Een zomer
vol verrassende
Bijertkorfprijzen
Enige aspekten van
verblijf in de ruimte
Voorlichting
artsen wordt
verbeterd
Grenzen en
mogelijk
heden
De „lijn"
begint
bij
goede
founda
tion
Zómerzoeken J met.. deBijenkorfj^Jg
WOENSDAG 28 MEI 1975
LEIDSE COURANT
Als eer» heel klein, verdrietig jongetje staat hij naast mijn bed.
„Mam, ik kan niet slapen en het is al half drie.Onmiddellijk
ben ik wakker. Gek is dat toch, de blagen hoeven maar een kik
te geven en je rijst uit de diepste diepten van je slaap naar de
oppervlakte. „Heb je pijn, voel je je naar?" „Nee.Pieker je
ergens over, is er morgen soms iets moeilijks op school?" „Nee".
Hij zit in het donker op de rand van mijn bed. Nee, ik maak
geen licht, hij zal zich alleen maar doodongelukkig voelen als ik
zijn tranen zie. Je bent dertien of niet!
Zo kan ik ook mijn armen om
hem heen slaan en even over
zijn bol strijken, zoals vroeger.
Ik voel dat zijn wangen nat zijn.
Zoals vaak zoek ik naar de juis
te woorden. Moeilijk is dat als
ze groter worden. Wat kan een
knul van dertien zo dwars zitten
dat hij niet kan slapen? Zelf
kunnen ze nog zo moeilijk dui-
délijk maken wat hen bezig,
houdt, en als moeder ben je
dikwijls bang om onhandig in
dat potje te roeren en daardoor
brokken te maken. Dan ben je
blij met het beschermende duis
ter dat een teder gebaar moge
lijk maakt, dat hem bij klaar
lichte dag alleen maar nog on-
handigeren geslotener zou ma
ken.
Bij mezelf ga ik de vorige dag
na: een normale schooldag, geen
proefwerken, mooi weer. O,
wacht Zijn klarinet was terug
na een afwezigheid van vijf da
gen, nodig voor reparatie. Daar
is ie intensief mee bezig ge
weest en 's avonds was er nog
repetitie van het jeugdorkest
Dat moet het hem geweest zijn!
Die heeft natuurlijk als een gek
gestudeerd om de scjiade van
vijf dagen in te halen, zo'n fana
tiekeling is het wel; en dan komt
daar het nieuwe boek nog bij,
dat vijf dagen lang ongebruikt
op de standaard heeft gestaan,
wat de spanning alleen maar
opgevoerd heeft
Verdikkeme, was ik nou van
middag maar niet naar de
markt geweest dan had ik dat
een beetje in de hand kunnen
houden. Foute boel, moeder!.
„Hoe ging het met de klarinet
vanmiddag?"„Wel goed, maar ik
ken m'n les nog lang niet". Raak
geschoten. Die kleine donder.
Voor de zoveelste maal verbaas
ik me weer over de enorme
intensiteit waarmee ogenschijn
lijk vaak zo vlinderachtige kin
deren bezig kunnen zijn, vooral
als het van die types zijn die
schijnbaar moeiteloos overal
doorheen rollen.
Dit kind is hetzelfde dat op zijn
verjaardag, op het toppunt van
zaligheid, vol met zoet en ca
deautjes en nog een hele feest
avond in het vooruitzicht, bij
het zien van het journaal ineens
in elkaar klapte en als een zielig
hoopje mens verklaard: „Ik
vind al die dingen zo verschrik
kelijk". Er viel geen land meer
mee te bezeilen. De festiviteiten
werden voortijdig beëindigd, en
toen ik dacht dat hij nu toch wel
weer rustig was, werd ik door
zijn tweelingbroer naar boven
geroepen, waar hij verkrampt
van ellende onder de dekens lag
te huilen. Het leek of hij ineens
vanuit kinderland in de volwas
sen wereld geduikeld was, en
geschrokken van de gruwelijk
heden, de weg terug niet meer
kon vinden. Dan kun je als moe
der ineens rózend worden op
die lui van de t.v. die jouw kind
dit verdriet aandoen, op die hele
misselijkmakende wereld waar
in jouw kind moet leven. Dan
kun je alleen maar je tranen
wegslikken, je arm in een be
schermend gebaar om hem heen
slaan, wetend dat ook dat niet
zal helpen, en tegen jezelf en het
kind zeggen: „Er zijn ook nog
veel goede dingen, maar die la
ten ze niet zien. Jij bent toch
ook niet zo? Het enige wat jij
kunt doen is proberen een goed
mens te worden en zolang er
maar één mens is die daar zo
over denkt, dan wórdt die we
reld beter" En wie is het die je
daarmee probeert te overtuigen
dat er nog mogelijkheden zijn?
