Waardeiland: Leidse
oudkunst in wording
Straks
woonparadijs
voor
kapitaal
krachtigen
Transnationale
besluitvorming:
dialoog
tussen doven
De andere kant
van de medaille
ZATERDAG 14 JUNI 1975
LEIDSE COURANT
P4C.IAA '3
De funderingen voor de „Leidse goudkust" zijn reeds gelegd.
LEIDEN - Transnationale besluitvorming is noodzaak, maar
gesprekken tussen politici en deskundigen over werkelijk
belangrijke kwesties zijn als een dialoog tussen doven. Een
leerproces van de publieke opinie of zelfs een stoomcursus
is nodig. Dit heeft prof.dr. Jan Tinbergen gisteren gezegd in
zijn. afscheidscollege op de Leidse universiteit, waar hij twee
jaar de Cleoeringa-leerstoel heeft bezet.
Aan de hand van voorbeelden toonde prof. Tinbergen de
noodzaak van transnationale besluitvorming aan: de voedsel
schaarste, de vervuiling, het beheer van de oceanen en de
wanorde op het gebied van het monetair stelsel. De bedoelde
besluitvorming is in deze gevallen een politiek onhaalbare
kaart gebleken. De politici beroepen zich vaak en niet geheel
ten onrechte op de openbare mening. Daarom is een leerproces
van de publieke opinie nodig.
Als patronen van denken en doen om het gemis van kennis
en inzicht te compenseren noemde hij het "mode-denken", het
nationalistische voelen en denken, het dogmatisch denken en
het rationele denken. Dit laatste zou ons kunnen behoeden
voor een aantal misstappen, maar dan zal het naar het oordeel
van prof. Tinbergen wel een hoger tempo moeten gaan aanne
men.
De scheidende hoogleraar vond de hoogste trap van het
leerproces van de mensheid het vinden van nieuwe relevante
denkbeelden. In de machtstrijd van de supermogendheden
bestaat heel wat behoefte aan relevante nieuwe denkbeelden,
stelde hij. Tenzij deze in de Sovjet Unie aanvaardbaar zijn
en de mogelijke "finlandisering" voor West-Europa draaglijk
maken. West-Europa bezit geen relevante militaire macht en
kan die naar de mening van prof. Tinbergen ook beter niet
bezitten.
In het vinden van nieuwe relevante denkbeelden zag hij een
ongekende uitdaging voor de jonge generatie van denkers in
ons werelddeel, die hij fantasie, een hoog moreel en moed
toewenste.
Schooltijden worden per
wijk uniform
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN De schooltijden bij het kleuter- en basisonderwijs
in Leiden worden per wijk uniform.
Dit is het resultaat van besprekingen die hebben plaatsgehad
tussen de Kommissie Kinderkantines Leiden en schoolhoofden.
Op het ogenblik is het zo, dat er scholen 's morgens om 11.3o|
11.45 en om 12.00 uur uitgaan. De leidsters van de in de diverse
Leidse wijken gevestigde kinderkantines zijn daardoor ge
dwongen op verschillende tijden overblijvertjes van de ver
schillende scholen op te halen. Met het invoeren' van uniforme
schooltijden zijn ook ouders met kinderen op verschillende
scholen gebaat. Voor hen wordt nu dubbel heen en weer geloop
voorkomen. En voor ouders die kinderen op drukke straten
„overzetten" en ook voor de verkeersbrigadeiers wordt het
werk nu met minstens een kwartier per keer bekort
V erbouwingsplan
Dorpshuis Leiderdorp
Van onze correspondent
LEIDERDORP De raadsvergadering van maandag 16 juni
kan, naar het zich laat aanzien, vroeg afgelopen zijn. Op de
agenda van die vergadering staan hoofdzakelijk zogenaamde
„hamerpunten". Hooguit zullen nog ver de detail-regelingen
enige opmerkingen worden gemaakt
Subsidie over 1972 en 1973 aan de Stichting Kinderspeelzaal
Leiderdorp, het toekennen van de exploitatievergoeding aan
de verschillende kleuterscholen, het vaststellen van een wijzi
ging van het Algemeen Ambtenaren Reglement en de wijziging
van een rechtspositieregeling, onderwerpen die op de agenda
van de komende raad staan, zijn daarvan voorbeelden.
