Crisis Portugal
wat verminderd
Tweede Kamer tegen
ontwerp autokeuringen
Monumenten
jaar in
historisch
Den Haag
Grote broodeter ook grote aardappeleter
lidmaatschap Spanje
liet aan orde gesteld
QeidóaQcnvumt
Bisschoppen vragen
naar investeringen
in Zuidelijk Afrika
NDERDAG 29 MEI 1975
>en onzer verslaggevers
IAGENINGEN Een grote
roodeter is ook een grote
lardappeleter. Dat is een van
e conclusies, die drs. Th. BJ.
larcé getrokken heeft uit een
nderzoek naar het gebruik
ran aardappelen en brood als
agelijkse onderdelen van bet
Nederlands menu. Hij hoopt
op de resultaten van dit on
derzoek morgen aan de Land
bouwhogeschool te Wagenin-
gen te promoveren tot doctor
in de landbouw-wetenschap
pen.
den geweest aan het Neder
lands Zuivelbureau te Rijs
wijk, waar hij tot 1965 werk
zaam was, meent verder, dat
het eten van aardappelen en
peulvruchten te maken heeft
met de welstandsklasse.
Drs. Marcé, voorheen verbon- verbruik
middelen neemt volgens hem
af naarmate de welstandsklas
se hoger is.
Bovendien kwam hij tijdens
zijn onderzoek tot de bevin
ding, dat er veel verschil be
staat tussen de maaltijden van
de werkdagen en die tijdens
het weekend. Twintig procent
van de Nederlanders zou op
zaterdag geen warme maaltijd
gebruiken en zeven procent
niet op zondag. De helft van
het aantal mensen, dat zater
dags wel warm eet, zou daar
bij geen aardappelen gebrui
ken.
Dit bracht drs. Marcé tot de
stelling: „gezien het feit, dat
het eetpatroon van de vrije
zaterdag duidelijk anders is
dan op de overige werkdagen,
is het van groot belang voor
de volksgezondheid de invloed
van kortere werkweken op de
voeding na te gaan".
LISSABON (Rtr). Met de overwinning van
de socialisten ten aanzien van hun gesloten
blad Republica lijkt de spanning in Portugal
iets te zijn afgenomen. „Morgen of overmor
gen, in elk geval binnenkort" zal Republica
weer verschijnen, zo heeft de Portugese mi
nister van voorlichting Jorge Jesuino gister
avond gezegd, nadat de persraad dinsdag de
overname van het blad door de communisti
sche typografen had veroordeeld.
Gisteren namen de socialisten ook weer deel aan het
regeringsberaad, ditmaal over de ktitiek wordende situatie
in het Afrikaanse gebied Angola. Maar op een ander
terrein tekende zich een nieuw conflict af tussen commu
nisten en niet-communisten, toen vijftig leden van de
„commissie tot opheffing van de PIDE/DGS (de geheime
politiek van Salazar en Caetano)" ontslag namen, uit
protest tegen het ontslag van twee andere medewerkers
van de commissie. Deze zouden zich hebben verzet tegen
een communistisch plan de commissie om te vormen tot
een nieuwe geheime politie, door de dossiers te gebruiken
voor partij-politieke doeleinden.
Premier Goncalves is gisteravond naar Brussel gevlogen
voor het NAVO-overleg, terwijl in Lissabon een grote
demonstratie werd gehouden tegen de aanwezigheid van
een aantal NAVO-schepen. Hij hoopte elk misverstand
over portugal te kunnen opruimen.
In Lissabon zijn gisteren enkele tientallen maoisten aange
houden op verdenking van marteling van een soldaat
tijdens een ondervraging.
iVO-top vandaag begonnen
IJSSEL (ANP) De secretaris-generaal van
NAVO, mr. J. Luns is ervan overtuigd dat
Lmerikaanse president Ford op de vandaag
lende topconferentie van de NAVO het even
lidmaatschap van 'Spanje niet aan de orde
ellen.
van de NAVO, de Ameri-
nse generaal Haig had voor de conferentie
westie wel aangeroerd. Hij zei namelijk dat
Spanje gesproken moet worden op grond
feiten en niet op basis van emoties of
iterhaalde begrippen. Mr. Luns vond, dat de
[raai het recht op zijn eigen persoonlijke
mg had, maar dat het moeilijk was „persoon
ünctie van de generaal te scheiden. Zoals
nd heeft de Nederlandse minister van defen-
Vredeling zich verleden week in Brussel fel
et tegen een eventueel lidmaatschap van
nje.