Op dat moment ga je je werke
lijk de oudere generatie voelen.
Jou mogelijkheden zijn zo zoe
tjesaan wel afgebakend. Al zijn
verrassingen niet uitgesloten: fi
guren als b.v. een Grandma Mo-
zes zijn nogal sporadisch! Hoe
wel: misschchien heeft zij deze
late bloei wel beleefd juist om
dat ze binnen haar begrenzing
deze mogelijkheden ontdekt
heeft? Als je niet altijd met
jaloerse, afgunstige ogen naar
de onbereikbare andere kant
blijft staren, dón ontdek je mis
schien pas dat het daarbinnen
ook nog lang zo gek niet is, en
dat het leven voor jou misschien
juist daarbinnen zijn verrassin
gen verborgen heeft. Denk nu
niet, dat dit een pleidooi is voor
een gezapig, besloten bestaan.
Om je binnen je eigen grenzen
waar te maken is het wel dege
lijk nodig te weten wéór die
grenzen precies liggen. Mis
schien liggen ze zelfs wel veel
verder dan je gedacht had en
had je zonder nader onderzoek
wel heel wat mogelijkheden
over het hoofd gezien, al loop
je bij dat laatste wel het risico
dat je er met een daverende
klap tegenop knalt Ook dat is
geen ramp: het maakt je alleen
maar wakker en die buil op je
hoofd verdwijnt wel weer. Het
resultaat is in elk geval dat je
verdraaid goed weet waar je
staat
E.M.
Nu de mode dit seizoen
extra transparant en soe
pel is, worden er hogere
eisen gesteld aan de „foun
dation" dan ooit. Beha's
met beugels en dikke na
den schijnen door de ijl
dunne jurkjes heen. De
soft-beha is de oplossing.
De meest spectaculaire in
deze sector is de bodybra
met ingeperste naadloze
cups, die enige jaren gele
den door het grote Ameri
kaanse concern Warner Bo
dy Styling werd uitgezon
den.
Ook het idee van vleeskleu
rige beha's is van Warner
afkomstig. De ontwerpers
van dit bedrijf blijven zoe
ken naar modellen voor
een breed publiek. Voor on
der de doorknoopjurk of
het T-shirt is er nu de
sportbeha, die het ook vol-
slanken mogelijk maakt
mee te doen aan de „soft-
mode". Deze beha heeft
dubbelgeweven cups en is
nu behalve in de B- en C-
ook in de D-cupcategorie te
verkrijgen.
De naden zijn glad en teke
nen zich niet af en de cups
zijn rondom voorzien van
een Lycra-versteviging. De
rugsluiting en de schouder
bandjes zijn verstelbaar. Ze
zijn vleeskleurig of wit De
pantyslip met een halflang
pijpje (ook in de nieuwe
kleur champagne) corri
geert de wat zwaardere fi
guren en stelt ook deze
vrouwen in staat 's zomers
wat luchtiger kleding te
dragen.
Kunst en
kunstenaars
De toneelvereniging Diever
geeft weer zijn jaarlijkse Sha-
kespeare-voorstellingen in het
openluchttheater te Diever. Ge
speeld wordt „De getemde
feeks". De speeldata zijn: 17, 21
en 25 juni, 1 juli en 9, 13, 16,
21,23, 27 en 30 augustus.
In het Haags Gemeentemuseum
wordt van zaterdag 31 mei t/m
zondag 27 juli het tweede ge
deelte van de expositie „Volks
muziek en volksinstrumenten"
getoond. Daarbij zal vooral aan
dacht worden besteed aan de
snaarinstrumenten zither en
noordse balk en aan enkele flui
ten uit de volksmuziek van Eu
ropa. Het eerste deel van de
expositie ging over doedelzak en
draailier.
