Willen zelfmoordenaars
eigenlijk wel dood....?
Vanavond opnieuw
film „De overval"
3
VARA-radio
zet
programma's
tien weken stil
KRO-film van
Fons Grasveld
TELEVISIE VANAVONI
RADIO VANAVOND
TELEVISIE DONDERDAl
RADIO DONDERDAG
TERUGBLIK
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 16 APRIL
„Dan heb ik eindelijk rust Ik had
er geen zin meer in, altijd dat onzekere
in jezelf Ik deed alles samen met
mijn man. Nu hij overleden is, kan ik
er alleen niet meer tegen op Ik kan
die ellende niet meer aan".
Een losse greep uit de vele moedeloze argumen
ten, die mensen gebruiken die een of meer
zelfmoordpogingen hebben overleefd en hun me
dewerking hebben willen geven an de film „Wil
pc wel dood?". Deze met wetenschappelijke bege
leiding gemaakte film van Fons Grasveld krijgt
men vanavond Ned. II om 22.10 uur op KRO-tv
te zien. Aan het woord zijn een weduwe, een
scholier, een apothekersassistente en een chef-ad
ministrateur, alsmede familieleden van deze
mensen, die hun medewerking aan deze film
hebben willen geven. Zij stemmen in met het
doel ervan ril. aan te tonen dat zelfmoord en
poging tot zelfmoord geen gedragingen zijn van
geesteszieke mensen, die niet weten wat ze doen,
maar van mensen die in een bepaald ogenblik
van hun leven geen andere oplossing kunnen
vinden voor hun problemen.
In hun relazen tonen zij de geschoktheid of de
ontredderdheid waaraan zij ten prooi zijn. Fons
Grasveld heeft hen met veel respect voor hun
zichtbare gekweldheid in beeld gebracht Hij
heeft eigenlijk zeer bescheiden met de camera
gewerkt en weinig meer accenten toegepast dan
strikt nodig was om enige afwisseling te krijgen.
Het zijn natuurlijk wel allemaal trieste verhalen
die men te horen krijgt lichtelijk in staat ook
om te ontroeren, maar zeker wekt dit alles
meeleven met mensen, die in zich de kracht
voelen ontbreken om het leven aan te durven.
Zij dragen hun leed als een loden last met zich
mee, zien nergens een lichtpunt
Voorop de vraag waaraan ook de KRO zwaar
getild heeft: Is het verstandig en dient het enig
doel om zoveel miljoenen zo direct te confronte
ren met een verschijnsel als zelfmoord, temeer
waar de praktijk schijnt uit te wijzen, dat dit
stimulerend kan werken op mensen met plannen
in deze richting?
Gunstige werking
Deze film kwam tot stand in nauw overleg met
dr. R. Diekstra, die in ons land geldt als een
deskundige op dit gebied, en prof. dr. K. v.d.
Loo, die verbonden is aan het Crisisproject van
de Nijmeegse universiteit Door de medewerkers
van dit Crisisproject is deze film vertoond aan
een groep doorsnee-kijkers zowel als aan mensen
met zelfmoordproblemen. Van deze laatste groep
meende 38 pet dat deze film de kans op een
zelfmoordpoging kleiner maakt tegen 8 pet die
dacht dat deze film een aansporing bevat om
ertoe over te gaan. Positief noch negatief rea
geerde op deze vraag 54 pet. Bij de groepe
„gewone burgers" lagen deze cijfers resp. op 27,
70 en 3. Van de „gewone burgers" zei 53 pet
meer begrip te kunnen opbrengen voor mensen
met zelfmoordneigingen.
Dat stemt overeen met onze indruk van deze
film, al werd tijdens een voorvertoning onder
deskundige begeleiding terecht de vraag aan de
orde gesteld, waarom niet tevens in deze film
werd getoond hoe hulp aan deze mensen kan
worden geboden, welke zin aan het leven gege
ven kan worden, ook als dit uitzichtloos lijkt en
vooral welke houding neemt men aan tegenover
zichzelf wanneer men deze neigingen bespeurt
en hoe vangen naaststaanden dit op?
