
eze vraag roept een tweede op; dient de noodza-
ïlijke verhoging van de overheidsuitgaven voor
noodzakeüjke nieuwe taken van algemeen be
ng te gaan ten laste van de particuliere sector
lelastingverhoging dus) of moeten de gelden wor-
i gevonden binnen de overheidssfeer? Het laat-
betekent dat de diverse ministers het snoeimes
op hun departementen zullen moeten hanteren,
hetgeen automatisch betekent dat een aantal ande
re overheidstaken geen doorgang kunnen vinden,
of moeten worden uitgesteld.
De uitkomst van het begrotingsgévecht, de mate
waarin progressieven en confessionelen zich kun
nen blijven herkennen in hun politieke program
ma's zal beslissend zijn voor het voortbestaan van
het kabinet-Den Uyl.
Een structureel begrotingstekort van 3,4 miljard
gulden werd voor 1975 nog aanvaardbaar geacht,
mede in het licht van de verwachtingen over de
economische groei. Dit tekort wordt aangehouden
om activiteiten aan te zwengelen, die anders zou
den blijven liggen. De overheid financiert dit
tekort met gelden uit het spaaroverschot. Deze
activiteiten garanderen een stuk werkgelegenheid.
Thans is daarop een conjuncturele component
gekomen van ruim 4.5 miljard gulden. Deze is
rechtstreeks het gevolg van de economische reces
sie. Afnemende bedrijvigheid betekent minder
overheidsinkomsten, maar ook werkloosheid. De
overheid staat echter voor de taak om ondanks
die verminderde inkomsten toch te zorgen dat
althans een deel van de werklozen weer aan het
werk kan. Daarvoor zijn enorme geldinjecties
nodig. Die injecties jagen het begrotingstekort
eveneens verder op. De regering zal de komende
weken moeten trachten enerzijds dit „gat" te
dichten, anderzijds geld te vinden voor die nieuwe
taken die geen uitstel gedogen.
Bovendien zal de regering ook voor het komende
jaar niet onder de verplichting uitkomen de werk
loosheid terug te dringen. Een getal van ruim
200.000 werklozen blijft onaanvaardbaar, daarover
is iedereen het eens.
Volgens minister Duisenberg is de belastingdruk
de grens van het aanvaardbare genaderd. Dat
betekent dat ook hij een verdere verhoging van
de belastingen, noch voor de particulieren (loon-
en inkomstenbelasting) nocht voor de bedrijfswe
reld (vennootschapsbelasting) ziet zitten. Het geld
voor nieuwe taken zal dus ergens anders vandaan
moeten komen.
Wanneer het kabinet er half juli uitkomt, dan is
een samenstel van maatregelen te verwachten. In
het kort komt dit neer op een zeer bescheiden
lastenverzwaring via de BTW-verhoging en een
sterke tempering van de overheidsuitgaven. De
minder florissante groei van het nationaal inko
men, als gevolg van de teruglopende bedrijvigheid
en de daaruit voortvloeiende dalende arbeidspro-
duktiviteit laat bovendien nauwelijks ruimte voor
reële loonsverbeteringen.' Nederland zal in 1976 de
buikriem moeten aanhalen.
Botte reactie verkeersminister
I „De minister kan Botte reactie verkeersminister
„DE MINISTER kan slecht tegen zijn verlies", zo reageerde de
VDD-er De Beer in de Tweede Kamer op de mededeling van
Westerterp (Verkeer en Waterstaat), dat deze het wetsontwerp
verplichte autokeuringen zou intrekken. Minister Westerterp was
boos en reageerde dan ook kribbig, toen een meerderheid van de
Tweede Kamer onder aanvoering van P.v.d.A. en V.V.D. een
essentiële wijziging in het plan voor de autokeuringen aanbracht
Die Kamermeerderheid wilde de garages inschakelen bij de auto
keuringen, maar Westerterp hield het liever bij officiële technosta-
tions onder.-leiding van mr. Pieter van Vollenhoven. De Tweede
Kamer maakte zich niet erg druk om de boosheid en kribbigheid
van Westerterp. En ook niet om diens uitlating: „Dit is een zwarte
dag voor de verkeersveiligheid."
WEL VERBOLGEN is de Kamer over de uitlating van Westerterp
dat hij te zijner tijd zijn ministeriële mede-ondertekening zal
onthouden aan een initiatief-wetsontwerp, wanneer het parlement
dat zal hebben aangenomen. Vanuit de Tweede Kamer is zo'n
initatief-wetsontwerp al aangekondigd. Alsnog zal via dat initiatief
worden geprobeerd de verplichte autokeuringen te laten verlopen
volgens het door de Tweede Kamer gewijzigde plan.