Gezien het advies van de commissie verkeer en vervoer, zal
de raad geen moeite hebben met het voorstel van b en w
een parkeerverbod in te stellen aan westzijde van de Riet
schans. Dit verbod is noodzakelijk om het bus-verkeer ter
plaatse enigermate ruim baan te geven.
De raad zal zich ook bezig houden met de noodzakelijke
verbouwing van het Doipshuis aan de Hoofdstraat. Met name
willen b en w de verschillende zalen in het gebouw ingrijpend
wijzigen. Verlaagde plafonds en een verbeterde afscheiding
tussen de verschillende zalen moeten er toe bijdragen dat het
Dorpshuis nog intensiever gebruikt gaat worden.
Boskoop nam
afscheid van
mavo-directeur
Boskoop - Directeur Van De
venter van de openbare mavo
heeft gisteren in Florida af
scheid genomen van de Bos-
koopse gemeenschap. Hij is
benoemd tot directeur van een
openbare mavo in Zoetermeer.
Tijdens de afscheidsreceptie
stelde wethouder mevr. T.
Stellingwerff-Marissen, dat de
heer Van Deventer de school
min of-meer van de ondergang
heeft gered. Jarenlang heeft
hij moeten werken in een veel
te klein schoolgebouw. Er is
nu een nieuwe school in aan
bouw. Van de leerlingen kreeg
de heer Van Deventer een
klassedagboek aangeboden.
Sassenheim - De wachtmees
ters Zagwijn en Korbes van
het korps rijkspolitie in Sas
senheim hebben gisteren in
een weiland langs de Leidse-
vaart een koe assistentie ver
leent bij het ter wereld bren
gen van een kalf.
Toen zij vanuit hun surveillan
cewagen de in moeilijkheden
verkerende koe ontdekten aar
zelden ze geen moment om de
helpende hand toe te steken.
"De bevalling verliep zonder
moeilijkheden", aldus de opge
luchte wachtmeesters, die zich
nu de peetvaders van het kalf
mogen noemen.
A.s. zaterdagavond
dansen In:
Bar de Meerhoeve
OUD-ADE
TRIO EXTASE
ploitatie-overeenkomst met
de holding, die er bouwt, ge
sloten moet worden.
Het Waardeiland kan een
comfortabel ghetto worden
dat de „vlucht van het kapi
taal naar buiten" voor een
deel in zal dammen. Maar of
er de sociaal-economische
achterstand mee wordt inge
haald? Daar zet ook wethou
der Waal een vraagteken ach
ter. Inmiddels staan berkjes
en wilgen al toe te groeien
naar een leefbare ontvangst
van de eerste bewoners: twee
woningen zijn sinds 1 juni al
verkocht en op enkele tiental
len is optie verleend. Er moe
ten nog bijna 700 aspirant-ko
pers happen. Voorlopig
schijnt Nieman de kat nog uit
de boom,te kijken. Maar je
künt er al'vissen....
ken. Een opzet die geheel en
al speels is, tot op de balkons
toe waar de c.v.-installatie
smaakvol is weggewerkt. Opti
male geluidsisolatie, ankerloze
spouwmuren, bij de prijs inbe
grepen vaste vloerbedekking.
De modelwoningen doen een
minder goed gewende bezoe
ker paf staan: het Waardei
land wordt het einde
Buiten die vier modelwonin
gen heerst een immense rust.
Er wordt niet gewerkt, of
schoon voor ruim 90 woningen
(A, B, C en D-model) de funde
ringen reeds liggen. Een bouw
vakker meet met een touwtje
de dikte van een betonnen
balk. Dat is alles. Verder rust
alom. Toch zullen tegen het
einde van dit jaar, of tegen
februari 1976, volgens verko
per Nieman de eerste bewo
ners hun dure intrek op het
eiland gaan nemen. Maar in
een half jaar kun je geen per
fecte woning uit de grond
stampen; riolering ligt er nog
niet. Er klopt iets niet hele
maal. „Tot 1980 zijn we wel
zoet voorlopig", zo meende
men bij Nieman
LEIDEN „Ik ben niet kapot
van het tempo", zegt wethou
der Cees Waal van volkshuis
vesting over de bouw op het
Waardeiland, „maar aan de
andere kant hoeft het ook
weer niet zo snel, want op
deze manier hou je tot 1980
elk jaar een stukje Leidse wo
ningbouwmarkt in die prijs
klasse". Wethouder Waal her
innerde er overigens nog aan,
dat de achtergrond van het
bebouwde Waardeiland de op
brengst voor een nieuwe ves
tiging van de Kon. Ned.-Grof-
smederij in de Grote Polder
was geweest. Niet de behoefte
aan dure woningbouw stond
op de voorgrond.