Aan het vertonen van deze film zal een korte
inleiding vooraf gaan, waarin iets wordt verteld
over het doel en de opzet van deze film. Voorts
worden twee telefoonnummers bekend gemaakt
met elk 25 aansluitingen, zodat 50 deskundige
hulpverleners op dit gebied desnoods tot diep in
de nacht gereed zitten om mensen met moeilijk
heden te woord te staan en evt. een uitweg te
wijzen. Van de cijfers uit het onderzoek dient
nog vermelding de ruim 76 pet van de onder
zoeksgroep die voor uitzending op de tv was en
dat ruim 94 pet meende, dat er van deze film
een positieve werking kan uitgaan.
Misvattingen
KRO-regisseur Fons Grasveld die met veel respect voor de mensen in kwestie
zijn film over zelfmoord maakte.
Aan het maken van deze film heeft mede ten
grondslag gelegen de bedoeling een aantal mis
vattingen over dit verschijnsel uit de wereld te
helpen. Niet waar is dat mensen die over zelf
moord praten het niet doen; dat zelfmoord wordt
gepleegd zonder enige waarschuwing vooraf; dat
zelfmoord en depressie synoniem zijn; dat men
sen die zelfmoord plegen hysterisch of krankzin
nig zijn; dat zelfmoord een op zichzelf staande
ziekte is; dat zelfmoord een immorele daad is;
dat zelfmoordenaars willen sterven.
De laatste misvatting wordt in daaromtrent be
kende cijfers gelogenstraft, maar wordt evenzeer
ontzenuwd door het verhaal, dat de apotheker
sassistente in deze film doet Zij gebruikte slaap
pillen, terwijl zij effectiever middelen onder
handbereik had Het aantal zelfmoordpogingen
ligt naar schatting 7 tot 50 maal hoger dan het
aantal zelfmoorden. In een groot aantal landen
behoort de zelfmoord tot de belangrijkste dood
soorzaken. In ons land sterven dagelijks vier
mensen door zelfmoord. Jaarlijks komen tiendui
zenden mensen in ons land in ernstige nood door
zelfmoordpogingen.
Enige jaren geleden bij het aansnijden van een
dergelijk verschijnsel op de tv bleek nog dezelfde
nacht dat het aantal zelfmoordpogingen een piek
bereikte. Zou dit feit niet kunnen dienen om te
besluiten deze film niet uit te zenden?
Prof. K. v.d. Loo: „Enig risico zul Je altijd
moeten nemen. Niet te meten is hoeveel gunsti
ge werking van deze film uitgaat. Maar Juist
daar geloven wij heel sterk in".
TON OLIEMULLER
Scène uit de film „De overval" met v.l.n.r. Piet Römer, Hans Boswinkel en wijlen Rob de Vries.
HOU HET
SCHERM
IN HET OOG
Een van de meest tot de ver
beelding sprekende verzetsda
den van de Ned. ondergrondse
vormde de bevrijding zonder
slag of stoot van vijftig politie
ke gevangenen uit het Huis van
Bewaring in Leeuwarden. Dit
gebeurde in de hongerwinter na
een uiterst doordachte voorbe
reiding en een al even koelbloe
dige uitvoering. Ondanks stren
ge bewaking ontdekten de Duit
sers pas de andere dag, dat er
vijftig vogels gevlogen waren.
Misschien wel uit respect voor
deze daad namen zij geen repre
sailles, waarmee de Duitsers
vooral in het laatst van de oor
log erg royaal waren. Dr. L. de
Jong van het Rijksbureau voor
Oorlogsdocumentatie schreef
de geschiedenis van deze ver
zetsdaad, waarna de Britse
filmregisseur Paul Rotha het
verhaal in beelden vertelde,
waarbij hij een bijna documen
taire zorgvuldigheid voor de
feiten aan de dag legde. De
dialoogregie voor deze film lag
in handen van Kees Brusse. In
deze film zien we in hoofdrol
len Rob de Vries en Hans Cule-
man, die beiden niet meer in
leven zijn, en verder Yoka Be-
retty, Piet Römer, Thera Ver
heugen, Sacco v.d. Made en an
deren. Deze film werd eerder al
uitgezonden.
