NOORDEN REKENT VAST
OP DE RIJKSDIENSTEN
KARBONADE
VARK.LAPPEN 798
Groningen gaf al
miljoenen uit voor
komst ambtenaren
,,Als ik weer
mocht kiezen:
nooit m
Leeuwarden
hoopt op stop
in vertrek van
vele jongeren
Emmen heeft
500 lege
huizen voor
ambtenaren
OVERGEPLAATSTE
HAGENAAR:
750NDERDAG 29 MEI 1975
LEIDSE COURANT
PACIN A
op tien en elf Juni de Tweede Kamer debat-
rt over de overplaatsing van 6500 ambtenaren
hun arbeidsplaatsen naar voornamelijk Gro-
gen, Leeuwarden en Emmen, zijn de bestuur-
rs van die gemeenten en de drie noordelijke
nvincies in groten getale op het Binnenhof
Dwezig om daar alleen al door hun aanwezig-
id op de valreep nog een positieve beslissing
te dwingen.
it noorden van Nederland staat namelijk jui-
lend en tegelijkertijd toch ook wat angstig te
:hten op de komst van vele duizenden Haa
ibtenaren met hun arbeidsplaatsen naar Gronin-
n, Friesland en Drente. Juichend, omdat men
>p rekent dat het welvaartspeil van het noorden,
de integratie van de rijksdiensten in de onevén-
chtige arbeidsmarkt, eindelijk wat zal gaan lij-
n op het welvaartspeil in het westen van het
id. Angstig, omdat men vreest dat de regering
de Tweede Kamer na de Kamerdebatten op
n en elf juni alsnog zullen besluiten om de
erplaatsing van onder meer de Centrale Directie
n de PTT ongedaan te maken, of anders aan
g meer beperkende maatregelen onderhevig te
deen.
„De spreiding van nu", zegt burgemeester H. G.
Buiter van Groningen daarover, „is niet meer dan
een zwakke afspiegeling van wat de regering eens
het spreidingsbeleid noemde". Groningen krijgt
volgens de huidige regerinsplannen in de eerste
fase van de spreiding 3000 ambtenaren-arbeids
plaatsen. In Groningen rekent men er dan ook vast
op dat de tweede fase, die de regering onlangs
door Haagse protesten qp losse schroeven zette,
dóór zal gaan. „Wij gaan er van uit dat de tweede
fase ook komt, maar we moeten eerst maar eens
zien dat we de PTT achter onze kiezen krijgen",
aldus burgemeester Buiter, die over de protesten
bij het PTT-personeel zegt dat er een groot stuk
wanbegrip over Groningen heerst „Dat misver
stand moet weggewerkt worden, dat moet van de
directie uitgaan. Als de beslissing straks definitief
gevallen is verwacht ik ook van de PTT-directie,
dat zij alles zal doen om het haar ambtenaren hier
zo goed mogelijk te maken. Wij zullen daarbij alles
doen wat wij kunnen".
Over de enquête, die T PTT-personeel hield en
waaruit bleek dat slechts enkele procenten van het
personeel mee wilden naar Groningen: „Ik ken één
van die enquêteurs, die stelde op een afdeling de
vraag: wie heeft er behoefte om als een slaaf naar
het noorden gedreven te worden. De hele afdeling
zei nee, en dat zou ik bij zo'n vraag ook gedaan
hebben".
Ook in Emmen in Drente, de tweede noordelijke
kern die heel wat Haagse ambtenaren (ongeveer
800) krijgt, is men er zeer stellig van overtuigd,
dat de protesterende Haagse en Delftse topografi
sche dienst-ambtenaren het helemaal mis hebben
Emmen: „De praktijk heeft het bewezen:
mensen die vanuit het westen naar Emmen zijn
verhuisd dénken er niet meer over om hier weg
te gaan, in welke sector ze ook werken, van hoog
tot laag". Emmens gemeentebestuur vindt evenals
Groningen dat de tweede fase van de spreiding
door moet gaan en dat het dan terecht is, dat deze
nu voorlopig in de ijskast is gedeponeerd.
