Frank
Sinatra
Gouden
manna
voor
Ballast-
Nedam
NEDERLAND MAG
20 JAAR TE LAAT
MEEDOEN IN
HYSTERIE ROND
Inbraken, een zwarte markt
en valse kaartjes voor een in
z'n smoking geperst baasje
„met een vals gebit, vals haar
en ook nog een valse stem"
fff
inilH
[MAk HHWtt fML \Wf TM
r ri™-•
jf/ JffP
BOUW VAN ELF
WOONKERNEN IN
SAOEDI-ARABIË
Als Frank Sinatra rich tossen
1971 en 1973 niet stierlijk was
pon vervelen op de Ameri
kaanse golf-velden, had het Ne
derlandse publiek op 2 juni 's
ivonds in het Amsterdamse
Concertgebouw waarschijnlijk
stemmig mogen kl aanzitten
voor de zoveelste uitvoering
van de zoveelste van Beetho-
Maar Nederland heeft het onuit
sprekelijke geluk dat The Voice
om onverklaarbare redenen na
z'n afscheid in 71 weer behoef
te kreeg zich - wat moeizamer
dit keer - op de wereldpodia te
hijsen. Want voor het geld hoef
de de bijna zestigjarige zanger
het zeker niet te doen. Z'n vele
miljoenen vermenigvuldigen
zich achter zijn rug als konij-
en als je beseft dat de
Europese tournee die hij nu aan
het geven is een zorgelijke stoet
van 25 orkestleden, een aantal
lijfwachten, een kapper, een
masseur, een arts, managers en
dochter Tina op de been brengt,
kun je alleen maar concluderen
dat de man het waarschijnlijk
echt nog voor z'n lol doet En
dat hij dan ook nog een contract
voor een optreden in Nederland
heeft afgesloten met een van
geluk door het geluid gaande
impresario Lou van Rees, mag
je rustig toeschrijven aan een
vlaag van verstandsverbijste
ring.
Maar goed. Frank komt dan
toch maar op 2 juni. Een wat
in de breedte uitgedijde man die
de nadagen van z'n carrière ver
bloemt met een haarstukje en
een microfoon op ademafstand,
en die Nederland twintig jaar
zijn werkelijk grote dagen
toch nog in een hysterische op
winding brengt; Lou van Rees
had al z'n superlatieven reeds
verbruikt voor affiches van ster
ren als Diana Ross en Shirley
Bassey, maar wist na enig denk
werk er toch nog „Concert of
the Century" (Het concert van
de eeuw) uit te persen. Hij ver
klaarde openhartig Frank Sina
tra's optreden als het hoogte
punt van zijn carrière te be
schouwen liet via de kranten al
een subtiele waarschuwing aan
de Amerikaanse superster door
schemeren: "Als dit niet door
gaat, word ik gek".
Alles wijst er echter op dat Lou
van Rees de rest van z'n leven
in goede gezondheid kan door
brengen. Trouwens, Frank Sina
tra luistert toch al lang niet
meer naar wat de kranten zeg
gen- Zijn ruzies met de schrij
vende dames en heren zijn legio,
hij maakt ze beurtelings uit
voor klaplopers, niksnutten en
goedkope snollen, laat er hier en
daar een door zijn lijfwacht van
„gorilla's" neermeppen, en roept
graag „Kranten? Die gebruik ik
omm'n hond te leren apporte
ren en om m'n papegaaiekooi
schoon te maken."
Frankie's onvrede met de pers
is ouder dan vandaag of giste
ren. Ze dateert uit de dagen dat
kranten verkondigden dat
Frank's beste vriendin bij de
Maffia zaten, een aantijging die
overigens waar bleek al werd
voor de buitenwereld niet zo bar
duidelijk hoe de vork zakelijk
ofwel persoonlijk in de steel zat
„Kijk", zei Frank, als ik ie
mand ontmoet ga ik niet eerst
even z'n doopceel lichten voor
ik hem de hand druk", maar
een feit blijft het dat hij in 1970
voor een commissie van de FBI
moest verschijnen als getuige in
een onderzoek naar misdaador
ganisaties. Francis Albert Sina-
tra groeide op in Hoboken, als
zoon van Italiaanse emigranten
uit Sicilië tussen vriendjes die
later carrière maakten in de
Maffia. De contacten met de
Maffia lagen voor de hand. In
1940 kende Sinatra de roem
ruchte Lucky Luciano, later
werd hij een goede vriend van
Sam Giancana en rond die
vriendschappen doen allerlei
oncontroleerbare verhalen de
ronde. Toen Sinatra rond 1940
bij bandleider Tommy Dorsey
onder contract stond en een so
lo-carrière wilde beginnen, werd
dat contract van de ene dag op
de andere geannuleerd. In on
derwereldkringen circuleerde
tben al het verhaal dat een
gangster op een avond in Dor-
sey's kleedkamer verscheen,
hem een pistooj in de mond
duwde en hem eén hele dollar
voor dat contract bood.
