Autogordels, vast en zeker
Beïn vloeding
klimaat kan
rampzalig zijn
Meeste kinderen
van gastarbeiders
in Nederland niet
naar school
TANAF 1 JUNI VERPLICHT:
extra's
30 TS,
nieuwe
- Renault
met veel
n een onzer verslaggevers)
N HAAG Het onderwijs aan
tenlandse kinderen in Neder-
i blijkt een groot probleemge-
1 te zijn. In Utrecht heeft men
dekt, dat van de leerplichtige
tenlandse kinderen, vooral van
tarbieders, een enorm hoog per-
tage de school verzuimt: van de
deren van 6 tot 11 Jaar komt
h de helft niet naar school,
irtjl van de kinderen tussen 11
15 Jaar het verzuim zélfs 70
cent Is!
erwijscommissie van de Ut-
emigrantenraad vindt dat
vooral te wijten is aan een
lief beleid van de gemeente. Als
r veel politieke partijen de
dzaak van hulp aan ontwikke-
[slanden zo benadrukt wordt, is
vreemd dat een belangrijk on
deel van die ontwikkelingshulp
tnelijk het onderwijs aan de ko-
nde generatie, en dan nog wel
dicht bij) ernstig verwaarloosd
fdt
I» heeft in Utrecht ondervonden,
er diverse oorzaken zijn voor
grote schoolverzuim. Veel kin-
en komen in ernstige conflicten
dat zij hun eigen cultuur hier
minder van betekennis en als
Iderwaardig ervaren. Ze hebben
—keus tussen zich aanpassen of
Btoten worden uit het hoge
Kuimpercentage is af te leiden
laanpassing voor de meeste mis-
^ngrijk is ook, dat kinderen hun
notiveerdheid verliezen omdat
op school niet of onvoldoende
luin eigen taal worden opgevan-
I Ook zien sommige ouders
iet name Turken", zegt de com-
ttie) het belang van Nederlands
ig) onderwijs niet in, omdat ze
■nel mogelijk weer terug willen
Ir hun land. Daarnaast is de
oud van het Nederlandse onder-
s zo anders dan in het vader-
d, dat ouders een a aan tal zaken
hier normaal zijn als storend
^ttlfs bedreigend ervaren (bijv.
op sexueel of godsdienstig gebied).
Ouders die kinderen willen sturen
naar scholen waar onderwijs wordt
gegeven in de eigen taal, worden
geremd door vervoers- of finah'cie-
le problemen. Gezinnen waarvan
de vrouw werkt houden vaak leer
plichtige dochters als ze wat ouder
zijn als oppas. Een andere oorzaak
is, dat Spaanse en Griekse ouders
hun kinderen vaak niet graag naar
scholen met Spaans of Grieks on
derwijs stuurden, omdat het onder
wijs daar duidelijk geënt was op
het politieke regime in het thuis
land.
De commissie constateert, dat er al
iets in de onderwijssituatie verbe
terd is sinds het ministerie in
maart 1974 twee coördinatoren
heeft benoemd voor het onderwijs
aan buitenlandse kinderen. Zij pro
beren een beleid op te bouwen en
men wil buitenlandse leermiddelen
inventariseren. Ook werkt men aan
een erkenning in het buitenland
van "diploma's" van de Nederland
se basisscholen.
Onlangs werd door de Jan Ligt-
hartschool in Hengelo voor het
eerst in Nederland een getuig
schrift uitgereikt aan buitenlandse
kinderen die de lagere school had
den afgemaakt Met behulp van de
ambassades heeft men daarvoor
een tweetalige tekst opgesteld. Bij
terugkeer in het vaderland kunnen
de kinderen namelijk grote proble
men krijgen als ze niet kunnen
aantonen onderwijs te hebben ge
noten toen ze in het buitenland
waren. Zo'n bewijs kan weer nood
zaak zijn voor andere zaken, zoals
het aanvragen van een rijbewijs of
het kopen van land. Het ministerie
van Onderwijs noemt dit "diplo
ma" een gelukkig initiatief. Aan de
opstelling van een landelijk getuig
schrift voor buitenlandse kinderen
is men nog lang niet toe, ook omdat
de onderwijssituatie overal anders
is. Maar, geeft men toe, "we hed-
ben er tot nu toe te weinig aan
gedaan."
