Dr. Pluizer vraagt uw aandacht
Bridgen
Schaken
m
m
w
ui
m m
a m i
e m i
m m
m i
m i
I BOEKENTIPS"
Dammen
PAGINA 10
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 24 MEI 19$
Oplossing vorige puzzel
i aiMw j']"* J**"-i"' i i»|u. w
■H|E 't StHjs |kiif l'Ii |p :o Id »el»l
n a im e e Mf '.ira o !w i W.a Bte i je Is it
o 'o je w k |T!l Pfö, s jL l0 jSo L
"Sc ;a ^ë"ff gpl^l i .ële'sMwislele
la ie :^e p e u .a 'BaJl o
c o i (i_ e ;m i |e 'B< IaIa Ie |t]j |t
ï'jpj
lu i jv Ie e Ms ju de
PjEJT Ejj^^gï]M_Aje^J(LjEjTjAjA ]L I
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Twaalf gulden vijftig: Mevr. C. Koppe, Mgr. Broerestraat 2a.
Voorhout.
Zeven gulden vijftig: A. Vollebregt, Puccinidreef 71, Voorschoten.
Vijf gulden:Th. Wessendorpde Knegt, Meerhof 9, Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegezonden.
Oplossing voor woensdag 12.00 i
van „Puzzel 192" zenden aan:
Leid se Courant
Postbus 11.
Lelden.
r "s middags onder vermelding
HORIZONTAAL:
144 bewaarplaats v. vis
60
rally
1 lichaamsdeel
145 slotwoord
62
pl. op Korea
9 prov. hoofdstad
146 metaal
64
gelaatskleur
17 zangstuk
147 gemeen
65
eiland in de Oostzee
18 Ind. zeekomkommer
149 familielid
67
riv. in Rusland
20 gewicht
'151 maanstand
69
vaas
21 lokspijs
153 haal over de huid
70
boom
22 hoofddeksel
155 een zekere
72
ogenblik
24 deel v. Malakka
156 kerkelijke straf
73
uitroep
25 takje
158 koren
78
hoofd v.e. gezin
27 voertuig
161 mand
79
tijdsduur
28 Genesis (afk.)
163 vallei
81
schrijfgerei
29 zuurdeeg
164 rijkstelegraaf
83
vijandschap
31 snelle loop
165 vertering
85
zoutevis
32 riv. in Frankrijk
167 boom
87
inhoudsmaat
34 maanstand
168 voorspoed
88
familielid
35 vreemde munt
170 blijkens de akten
90
deel v.d. bijbel
36 maanstand
171 pers. vnw,
91
uitgave
38 met name
172 rondhout
92
boksterm
39 de onbekende
174 pers. vnw.
93
dat is
41 eirond
175 ambtshalve
96
graan
42 stellig, afdoend
177 hert
97
oorzaak
43 voorbeeld
178 ommekeer
99
scherts
44 familielid
179 rookartikel
100
schrijflijn
46 achter
180 riv. in Italië
102
waterkering
47 ter inzage
182 North-East (afk.)
104
snavel
49 bijwoord
183 thans, heden
105
vogel
50 godsdienst
185 nikkel
107
eilandje bij Nieuw-Gui-
52 schreeuw
186 bevel
nea
55 onderwereld
188 deel v. N-Afrika
113
opgeld
57 uithangbord
191 water in Utrecht
115
kring rond zon of maan
60 heilige
193 kaartenboek
117
balletje papier
61 godin
196 meterton
120
edelsteen
63 snijwerktuig
197 Irish Republican Army
122
oude maat
64 zangstem
(afk.)
123
in persoon
66 echtgenoot
199 belemmering
124
soort onderwijs
67 godin
200 pl. in Gelderland
125
voorzetsel
68 plooi
202 bevel
127
pers. vnw.
