PROOST VOOR
DE IERSE PUB
Met de kerk is het café in Ierland de fa
voriete plaats van samenkomst. Daarbij
wint de "pub" op het punten van het
Godshuis, dat ook door de Ieren voorna
melijk op zon- en feestdagen bezocht
wordt. De rest van de tijd - en die lijkt
in Ierland langer te duren dan waar ook
in de wereld - brengen ze door in de
moederlijke omarming van hun favoriete
drinklokaal. Je hoeft hen ook niet te le
ren, wat nippen is, want de alcoholische
verversingen gaan met liters tegelijk
door hun altijd dorstig keelgat. Tussen
twee teugen door wordt er dan zwaar ge-
boomd over het weer („ik geloof nooit,
dat we het droog houden Patrick". „Je
hebt gelijk Sam. Maar dan moet het wel
eerst droog worden") en geeft men over
aan sonore samenzang en het werpen
met pijltjes op een pokdalig bord.
Om alles te weten te komen over de ge
heimen in en rondom uw vakantiedorp is,
het raadzaam om de eerste avond gelijk
te reserveren voor een bezoek aan de
plaatselijke pub. U wordt als een ver
loren gewaande zoon in de kring opgeno
men en als op een gegeven moment het
woord "Dutch" valt knikken de weerbar
stige innemers begripvol en verzoeken ze
de waard om te vragen wat u drinkt op
hun kosten. U hoeft ze niets meer te ver
tellen over Nederland, want daar weten
ze toevallig het fijne van. De verhalen
zijn vooruitgewaaid op de lauwe wind:
Kopenhagen, blote vrouwen. Dat is het
toch nietwaar?
Probeer ze daarna niet uit te leggen, dat
ze een handvol breedtegraden te hoog ge
prikt hebben en aan een ludieke ken
schets van Denemarken bezig zijn. Want
voor de Ier is alles aan de overkant van
de zee één pot gerstenat Denen. Hollan
ders of Noren. Ze komen allemaal van
ver en hebben overanderlijk dezelfde
dorst
Zeg ook niet, dat het leven in Nederland
een stuk gerieflijker is dan in de Ierse
dreven, want daarmee trapt u ongenadig
op hun hart Een dergelijke stupide op
merking bewijst trouwens, dat u nog
steeds niets begrepen heeft van de Ierse
volksziel. De Ier weet beter en heeft toe
vallig bij de verdeling van aardse geneug
ten vooraan gestaan. De Heer gaf hem
nog een knipoogje en zei: „voor jou heb
ik iets heel speciaals bewaard. Ik vergeet
het beste paard van stal echt niet". Dat
iedereen in Europa toevallig meer ver
dient dan hij en over meer luxe kan be
schikken zal hem daarom een zorg zijn.
Het is gewoon een kwestie van interprete
ren: als je nou toevallig weet, dat het
aards paradijs sprekend lijkt op Ierland
laat je je door zulke futiliteiten niet lan
ger van de wijs brengen.
U moet zich'in een Ierse pub wel aan be
paalde spelregels houden. Net als in En
geland betaalt u elk drankje gelijk. Boter
bij de vis. Een tip wordt niet verwacht,
maar uw buurman en de buurman daar
naast verwachten wel, dat u een hartelij
ke baas bent, die het beste met zijn me
demensen vóór heeft. Een rondje op uw
kosten is daarom een zaak van vertrou
wen, die u niet te lang moet uitstellen.
Niet voor niets kent de Ier de uitdruk
king "going Dutch", wat betekent, dat
men alleen zijn eigen verteringen afre
kent. Een dergelijke krenterigheid wordt
door hem niet op prijs gesteld.
U drinkt bij voorkeur het zware bier Gui-
ness, dat in de volksmond "stout" of
"porter" wordt genoemd. U koopt dit on
zalige drab per "glass" of "pint", alnaar-
gelang de omvang van uw. dorst. De bie
ren Smithwicks, Harp en Bass zijn enigs
zins te vergelijken met het Nederlandse
bier. Jameson, Paddy en Powers zijn de
meest bekende whiskey's en de meeste Ie
ren lengen zo'n "short" of "small one"
aan met water.
Vervolgens worden de glazen plechtig ge
heven en roept men "slèinte". Dat bete
kent "proost" en behoort tot de meest fa
voriete woorden, die een beetje Ier bij
nacht en ontij in de mond neemt
"The Burren is een streek, waar niet
genoeg water is om een mens te verdrin
ken, geen bomen hoog genoeg zijn om hem
op te hangen noch aarde is om hem te
begraven". Deze gepeperde uitspraak is
van een Engelsman, die in 1651 door Ier
land reisde. Anno 1975 gaat deze omschrij
ving nauwelijks meer op, want de moder»
ne beschaving is zelfs doorgedrongen tot
dit weggemoffelde stuk van Europa, dat
even troosteloos als fascinerend is.