Overigens is het behoud van
de KNG weinig van invloed op
de verruiming van de werkge
legenheid in de Leidse regio,
nu van het personeel een groot
deel Is afgedankt. Is wethou
der Waal blij met het exclusie
ve Waardeiland? „Om de
waarheid te zeggen: uit onszelf
zouden wij dit project nooit
hebben aangevat, tenzij zou
blijken, dat je op grond van
vrij gunstige regelingen wo
ningbouw zou kunnen plegen
voor een deel in de sociale
sfeer". Maar de sfeer komt
eventjes anders te liggen.
Er zijn ook nevenetiecten die
de heer Waal niet helemaal
geruststellen: het verkeer op
de Hoge Rijndijk zal toene
men. Hoe zal dit verwerkt
moeten worden? Hoe zit het
met de schooljeugd op een
eiland waar geen scholen zul
len verrijzen? Wat is het ef
fect op de doorstroming bij
Leidse Waardeilandbewoners?
Laten zij betaalbare wonin
gen achter als zij zich terug
gaan trekken in de lommerrij
ke privacy? Hoe gaat het
woon-werk-verkeer lopen? De
zaak komt nog een keer in de
gemeenteraad, als er een ex-
De heer Kok neemt het cadeau van zijn collega's in ontvangst.
Van onze correspondente
Voorhout - De Voorhoutse An-
toniusschool "vierde" gisteren
uitgebreid het komende af
scheid van de heer C. J. Kok,
onderwijzer zinds 1941 aan de
ze school. Het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd
valt voor hem midden in de
schoolvakantie, n.l. op 16 juli.
Vandaar dat allerlei mensen
er gisteren als de kippen bij
waren.
De feestelijkheden werden
geopend met een Eucharistie
viering in de Bartholomeus-
kerk, waarna een ontbijt volg
de voor familie en collega's in
het Parochiehuis. Tijdens deze
intieme bijeenkomst werd het
woord gevoerd door de voor
zitter van het oudercomité, de
heer Krol, en door de penning
meester van het schoolbe
stuur, de heer Veuger. Beiden
schonken schitterende bloe-
Voorhout nam
afscheid van
onderwijzer
C. J. Kok
men aan Mevrouw Kok en
fraaie cadeaus aan de schei
dende leraar. Burgemeester G.
A. Stolwijk legde in zijn
speech de nadruk op de activi
teiten van de heer Kok né
schooltijd. Morgen gaat u wel
voor de zoveelste maal als
voorzitter van de Oranjever
eniging mee met de bejaarden,
maar legaal mag het nog
steeds niet"!
Pastoor Nijman roemde de
veelzijdige belangstelling van
de heer Kok, die "ver over de
grenzen van de school heen
reikten". Met name heeft hij
zich zeer verdienstelijk ge
maakt als penningmeester van
het Voorhoutse Charitas.
Het Hoofd van de Antonius-
school, de heer B. G. A. M.
Went, herinnerde zich zijn
komst in 1971 in Voorhout,
toen hij voor het eerst kennis
maakte met de heer Kok."
"Hét kan m'n vader zijn, me
teen dacht ik met hem zal ik
last krijgen. Maar ik móet be
kennen, wat heb ik me daarin
vergist!" Enkele prachtige
langspeelplaten vormden het
cadeau dat mede namens zijn
andere collega's, door "Claart-
je" werden overhandigd.
In de filmzaal van de K.T.S.
werd door de jeugd afscheid
genomen. Dit ging gepaard
met een cadeau, een schitte
rend radio- cassette-recorder
werd de scheidende onderwij
zer door de heer Krol voorzit
ter van het Oudercomité aan
geboden.
Leiden Sinds de sloophamers de laatste hallen van de Kon.
Ned. Grofsmederij in puin aan het slaan zijn, hult de toe
komst van het Waardeiland zich in nevelen. Nevelen met
gouden randjes, want als het helemaal "goed zit" moet over
een jaar of vier, vijf dit Leidse "verdomhoekje" veranderd
zijn in een soort Beverley Hills van de Randstad Holland,
een afgelegen plekje van 16 ha., waar ongeveer 700 woningen
in een "gouden" afzondering een kapitaalkrachtige groep
binnen de Leidse gemeente zich een "living" heeft verworven.