70 lidwoord
203 groei
128
voorzetsel
71 grondtoon
204 myth, wezen
129
dapper
73 water in N-Brabant
206 pl. in Gelderland
131
zijriv. v.d. Main
74 dicht bos
208 vorstentitel
133
Europese hoofdstad
75 dienstbode
209 goedkope eetgelegen
134
pl. in België
76 pl. in Frankrijk
heid
136
deel v.e. overhemd
77 Noorse godheid
210 wezenlijk
138
schrede
78 gaaf. ongeschonden
VERTICAAL:
139
vierh. zoogdier
80 anonymus
141
deel v.e. schip
82 oude lengtemaat
1 pl. in Gelderland
142
hijswerktuig
84 jaartelling
2 deel v. Azië
147
uitroeiing
86 nachtvogel
3 muurholte
148
feestkleding
87 achterbout v.e. varken
4 vogel
150
waard
89 schaakstuk
5 planteziekte
152
ruilmiddel
92 steen
6 voor de vuist
154
middel om het gelaat
94 gebogen been
7 pl. in N-Brabant
blank te maken
95 evenzo
8 inwendig orgaan
156
dieregeluid
96 gereed
9 weg met bomen
157
achter
98 vorm v.e. werkwoord
10 bouwland
159
noot
99 zuivelprodukt
11 landbouwwerktuig
160
waterstand
101 longziekte
12 Europese hoofdstad
161
dieregeluid
102 noot
13 godsdienst
162
thans
103 getijde
14 gezet
165
genieting
105 boksterm
15 vuur
166
limiet
106 water in Friesland
16 volgens de regel
168
pl. in Italië
108 tempo
19 staatshoofd
169
ring van bloemen
109 voortreffelijkheid
22 bijvoorbeeld
171
omslag
110 ver onder de grond
23 voorzetsel
173
pl. in Overijsel
111 landbewerker
25 bouwland
174
lust
112 pers. vnw.
26 telegraaf restant
176
Japanse gordel
114 maanstand
29 monster
181
verwonding
116 president
30 gemeenschappelijke
184
pl. in Duitsland
118 en andere
weide
187
zangstuk
119 de dato
32 teder
189
bijb. plaats
121 telwoord
33 eenjarig dier
190
ter herinnering
124 smalle plank
35 toiletartikel
191
roemen
126 deel v. Oostenrijk
37 deel v. Malakka
192
honingdrank
129 vogel
38 voorzetsel
194
toets alleen
130 vordering
40 grappenmaker
195
water in Noord-Brabant
132 deel v.d. mond
45 vrucht
196
gerucht
133 Europees land
48 boom
19Ö
Japanse parelduikster
135 vaatwerk
51 deel v. Azië
200
aanw. vnw.
136 halsbont
53 vreemde munt
201
onderricht
137 knolgewas
54 boom
203
vragend vnw.
139 voertuig
55 uitroep
205
vreemde munt
140 ten bedrage van
56 soort onderwijs
206
maanstand
142 pl. in Ned. Limburg
58 voormiddag
207
vervoeronderneming
143 Europese rivier
59 voegwoord
208
noot.
Door W. Leurs
In het onderstaande spel denkt de
leider, dat het biedverloop vol
doende aanwijzingen heeft gege
ven om de uitstaande hoge kaar
ten te localiseren. Hij ziet daarbij
over het hoofd, dat het niet zo
belangrijk is te weten waar die
zitten omdat er een alleszins rede
lijke alternatieve speelwijze be
schikbaar is. die de moeilijkheden
zou hebben opgelost. Zie diagram
West kwam uit met schoppen 10
en zuid nam met het aas. Zuid
achtte het waarschijnlijk dat oost
klaveraas bezat, gezien zijn sterke
kwetsbare volgbod, zodat hij be
sloot naar de dummy over te ste
ken met een ingetroefde schop
pen. teneinde een kleine klaveren
te kunnen spelen. West nam zuids
klaverheer echter met het aas en
speelde harten na. Het was nu wel
duidelijk dat oost hartenheer be
zat, dus nam zuid met het aas in
noord en toen oost op klavervrouw
niet bekende, bleef er nog maar
v> A 10 7
O A V B 7 6
V 8 6 3
West: oost:
10 2 ♦HVB9765
3965432v?H8
0 4 3 0 9 5 2
A B 10 9
Zuid:
A 8 3
V V B
O H 10 8
H 7 5 4 2
Het bieden:
Zuid West Noord Oost
1 pas 10 2
pas pas 4 pas
5 pas pas pas
één kans over. Zuid speelde drie
maal ruiten, om op de vierde zijn
verliezende harten af te gooien,
maar west troefde de derde ruiten
ronde en speelde harten na, waar
door zijn partner de downslag kon
maken.