DE BOZE UITLATING van Westerterp was hoogst voorbarig en
ontactisch. Als ervaren oud-Kamerlid en slim politicus kan Wester
terp beter niet de weinige sympathie die hij geniet op zo'n wijze
verspelen. Want een minister moet niet tomen aan de rechten van
het parlement. Zeker niet, als het geweten niet in het geding is,
maar het om een zakelijk geschil handelt. Westerterp heeft met
zijn botte reactie volksvertegenwoordigers tegen zich in het harnas
gejaagd. Als hij dwars blijft liggen, riskeert hij dat de Tweede
Kamer te zijner tijd voet bij stuk houdt en de minister dan maar
laat kapseizen.
Spreiding: Stap in het
duister
DOOR DE BESLISSING VAN de Tweede Kamei? om de spreiding
van overheidsdiensten uit Den Haag naar de regio's grotendeels
volgens haar eigen planning door te zetten, zal niemand verrast
zijn. Het kabinet wist dat om uiteenlopende redenen een meerder
heid van de Kamer deze reddingsboei voor spreiding van werkgele
genheid wil aangrijpen, nu de industriële decentralisatie niet op
gang komt en van andere bedrijfstakken weinig uitkomst te
verwachten valt.
De bezwaren van Den Haag en Zuid-Holland tegen het regerings
plan, gestaafd door deskundigen van wie niet bewezen is dat ze
met slechtere prognoses werken dan de kabinetsadviseurs hebben
gedaan, zijn terzijde gelegd. De ministers en staatssecretarissen die
de spreiding moesten verdedigen, hebben wat kritiek om de oren
gekregen vanwege de slechte franje aan hun borduurwerk en op
een paar punten heeft de regering beloofd dat de belangen van
de Haagse agglomeratie in haar welwillende aandacht zal blijven.
BIJ DE SPREIDING VAN PERSONEEL - inclusief dat van de
Centrale Directie der PTT zal de vrijwilligheid voorop staan, maar
of dat de arbeidsrust, om over de arbeidsvreugde maar te zwijgen,
erg bevorderen zal, trekken we in twijfel.
Wie straks tot burgemeester van Den Haag benoemd wordt, weet
nu in elk geval dat hem een moeilijke tijd te wachten staat; de
werkgelegenheid kan, zeker als de economie ziek blijft, een bron
van dagelijkse zorg worden. De welvaart zal voor menigeen niet
meer in Den Haag en omgeving te vinden zijn en of het welzijn
van degenen die wel blijven daarvan geen schade ondervindt, moet
ook nog maar afgewacht worden.
En dan blijft er verder nog de vraag, of wat de regering besloten
heeft en nu doorzetten kan, voor het noorden wel de injectie
betekenen zal, die in het uitzicht is gesteld. We hopen het voor
het noorden en de andere regio's, maar we houden onze twijfel.
WANT ALLE MOOIE WOORDEN die van achter de regeringstafel
gesproken zijn en alle verzekeringen die werden gedaan ten spijt,
blijven we er bij, dat het spreicungsbeleid van net kabinet-Den
Uyl voortzetting van het beleid van vorige kabinetten - meer
een ad-hoc-beslissing is dan een conclusie uit een wei-overwogen
planning.
Als zodanig vrezen we, dat er een stap in het duister gedaan is.'
In de Haagse agglomeratie kan men daarvan de weeën ondervin
den; het is dus zaak om met een gezamenlijke inspanning te zoeken,
hoe men voorkomen kan, dat het een chronische ziekte wordt
Treuren mag, maar niet bij de pakken blijven zitten.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllliniTIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Eigenaar Casolith biedt
zaak te koop aan
'EEUWARDEN De eigenaar
'an de bezette kunststoffenfa-
iriek Casolith BV te Leeuwar-
len wil de aandelen van het
ledrijf, die alle in zijn bezit
iijn, verkopen aan de directeur,
le ondernemingsraad en de
akbonden.
n een brief, die gisteren op het
«drijf ontvangen werd, schrijft
le heer Talsma dat de moeilijk
leden hun oorzaak vinden in
'erschil van inzicht over de fi
nanciële verantwoordelijkheid
en de daarbij behorende finan
ciële bevoegdheden. „Aangezien
u zich kennplijk niet met de
opvattingen van aandeelhouders
(in casu de heer Talsma) niet
kunt verenigen, delen wij u mee,
dat als u de financiële verant
woordelijkheid niet aan aan-,
deelhouders wilt overlaten u
ook de financie-le verantwoor
delijkheid dient over te nemen",
aldus de eigenaar in zijn brief.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
CHARLES CONRAD
Een van de
Amerikaanse
Apollo-astronau-
ten, Richard
Gordon, was
gisteren
Schiphol
een nieuwe
Boeing 737 van
T ransavia ten
doop te houden.
De Boeing is
vernoemd naar
een van zijn col
lega's. Charles
Conrad, astro
naut op de Apol-
lo-12-vlucht.
blieke tribune een spandoek
zakken, waarop stond "PTT-ers
blijven hier. Praten helpt geen
.ips-Autotron uit Drunen heeft een Fordje opgedaan. Maar helaas kwam deze T-Ford uit 1906 tijdens een
iroefrit niet erg ver. Hij zakte door een van zijn houten wielen die helemaal door houtworm bleek te zijn
langetast.