De gewichtloosheid in de ruim
tevaart heeft zijn weerslag op
het beenderstelsel, de bloedsom
loop, het skelet, de slaap en het
bloed. Er zijn evenwel ook ande
re aspekten van het verblijf in
de ruimte.
Reeds bij de Gemini- en de
Apollovluchten had men vastge
steld dat het prestatievermogen
verminderd was na de terug
keer op aarde. Verdere proeven,
uitgevoerd bij de Skylab-astro-
nauten, gaf volgende resultaten:
het prestatievermogen, gemeten
door middel van het hartritme,
de bloeddruk en het zuurstof
verbruik, was niet verminderd
gedurende de vlucht zelf, maar
wel na het einde van de vlucht
Het duurde ongeveer vijf dagen
voor het lichaam terugkeerde
opzijn oorspronkelijk niveau.
De normalisatietijd kon duide
lijk ingekort worden door het
opdrijven van de dagelijkse oe
feningen aan boord van het
ruimtevaartuig.
Zo men hij de Gemini-vluchten
nog twijfelde of de mens wel in
staat was te werken buiten de*
ruimtecapsules, werd men weer
optimistisch in de loop van het
Apolloprojekt. De Skylab-astro-
nauten brachten tenslotte de
proef op de som. De mens is
niet alleen in staat ruimtelijke
montage-werken 'uit te voeren,
hij kan ook onderhoudstaken en
reparaties tot een goed einde
brengen. Daarbij viel het op hoe
een astronaut gemakkelijk mas
sa's Vein honderden kilo's kon
hanteren indien hij over het
juiste gereedschap beschikte en
zich goed kon vastmaken op
zijn werkplaats. Het manipule
ren van kleinere voorwerpen
vroeg wel een extra-inspanning.
Kortom, men is momenteel zeer
optimistisch betreffende werk-
MEDISCHE
RUBRIEK
Eén derde van de Apollo-astro-
nauten had last van misselijk
heid en braakneigingen, een
verschijnsel dat de naam kreeg
van ruimteziekte. Ook de Rus
sen hadden er last van en de
toekomst is er niet beter op
geworden. Alle Skylab-astro-
nauten waren ruimteziek in het
begin van de vlucht De oorzaak
was een ontreddering van het
evenwichtsorgaan gelegen in het
binnenoor. Na een viertal dagen
verdwenen de klachten zodat
ook de ruimteziekte slechts een
voorbijgaande zorg is die geen
hinder kan zijn voor de toe
komst van de ruimtevaart.
Bij de reeds uitgevoerde vlucht
en, alle nog van relatief korte
duur, vormden de stralingen
geen reëel gevaar voor de astro
nauten. Hoe men de mens kan
beschermen tegen het bombar
dement met protonen, in geval
van een uitbarsting van de zon,
weet men nog niet. Ook wat de
juiste betekenis en het eventuele
gevaar is van de lichtflitsen die
de astronauten sinds de Apollo
vluchten steeds hebben waarge
nomen blijft een onopgelost pro
bleem.
De werking van het hart- en
bloedvatenstelsel heeft de nei
ging om instabiel te worden.
Enige astronauten hadden last
van storingen van het hartritme
gedurende de vlucht maar nog
meer bij hun terugkeer. De toe
stand herstelde zich doorgaans
na vijf dagen terwijl in een ex
treem geval zelfs drie weken
nodig waren. Gelukkig is de sto
ring van de hark en bloedvaten
werking van voorbijgaande
aard en is men ook op dit punt
optimistisch gestemd in verband
met toekomstige reizen. Nu
reeds staat het vast dat de mens
zijn ruimtemogelijkheden nog
niet bereikt heeft
Steeds meer specialisten menen
dat de mens zonder tijdslimiet
efficiënt kan werken in de ruim
te. Nochtans blijven er nog heel
wat vragen onopgelost
Zo weet men niet of de mens
na een zeer lang verblijf in de
ruimte nog over voldoende re
servekrachten zal beschikken
om zich gedurende de dertig
minuten van de terugkeer naar
de aarde terug aan te passen
aan de zwaartekracht Ook tast
men nog in het duister of de
ontkalking van het skelet zich
op zeker ogenblik zal stabilise
ren ofwel zal verdergaan. Het
zelfde probleem doet zich voor
met de vermindering van de
rode bloedcellen.