De leider maakte een misrekening,
toen hij dacht dat hij maar één
troefslag mocht verliezen. Hij kan
er zich twee permitteren en de
clou is. dat er geen hartenslag
verloren gaat.
Na schoppenaas te hebben ge
maakt. moet er onmiddellijk een
kleine klaveren worden nage
speeld. Als oost aan slag komt. is
er geen vuiltje aan de lucht, omdat
oost geen harten kan aanvallen.
West moet een kleine klaveren
spelen (anders verliest zuid slechts
één klaverslag) en de vrouw van
nOord wint de slag.
Zuid blijft nu verder van de troef
kleur af en begint ruiten te spelen.
Weliswaar kan west de derde rui
ten troeven, maar nu is het naspe
len van harten niet gevaarlijk meer.
In noord wordt het aas gelegd en
op de vierde ruiten (die west weer
mag troeven) gaat zuids verliezen
de harten weg. De moeilijkheid
met dit soort spellen schuilt in het
feit dat de winstslagen niet zo
gemakkelijk te tellen zijn. Als het
spel open gaat. zijn er nog lang
geen 11 in zicht.
In zo'n geval doet men er goed
aan. zich te concentreren op het
vermijden van onnodige verliessla-
gen en de hartenkleur bevat er zo
een. Die kan altijd weg op noords
ruitens en het gaat er dus verder
„slechts" om. zich te realiseren
dat west. als hij klaveraas heeft,
deze in de tweede slag niet mag
Door W. J. Muhrlng
Schaakdelicatesse
Het is bijna niet te geloven dat de
witspeler in de onderstaande stel
ling de winst uit het vuur kan
slepen. De winnende combinatie
mag er dan ook echt wel zijn. Veel
vuurwerk met een prachtig slotef
fect.
I i
i
«Af!
y i:i
Vj AS
li
*53 i
i m
a D
3 P3
i m
Wit aan zet en wint
Wit wint als volgt: 1. fS-f7 De6-eS
(dreiging) 2. Tf8-a8f Ka4-b3, 3.
Ta8-a3f!! (Fantastisch) 3. Kb3-
xa3, 4. f7-f8 Damet Ka3-b3, 5.
Df8-b4f!l Kb3xb4, 6. d2-d4f (Een
venijnig aftrekschaak) 6.Kb4-c4,
7. d4xe5 en wint (Plotoff).
Op het eerste gezicht schijnt on
derstaande positie voor wit nog
niet zo hopeloos, maar een klein
onderzoek wijst al snel uit dat de
witte b-pion gemakkelijk achter
haald kan worden. Immers op 1.
b6-b7 volgt 1. Tg3-g1. 2. b7-b8
Dame Tg1-a1t. 3. Ka4-b4 Ta1-b1f
en wit kan opgeven. Toch be
schikt de witspeler juist in deze
-variant over een geniale reddings
combinatie, die zelfs een groot
meester met bewondering zou ver
vullen.
HA#
B Ei
i
m- i
pm - pi i
i
Pl s
u,j H I
h m
TI BS PI SS
M 1 i h. 2 WM.
Wit aan zet en speelt winst
Wit: Ka4, Le6. pi: b6
Zwart: Kh8, Tg3, Lg8. pi: pi h7
Er volgt: 1. b6-b7 Tg3-g1, 2. Le6-
a2!l (bijzonder fraai, zoals spoedig
blijkt) 2. Tg1-a1, 3. Ka4-b4lf
Ta1xa2, 4. Kb4-c3! Ta2-a3f, 5.
Kc3-b2 Ta3-b3f, 6. Kb2-a1 en nu
is de aap uit de mouw. Zwart kan
het pat na b8 Dame. Tb8: niet
verhinderen (Isenigger).