Ned. I 20.35 uur.
Kinderen
Caroline Euwe kijkt weer naar
de kinderen. Hoe reageren zij
op hun omgeving, hoe staan zij
tegenover hun ouders en andere
belangstellenden?
Ned. I 22.10 uur.
Studio Vrij
Vanavond zendt KRO-televisie
„Studo Vrij", een programma
met informatie op het gebied
van vrije-tjd-besteding en zelf
doen uit vanaf de Huishoud
beurs te Amsterdam. Aan de
orde komen een nieuwe plant-
methode, koken op oosterse ma
nier, wandbeklechng, het zelf-
maken van een leren tas en in
de hobby-hoek de finale van de
landelijke wedstrijd vrije-tijd-
besteding. Aan het programma
wordt medewerking verleend
door de Koninklijke Maatschap
pij voor Tuinbouw en Plantkun
de, het maandblad „Doe het
Zelf, de Stichting Amateur-fo
tografie en het orkest van Tony
Eijk. Presentatie: Maartje van
Weegen en Leo Schmidt Sa
menstelling en regie: Nico Hil-
trop.
Ned. n 20.40 uur.
Hildegard
Hildegard Knef vanavond
in een speciaal KRO-pro-
gramma.
De KRO-televisie zendt van
avond een liedjesprogramma uit
rond Hildegard Knef. In dit pro
gramma zal zij geïnterviewd
worden door Etienne Wijnant
De schilderijen in dekor zijn
van Felix Labiesse, de regie is
van Jef Cassiers en Herman
Vereist verzorgde de produktie.
Ned. II 21.40 uur.
van'onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De VARA-ra
dio zal de komende zomer gedu
rende tien weken enige belang
rijke programma's stopzetten
en andere programma's op een
goedkopere manier gaan ma
ken.
Stopzetten worden: „Weer of
geen weer", „Spitsuur Amster
dam centraal", „De rode cirkel"
en „Zaterdaginformatie".
De voornaamste reden voor de
ze beslissing zijn de financiën.
In het personeelsorgaan van de
omroep "Spreekbuis" zegt Jo
Smit, directeur van de VARA-
radio: „Wij als VARA brengen
ambitieuze programma's, die
veel geld kosten. De meeste pro
grammamakers moeten vooruit
werken voor hun vakantie en
inhalen na hun vakantie. De
programma's moeten immers
doorgaan. Er is in de tien weken
hoogzomerdagen sprake van
verschraling bij de VARA. Ik
geloof echter niet dat de luiste
raars hiervan hinder zullen heb
ben. Ik denk niet dat we door
deze beslissing leden zullen
kwijtraken. De gaten vullen we
op met herhalingen en grammo-
foonplatenmuziek. Iets, waar
dacht ik in de vakantieperiode
wel behoefte aan is. We hebben
gekozen voor de formule: Liever
tien weken wat minder, maar de
rest van het jaar dan een goed
programma. In genoemde tien
weken is het niet zo dat alle
medewerkers alsmaar vakantie
houden. Er blijft genoeg werk
over. Zelfs voor de free-lancers,
die geregeld voor de VARA
werken. Het is de eerste keer,
dat wij deze regeling toepassen.
Ik weet nu nog niet, of deze
voor het volgende jaar ook
noodzakelijk zal zijn. Het is ech
ter wel een vaststaand feit, dat
wij als omroep alsmaar armer
worden door die merkwaardige
trendverhoging van 10 pet De
VARA is een arbeidsintensief
bedrijf. Denk alleen maar aan
de loonkosten, die veel meer
stijgen dan de 10 pet".
Gedurende tien weken zendt de
VARA-radio het jubileumpro
gramma over de historie van de
VARA uit, dat afgelopen maan
den op de zaterdagavond was te
horen.
Jo Smit zegt: „In dit program
ma zitten zoveel kosten en werk
dat het bijzonder geschikt is
voor herhaling".