Alleszins zijn er voor de onmid
dellijke toekomst geen ernstige
problemen omdat men nu voor
al de ontwikkeling op het oog
heeft van ruimte- laboratoria en
observatoria die rond de aarde
draaien. De bemanning van de
ze ruimtestations zal men gere
geld vervangen door middel van
een ruimte taxi.
Ook langdurige maanstations,
indien men deze eeuw hieraan
nog zou denken, zullen geen
ernstige menselijke problemen
opleveren. Nieuwe problemen
zullen waarschijnlijk te voor
schijn komen zodra de mens
echt aan ruimtevaart gaat doen,
d.w.z. op tocht gaat naar andere
planeten en wie weet, ooit naar
andere sterren. Maar dit is ze
ker niet voor morgen.
Een robe housse is een verrukkelijke
vakanliejurk. Lekker nonchalant en hoog-
zomers met een bamboeceintuur en een
schelpenketting. Uit India, van puur
kaloen. Bovenlijfje met plooitjes en de
wijde rok met steekzakken. In naturel,
blauw, rood en lila.
Malen 36 t/m 40
79.75
Ook een 100% Indiakatoenen robe
housse. Let hier eens op de vierkante
mouwinzet. Een strandjurk om zo over
je bikini aan te schieten in naturel, khaki
en blauw. Maten 36 t/m 42
Afd. japonnen
79.75
Leren sandalen Heel lichtvoetig, luchtig
en soepel. Met sleehak. In o.a. naturel,
oranje, geel en groen. Maten 36 t/m 41
29.95
Shopping tas van sterk sisat en met
handige houten handgrepen. Een tas die
aan alles went: boodschappen, sport,
boeken of strandspullen. Kleuren o.a.
naturel met oranje of roest.
's met bruin
17.95
Een opblaasboot die de zee aankan, want
hij heeft 5 luchtkamers met speciaal
geconstrueerde veiligheidsventielen.
1 Va jaar garantie op fabrieksfouten.
230 bij 125 cm groot. Normaal 89 -
nu afs prijswinner 69.-
Bijpassende peddels 15.95
Afd. speelgoed
Kimono. Kafoen/rayon met badstof
gevoerd. In 'n blauwe en bruine streep.
Eén maat die iedereen past U moet er
voor naar de Bijenkorf. Anders 149 -
,120.-
Makkelijk informeel maar toch stijlvol
zomerpak. Met shirtjasje in wil. Met
blazer in cognac of zwart. Ongevoerd,
van puur katoen. Maten 44 t/m 52.
Anders 149.- 7Q
nu als prijswinner
30.-
Een portable t.v. mee op vakantie bijvoor
beeld? Een hele voordelige Sanyo zwart/
wit t.v. 12T-222 met drie jaar garantie.
31 cm beeldbuis. Schuifregelaars.
Gescheiden kanaalkiezers. Ook voor
12 volt auto- of bootaccu. Telescoop- en
dipoolantenne Uitstekend contrastrijk en
helder beeld waar u ook bent. Gewicht
7.5 kg. In rood. wit en geel inclusief
accukabel als prijswinner 399.-
De Nafional GX 300. De eerste portable
radio met 'n 16 cm luidspreker voor een
prachtig vol geluid. Natuurlijk FM/MG en
KG en zowel lichtnet- als batterijaanslui
ting. Twee-uurs sleeptimer. Microfoon
mix-eenheid. Met oortelefoon, dynamische
microfoon en schouderdraagband en
1 jaar garantie. Adviesprijs 352.-. In de
Bijenkorf (in rood of zwart) OQQ
Aid. radio/I.v.
Een bamboe kamerscherm (geraamte)
waar u elke stof in kunt spannen die u
graag mag. De drie panelen zijn ieder
50 cm breed en 1.60 m hoog qq
De Bijenkorf heeft ze alleen, w» f O
Als u ze onder uw arm meeneemt 79.75.