Dat vindt men ook in Leeuwarden, de derde
'noordelijke kern die rijksdiensten erbij krijgt. In
de eerste fase zijn dat 400 PTT-ers. Daar is men
echter al zeer pessimistisch gestemd over voortzet
ting van het spreidingsbeleid. Leeuwardens burge
meester J. S. Brandsma: „Over het doorgaan van
die tweede fase ben ik niet erg optimistisch meer.
Als die ooit zou doorgaan, zijn we in ieder geval
alweer vele, vele jaren verder". Als deze visie van
de heer Brandsma juist is, zou dat betekenen dat
de spreiding stokt op de overplaatsing van 6500
ambtenaren, en dat de oorspronkelijk geplande
16.000 langzaam maar zeker in het vergeetboek
zullen geraken.
Aan de protesten die het Haagse gemeentebestuur
over de spreidingslannen heeft laten horen, tilt
men in het noorden niet zo zwaar. Evenmin aan
de nota vol met cijfers die het nadeel van de
spreiding moeten aantonen, die de gemeente Den
Haag vorige week presenteerde. Burgemeester
Buiter van Groningen daarover: „We hebben die
cijfers bij ons in de computer gestopt en verwach
ten nog voor het Kamerdebat de uitdraai Onze
voorlopige indruk is, dat ze niet helemaal verant
woord zijn." En over Zoetermeer, waar veel ge
bouwd wordt omdat Den Haag geen ruimte meer
heeft: „Toen ik nog in het westen woonde heb ik
me wel wat anders gedroomd dan een stad als
Zoe termeer. We willen hier, als Groningen uit
groeit, in ieder geval geen herhaling daarvan".
Gerard van der Wulp
Ie stad Groningen heeft al en-
ele tientallen miljoenen gul-
ens geïnvesteerd in de komst
an riiksdiensten. Bij uitbrei-
Ingsplannen en de toekomsti-
e verkeersstructuur is al reke-
ing gehouden met een sterke
Itgroei van de stad, waardoor
eel kapitaal verloren zal gaan
"^Is Groningen onverhoopt niet
ou uitgroeien tot metropool, of
ot— zoals de regering het in
972 noemde „De Tweede
chrijftafel van de regering".
i,Wij hebben die woorden voor
kroningen niet uitgevonden",
egt burgemeester H. G. Buiter
ran Groningen, die daarom bin
nenkort met de rekening van
lie gemaakte kosten in de hand
naar minister Gruijters gaat om
een vergoeding te vragen.
Het is voor het Groningse stads
bestuur door alle al gemaakte
voorbereidingen onvoorstelbaar
dat de overplaatsing van de
rijksdiensten niet door zal gaan.
Wethouder Max van den Berg
verwacht dat de te maken kos
ten voor de stadsuitbreiding ver
boven de honderd miljoen gul
den zullen liggen. Daarvoor wil
hij ook het Rijk de rekening
presenteren. Met de Centrale
Directie van de PTT heeft het
Groninger stadsbestuur nog
nauwelijks contact gehad over
de komst naar het noorden. Dat
bemoeilijkt de voorbereidingen
die Groningen al voor de komst
treft. „Wij.weten niets van hun
toekomstige vestigingseisen. Ik
neem aan dat de directeur-gene
raal van de PTT met het opne
men van contact wacht tot de
regering voor wat betreft de
PTT-overplaatsing van het be
leidsvoornemen een beslissing
heeft gemaakt", zegt de heer
Buiter.
Doordat Groningen zich al op
de komst van de ambtenaren
heeft voorbereid, kan de opvang
ervan naar men verwacht zon
der veel problemen gebeuren.