PAGINA 13
JtIJDAG 21 MAART 1975
TEGWIJS ONDER REDACTIE VAN GERARD CRONÉ
1
LEIDSE COURANT
Swingende
Opeis
Op de Personenauto-RAI is
hij voor het eerst verschenen,
de Opel Swinger, een speciale
uitvoering van de Kadett, As-
co na en Manta. Uiterlijk is de
„Swlnger" te herkennen aan
zijn opvallende beschildering
en de in de wagenldeur gespo
ten wielen. Verder zijn deze
modellen voorzien van extra
uitrustingsstukken die met
een aanzienlijke besparing
voor de klant worden aange
boden.
De Kadett „Swinger" is uitge
rust met 155 S R13 radiaalban-
den, rem bekrachtiging, schij
fremmen vóór, sport pook,
elektrisch verwarmde achter
ruit, 45 amp. wisselstroomdy
namo, stabilisatorstang achter,
en voorstoelen met verstelbare
rugleuning. De verkoopprijs
voor de uitvoering in witte
kleur bedraagt 9.859 gulden.
Een besparing voor de klant
op het pakket extra's van 825
gulden. Zonder de extra car
rosserie-beschildering is de
verkoopprijs 9.679 gulden.
De Ascona heeft als verdere
uitrusting een 1.6 liter ,3" mo
tor. die 80 DIN PK levert, 165
S R13 radiaal banden, elektri
sche achterruitverwarming, 45
amp. wisselstroomdynamo,
sportstuur, mistlampen voor
en achter, en een „de luxe"
interieurpakket. De prijs is
11.616 gulden. Voordeel voor
de klant: 675 gulden, zonder
beschildering 11.523 gulden.
Een zonnige wagen, de
Opel Ascona Swinger,
waarvan het uiterlijk op
valt door de speciale be
schildering en de wielen
die in de wagenkleur zijn
gespoten.
De Manta kost met de extra's
13.461 gulden, een besparing
van 650 gulden Van de Kadett
en Ascona zijn er ook uitvoe
ringen met een automaat, voor
10.990 en 12.903 gulden.
HET AARDIGE VAN DE WETEN SCHAP
meter valt. Het schrap zetten met armen en
benen haalt niet veel uit, want de menselijke
spierkracht is onvoldoende om zo'n klap op
te vangen. Deze kracht kan vele tientiillen
malen het eigen lichaamsgewicht bedragen.
Daarom is het ook zo'n hachelijke zaak
kleine kinderen op schoot te hebben op de
voorbank. Als degene die het kind op schoot
heeft autogordels draagt, wordt het kind
gewoon uit de armen gerukt en naar voren
geslingerd, omdat het ineens een schijnbaar
gewicht van honderden kilo's krijgt. Heeft
men geen autogrodels, dan krijgt het kind
nog eens duizenden kilo's van een volwasse
ne te verduren. De overlevingskansen zullen
daardoor erg klein zijn. Hoe sneller de
wagen stilstaat (de vertraging), hoe groter
is de snelheid waarmee bestuurder en inzit
tenden tegen het interieur kunnen botsen.
En dit alles speelt zich af in honderdsten
van seconden!
Zelfs als de auto overeenkomstig de moder
ne opvattingen voorzien is van "kreukelzo-
nes" die de energie welke de auto voor de
botsing bezat, moeten helpen vernietigen,
dan nog hebben de inzittenden hiervan wei
nig voordeel, als ze zelf niet één geheel met
de carrosserie vormen: de mens heeft nu
eenmaal zelf geen kreukelzone! Wanneer ze
door middel van een autogrodel wel "hecht"
aan de auto zijn verbonden, profiteren ze
niet alleen van de kreukelzone van de auto,
maar ook van de "remweg" die de autogor
del het lichaam toestaat binnen de ruimte
van het voertuig-interieur. De autogordel
zorgt er ook voor dat de krachten aangrij
pen op die plaatsen van het menselijk li
chaam, waar dit nog het meest verantwoord
is. Bovendien zorgt een autogordel ervoor
dat men binnen de auto blijft, in plaats van
eruit geslingerd te worden. Dat laatste bete
kent een aanzienlijk groter risico op ernstig
en dodelijk letseL Overigens, een autogordel
bewijst niet alleen zijn dienst bij eventuele
botsingen, maar ook onder andere omstan
digheden. Denk bijvoorbeeld aan een nood
stop. Doordat in die gevallen de bestuurder
op zijn plaats blijft, houdt hij beter de
macht over zijn voertuig.