Kunst en
kunstenaars
Toneelvereniging ODIA speelt
op zaterdag 26 april in de To
neelzaal van het Ned. Congres
gebouw „De man uit Yucatan",
blijspel van Edwin Stanley in de
regie van Herman Blokpoel. Met
deze opvoering wordt deelgeno
men aan de door het Haags
Centrum voor Amateurtoneel
uitgeschreven wedstrijd.
In het Stedelijk Museum te Am
sterdam wordt van 25 april t/m
22 juni de tentoonstelling „Fun
damentele schilderkunst, aspec
ten van recente internationale
abstracte kunst" gehouden. Van
18 april t/m 19 mei worden
schilderijen van Willem van Alt
huis getoond, benevens „Wilbert
Vaessen tekent Han Bennink".
Jaap ter Haar spreekt op zater
dagmiddag 19 april in het HOT
in het kader van de BZZToH-
kinderboekenschrijverscyclus.
Drie rebelse
Spaanse
paters in
Kenmerk
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Het IKOR-pro-
gramma „Kenmerk" bevat van
avond een eigen reportage over
de groeiende spanningen tussen
de Spaanse regering en de rJc.
kerk. „Drie rebelse spaanse pa
ters" titel van het program
ma vertellen over hun erva
ringen met de kerkelijke over
heid en met de Spaanse politie.
Ned. II 19.30 uur.
NEDERLAND I
22.10 Wil ik wel dood?
over zelfmoord
NOS
22.45 Journaal
18.45
18.55
19.05
19.50
20.00
20.20
20.30
20.35
22.10
22.35
22.50
23.30
VS
Pautus de Boskabouter
Journaal
Van gewest tot gewest
Stichting Socutera
Journaal
Politieke Parti|en CPN
Staatsloterij
De Overval Nederlandse
film van Paul Rotha uit 1962
(herhaling).
Kijken naar kinderen
Panoramlek
Studio Sport
Journaal
NEDERLAND II
Teleac
18.15 Eenheid In eenheden
NOS
18.45 Paulus de Boskabouter
18.55 Journaal
IKOR
19.05 Als |e toch In de buurt bent
IKOR/KRO/RKK
19.30 Kenmerk
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.20 Brandpunt
20.40 Studio vrij
21.40 Irreversibel: Hildegard Knef
liedjesprogramma
DUITSLAND I
18.05 (K) The Partridge Family,I
kaanse tv-serie. 18.40 (K) AktuaF
19.20 (K) Novellen aus aller Wel''
(K) Journaal en weerbericht. 2{fl
Portugal op de tweesprong van ij
dictatuur en demokratie. 21.00»
Platz lur Tiere. tv-serie. 21.45 i
schouwingen over het wapen*
MRCA 22 30 (K) Journaal, weef
en kommentaar 22.50 (K) Wer#
pioenschappen IJshockey. 23.51
(K) Journaal.
DUITSLAND II
18.20 (K) Mordkommission: tl
18 55 (K) Verhalen uit de geschJ
Herakles. 19.00 (K) Journaal. 191
Sport. 20.15 (K) Informaties en i
gen over thema's van deze tijd.fr,
(K) Journaal. 21.15 (K) Amusemet'
gazine. 22.00 (K) Die Fernsehliff
spel. 23.15 (K) Journaal. U
BELGIE
NEDERLANDS
Mededelingen en weerbericht. 19
Journaal. 20.15 (K) Nationale
20.25 (K) Chico. feuilleton. 20.50
overtocht van de Niagara, t
HILVERSUM I
18 00 Nieuws. 18.11 Dingen van de dag.
P.P.: 1820 Uitzending van de Politieke
Partij Radikalen. VARA: 18.30 (S) Tekst
en muziek: cabaretprogramma 18.55
De Scala 1925-1950: operamuziek (gr.).
NOS: 19.40 Openbaar Kunstbezoek.
19.50 Den Haag vandaag. 20.00 Nieuws.
20.05 (S) Woensdagavond muziekmaga-
zine. 22.10 En TochVrijzinnigen.