Onderstaand volgt een goede ov^e
winning van onze talentvolle jei e,
dige internationale grootmees a
Timman uit het kampioenschjj
van Nederland. Du Chattel verlie
omdat hij geen juist plan de ca^
pagne weet te ontwikkelen. p
Ph. J. du Chattel J. H. Timn
I. e2-e4 e7-e5, 2. Pg1-f3 Pb8-
3. Lf1-b5 a7-a6, 4. Lb5-a4 Pg8 a
5. d2-d3 d7-d6, 6. 0-0 b7-b5. L
La4-b3 Pc6-a5. 8. c2-c3 Pa5xb3,
a2xb3 g7-g6, 10. Pb1-a3 LcS-tj,
II. Lc1-d2 Lf8-g7, 12. c3-c4 D<
d7, 13. Pf3-h4 0—0. 14. Dd1
Dd7-e7. 15. g2-g3 Pf6-d7, 16. De
d1 (7-f5. 17. f2-f3 Pd7-c5. 18. L< v
e3 Pc5-e6. 19. Dd1-e2 c7-c6.
Pa3-c2 d6-d5, 21. e4xd5 c6xd5,1
c4xb5 a6xb5, 23. d3-d4 f5-f4,
Le3-f2 e5-e4. 25. Ta1xa8 Lb7xf
26. f3xe4 d5xe4, 27. De2xb5 Pi
g5,*28. Tf1-a1 Kg8-h8, 29. Db5
Pg5-h3f. 30. Kg1-g2 De7-d7,
d4-d5 e4-e3, 32. Ta1xa8 Tf8xa8,1
Dc5-c6 Dd7xc6, 34. d5xc6 i
35. b3-b4 Ta8-d8, 36. g3xf4 Phl
f4f. 37. Kg2xf2 Td8-d2f
Wit geeft het op.
VERHELDEREND
DOORKIJKJE IN
NEDERLANDSE
LITTERATUUR
Het weekblad De Haagse Post
heeft in de loop der jaren bij
bliofielen grote faam verworven
door zijn reportages over schrij
vers der lage landen. De redac
teuren van dit blad ontlokten de
auteurs verrassende, vaak ont
hullende uitspraken en vulden
deze later vakkundig aan met
getuigenissen van vrienden en
magen en citaten uit de boeken
van de geïnterviewde. Op die
manier ontstonden er kostelijke
miniaturen van de corifeeën der
Nederlandse literatuur. Een deel
van deze oogst werd al eerder
door Elsevier gepubliceerd (van
Claus tot Wolkers) en nu is het
tweede deel van Schrijverspor
tretten uit de Haagse Post (te
recht) ook door deze uitgever op
de markt geworpen. Daarin
worden Boon, Campert, Heeres-
ma, Heijermans, Hillenius, Nes-
cio en A. Roland Holst in de
journalistieke houdgreep geno
men. De reportages maken
overduidelijk, dat de redacteu
ren van de Haagse Post hun
huiswerk consciencieus hebben
verricht. Ze bevatten een stort
vloed aan informatie en ver
schillen onderling alleen door
de wijze van aanpak. Het verre
weg beste portret is van de
hand van Cherry Duyns, die
met dwarsligger Heere Heeres-
ma tussen de touwen ging en
van zijn bevindingen een mees
terlijk rapport maakte. Eelke de
Jong, die in samenwerking met
collega's Jacob Groot en K.
Schippers Remco Campert en
Nescio in woorden ving, ging
wat schoolser te werk en zijn
reportages zijn ook gelijk min
der smakelijk en leesbaar als
die van Duyns. Datzelfde geldt,
zij het in mindere mate voor
Martin Schouten (die Boon en
Heijermans onder handen nam)
en Theun de Winter, die een
vluchtige aquarel van dierenlief
hebber Hillenius maakte.
Schrijversportretten uit de
Haagse Post, uitgever Elsevier,
Amsterdam. Prijs 11,90.
JAKOB DE
LEUGENAAR:
grootse joodse
humor
Het klinkt als een paradox: een
verhaal over een Pools ghetto,
dat de lezer telkens weer tot een
glimlach verleidt. Toch levert
Jurek Becker het bewijs in zijn
boek Jakob de leugenaar",
waarin hij het uitzichtloze leven
beschrijft in een voorgeborchte
van de dood, waarin de Duitse
bezetters Poolse Joden hebben
samengedreven. Het is een oud
stadsdeel, waarin de bomen zijn
gekapt, waarin geen auto's meer
rijden, geen kleine negotie
wordt gedreven, geen nieuws
van buiten over de muren waait.