Sinatra's zorgvuldig opgebouw
de vriendschap met wijlen pre
sident Kennedy, voor wie hij
bouwen, kreeg een voortijdig
einde toen Robert Kennedy mi
nister van Justitie werd en een
onderzoek naar de Maffia be
gon. Afgeluisterde gesprekken
van Maffia-kopstukken leerden
dat zij hoopten dat vriend
Frank wat moeite zou doen om
de aandacht een beetje van hun
praktijken af te leiden. Na alle
publiciteit daaromheen was Si
natra voorgoed genezen van zijn
van huis uit meegekregen liefde
voor de Democratische partij
(Hubert Humphrey liet weten
zijn steun liever te missen dan
rijk te zijn) en Sinatra schaarde
zich demonstratief achter de
rechtse Republikeinse rakker
(en ex-filmster) Ronald Reegan.
De hele zaak kwam nog eens
uitgebreid in de publiciteit rond
de film The Godfather. Daarin
speelt een zanger van Italiaanse
afkomst een rol, Johnny Fonta-
ne, die als „crooner" is uitge
diend en via de Maffia weer op
het paard wordt geholpen met
een filmrol. Ook Sinatra zat als
zanger in een impasse en kwam
daar weer boven op als de veel
geplaagde soldaat Angelo Mag-
gio in „From here to eternity".
De parallel lag voor de hand en
Sinatra hield er een hartgrondi
ge afkeer aan Godfather-auteur
Mario Puzo aan over en ontstak
in blinde woede toen hij hoorde
dat de filmproducers achter zijn
rug om ook nog eens hadden
geprobeerd zijn zoon Frankie
Sinatra junior voor de filmrol
van Johnny Fontane te strikken.
De roddelrubrieken rond Frank
Sinatra hebben het altijd ge
makkelijk gehad. Zijn scheiding
van jeugdliefde Nancy Barbato,
zijn huwelijk met Ava Gardner,
zijn uitermate kortstondige
echtverbintenis met Mia Far
row, het bleef „hot stuff' want
Sinatra bleef populair, werd
steeds populairder. Mannen en
vrouwen over de hele wereld
bleven zijn platen kopen en zijn
films zien. „The Voice" met z'n
perfecte tuning, z'n bestudeerde
nonchalance en het daarbij be
horende image van de cynische,
harde jongen was voor het pu
bliek niet meer kapot te krijgen.
Sinatra kon doen wat hij wilde,
alles vergrootte zijn populari
teit Hij kon stoeien met teksten,
veranderde in het op een ge
dicht van Rudyard Kipling ge
baseerde „Back to Mandalay"
het woord meisje" in „griet",
kon het door een protesterende
dochter van Kipling niet in En
geland zingen, maar de Sinatra-
fans smulden. Het hoorde alle
maal bij hem. Z'n stem kon
rustig barsten gaan vertonen,
toen hij in 1971 plotseling af
scheid ging nemen, lag de com
plete Amerikaanse amusements
wereld geschokt aan zijn voeten.
De actrice Rosalind Russell die
hem aankondigde kon haar tra
nen zelfs niet bedwingen.
Maar in '73 maakte de uitgegolf-
de zanger weer een plaat „Old
blue eyes is back". De fans kon
den weer rustig ademhalen. Be
ter een wat krakkemikkige zan
ger, met een wat gescheurd ge
luid, die er af en toe tegenaan
zong en steeds sentimentelere
teksten ging brengen, dan hele
maal geen vedette. Wie hem eni
ge tijd geleden in zijn televisies
how zag. kon zich in feite alleen
maar verwonderen over die niet
tanende populariteit: Een in z'n
smoking geperst baasje dat z'n
publiek bespeelde met oude sen
timenten en zich te buiten ging
aan een bijna walgelijk nationa
listische hymne aan Het Goede
en Grote Amerika.
Ook in Nederland heeft men
zich de benen uit het lijf gehold
om de levende legende te kun
nen aanschouwen. De kaartjes
zaten binnen de kortste keren.
nog nat van de drukpersen, in
de zakken van de Sinatra-fans
die er voor Nederland ongeken
de prijzen tot 250 gulden voor
betaalden. Inmiddels is er zelfs
een zwarte markt ontstaan voor
het optreden van Frank Sinatra
in person Er wordt gefluis
terd dat er in onderwereldkrin
gen al zo'n vijftienhonderd gul
den neergeteld wordt voor een
plaats tussen de jet-set van het
amusement.