Nu zijn er verscheidene typen autogordels
in gebruik. Allereerst de heupgordel, die
links of rechts van de bestuurder of inzitten
de op de bodem of tunnel van de auto is
verankerd. Wanneer deze gordel goed wordt
omgedaan loopt deze tussen bekken en bo
venbenen.
Dan is er de diagonaalgordel die aan een
kant aan de vloer of tunnel is bevestigd en
aan de andere kant aan de portier- of
dakstijl ongeveer ter hoogte van het oor. Als
deze gordel gedragen wordt loopt hij via de
schouder schuin over de borst naar bene
den.
De driepuntsgordel is in wezen een combina
tie van heup- en diagonaal gordel. Hier zijn
dus drie bevestigingspunten: links en rechts
op de vloer of tunnel en aan één zijde aan
dak- of portierstijl.
Er bestaan veel misvattingen over het nuttig
effect van de verschillende autogrodels. Het
ongevallenonderzoek van de SWOV heeft
duidelijk aangetoond dat voor alle typen
gordels geldt, dat de voordelen veel groter
zijn dan de eventuele nadelen. Er kan echter
wel een rangvolgorde in effectiviteit worden
vastgesteld en wel: 1 driepuntsgordel, 2
heupgordel en 3 diagonaalgordel. De eerste
twee typen liggen, blijkens het onderzoek,
in effectiviteit veel dichter bij elkaar dan
men denkt.
In het algemeen kan nog worden gezegd dat
de gordel zo strak mogelijk moet worden
gedragen en dat gordels na gebruik bij een
min of meer ernstig ongeval dienen te wor
den vervangen door nieuwe.
In principe dient elke inzittende van een
gordel gebruik te maken. Bij gebruik van
autogordels wordt de kans op dodelijk letsel
ruim 60% kleiner, terwijl de kans op ernstig
letsel met ruim 30% afneemt Deze cijfers
zijn in ieder geval van toepassing op be
stuurders en voorpassagiers.
lault cal op de tentoonstel-
r in Genève, een nieuw
j lel introduceren: de Renault
lts.
I wagen is uitgerust met een
I :ilinder motor in V-vorm die
voorwielen aandrijft, stuur-
I rachtiging en een groot aan-
veiligheidsvoorzieningen, die
hu toe nog niet in seriefabri-
f werden toegepast
zescilinder (2664 cc en een
inogen van 131 DIN-pk) heeft
e verschillende caburateurs,
onder alle omstandigheden
r een juist mengsel zorgen,
der heeft de Renault 30 TS
alle wielen schijfremmen
een gescheiden remsysteem
De nieuwe Renault 30 TS.
en rondom onafhankelijke ver
ing.
Aan het comfort van de 30 TS
is ook behoorlijke aandacht be
steed. Men kan de achterbank
in zeven verschillende standen
gebruiken, waardoor de begage-
ruimte aanzienlijk kan worden
vergroot
Apart aan dit model is de elek
tromagnetische vergrendeling
van de portieren met een nieuw
type slot
De prijs van deze vierdeurs Se
dan is nog niet bekend, maar
wel is meegedeeld, dat de wagen
deze zomer in ons land verkrijg
baar zal zijn.
In VW-Golf
automatische
veiligheids
riemen
Als eerste automobielprodu
cent gaat Volkswagen ertoe
over in een seriewagen, de
Golf, automatische driepunts-
velligheidsgordels aan te
brengen.
Deze meeruitvoering inclusief
een beklede stootrand onder
het dashboard kan nu voor
alle Golf-modellen worden be
steld.'Tegelijk met het nieuwe
gordelsysteem worden gewij
zigde voorzittingen geleverd;
voor de Golf en de Golf S met
doorlopende hoofdsteunen,
voor de Golf L en LS met
afneembare hoofdsteunen.