Het grotendeels uit kalksteen opgebouwde
j plateau The Burren ligt aan de Atlantische
Oceaan in het schaars bevolkte westen van
Ierland. In de afgelopen jaren is dit unieke
j natuurgebied werkterrein geworden voor
I studenten in de biologie van de Utrechtse
Universiteit, die hier de geheimen van het
voltooid verleden voor het oprapen heb
ben. Men behoeft echter beslist geen uni-
j versitaire ervaring' te bezitten om toch te
j kunnen genieten van de rijkdom, die de
j natuur in The Burren heeft geconserveerd.
De geschiedenis van dit gebied gaat royaal
terug naar het Stenen Tijdperk. Bekend is,
dat Keltische volksstammen reeds 20.00
'jaar vóór Christus The Burren in bezit
namen. Het was toen een grimmig, nage
noeg onbegaanbaar rotsplateau, dat zelfs
de ontslapenen niet als zoenoffer wensten
te aanvaarden. De grond was te hard en
te weerbarstig, zodat de nabestaanden hun
doden in een eigen gemaakte rustplaats
van op elkaar gestapelde zwerfkeien moes
ten leggen. Deze keltische "dolmen", waar
van er nog enkele tientallen in The Burren
zijn overgebleven, kan men vergelijken
met onze eigen Drentse hunebedden.
Dag en nacht, zomer en winter hangt er
een vreemde, magische sfeer boven de
I godverlaten Burren. De sfeer, waarin le-
jgendes en spoken gedijen en de wind het
op elk moment van de dag voor het zeggen
heeft. De lucht is scherp, bijna transparant
door de weerkaatsing op de witgrijze kalk
steenformaties, waar de meest vreemd-
soortige planten en bloemen zich manmoe
dig staande houden. Ze zijn overgewaaid
met de zachte, vochtige Atlantische zee-
lucht en neergestreken op de eerste, voor-
uitgeschoven post van Europa.
Het handjevol bewoners heeft zich aan
deze mythische sfeer aangepast en heeft
leren leven met een bijna oeverloos bijge
loof. Geen verwonderlijke zaak overigens,
i want de omgeving nodigt daartoe bij voort-
during uit. De in Ierland wonende stripte-
kenaar en oervader van heer Bommel en
|Tom Poes heeft The Burren inmiddels ook
ontdekt en put er met name bij beestachtig
weer de inspiratie uit voor de verdere
avonturen van zijn antihelden.
DWALEN DOOR
IERSE BURREN
IS PELGRIMEREN
NAAR STENEN
TIJDPERK
Denk niet, dat men in The Burren als een
nieuwe Robinson Crusoë kan ronddwalen
en het rijk alleen heeft, want daarvoor zijn
er net even te veel tegendraadse toeristen
op dit ondermaanse. Ook zij hebben deze
onvruchtbare achtertuin ontdekt en spoe
den zich over smalle, bochtige wegen naar
dromerige dorpen als Kinvarre, Lisdoorn-
varna, Ennistimon en Corrofin, waar ze
met de pint brak bier in de hand vriend
schap voor eeuwig sluiten met de plaatse
lijke burgerij. In Kinvarre verzuimen zij
ook niet een bezoek te brengen aan het
spookkasteel, waar eens de Ierse toneel
schrijver Yeats de kroontjespen in de inkt
doopte om zijn onheilszwangere zinnen
aan het papier toe te vertrouwen. Een
romantische aan een baai gelegen jeugd
herberg vormt voor de jongere reizigers
een ideale uitvalsbasis voor trips in The
Burren. Anderen kunnen in Ballyvaughan
en Corrofin voor een schappelijke prijs
een Iers huisje huren, dat onder zijn rieten
kaboutermuts alle moderne gemakken ver-
Lisdoonvarna, een eind verderop, is ver
maard door zijn jaarlijkse huwelijksmarkt.
Na het binnenhalen van de oogst proberen
de boerenzonen hier voor eigen levensge
luk een blommig graantje mee te pikken.
Lisdoornvarna beschikt daartoe over een
authentieke koppelaarster, die tegen beta
ling nog kans ziet om een belegen dron
kaard in de armen van een vrouw te
drijven.
Steil oprijzend uit de glasheldere, vervaar
lijk brullende oceaan liggen de Cliffs of
Moher, vanwaar men de Araneilanden in
vizier krijgt. Deze groep van molshopen in
zee ligt tegenover het grijze havenstadje
Galway en is uitermate geschikt voor men
sen, die konsekwent terug willen naar de
oorsprong van het wankel menselijk be
staan. Per veerboot of miniatuurvliegtuig
bereikt men deze eilanden, die volledig
verstoken zijn van enig comfort. Surf-lief-
hebbers kunnen zich uitleven in de bran
ding van het badplaatsje Lehinch. Wande
laars kiezen bijvoorkeur de dorpen, die als
een krans om het verkalkte hart van The
Burren liggen. Voer voor amateurgeologen
en bezitters van ijzersterke botaniseer
trommels. De archeoloog komt aan zijn
trekken bij zijn dwaaltochten door de vele
ruines, forten en dolmen.