Burgemeester Buiter: „Als er
morgen een extra trein zou ko
men vol PTT-ers krijgen we na
tuurlijk huisvestingsproblemen,
maar we kunnen gemakkelijk
op zeer korte termijn de bouw-
stroom versnellen van nu 1200
tot ruim 2000 woningen per
jaar".
!n de stad Groningen is de stadsvernieuwing in volle gang. Hier worden unieke z.g.
„Boerderijwoningen" gerenoveerd.
BLANKE
1
500 GRAM 498
KILO 1
NIEUW!
B00M-
I STAMMETJES
MALSE MAGERE
500 GRAM 448 KILO
KILO'
I BIEFSTUK
TARTAAR
4 stuks
I malse
braadlappen
kilo698
I malse
i bieflappen
kilo798
I voor uw huisdier
i vleessnippers
198
„Als ik no weer voor de keus zou staan, meegaan
met m'n dienst of niet, dan zou ik het nooit meer
doen. Als m'n dienst nu uit Den Haag weg zou gaan,
zou ik, na alles wat ik nu weet, achterblijven". Dat
is het standpunt van de in Den Haag geboren en
getogen ambtenaar P. Boorde wijk, sinds vijf Jaar
Groninger en werkzaam bij de dienst Rijksstudietoe
lagen.
Pas nu, na vijf jaar acclimatiseren, voelt hij zich in
het Groningse goed thuis. .JQc vind het nu prachtig
hier, en ik zou ook niet meer in Den Haag kunnen
wennen. Ik ben het nu hier gewend en vind het nu
heerlijk rustig, vooral als ik na het nieuws weer op
de radio hoor van al die files, files, files in het westen
De eerste jaren in Groningen zaten voor de gespreide
ambtenaar echter vol met momenten van spijt wegens
het meeverhuizen. Zo kon het echtpaar Boordewijk
de eerste jaren in Groningen bijvoorbeeld nooit 's
avonds de deur uit De kinderen waren nog te jong
om alleen achter te blijven en door totaal gebrek aan
kennissen was het regelen van een oppas ook een
ondoenlijke zaak.
Door het verhuizen vanuit de randstad naar het
noorden heeft de heer Boordewijk een groot aantal
van zijn maatschappelijke contacten verloren, die in
Groningen pas nu met veel geduld en moeite weer
opnieuw op te bouwen blijken. Een voorbeeld daarvan
is de band met de kerk, die in Den Haag vrij sterk
was en waarvoor de heer Boordewijk onder meer
actief was op het gebied van de zending. In Groningen
is dat verloren gegaan.
Wat de huisvesting betreft en daarin kan het gezin
Boordewijk als voorbeeld dienen voor de vele ambte
naren die hem waarschijnlijk nog zullen volgen is
er een duidelijke vooruitgang merkbaar. „Al ben ik
hier wel aanmerkelijk meer huur gaan betalen", aldus
de heer Boordewijk, die in Den Haag een etagewoning
bewoonde en nu een eengezinshuis heeft.
Onder de ambtenaren die in de afgelopen jaren naar
het noorden overgeplaatst zijn van de dienst Rijksstu
dietoelagen is men wat afgunstig gestemd over het
feit, dat de ambtenaren die vanaf nu overgeplaatst
worden een groot bedrag in het vooruitzicht wordt
gesteld, tot een maximum van 9000 gulden. „Wij
kregen 2500 gulden bruto, daar bleef schoon 1800 van
over".
„Het Is een keiharde noodzaak dat er hier meer werkgelegenheid jf •-
komt op wat hoger niveau. Vanuit Leeuwarden verdwijnen jaar- F'i—itlSH
lijks 1200 mensen in de leeftijd van 17 tot 24 jaar, die opleidingen
gekregen hebben waarvoor ze hier geen emplooi kunnen vinden.
Als daar niets aan gebeurt zullen wij op den duur allemaal naar
het westen moeten vertrekken".
Die duidelijke uitspraken zijn van Leeuwardens burgemeester J.