Twintig jaar na het muzikale
hoogtepunt in de carrière van
„De Stem" mag ook Nederland
meedoen in de hysterie, en het
lijkt of een heel volk al die tijd
lang z'n gevoelens heeft opge
kropt om ze nu de vrije loop te
laten. Frank Sinatra zien en dan
sterven lijkt het devies van men
sen die auto's openbreken om er
plaatsbewijzen uit te stelen. En
kele handige jongens zagen han
denwrijvend hun kans schoon
om een serie valse kaartjes in
omloop te brengen. Nederland
kreeg eindelijk z'n Sinatra-roes
en de 2231 bezoekers die het
Concertgebouw straks gaat her
bergen kunnen op beurtelings
afgunstige en begerige blikken
rekenen.
Maar het mooiste commentaar
komt toch van een radio-komiek
die bekende zich op 2 juni rustig
met een vals kaartje aan de
poorten van de Amsterdamse
muziektempel te melden. Op de
"vraag wat hij zou zeggen als 't
ontdekt werd antwoordde hij:
„Als ik een avond wil kijken
naar een man met een vals ge
bit, vals haar op z'n hoofd, die
ook nog vals zingt... mag ik dan
geen vals kaartje hebben?"
BERT JANSMA
AMSTELVEEN - Allah is
groot; de naam van Allah zij
geprezen, moeten ze in het
Amsteiveense hoofdkwartier
van Ballast-Nedam hebben
verzucht. Juist toen dit op
internationale schaal werken
de bouw- en baggerbedrijf le
lijk in de rode cijfers zat
over 1974 een verlies van 20,3
miljoen kwam er uit de
immer blauwe hemel van
Saoedi-Arabië een miljard
neergeregend gouden man
na in een benarde tijd. Het
betreft verreweg de grootste
opdracht, ooit aan Ballast-Ne
dam verleend, en torent hoog
uit boven de bouw van de
Velsertunnel, tot nu toe het
belangrijkste werk. Verdeeld
over net Immense land moe
ten 11 woonkernen worden
aangelegd, compleet met wa
terleidingsystemen, riolerin
gen, installaties voor de op
wekking en distributie van
elektriciteit, moskeeën, scho
len, watertorens en gemeen
schapscentra. Zo veelomvat
tend is het karwei, binnen
twee en een half jaar te kla
ren, dat Ballast-Nedam bet
niet alleen aan kan en een
Duitse concurrent In de arm
moet nemen die vier van de
elf bouwplaatsen voor zijn re
kening krijgt De heer Ph. Di
deriech, voorzitter van de
raad van bestuur van Ballast-
Nedam: „De order betekent
ook een aanzienlijke werkge
legenheid voor anderen. Het
is niet onmogelijk dat we pra
ten over een bedrag in de orde
van grootte van 150 tot 200
miljoen gulden voor die ande
ren. Onze voorkeur zal daar
bij uitgaan naar Nederlandse
bedrijven als die tenminste
niet worden weggeconcur
reerd door buitenlandse fir
ma's. We doen dat niet in
hoofdzaak om ideële redenen,
maar over de hele wereld in
kopen is gewoon verschrikke
lijk ingewikkeld".
Bouwen in Saoedi-Arabië.
Wat, als een nieuw conflict in
het Midden-Oosten de animo
siteit tussen de Arabieren en
Nederland weer doet op
laaien? Zijn er garanties dat
Ballast-Nedam er niet uitge
schopt kan worden? De heer
Onderhandelen met de
Arabieren betekent geduld
hebben.
Dideriech: „Nee, die zijn er
niet Niet eens voor lijfsbe
houd en een vrije aftocht van
onze staf. Hoe had u zich dat
gedacht? Wij van onze kant
zullen te allen tijde onze con
tractuele verplichtingen nako
men. Daar staan sancties op.
Maar als zij ons er uit bonjou
ren tja, tegen onredelijkheid
bestaat geen wapen. We ne
men een duidelijk risico, dat
wel".
Bij het uitkomen van het jaar
verslag in april had Ballast-
Nedam voor 900 miljoen gul
den aan orders in portefeuille.
Dat bedrag is in één klap meer
dan verdubbeld. Hoe kom je
aan zo'n meevaller? „We zijn
Twaalf jaar geleden zijn we
gewoon door bij een inschrij
ving de laagste te zijn be
trokken geraakt bij een vrij
groot werk in Saoedi-Arabië.
We moesten waterleidingen en
rioleringen aanleggen en twee
steden bouwen aan de kust
van de Perzische Golf Ho-
bag en Dammam voor
30.000 tot 50.000 inwoners. We
dachten: ha, een lekker leeg
gebied; daar kunnen we op
ons gemak de buizen leggen.