Het nieuwe gordelsysteem be
staat uit een schoudergordel -
zie pijl 1 op foto - en een
energie-absorberende stoo
trand - zie pijl 2 op foto - die
voorkómt dat de inzittenden
onder de gordel doorglijden.
De schoudergordel spant zich
dwars over het lichaam. Het
onderste gedeelte van de gor
del is gemonteerd op een op-
rol-automaat bij de zitting, het
bovenste gedeelte is aan het
portier bevestigd, zodat de
gordel bij gesloten portieren
stevig is veranderd.
Voor de bestuurder en de pas
sagier is bij het in- en uitstap
pen de weg niet versperd. De
gordel zwenkt met het portier
opzij. Wordt het portier geslo
ten dan spant de gordel zich
automatisch. Tijdens het rij
den kunnen de inzittenden
zich vrij bewegen, omdat de
gordel meegeeft. Pas als een
plotselinge vertraging van de
auto optreedt, zoals bij een
botsing of krachtig remmen,
blokkeert de gordel automati
sch. In noodsituaties kan de
gordel met een eenvoudige
handbeweging uit de veranke
ring worden verwijderd. De
meerprijs van het VW-veilig-
heidsgordelsysteem is voor de
normale Golf-modellen 394,40
gulden. Bij de luxe modellen
bedraagt de prijs 462,84 gul
den.
De automatische veiligheidsriem in de Volkswagen
Golf: bevestigd aan de deurstijl.
als er geen hagel meer valt,
maar de veehouders zijn dat
helemaal niet omdat hun wei
den dan droog vallen. De
groep noemt de volgende
weergverschijnselen die goed
in het oog gehouden moeten
worden: gebieden waar zich
warme lucht ontwikkelt en
blijft hangen boven stedclije
concentraties, industriële ver
vuiling zoals rook „die met
regen bijtende zure regen"
gaat vormen, de chemicaliën
in spuitbussen waarvan enkele
geleerden vernietiging van de
ozonlaag in de hogere luchtla
gen vrezen en een algehele
verwarming van de luchtlagen
door het gebruik van brand
stof.
Volgens de Westduitse profes
sor Gehard Lehncrt betekent
nacht- en ploegendienst een
grote belasting voor de ge
zondheid. Met name de kans
op maag- en darmziekten
wordt er aanmerkelijk door
vergroot
Van iemand die 's nachts
werkt wordt aldus professor
Lehnert, een grote prestatie
verlangd op een tijdstip dat
het lichaam moeilijk tot het
leveren van prestaties in staat
is. Het grootse probleem bij
nachtwerk, veronderstelde
prof. Lehnert is het slapen
overdag. De nachtwerker
slaapt, blijkens wetenschappe
lijke onderzoeken, gemiddeld
slechts vyf uur. Bij huisvrou
wen met een gezin ligt het
gemiddelde zelfs op 2 tot 3
uur. Mede daarom meent prof.
Lehnert, dat nachtdienst voor
vrouwen vrijwel altijd moet
worden afgeraden. Prof. Leh
nert meent dat mensen die 'a
nachts werken, niet jonger
mogen zijn dan 25 jaar en niet
ouder dun 50 jaar. Zij mogen
evenmin lijden aan suikerzieke
te of vallende ziekte hebben.
Een van de waardevolste re-
suitaten van de eerste interna
tionale bemande ruimtevlucht
ter wereld wordt vermoedelijk
het maken van optische glas
vezels van zodanige zuiverheid
dat de verbindingen op aarde
via televisie, telefoon en com-
puters er drastisch mee kun
nen worden verbeterd. Tijdens
de Apollo-Sojoez-vlucht, dit
jaar juli, nemen de ruimte*
vaarders een klein elektrisch
fornuis mee waarin deze glas
draden worden vervaardigd.