S. Brandsma, die zegt veel begrip te hebben voor de bezwaren
tegen de spreiding van onder meer de PTT-vrouwen, maar ook
hoopt op begrip voor de specifieke problemen van het noorden.
„Het is voor de ambtenaren een diep ingrijpende zaak, ze moeten
met hun hele hebben en houden vertrekken. En als ze zeggen dat
er hier geen goede werkgelegenheid is voor hun kinderen dan kan
ik alleen maar zeggen: dat is wóér. Maar dat mag geen reden
zijn om niet wat aan onze arbeidsmarkt te gaan doen, want anders
blijft het altijd zo, dan blijven we in die vicieuze cirkel zitten".
Leeuwarden zit ruim in z'n woningbestand. Ambtenaren die met
hun dienst mee willen verhuizen kunnen er zonder problemen een
huis krijgen, te huur of te koop. „Het is hier goed leven, wonen
en recreëren", zegt burgemeester Brandsma. Evenals in vele andere
steden in het noorden van het land zijn Leeuwardens nieuwbouw-
gedeelten getooid met vele borden met het opschrift „huizen te
huur en te koop", borden die in de randstad nog steeds sporadisch
te vinden zijn.
Het in Den Haag vaak gehoorde voorstel om geen bestaande
diensten maar groeidiensten of zelfs geheel nieuw op te richten
diensten in het noorden te vestigen vindt burgemeester Brandsma
niet doordacht. Hij heeft ervaring met de sinds enkele jaren in
Leeuwarden gevestigde derde Girovestiging. „De groeidiensten
willen in het begin ook niet. Op het moment dat er een dienst
is aangewezen verzet men zich".
Nieuwbouw in het noorden, fraaie voorbeelden daarvan
zijn onder meer te vinden in Leeuwarden.
De nieuwbouwwijken rond de Emmer dorpskern zijn alle
temidden van de bossen gebouwd.
De gemeente Emmen heeft met het maken van uitbreidingsplan
nen al volledig gerekend op de komst van vierhonderd rijksar-
bc ids plaatsen. In de planning van de kantoorruimte lijn plekken
opengelaten voor de rijkskantoren en voor de meeverhuizende
ambtenaren ligt al een papieren plan voor een gehele woonwijk
klaar. Zelfs als de ambtenaren morgen al naar Emmen souden
willen komen is er woonruimte genoeg: Emmen heeft momenteel
500 leegstaande woningen, zowel in de huur- als in de koopsector.
Overigens rekent men er In Emmen niet op, dat alle ambtenaren
vanuit de randstad met hun dienst zullen meeverhuizen. „De
diensten komen bepaaldelijk niet met een volle bezetting", verwacht
loco-burgemeester Zeegering Hadders, „Maar wij hebben hier een
arbeidsreserve in deze sector, dus dat kan goed opgevangen
worden". Het Emmen se gemeentebestuur vindt het zelfs zeer
wenselijk dat een aantal ambtenaren niet mee komt, omdat de
opengevallen plaatsen dan meteen kunnen worden ingenomen door
de werklozen van Emmen. Hoeveel lege ambtenaren-arbeidsplaat
sen Emmen zich wenst, kan de heer Zeegering Hadders niet zeggen.
„Als alle ambtenare nwegblijven komen er natuurlijk probiemen
want dan kunnen de diensten niet meer functioneren, en ook als
'ze allemaal meekomen zijn ze toch van harte welkom, want voor
de langere termijn gaan we er dan tochop vooruit".Daarmee doelt
de Drentse bestuurder op het feit dat de arbeids plaatsen dan toch
na pensionering vrijkomen.
Vanuit Emmen trekken jaarlijks vele jongeren met een wat betere
scholing naar het westen, omdat in Emmen voor hen geen werk
te vinden is. „We hebben hier beslist de werkgelegenheid nodig
in de dienstverlenende sectoren van overheid en semi-overheid",
aldus de heet Zeegering Hadders.