Totdat Jakob Heym bij toeval
in de Kommandantur een flard
opvangt van een radiobericht:
de Russen zijn in aantocht. Hij
geeft het nieuws achteloos door
en daarop verspreidt zich als
een slang het gerucht: Jakob
heeft een radio, Jakob weet, wat
er gebeurt, wanneer we weer
vrij zijn. Vanaf dat moment
wordt Jakob de belangrijkste
figuur in het ghetto, die beurte
lings aanbeden en veracht
"wordt. Hij durft niet meer te
vertellen, dat hij het bericht ook
maar heeft opgevangen, want
daarmee zou hij alle inwoners
van het dodendorp de illussie
ontnemen, die de pijn verzacht
en de hoop doet gloeien.
Becker, in 1937 geboren over
leefde ghetto- en concentratie
kamp en woont nu in Oost-Ber-
lijn. Hij was dus een kind toen
hij de hel werd binnengedreven.
Toch ziet hij kans om aan de
overlevenden te berichten in een
verslag, dat doortrokken is van
joodse humor in de allerbeste
zin van het woord. De lach, die
uit zijn pagina's opklinkt heeft
altijd de traan gereed in de
ooghoek. Zijn romanfiguren zijn
anti-helden, die doen alsof en
met gein en wijsheid zichzelf
proberen te bedriegen. Een kei
van een boek in de beste jiddi-
sche traditie.
Jakob de Leugenaar. Uitgeverij
Bruna Utrecht. Prijs als paper
back 17,90, gebonden 22,90.
Waar de ster
bleef stille staan
Het gebeurt maar uiterst zelden
dat in Nederland een toneelstuk
zijn tiende druk beleeft. Dit nu
is het geval met „En waar de
ster bleef stille staan" van de
Vlaamse schrijver Felix Tim
mermans. Aanvankelijk uitge
bracht door het Rotterdams-
Hofstad Toneel in de jaren vóór
de tweede wereldoorlog, werd
het al dra overgenomen door
ontelbare katholieke amateur
toneelgezelschappen bij wie dit
Vlaamse legende-spel in de ge
moedelijke volkstoon altijd
groot succes oogstte Dat het ook
nü nog een keuze blijft, mag wel
blijken uit deze tiende druk. Mo
gelijk is ook gedacht aan een
leesstuk, want de dialogen van
Timmermans zijn zó levendig en
plastisch dat de lezer het spel
ziét.
„En waar de ster bleef stille
staan" door Felix Timmermans.
Uit P. H. van Kampen-Amster
dam.
Voor de aanvang van de laatste
ronde in het kampioenschap van
Nederland 1975 stonden vier spe
lers op de tweede plaats t.w
Bergsma. Clerc. Drost en Schota
nus. Op twee punten achterstand
volgden Goudt, De Ruiter en Var-
kevisser en mocht verwacht wor
den dat zij in de strijd om de
hoogste vier plaatsen geen rol
meer zouden spelen. Maar het liep
geheel anders, want alle Friese
spelers verloren ook Wiersma
en de eindrangschikking kreeg
onverwacht een geheel ander aan
zien! Uit deze laatste ronde hieron
der het enerverende duel tussen
Hermelink en Drost, waarin de
laatste op een bepaald moment
met de moed der wanhoop voor
de winst heeft gestreden.
F. Hermelink wit,
F. Drost zwart.
Amsterdam, 8 april 1975.
1. 33—29 17-22 2. 39—33 11—17
3. 44—39 6-11 4. 50—44 1-6 5.
31—26 16—21 we zitten in de
opening tussen Wiersma en Sij-
brands uit het WK 1972. 6. 32—28
19-23 7. 28x19 14x23 8. 35-30
10—14 9. 30—24 23—28 10. 40—35
20—25 11. 24—20 15x24 12. 29x20
14—19 13. 20-15 11-16 14.