Als het allemaal verloopt naar wens van de IBB-Kondorgroep
en de Nieman Verkooporganisatie verrijst hier een woonpara
dijs, dat zijn weerga in Nederland nog niet heeft gevonden.
En voorlopig niet zal vinden. Vier modelwoningen (in vier
types uitgevoerd) vertellen al iets van die hemelsblauwe
toekomst. De prijzen van de te bouwen woningen variëren
van 200.000 gulden tot ruim 3,5 ton.
De lege woestenij vertelt er op
het ogenblik nog niet veel van,
maar een klim- en verken
ningstocht door de vier model
woningen opent wijdse per
spectieven. Zowel exterieur als
het inwendige doet weinig Ne
derlands aan, laat staan Leids.
Amerikaanse bouwers en
landschapsdeskundigen heb
ben hier een stukje droomland
voor ogen getoverd, dat het
Waardeiland kan gaan omzet
ten in een "schateiland", een
exclusief eiland in "splendid
isolation" op dure grond, waar
de privacy een heilig begrip is
temidden van speelse architec
tuur. Waar je in je tuintje (de
gemeenschappelijke groen
voorzieningen zijn veel uitge
breider) kunt ontbijten, zonder
dat 's zondagsmorgens de vis
club langs Oude Rijn, Nieuwe
Rijn of Rijn-Schiekanaal je
toast uit je mond kijkt, terwijl
je de marmelade rond je lip
pen aan het wegvegen bent.
Met het water is men al rond,
op het Waardeiland. Op 9 juli
moet de jachthaven zijn beslag
hebben gekregen. Er liggen al
Een paar modelwoningen vertellen al iets van de hemelsblauwe toekomst.
Tijdens de paasdagen werden ze door ruim 2000 man bezocht.
een paar jachtjes geparkeerd.
Er kunnen 100 ligplaatsen
worden gehuurd a 25 gulden
per vierkante meten; langs de
overige vaarwegen komen nog
eens 200 ligplaatsen ter be
schikking van een exploitatie
maatschappij die het geheel
aan waterparkeerplaatsen
gaat beheren, beheren. En dat
allemaal temidden en rond een
eiland, dat geen doorgaand
autoverkeer zal kennen. Via
de Kettingbrug (en later nog
via een tweede toegangsbrug)
kun je met een slinger de wo
ningen bereiken, maar op het
einde moet je terug. Een rond
je rijden is er op het Waardei-
land-van-de-toekomst niet bij.
Er komen nog twee ophaal
bruggetjes die met de hand
bediend kunnen worden door
voetgangers of fietsers. De vis
jes in de lagoon - tot nog toe
een sleepy lagoon - liggen al
een beetje groot te worden,
totdat de rieleksende academi
ci, de directieleden, artsen en
andere managing employees
de hengel gaan hanteren als ze
uit de sleur van alledag willen
geraken.
De aanzet is 113 „town hou
ses", wat niet hetzelfde is als
„stadshuizen", maar die onge
veer een schakeling vormen
tussen luxe eengezinswonin
gen en villa's. De beste mate
rialen zijn er voor gebruikt,
één en al degelijkheid en soli
diteit. De aannemerswereld
meent, dat tot nog toe in Ne
derland „zulke goeie huizen"
nog niet zijn gebouwd, zoals
hier op dit centrale eiland, dat
de grote steden en de water
sportgebieden direct binnen
zijn bereik heeft.
Het Waardereiland anno 1980
is geen utopie, volgens de bou
wers. De huizen worden er nu
al verkocht (of zijn in optie
uitgegeven) alsof het brood is.
De kapitaalkrachtigen vliegen
er op af als vliegen op de
suiker. Dat staat straks ook te
wachten met die terraswonin
gen, de garden appartments,
eveneens uitspringende fees
ten van privacy, accommoda
tie en indeling, met aarden
dijkjes ertussen om de afge
zonderdheid te accentueren.
Alles duidelijk „buitenlands"
en geen stulpjes, met eetkeu-
kens om „u" tegen te zeggen,
met een badkamer en daar
naast een douchekamer, glo
rieus betegeld, woonkuipen en
Franse massief houten inte
rieurs, thermopane beglazing
in aluminium gevat, dubbele
garages hier en daar, waar je
feestzalen van zou kunnen ma-