Optische glasdraden v/orden
allang op aarde gemaakt,
maar door de zwaartekracht is
het zo moeilijk de stoffen
waarvan het gUas wordt ges
molten zodanig te mengen dat
het glasdraad dat uit de smelt
getrokken wordt de vereiste
lengte en zuiverheid krijgt De
zwaardere bestanddelen van
de smelt blijven de neiging
houden omlaag te zakken en
daar heeft men in de ruimte
geen last van. Van de glasdra
den worden bundeld gevormdt
die geen buigzame kabel ople
veren. Algezien de glasdraden
het licht volkomen ongewijd
rigd doorlaten van de ene naar
de andee kant kunnen die ka
bels bijvoorbeeld gebruikt
worden voor inspektie van de
inwendige organen in het men
selijk lichaam.
Wijziging van het klimaat op
aarde, opzettelijk of toevallig,
kan rampzalig zijn voor bet
mensdom, zo hebben verschei
dene geleerden gewaar
schuwd. Het is nog de vraag
of de menselijke beschaving
dat zal overleven, aldus dr.
Wendell Mordy van het cen
trum voor ondersoek van de
democratische instellingen in
Santa Barbara (Califoraië).
Dr. Mordy een wolkenkundige,
heeft met vier andere Ameri
kaanse geleerden een sympo
sium over klimaatswijziging
gehouden. Zij maken zich zor
gen over de pogingen tot het
maken van regen en het tem
men van orkanen, en ook over
andere menselijk aktiviteit die
het weer onopzettelijk ben-
vloedt, zoals het opwekken
van energie en de luchtvervuil
ing.
Dr. Mordy meent dat het
grootste probleem is, dat de
komende twintig jaar het weer
onopzettelijk wordt veranderd.
De grootste voorzichtigheid is
geboden bij heet gebruik van
de atmosfeer als hulpbron die
kan worden geëxploiteerd, ook
bij goed voorbereide en streng
bewaakte projecten ter veran
dering van het weer.
Dr. Barbara Farhar van de
universiteit van Colorado, zegt
dat bepaalde programma's tQt
wijziging van het weer voor
enkelen veel voordeel zullen
opleveren, maar dat anderen
daar waarschijnlijk onder zul
len lijden. Als voorbeeld gaf
zij het feit dat in het westen
van de V. S. de boeren blij zijn
er eigenlijk precies tijdens een
lens een botsing treden enorme
waartegen spierkracht niet is
Het volgende voorbeeld geeft
van deze krachten. Een auto
met een snelheid van 50 km/u tegen
die ook 50 km/u
auto komt abrupt tot stilstand,
de inzittenden vliegen door met dezelf-
die de auto° onmiddellijk voor
had. Ze klappen tegen het in te-
de wagen en wel met een kracht
vergelijken is met de smak die iemand
wanneer hij van een hoogte van tien
rol die autogordels spelen bij de be-
terming van inzittenden van auto's tij-
is een ongeval is zo groot, dat niet vaak
rg gewezen kan worden op de nood-
van het dragen van gordels. Tot deze
iclusie komt de Stichting Wetenschappe-
l Ondersoek Verkeersveiligheid na een
enlange studie over vermindering van
iel in het verkeer.
It alleen bij lange ritten is de veiligheids-
Bi een noodzaak, maar ook bij korte
en en in het stadsverkeer. Een botsing
l "stadssnelheid", zo'n 30 kilomeer per
f, lever volgens de SWOV nog zo'n plotse-
je snelheids vermindering op, dat de inzit-
den een kracht ondervinden van tiental-
malen hun eigen lichaamsgewicht Zeker
men geen riemen draagt kan dat leiden
zwaar letsel of de dood, als men met
tegen delen van het auto-interieur
Met een gordel is die krachtmeting
te doorstaan en zal men er in de
gevallen zonder noemenswaardig let-
afkomen. De Nederlandse automobi-
liddeld 17.000 kilometer per
legt hij minstens de helft af
e bouwde kom; maar binnen de be
kom vallen evenveel slachtoffers
ai gewonden) als buiten de bebouw-
Dit Braziliaanse meisje Paula Saraiva (10) kan eindelijk haar moeder zien. Zij
werd geboren met een gezichtsvermogen van slechts anderhalf pet. Dr. Wiliam
Feinblom uit New York vervaardigde voor haar speciale lenzen, waarmee het
gezichtsvermogen voor tachtig pet hersteld werd.