Luns zei verder, dat het bondgenootschap
zich nooit zal mengen in de binnenlandse aange
legenheid van Portugal, maar dat dit niet weg
nam dat de alliantie wel degelijk bezorgd is over
de politieke ontwikkelingen aldaar. Het huidige
geschil tussen Turkije en Griekenland over Cy
prus vond mr. Luns ook een zaak die beter
buiten het kader van de NAVO besproken kan
worden. „Ik heb de indruk dat premier Kara-
manlis (Griekenland) en Demirel (Turkije) elkaar
zullen ontmoeten".
De Belgische premier Tindemans heeft in Brus
sel met de gisteravond aangekomen Amerikaan
se president Ford van gedachten gewisseld over
de opvolging van de Starfighter. Een besluit
hierover heeft België nog niet genomen, maar
zal dit spoedig, wellicht over een week of twee
doen. Nederland, Noorwegen en Denemarken
hebben reeds bekend gemaakt de F-16 te willen
kopen, op voorwaarde dat België dat ook doet.
Ford kreeg op het vliegveld van Brussel een koninklijk welkom. Koning Boudewijn en koningin Fabiola
kwamen de Amerikaan begroeten. In het midden mevrouw Ford, links NAVO secretaris-generaal Mr. Luns.
ptreden van
ölitie tegen
an Kleef
iet correct
DDELBURG De officier
justitie heeft nog geen aan-
cht ingediend tegen het
Et-Eerste kamerlid Van
die afgelopen zondag-
ind met zijn auto onder in-
led op twee agenten zou zijn
ereden.
gens staatssecretaris Van
an Verkeer en Water-
it heeft de politie in dit geval
helemaal correct gehan-
neer ik door twee.agenten,
op geen enkele wijze als
itiemensen identificeerbaar
achtervolgd zou worden,
et ik niet of ik zo gauw zou
ippen en mijn deur openen",
erdag zal het gedrag zowel
de heer Van Kleef als van
Eerste Kamerlid Hoefnagels
auto's bekrast heeft, aan de
tie worden gesteld.
inngvoorzitters:
Wijk ontruimd met oog op demontage V-1
PUTTERSHOEK In Put-
tershoek heeft men vanmor
gen de bewoners van 170 wo
ningen en een bejaardentehuis
geëvacueerd met het oog op
de demontage van een V-1 die
in een weiland was aangetrof
fen.
Het aan het eind van de Twee
de Wereldoorlog neergestorte
Duitse "Vergeltungswaffe"
zou vandaag door experts van
de explosievenopruimings
dienst onschadelijk worden
gemaakt.
Op verzoek van de burgemees
ter waren in groten getale Ro
de Kruis-mensen uit Rotter
dam en omgeving naar Put-
tershoek gekomen om bij een
onverhoopte calamiteit hulp te
bieden.
)e Zeeuw
loet
|ji KVP
üj
ven
!IDEN Het dagelijks be
lli r van de KVP moet probe-
oud-voorzitter Dick de
euw voor de KVP te behou-
Q. Dat stellen de kringvoor-
ters van de KVP in Leiden
Rotterdam in een brief aan
l KVP-bestuur.
it behoud van de partij is
diend met een goed overleg
ssen alle stromingen binnen
KVP, zo stellen zij. Ze vragen
h af waarom De Zeeuw ei-
nlijk moest vertrekken, nu in
gisteren uitgebrachte discus
enota over de KVP-koers de
lfde zaken worden aange-
ald als die De Zeeuw voor
at, zoals het samengaan met
in redelijke PvdA".