44—40 5-10 15. 37—31 7-11 tot
zover alles volgens de laatste theo
rie in deze opening. 16. 41—37 een
Door F. Gordijn
onnauwkeurigheid van wit want
42—37 is hier veel sterker 10—14
17. 34—29 19—23 18. 40-34
21—27 de aangewezen zet 29—24
kan wit hier nu niet spelen wegens
zwart: 27—32 38x27 17—21 26x17
12x41 46x37 14—20 24—19
(33—29 geeft zwart groot voordeel)
23x14 15x24 16—21 en wit komt
niet meer tot een goede positione
le opbouw. 19. 4641 een zet die
angst inboezemt maar blijken zal
dat het niet eenvoudig is voor
zwart om hiervan profijt te trekken.
Enkele ronden eerder speelde
Schotanus in dezelfde stand
47—41 tegen Clerc maar kwam na
2—7 erg slecht te staan. 19.
14—19 20. 29—24 inplaats hiervan
is 35—30 een interessante voort
zetting voor wit 19x30 21. 35x24
13-19 22. 24x13 8x19 23. 34-30
25x34 24. 39x30 28x39 25. 43x34
23—28 dreigt 28—33 en 27—32 26
38—33 28x39 27. 34x43 18—23 28.
42—38 9—14 29 47—42 2—8 30.
37—32 8—13 veel sterker is hier
3—9. Na 32x21 16x27 is 43—39
verhinderd door 17—21 terwijl op
41—37 of 42—37 sterk 23—28
volgt. 31. 32x21 16x27 32. 43—39
38 dreigt 17—21. Zwart had niets
aan de dam voor drie stukken
door: 4—10 15x4 22-28 4x32
28x46 wegens wit 39—33. 33.
4843 op 38—33 kon zwart sterk
vervolgen met 22—28. Wit moet
dan 33x22 27x18 toestaan, want op
31x22 volgt 23-29 33x24 en
14—20. 3323-28. 34. 38—33
19-23 35. 42-38 17—21 36.
26x17 12x21 Zwarts laatste zetten
vormen de inleiding tot een ver
van te voren berekend offer met
de bedoeling om kansen op een
doorbraak te krijgen. 37. 31—26
37. 13-18 38. 26x17 23—29 39.
33x24 27—32 40. 38x27 22x31 41.
36x27 11x31 42. 43-38 18-22 43.
30-25 8-13 44. 39-34 22—27 45.
2420 49 46. 34—30 zwart kan
niet 31—36 wegens 30—24 15—10
en 29-15 28—33 47. 3.8x29 27—32
48. 45—40 31—37 49. 41—36
32—38 50. 29-23 37—42 zwarts
laatste zetten waren er op gericht
geweest om remisemogelijkheden
van wit uit de weg te gaan. Hij
komt hier echter tot de slotst
dat remise niet meer te vermijd
is. Wits 51e zet echter stelt hf
voor onverwachte problemen
ontdekt hij dat het niet eenvoui
is om nog remise te bereikf
Inplaats nu alles in het werk
stellen nog een puntendeling
bereiken op dit moment stc
den Bergsma en Schotanus ver
ren en had Clerc remise gespee
hengelt zwart toch nog ev
naar de winst, terwijl hij met e
punt een gedeelde tweede plae
zou hebben bereikt. 51. 40—
42—47 52. 49—44 47—42 5
23—19 14x23 54. 15—10 42-
55. 20—15 23—28 56. 10-5 28-
57. 6-37 9-14 58. 37x10 38-
59. 10—4 13—19 60. 4—10 19-
61. 30x19 42—48 62. 44—40
33—39 te ontgaan 48—26 f
40-34 33—38 64. 19-13 26-
65 34-30 47—42 66. 13—9 42-
zwart is hier in razende tijdna
67. 9—3 12—1 68. 3—26 dre
10-37 48-39 69. 10—46 39-
70. 26—48; dit kan wit zich vero<
loven, want na zwart 38—43 ga
hij weer nieuwe dammen mak
1-45 71. 30-24 6-11 72. 24-
11—16 73. 20—14 45—1 74. 14-
1—45 75. 9—3 45—1. Zwarts tij
nood is voorbij, maar hij had
eindspel toch niet meer remi
kunnen houden. 76. 3—20 en hi
gaf zwart het op.