Kniptangen met zeilringen om makkelijk
stof te kunnen bevestigen 4.95
Afd. wandenwinkel
Decoratieve tuinmeubelen zouden we deze
tuinstoel en -tafel willen noemen. Helderwit
van kleur en beslist weerbestendig. En
om het opbergen te vergemakkelijken zijn
de stoelen stapelbaar en is de tafel eenvou
dig te demonteren. En de prijzen zijn een
plezier: tafel normaal 269 -,
als prijswinner 1 f
stoel normaal 79.-. CQ
nu als prijswinner 00>a
Vrolijke zomerstoffen om heel voordelig
nog een wijde rok, 'n jurk of een kinder
schortje van te maken. Van 100% katoen
s bedrukt. 90 cm breed.
Als prijswinner p.rr
6.-
Geneesmiddel en bijwerking
(Van ome correspondent)
UTRECHT De Nederlandse
Maatschappij voor de Genees
kunst wil betere en gerichte
informatie aan artsen over ge
neesmiddelen en hun eventuele
bijwerkingen. Die voorlichting
zal bij voorbeeld een opvallen
de plaats moeten krijgen in me
dische vakbladen, als het Tijd
schrift voor de Geneeskunst en
Medisch Contact
Dat zei gisteren dr. Boele, voor
zitter van de maatschappij, tij
dens een bijeenkomst in Ut
recht Onlangs werd een arts
vrijgesproken door het Medisch
Tuchtcollege, omdat hij niet be
hoorlijk kennis had kunnen ne
men van de bijwerking van het
middel entero vioform, met als
gevolg dat een tweejarig kind
na tien maanden gebruik van
het middel bijna blind was ge
worden. Dr. Boele zei trouwens
zich zorgen te maken over de
algemene bewoordingen waarin
het vonnis vervat was.
Zowel de medisch hoofdinspec
teur, dr. Drion, als dr. Boele
stelden in dit opzicht vraagte
kens bij de uitspraak van het
tuchtcollege. Er wordt nu bin
nen de maatschappij druk be
raad gevoerd hoe sneller en be
tere informatie aan de artsen
verschaft kan worden. De infor
matie kan echter niet als bin
dende lees- leerstof voorge
schreven worden. Het blijft de
verantwoordelijkheid van de
arts, zichzelf op de hoogte te
houden van nieuwe ontwikkelin
gen.
In het geval van het middel
entereo vioform was er wel bui
tenlandse literatuur over de bij
werkingen van het middel, maar
geen duidelijke Nederlandse.
Orgel Utrechtse Dom
gerestaureerd
Utrecht (ANP) Zaterdag 7
juni zal het gerestaureerde'Bat-
zorgel in de Domkerk te Utrecht
officieel in gebruik worden ge
nomen.
Het orgel werd van 1828 tot 1881
gebouwd door de Utrechtse or
gelmakers Jonathan en Johan
Bëtz. Zij herplaatsten toen meer
dan duizend pijpen uit het vori
ge orgel, een meesterwerk, dat
Peter Jans de Swart uit Utrecht
in 1571 had vervaardigd.
De restauratie, iie ongeveer an
derhalf jaar in beslag nam werd
uitgevoerd door de orgelmakers
gebroeders Van Vulpen uit Ut
recht Dr. H. Oussoren en de
heer O. B. Wiersma, deskundi
gen van de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg en dr. J. van
Biezen en dr. M. A. Ventc, advi
seurs van het college van kerk
voogden, hebben de werkzaam
heden begeleid.
Na de overdracht van het orgel
zaterdagmiddag aan de her
vormde gemeente zal Stoffel
van Viegen, organist van de
Dom, een concert geven.
Het Citypastoraat Domkerk Ut
recht heeft ter gelegenheid van
de wederingebruikneming een
boek uitgegeven getiteld „Orgels
en Organisten van de Dom te
Utrecht van de 14e eeuw tot
heden" van de hand van dr. M.
A. Vente.
In Museum Boymans-Van Beu-
ningen te Rotterdam wordt van
31 mei tot 14 juli een tentoon
stelling gehouden van construc
ties, triptieken en schilderijen
van de Spaanse kunstenaar Da-
rio Villalba. Gelijktijdig wordt
werk van Peter Engels getoond
uit de jaren 1960—1975.
Galerie Lieve Hemel stoot je
hoofd niet, Vijzelgracht 6 Am
sterdam, exposeert van 30 mei
tot 29 juni tekeningen van Rob
Geesink en Tourette Oxenaar
en van 6—22 juni keramiek van
Victor Onstein.