Een lelijke vergissing. De hele
streek was verkaveld in kleine
Een door Ballast-Nedam gebouwd pompstation mid
den in de woestijn. Binnenkort ligt hier een stukje
Nederland.
Als een wegwijzer naar
beter tijden staat deze
door Ballast-Nedam ge
bouwde watertoren in de
woestijn van Saoedi-Ara
bië.
perceeltjes die allemaal parti
culier eigendom waren. Iede
reen had er zijn eigen leidin
gen en afvoer gelegd en tel
kens als onze machines weer
iets kapot trokken, kwam er
weer zo'n woedende Arabier
op ons af. Daarom heeft die
order ons uiteindelijk een ver
lies van 10 miljoen opgeleverd.
We zeiden aanvankelijk: nooit
meer terug naar Saoedi-Ara
bië. Maar achteraf gezien heb
ben we dat bedrag aan andere
contracten weer dubbel en
dwars terug verdiend. We zijn
goed bekend geworden. We
hebben een goede naam opge
bouwd. Nederland in het alge
meen trouwens. Vanwege de
olie hebben we vrij veel con
necties met Saoedi-Arabië en
ook de banken zijn er Neder
lands-gezind".
Ballast-Nedam had het land
bedrijfsklare installaties gele
verd, maar men bleek geen
organisatie te hebben om ze
draaiende te houden 168
uren foutloos per week. Dus
bleef het bedrijf met onder
houdscontracten zitten. Zo
groeide er een steeds inniger
vertrouwensrelatie en kon Bal
last-Nedam uiteindelijk
door met een meer aantrekke
lijke aanbieding te komen dan
de vier andere, Italiaanse en
Duitse inschrijvers de im
mense order in de wacht sle
pen. De heer Dideriech: „On
derhandelen met Arabieren
heeft een volkomen aparte
sfeer die je 'moet leren. Het
systeem werkt heel anders.
Midden in een bespreking met
een hoge ambtenaar of zelfs
een onderminister vallen er
een paar vreemde lui binnen
die mee gaan zitten luisteren.
Voordat je het weet, beginnen
ze zelf hun problemen voor te
leggen en kun jij gaan zitten
luisteren. Je moet geduld heb
ben. Arabieren praten graag
en veel. Het zijn donders goe
de onderhandelaars. Maar af
dingen doen ze niet Als de
afspraken eenmaal gemaakt
zijn, hoef je niet nog eens de
markt op. In andere landen
gebeurt dat wel. Daar. zeggen
ze rustig: goed, dus zoveel
moet het kosten hoeveel
kan het minder? In Saoedi-
Arabië doen ze dat niet".
Ondertussen zijn in het impo
sante hoofdkantoor van Bal
last-Nedam in Amstelveen de
voorbereidingen in volle gang.
Over drie maanden komen de
elf bouwplaatsen ter beschik
king. Drie maanden later is
het bedrijf verplicht met het
werk te starten. In de tussen
tijd worden de eigen voorzie
ningen getroffen. Er gaat een
staf van 125 man leidingge
vend personeel naar Saoedi-
Arabië die in tijdelijke huizen
komt te wonen. Ballast-Nedam
is gewend aan grote projecten,
hoewel het bedrijf de bouw
van een villaatje hier of een
kerkje daar niet schuwt De
heer Dideriech: „De markt is
niet zodanig dat je kieskeurig
kunt zijn". Momenteel is men
bezig met het aanleggen van
havens in Zuid-Afrika en Tan
zania, met oliefaciliteiten in
Turkije, met zandzuigen in To
kio en met havenwerken in
Jersey.
Maar de nu aangenomen klus
is zo gigantisch dat het perso
neelsbestand van 5200 met
1500 man zal moeten worden
uitgebreid. De heer Dideriech:
„Voornamelijk lokale arbeids
krachten. Dat zijn we ook ver
plicht; anders krijgen we geen
werkvergunning. De regering
van Saoedi-Arabië vindt te
recht dat er van dergelijke
omvangrijke projecten op de
plaatselijke bevolking een op
voedende werking uit moet
gaaa Je importeert niet zo
maar wat beton en buizen
je importeert een geweldige
know-how op allerlei terrei
nen. Het varieert van bedrijf
sleiding en hoogwaardige tech
nische vaardigheden tot hygië
ne en zelfs de opvoeding van
de kinderen".
,Jk zeg altijd: de aanwezigheid
van een Nederlandse kolonie
heeft een gunstige invloed op
de hele bevolking. De mensen
worden erdoor omhoog ge
trokken. We leggen, daar in
Saoedi-Arabië, een paar stuk
jes Nederland neer".
PIET SNOEREN