Eigen kleur
HET C.N.V. STAAT in de vakbeweging een beleid voor, dat op
een aantal punten duidelijk afwijkt van gedachten die bij het
N.V.V. en het N.K.V. leven. Dit wordt de heer Lanser en zijn
protestants-christelijke vakbondsbestuurders door de twee grote
zusterorganisaties niet in dank afgenomen; er wordt zelfs beweerd
dat het C.N.V. op die manier ondernemers en „rechtse groepen"
gelegenheid geeft om de „verdeel-en-heers"-truc te blijven toepas
sen.
Maar wat niemand mag ontkennen, is dat het C.N.V. op het terrein
van samenleving en wereldbeschouwing de ontwikkeling een eigen
kleur wil geven of laten behouden. Zoals trouwens ook bij andere
protestants-christelijke organisaties meer dan bij katholieke!
het geval is. Wie dan zegt dat het protestants-christelijke deel van
de natie de diepste conservatieve wortels heeft, doet een belangrijke
kwestie af met een antwoord dat gemakkelijker snel dan verant
woord gegeven wordt.
DINSDAG HEEFT VOORZITTER Lanser op een algemene verga
dering van het C.N.V. nog eens zijn bezwaren uitgestald tegen de
idee van klassestrijd en andere aan het marxisme toegeschreven
tendenzen die het beleid van nationale en internationale vakbewe
gingen be in vloed.
Maar Lanser heeft goed eraan gedaan tegelijkertijd de stelling op
tafel te leggen, dat wie deze ideeën propageert, in feite werkt aan
het ontstaan van een samenleving waarin van spreiding van macht
en verantwoordelijkheid toch geen sprake zal zijn. De bakens
worden dan wel verzet, maar ze garanderen in geen enkel opzicht
een betere vaart.
Daarom voelt het C.N.V.terecht,vinden wij ook weinig voor
reorganisatie van de ondernemingsraad in een door het N.V.V. en
N.K.V. begeerde personeelsraad die aan de leiband van vakbonden
zal moeten lopen.
HET C.N.V. STAAT IN DE VAKBEWEGING trouwens met zijn
bezwaren niet alleen. De onrust binnen het N.K.V. over de plannen
om, desnoods met het N.V.V. alleen, tot een hechte federatie te
komen, zit dieper dan alleen maar terzake van een paar organisato
rische details. Al willen enkele machtige N.K.V.-bonden over die
bezwaren heen stappen, de hele geschiedenis leert dat het tot stand
komen van een eenheidsvakbeweging in Nederland, zoals vanuit
bepaalde N.V.V. en N.K.V.-kringen gepropageerd wordt, welzijn
noch democratie gediend zijn.
Want de polarisatie die dan ontketend wordt, kent maar één
eindfase: supermacht voor één der partijen.
Utrecht De bisschoppenconferentie zal, samen met de stichtin
gen van vrouwelijke en mannelijke religieuzen in ons land, op
aandeelhoudersvergaderingen „waar dit nodig mocht zijn" vragen
laten stellen over de zedelijke kanten van investeringen in
Zuidelijk Afrika. Dit meldt de persdienst van de rk kerkprovincie.
De bisschoppenconferentie schrijft dit in een binnenkort te ver
schijnen brief aan de pastores en de andere gelovigen van de
kerkprovincie over het advies „buitenlandse investeringen in Zuide
lijk Afrika". Dit advies, aan de Raad van Kerken uitgebracht door
zijn sectie internationale zaken, gaat over het teweeg brengen van
een kentering in de racistische politiek in Zuideijk Afrika door
het bewerkstelligen van hervormingen of eventueel het terugtrek
ken van de buitenlandse investeringen.
GEZONDHEIDSZORG
WORDT TE DUUR
DEN HAAG De gezondheidszorg wordt zo duur, dat het
beschikbare geld ontoereikend blijft om alle medische mogelijkhe
den volledig te benutten. Daarom moeten onderzoekterreinen
braak blijven liggen en moet een keuze gemaakt worden uit
patiënten die voor bepaalde medische ingrepen in aanmerking
komen.