Ook ondergronds kan men in The Burren
zijn hart ophalen, met name rondom de
3400 meter hoge berg Slieve Elva, waar
zich diep in de grond een uitgestrekt net
werk van grotten en spelonken bevind.
Deze grotten, met de grootste stalagtiet van
Europa, zijn levensgevaarlijk en alleen er
varen speleologen kunnen er met steun
van plaatselijke gidsen in afdalen.
Verwacht in The Burren geen hotelpalei
zen en busladingen toeristen. U legt het
hoofd te ruste in één van de tientallen
landelijke hoteltjes en schuift aan de tap
naast lokale borster, die u graag wegwijs
maken in de resultaten van het Stenen
Tijdperk.
Het Iers Nationaal Bureau voor Toerisme,
Heiligeweg 14 Amsterdam, telefoon 020-
250306 vertelt u graag, hoe de rustzoeker
dit gebied van eeuwige stilte kan bereiken.
FOTO ONDER: De Kelten, die tweeduizend
jdar vóór Christus bezit namen van het onher
bergzame gebied van The Burren zagen geen
kans om hun doden aan de aarde toe te
vertrouwen. De rotsachtige bodem was zelfs
niet barmhartig voor de ontslapenen en daar
om werden de doden begraven in Dolmen, die
copieën lijken van onze eigen Drentse Hunne
bedden.
- enTOURage - enTOURage - enTOURage - enTOURage - enTOURage enTOURage - enTOURage - enTOURage en
Nederland in Kaart
In de vorig jaar gelanceerde reeks toeristi
sche streekkaarten van Nederland heeft
Uitgeverij Meulenhoff-Bruna BV vier nieu
we exemplaren uitgebracht: Veluwe (oost)-
Graafschap, Salland, Westland-Europoort
en Montferland-Oude IJssel. Evenals de
reeds verschenen 16 kaarten zijn ook de
nieuwelingen gedrukt op de schaal van
1:50.000, zodat ze uitermate geschikt zijn
voor de wandelende, fietsende en autorij
dende toerist. Aan de achterkant bevinden
zich de naamregisters, toeristische infor
matie, en adressen van plaatselijke VVV-
I kantoren. Deze MB-Toerkaarten 3,25
per stuk) worden in de handel gebracht
via boek- en kantoor-boekhandel, waren
huizen en VW-kantoren.
Tom Bouws doet smakelijk
boekje open over Zwitserland
Radio-pionier en bereisde Roel Tom
Bouws is als toeristische publicist een alom
geroemde dwarsligger. Hij gaat er van uit,
dat elk weldenkend mens voor feitelijke
Sgevens over vakantielanden de folders
adpleegt danwel bij de plaatselijke be
volking zijn licht opsteekt In elk' geval
behoeft men niet te rekenen op de steun
van oom Tom, want die heeft waarachtig
wel andere dingen aan het hoofd. Zijn
reisboek over Zwitserland, dat hij met
onnavolgbare zelfkennis „Eetgenoot onder
eedgenoten" heeft genoemd (uitgeverij De
Fontein, prijs 12,50) is dan ook gevuld
met uiterst persoonlijke waarnemingen,
waarbij aan de kwaliteit der genuttigde
spijzen en dranken ruime aandacht wordt
besteed. Ofschoon de Zwitserland-kenner
van zijn reisimpressies nauwelijks wijzer
wordt, bevorderen zij zijn eetlust dan ook
in niet geringe mate. Helaas verzuimt
Bouws in zijn vaak lyrische beschrijvingen
van eetlokalen de juiste adressen op te
geven, zodat het met zijn reisboek in de
hand straks nog een heel gezoek wordt,
voordat men aan de goede tafel zit. Als
hij bijvoorbeeld een kostelijke maaltijd in
de omgeving van Villars beschrijft voegt
hij er aan toe: „u krijgt hem nergens zo
goed als daar. Maar ik ga u het 'adres niet
verklappen. Vraag er maar naar als u zelf
in Villars mocht komen". Waarschijnlijk
heeft Bouws dus zijn aantekemngen inder
tijd in het restaurant laten liggen.
Het hoofdstuk over de "wintersport heeft
hij overgelaten aan ski-expert Fred van
Overbeeke, die in 25 bladzijden een voor
treffelijk en goed gedocumenteerd over
zicht geeft van de plus- en minpunten in
de witte winterbergen van Zwitserland. Hij
heeft daarmee de waardevolste bijdrage
voor „Eetgenoot onder eedgenoten" gele
verd. Een kwestie van minder trek mis
schien.