Een motie van de CPNafge
vaardigde Dragstra om van de
spreidingsplannen af te zien,
omdat noch het noorden daar
iets mee opschiedt en omdat dit
ten koste gaat van Den Haag
werd verworpen. Vóór die motie
stemden alleen de CPN, Boeren
partij, PSP en Rooms Katholie-
kg/Partij Nederland.
Een gematigder motie van de
PSP, om eerst nog een open
studie te laten verrichten naar
de spreidingsmogelijkheden op
vrijwillige basis, zonder dat van
tevoren iets vastligt over het
aantal te verplaatsen arbeids
plaatsen en ambtenaren werd
verworpen.
Met grote meerderheid nam de
Kamer een motie aan van de
KVP-er Bremen om de al ge
spreide ambtenaren een aanvul-
Jende vergoeding te geven tot
het niveau van de vergoeding
voor de nog te spreiden ambte
naren.
Een motie van de WD-er Van
Ardenne met het verzoek aan
regering de overlegsituatie met
de ambtenarenbonden te her
stellen werd verworpen.
Er zouden al genoeg initiatieven
in die richting door de regering
worden ontplooid.
Onmiddellijk na de stemming
lieten enkele PTT-ers op de pu-
ROTTERDAM Enige
jaren geleden stond
voor de Rotterdamse
rechtbank de woonwa-
genbewoonster Maria
Magdaiena L. om zich te
verantwoorden voor het
doodschieten van haar
man. Gisteren stond er
op de zelfde plaats een
andere Maria Magdaie
na L., eveneens woon
wagenbewoonster, die
hetzelfde had gepro
beerd als de eerder ge
noemde vrouw, die haar
zuster bleek te zijn. De
ze poging echter misluk
te omdat het wapen ket
ste.
De laatste Maria Magda
iena wilde haar man
vermoorden omdat hij
haar altijd mishandelde.
Zij zou zelfs al eens een
miskraam hebben gehad
door een schop in haar
buik. Haar man, die zich,
inmiddels weer met
haar heeft verzoend,
verscheen zelf als getui
ge voor de rechtbank en
gaf de mishandelingen
volmondig toe. Het fijne
wist hij er echter niet
meer van omdat hij
meestal stomdronken
was. De officier achtte
poging tot moord bewe
zen en eiste een gevan
genisstraf van twee jaar.
Arrestaties in
complot tegen
Moboetoe
KINSJASA (Reuter) Drie ge
neraals, een kolonel en twee ma
joors zijn de belangrijkste figu
ren van een enkele dagen gele
den verijdelde poging de presi
dent van de Afrikaanse staat
Zaire Moboetoe te vermoorden.
Dit meldt het in Zaire verschij
nende blad Salongo. In eerdere
berichten over de mislukte aan
slag werden de Verenigde Sta
ten ervan beschuldigd daarin de
hand gehad te hebben. Het mi
nisterie van buitenlandse zaken
in Washington ontkende dit.
Morgen wordt het weer in ons
land beheerst door een rug van
hogeluchtdruk, die over Enge
land naar het oosten trekt. Een
frontale zone boven het westen
van de Britse eilanden zal ons
nog niet kunnen bereiken. Wel
kunnen later op de dag enkele
wolkenvelden ervan boven ons
land verschijnen, maar het blijft
in het algemeen droog.
De kleine storing, die gister
avond over België naar Duits
land trok, veroorzaakte vandaag
in de nacht en vroege morgen
nog enkele buien, maar de re-
genhoeveelheid viel mee: op
vliegveld Gilze-Rijen werd van
morgen 5 mm neerslag afgetapt.
Ook in Frankrijk, Spanje, Scan
dinavië en West Duitsland zal
het weer gunstig beinvloed wor
den door de rug van hogelucht
druk.
Oostelijker zal de weersverbete-
ring nog even - op zich laten
wachten.
Vooruitzichten voor vrijdag:
Overwegens droog en hogere
temperaturen.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor vrijdag:
Aantal uren zon: 3 tot 13
Min. temp: omstreeks 12 graden
Max. temp. omstreeks 21 gra
den.
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur 90 procent
Kans op een geheel droog et
maal 70 procent.
Max. temp. neerslag
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer heeft gistermiddag definitief
ingestemd met de plannen van de regering om tot 1978 ongeveer
6500 ambtenaren-arbeidsplaatsen over te hevelen van Den Haag
en omstreken naar het Noorden en Zuid-Limburg.
ADVERTENTIE]
Jongste de' wereldmerken 1
swmsMfl
s-tamationaal!
Stuyvesant .UK Filler
pelet stuyvesant.
genie! zoveel meet.