EO. 22.40 Woord der waarheid: theolo
gie naar de Heilige Schrift. 22 35 Klank
bord. 23.05 (S) Postludium: klassiek
muziekprogramma. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II
1800 (S) Bandstand. 18 30 Nieuws.
18.41 Spectrum: aandacht voor het
christelijk organisatieleven. 18.46 (S)
Met uw instemming: het lied van de
week. 19.00 (S) Populaire
door het Radio Filharmonisch C
19.30 Theologische etherleergang
S: 20.00 (S) Close-up: licht muzi
gramma. 21.15 (S) Specialiteitei
carte muzikaal wensprogramma.
Nieuws. 22.40 Aktua. 22 45 De
?ang van Malemort, hoorspel.
4.00 Nieuws.
HILVERSUM III
(SI'
NOS: 18.03 De vakaturebank.
Joost mag niet eten. 19.
loopt achter, met om 19.30 Paarc
sen. 20.20 (S) Woensdagavond!
sport en aktualiteiten. (22.30 Efff
tips). 0.02 (S) Metro's Midnight U
trio en Metropole Orkest. 1.02 (S)|
it easy. 2 02 De'Meurders Meil
TROS: 6.02-7.00 Drie op |e boterh*
NEDERLAND I
14.00 School tv
NOS
18.00 Wereldkampioenschappen
IJshockey Rusland tegen
Tsjecho-Slowaklje
18.45 Paulus de Boskabouter
18.55 Journaal
VARA
19.05 Horen Zien Zwijgen
19.25 Julia en haar nachtpapa
Zweedse serie
NOS
20.00 Journaal
VARA
20.20 Achter het nieuws
20.35 Duiken... Politie De ver
klikker
21.25 De ombudsman
21.50 Ronnie Corbett, klein maar
dapper komedieserie
22.20 Achter het nieuws
NOS
22.55 Den Haag Vandaag
23.10 Journaal
NEDERLAND II
18.15 Grands Savants
NOS
18.45 Paulus de Boskabouter
18.55 Journaal
AVRO
19.05 Tussen droom en daad
jong talent
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.21 Cowboy westernfilm i
1957
21.50 Caterina Valente Show
22.45 Ronduit'gezegd
22.50 Kunstgrepen, een pi
ma over mensen
maken
NOS
23.15 Journaal
DUITSLAND I
18 05 (K) Dr. med. Marcus Welby. t
ne 18 40 (K) Aktualiteiten 19.20 (K
med Marcus Welby. tv-serie 20<X
Journaal en weerbericht. 20 15 (K)A
economisoh magazine. 21.00 (K) Ki
Amerikaanse politieserie. 21.45
l.i.i^VTTTTM
18.20 (K) Hoftheater, tv-serie. 18.5
Mainzelmannchen. 19.00 (K) Jour
19.30 (K) Attracties en sensaties van
circus. 21.00 (K) Journaal. 21.15
Sport. 22.30 (K) Reportage uit een
olieke wijk in Belfast. 23.00 (K)
BELGIE
NEDERLANDS
18 00 (K) Paulus de boskabouter
(K) De Zwitserse
jeugdserie
Robit
.8.30 (K) Programma
ouoere ki|kers. 19,10 (K) Verkeer
1915 (K) WK. IJshockey. 1940
Mededelingen. 19.45 (K) J
(K) Amusumentsprogrami
Pano'75. 21.35 (K) Informatief prog
ma. 21.40 (K) Standpunten. 22 (X
Film-magazine. 22.45—23.05
met o.a. Wetstraat.
HILVERSUM I
7 00 Nieuws. 7 02 Het levende Woord.
708 (S) Preludium: klassieke muziek.
7.30 Nieuws. 7.41 (S) Hier en nu 7.55
(S) Aangestipt: programmaoverzicht.
8.00 (S) Te Deum Laudamus: gewijde
muziek. 8.24 Op de man af: evangelisch
kommentaar bij de tijd. 8.30 Nieuws.