Arthur Foss: uw eigen
geschiedenisleraar
De Engelse reisjournalist Arthur Foss is
bij het samenstellen van zijn gids over
„Ibiza en Menorca" (Uitgeverij Faber
Faber, prijs 6,25) niet over één nacht ijs
gegaan. Hij heeft eerst een mollengang
door de geschiedenis gegraven en is daar
uit teruggekeerd met een uiterst gedetail
leerde geschiedschrijving over beide Balea
ren-eilanden. Aanvankelijk was het zijn
bedoeling om ook Majorca in dit boek op
te nemen, maar bij de bestudering der
feiten liep het Arthur dermate fors uit de
hand, dat hij wel gedwongen was om een
apart boek over Majorca te schrijven ter.-
einde de twee andere eilanden in 209
dicht bedrukte pagina's het volle pond te
kunnen geven. De toerist, die straks op zijn
strandje in San Antonio of Santa Eulalia
de kanen uit zijn vakantie braadt weet nu
in elk geval bij wie hij te rade moet gaan,
als hem de kwellende vraag overvalt, wat
er in de loop van vele eeuwen op de
Balearen is gebeurd. Arthur kan u er alles,
maar dan ook alles over vertellen. Hij
heeft er eerst zelf zo'n dertig studiepillen
voor omgespit en met de gegevens, die hij
zo wist te verzamelen, schreef hij zijn eigen
geschiedschrijving, die als de enige echte
bijbel van Ibiza en Menorca beschouwd
kan worden. Gaat u tot de koop van dit
werkje over dan is hét wel zaak om de
hoofdstukken regelmatig te bestuderen en
de jaartallen grondig uit het hoofd te leren.
Want tien tegen één, dat op een gegeven
vakantiedag Arthur Foss het strand be
treedt om u persoonlijk te overhoren. En
wee uw gebeente als dan blijkt, dat u uw
les niet geleerd heeft.
Paardenspul in Wenen
In 1975 worden in totaal 57 opvoeringen
gegeven door de Lippizaners van de
wereldberoemde Spaanse Rijschool in We
nen. Daarvan staan er in de tweede helft
van mei en in juni 18 op het programma.
Naast de traditionele zondagochtendvoor
stellingen komen er nu ook shows op de
weekdagen. Ook de training ('s morgens)
kan van dinsdag tot zaterdag van 10 tot
12 uur worden bijgewoond (van 13 mei tot
1 juli). De stallen kunnen worden bezich
tigd op weekdagen van 14 tot 16 uur.
Uit in eigen land:
een meesterwerk
Superlatieven en volzinnen schieten te kort
om de kwaliteiten te roemen van het king
size naslagwerk „Uit in eigen land". Het
is events het terecht beroemde „Beste
boek van de weg" een formidabele uitgave
van Readers Digest, die in hechte samen
werking met ANWB en het Nationaal Bu
reau voor toerisme een papieren monu
ment heeft opgetrokken, dat Nederland als
reis- en vakantieland alle eer aandoet. In
het eerste deel van het boek worden de
verschillende landschapstypen in Neder
land aan de hand van teksten en schitte
rende kleurenfoto's behandeld. Daarna
volgen vijftig verkenningen, stampvol rou
tekaarten, toeristische bijzonderheden en
signalementen van steden en dorpen. De
samenstellers hebben monnikenwerk ver
richt om de kleinste details tot in verre
uithoeken van ons land te achterhalen. Het
resultaat van. bunarbeid is ronduit ver
bluffend. Men heeft er de taal der kermis
exploitanten voor nodig om dit te honore
ren: „gaat dat zien, gaat dat zien". In de
afdeling „veertien maal Nederland" komen
de recreatieve mogelijkheden nogmaals
aan bod: natuurgebieden, kastelen, water
sport, speeltuinen, sprookjestuinen, mina-
tuursteden, fietstochten, trimbanen, kunst
ijsbanen etc. Het boek wordt afgesloten
met een encyclopedie en een register. Ir.
de encyclopedie worden vaktermen of
„vreemde" woorden op het gebied van de
bouwkunde, aardrijkskunde, bodemkunde,
folklore etc. nader toegelicht.
„Uit in eigen land" kost voor ANWB-leden
59,50 en is voor dezelfde prijs te koop,
als men het rechtstreeks bestelt bij Rea
ders Digest, Antwoordnummer 1650, Am
sterdam-Zuid. Men kan het boek keuren
en bekijken in alle ANWB-kantoren. Wie
dat niet doet boort zich op onverantwoorde
wijze een kostelijk stuk kijk- en leesgenot
door de neus. „Uit in eigen land" is name
lijk een boek. waar je als rechtgeaarde
vaderlander niet omheen kunt.