Aldus prof. dr. E. M. Cohen, voorzitter van de Gezondheidsorgani
satie TNO, de organisatie die morgen 25 jaar bestaat.
Dure medische verzorging is tegenwoordig voor lang niet iedereen
beschikbaar. Een duidelijk voorbeeld is de nierdialyse en -trans
plantatie. Bij gebrek aan financiële middelen en donornieren moet
uit de patiënten een selectie worden gemaakt, zodat alleen de
„besten" voor behandeling in aanmerking komen.
Meer ruimte
voor fiets en
(Van één onzer verslaggevers)
DEN HAAG Op 26 juni zal
in de Ridderzaal aan het Bin
nenhof te Den Haag een mani
festatie ter gelegenheid van het
monumenten jaar plaatshebben.
Thema hiervan is: er is een
toekomst voor ons verleden.
Herdacht zal dan worden dat de
overheidszorg voor het cultureel
erfgoed 100 jaar geleden begon.
Op die dag zal ook de op het
Binnenhof verbouwde fontein
weer in gebruik worden gesteld.
Tijdens de manifestatie in de
Ridderzaal zal minister Van
Doorn (CRM) aan prins Claus
de eerste exemplaren aanbieden
van twee boeken, die speciaal
geschreven zijn ter gelegenheid
van 100 jaar monumentenzorg
van de overheid. Het zijn: „Een
eeuw strijd voor Nederlands
cultureel erfgoed" van dr. mr.
F. J. Duparc en „Schetsen uit
de geschiedenis van de monu
mentenzorg in Nederland" van
ir. J. A. C. Tillema.
Op Het Binnenhof wordt een
bolvormige opblaastent neerge
zet waar van 26 juni tot 17 juli
onder de titel: „Monumenten tot
1999" een dia-presentatie wordt
gegeven. Het ontwerp hiervan is
van Wim Crouwel. Op een speel
se manier zal voor een groot
publiek worden uiteengezet wat
monumenten zijn.
Na 17 juli reist deze opblaastent"
langs enkele plaatsen.
Op 26 juni zal er ter gelegenheid
van de viering van het monu
mentenjaar op het Binnenhof
een carillon en een draai-orgel
te beluisteren zijn. Tot 4 juli
worden er verder allerlei de
monstraties gegeven van am
bachtelijke restauratietechnie
ken. In kramen zullen o.m. een
steenhouwer, beeldhouwer, riet
dekker, houtsnijder, molenbou
wer, uurwerkmaker, koperdrij
ver en een glazenier aan het
werk zijn. Ook wordt een gelds-
midse ingericht. In de kelder
zaal aan Het Binnenhof wordt
drie weken lang de kleurenfilm
„Monument Den Haag" ver
toond.
Christelijk Instituut
staatsgevaarlijkvoor
Zuid-Afrika
Kaapstad (Reuter) Een Zuidafrikaanse parlementaire com
missie heeft gisteren een rapport gepubliceerd, waarin het
Christelijk Instituut wordt beschuldigd van pogingen om
Zuid-Afrika een door zwarten beheerste socialistische rege
ring te geven. Bepaalde activiteiten ervan worden staatsge
vaarlijk genoemd.
De leiders van het instituut, (directeur is dr C. F. Beyers
Naudé), een vereniging van geestelijken, wordt verweten, dat
zij de openbare mening rijp maken voor een gewelddadige
omverwerping van de bestaande orde. Aan de bevoegde
autoriteiten wordt in overweging gegeven „de nodige aandacht
aan het instituut te schenken".
Medeleven
koningin met
ontvoerden
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG De verkeers- en vervoersspe-
cialist van de PvdA-Tweede Kamerfractie,
J. van der Doef, overweegt een initiatief
wetsvoorstel in te dienen om de verplichte
autokeuring door erkende garagebedrijven
te laten verrichten en niet door de ANWB,
zoals minister Westerterp (Verkeer en Water
staat) wil.