836 Gymnastiek voor de huisvrouw.
8.45 (S) Podium: informatie over gezin
en samenleving. 9.45 (S) Onder de
hoogtezon: uitzending voor de zieken.
10.30 Nieuws. 10.33 Orkestpalet: ballet
muziek. 12.00 (S) Bel Canto: opera
aria's. 12.26 Mededelingen t.b.v. land
en tuinbouw. 12.30 Nieuws 12.41 (S)
Hier en nu. 12.55 (S) Middagpauze-
dienst. 13.15 (S) Lichte koorzang. 13.30
(S) Globaal, muziek, reportages en me
ningen. (15.30 Nieuws). 17.30 Nieuws.
17.32 (S) Hier en nu.
HILVERSUM II
8.118.21 Radiojournaal. 8.50 Mor
wijding. NOS. 9.00 Spiegel van Be
9.35 Waterstanden. AVRO 9.40 Scl
radio. 10 00 (S) Voor de kleuters. 1
Arbeidsvitaminen: populair verzoel
tenprogramma in mono en stereo,
om 11.00 Nieuws en om 11.03-1
Radiojournaal 11.30 (S) Rondom
diojournaal. 13.21 (S) Omzien naar
ziek 14.10 (S) 't Is historisoh:
programrr\a over geschiedenis 14.3
Venus met pistool, hoorspelserie
14.57 (S) Licht ensemble (gr 15.11
Aspecten: kunstrubriek. 16.00 Nie
16.03 Radiojournaal. 16.05 (S) Kin
magazine. 17.00 (S) Mobiel:
weeglijk programma voor bev
mensen. 17.55 Mededelingen.
HILVERSUM III
TROS: 7.02 Drie op je boterham.
Pep op dne. 11.03 Drie draait op
zoek. 1203 Drie tussen de mid
Boter. Klaas en Prijzen en het
More die klopt daar 14 03 Pop-kon
De Hugo van Gelderenshow. met
Nederlandse tipparade 1603 De
meesters: De Nederlandse top-40
De televisie-avond bestond gis
teravond vooral uit documentai
re geneugten. Een daarvan had
den wij te danken aan de Evan
gelische Omroep, die een drietal
documentaires van de BBC over
bevelhebbers uit de tweede we
reldoorlog heeft overgenomen.
De eerste ging over de Japanse
admiraal Isoroku Yamamoto,
die destijds (in 1941) mede de
aanval op de Amerikaanse vloot
in Pearl Harbour op zijn gewe
ten had. Maar natuurlijk bleek
het toch wel weer een uitermate
verscheurd geweten te zijn ge
weest, zoals dat wel meer het
geval was met vechtjassen, die
aan de duidelijk verkeerde kant
stonden.
Ook Yamamoto had "zijn plicht
gedaan tegen zijn persoonlijke
ben geleid, dat in deze film niet
al te diepgaand werd belicht.
Maar interesssint was het toch
wel.
Enfin, de volgende keer is Ed
win Rommel aan de beurt, nog
zo'n officier die destijds zo aan
zijn plichtsbesef sukkelde. In
elk geval levert de EO met de
vertoning van deze serie een
goede, inleidende, bijdrage tot
de herdenking van de bevrij
ding, die pal voor de deur staat.
Documentair werk van weer ge
heel andere orde liet de VPRO
later op de avond zien met "De
jaren van Lumière", een film
van Jean Chapot, samengesteld
uit wat je zou kunnen
"journaalfragmenten" uit de a!
lereerste beginperiode van
cinematografie. Technisch
zien natuurlijk vrij gebrekki
werk, maar in al hun onopges
muktheid gaven de beelden t
maar een uitstekende indrul
van het aards bestasin rond d
eeuwwisseling.
,De film was voortreffelijk voo:
Nederlandse kijkers bewerkt
tekst Jan Blokker en hij wa
in feite een hoogst fascinerend
stuk bewogen en bewegende ge
schiedschrijving. Je kon e
uit leren maar dat wa
vers twee van welk ee
schatbare waarde de film nog
moet worden voor toekomstige
historici.
HERMAN HOFHUIZEP