De heer Van der Doef heeft hiervoor de
steun gekregen van zijn fractie, nadat minis
ter Westerterp gisteren in de Tweede Kamer
had laten weten niet akkoord te kunnen
gaan met een zodanige wijziging van zijn
autokeuringsplan, dat particuliere erkende
garagebedrijven zonder meer de verplichte
keuring zouden mogen verrichten. De minis
ter overwoog zelfs het wetsontwerp in te
trekken, wanneer de Tweede Kamer de op
vattingen van de socialist Van der Doef zou
overnemen. Dè minister is wel bereid om
voor auto's die niet ouder zijn dan vijf jaar
keuring door garages toe te laten. Aanvan
kelijk wilde hij, na een akkoord met de
Bovag hierover, niet verder gaan dan dit toe
te staan voor auto's tot vier jaar'oud.
Drs. Westerterp gaf gisteren te verstaan dat
hij deze uiterste concessie wil toestaan om
te voorkomen dat hij zich genoodzaakt zou
zien het hele wetsontwerp in te trekken,
omdat de meerderheid van de Tweede Ka
mer voor verplichte keuring door erkende
garagebedrijven is.
De meerderheid van de Tweede Kamer
steunt een motie van de PvdA hier over.
"Keuringen sec" door garages zijn voor mij
niet aanvaardbaar. Dat zou een fundamente
le wijziging van het wetsontwerp zijn. Als
een meerderheid van de Tweede Kamer dat
echter zou willen zal ik om de opschorting
van de beraadslagingen vragen", aldus
dreigde de minister, daarmee aangevend dat
hij het wetsontwerp zou willen intrekken.
voetganger
AMSTERDAM Als het aan
minister Westerterp ligt, zal in
Nederland meer bewegingsvrij
heid worden gegeven aan voet
gangers en fietsers. Dat zei hij
gisteren tijdens een semina
rium van internationale voet
gangersverenigingen in Amster
dam.
Een probleem is echter dat hier
voor ook wijzigingen moeten
worden aangebracht in de ver
keerswet. Een voorstel daartoe
verwacht hij voor het zomerre
ces van de Vereniging van de
Nederlandse Gemeenten. Maar
wanneer het allemaal volgens
plan verloopt, dan zullen er spe
ciale woonwijken komen, zon
der stoepranden, waar de voet
gangers domineren en de auto
mobilist op de tweede plaats
komt.
Twaalf doden
bij
scheepsramp
op Fins meer
Helsinki (AP) De politie
vreest dat twaalf personen giste
ren zijn verdronken tijdens een
ongeluk met een schip op het
Keitelemeer in Midden-Finland,
ongeveer 300 km ten noorden
van Helsinki, zo heeft de Finse
radio bekendgemaakt.
De politie verklaarde dat de be
richten over het ongeluk nog
zeer vaag zijn maar dat waar
schijnlijk twaalf mensen om het
leven zijn gekomen.
Eén persoon van de groep is
reeds dood aangetroffen en met
onderneemt een intensieve zoe
kactie naar de andere mensen
die aan boord waren, aldus de
radio-uitzending.
Het is niet bekend hoe het onge
luk is veroorzaakt
Den Haag (ANP) Koningin
Juliana volgt de ontwikkelingen
rond de van Tanzanië naar Zai
re ontvoerde studenten, onder
wie de Nederlandse Emily van
Zinninq Bergmann, „met grote
belangstelling en warm medele
ven". Dit is doorgegeven aan de
Nederlandse ambassadeurs in
beide landen, met de machtiging
van deze belangstelling te doen
blijken bij de autoriteiten.
Onafhankelijkheid Suriname
De voormalige Britse kolonel
Eric Hefford is door de Suri
naamse regering gevraagd de
komende onafhankelijkheidsce
remonie te leiden. Hij zal wor
den belast met protocolaire za
ken, het logies en de veiligheid
van staatshoofden en diploma
ten. De heer Hefford, die eind
juni in Suriname wordt ver
wacht, zal werken onder de Su
rinaamse minister van Binnen
landse Zaken, C. Ooft. De En
gelsman heeft eerder de onaf
hankelijkheidsceremonie geleid
van Nigeria, Sierra Leone, Tan
zania, Jamaica, Malta, Guyana,
Barbados en Grenada.
