Politieke terreurdaden
aanleiding voor doodstraf?
MET EEN TAXI
NAAR DE AUTO
Duizenden in
aktie tegen
verkorting van
studieduur
,,Of CDA mogelijk is
moet nog blijken
Hypotheken
4,3 MILJOEN
VOOR SCHONE
ENERGIE
StoeWan standing
Arron wist
niets van
SLM-plan
ZATERDAG 15 MAART 1975
LEIDSE COURANT
PXGIN t 9
Wat voor straf moeten
terroristen nu eigenlijk
krijgen die een vliegtuig
kapen, die mensen in een
ambassadegebouw gijze
len, die een zangkoor in
een gevangenis vasthou
den, die bomaanslagen
plegen of een politicus
ontvoeren om vrijlating
van kameraden af te
dwingen? Een moeilijke
vraag met vele facetten.
Het al of niet rekening
houden met hun (politie
ke) motieven en het risico
van wraakacties zijn
maar twee van die facet
ten. Voor prof. mr. W. F.
C. van Hattum (71), zes
tien jaar lang strafrech
ter in Den Haag, is het
een duidelijke zaak: zulke
mensen moeten gedood
worden. Voorgoed opge
ruimd. Zijn zienswijze
maakte hij dezer dagen in
een televisiegesprek be
kend. De reactie daarop
van mr. K. Kneepkens
(33), juridisch medewer
ker aan de Erasrausuni-
versiteit in Rotterdam en
bestuurslid van de Coorn-
hertliga, is: „Een dergelij
ke uitspraak kan ik me
niet voorstellen van een
rechter. Dit is absurd!"
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De doodstraf is niet te
verdedigen. Dat stelt professor Van Hat
tum voorop. Als straf is executie onjuist.
Maar hij maakt onderscheid tussen de
dood als straf en de dood als maatregel.
„Als het algemeen belang en de veilig
heid worden aangetast, dan heeft de
overheid mijns inziens wél het recht
iemand te doden. Dat is dan een maatre
gel. Geen straf. Daartussen is een juri
disch verschil." Mr. Manuel Kneepkens:
„Dat is toch poppenkast! Wat maakt het
nu uit of je dood gaat door een maatre
gel of door een straf? Je gaat dóód!"
Prof. Van Hattum vindt verder: „Met het
bestraffen van iemand probeer je een
beroep te doen op het verantwoordelijk
heidsbesef van de misdadiger. Maar deze
extremisten hebben met hun daad laten
zien, dat ze geen verantwoordelijkheids
besef hebben en hebben zich daarmee
geplaatst buiten de rechtsorde. Daarom
ook heeft het geen zin ze te bestraffen
volgens het strafrecht! De heer Van Hat
tum kan begrijpen dat mensen in op
stand komen tegen onrecht in deze we
reld. „Maar dit zijn zulke ernstige misda
den en aantastingen van het recht, dat
we dit niet kunnen toestaan. Deze men
sen moeten worden uitgestoten: gedood."
Mr. Manuel Kneepkens vindt. „In een
parlementaire staat móg je niemand bui
ten het recht plaatsen. Als je iemand zijn
rechtspositie ontneemt, verklaar je hem
tot „geen mens". En dan ben je afgezakt
tot een totalitaire staat. In Hitiers tijd
werden joden ook buiten het recht ge
plaatst, met als gevolg dat ze zonder
vorm van proces konden worden wegge
voerd."
Omdat de doodstraf in de Nederlandse
rechtspraak niet voorkomt, zal volgens
de ideeën van prof. Van Hattum de be
voegdheid om een doodvonnis uit te spre
ken niet aan de huidige rechters kunnen
worden gegeven. Er zou een soort tribu
naal moeten komen, dat in een korte
procedure tot een uitspraak kan komen.
Wel moet zo'n speciale rechtspraak de
normale waarborgen bieden voor de ver
dachten, hen rechtsbijstand toestaan en
hen zo mogelijk verwijzen naar de straf
rechter. Wie voor het tribunaal komt zou
dus niet al bij voorbaat tot de dood zijn
veroordeeld.
Mr. Kneepkens: „Wie zouden er voor dat
tribunaal moeten komen? Waar leg je de
grens? Uit de woorden van Van Hattum
begreep ik, dat hij speciaal denkt aan
politieke terreur van extreem links. Maar
wat gebeurt er met de terreur van
rechts? Op deze manier komt de rechter
op politiek terrein terecht. Dat wordt een
warboel. Bovendien: we hebben hier in
Nederland helemaal geen politiek terro
risme. Dan is het ook onzin om er al over
te praten of je de doodstraf moet geven.
Dat is angstaanjagerij. En juridisch ge
zien vind ik Van Hattums uitlatingen
gewoon knullig."
Minister Van Agt (Justitie) heeft de uitla
tingen van prof. Van Hattum verworpen.
Voor de televisie zei hij: „Ik begrijp er
'niets van." Volgens de minister zal het
doden van terroristen leiden tot nóg meer
geweld. De heer Van Hattum is daar niet
zo bang voor. De ideeën van terroristen
zijn niet gericht op het doden op zich,
maar op het afdwingen van iets door
middel van gijzeling. Door het alsmaar
blijven onderhandelen, zoals nu meestal
gebeurt, kan het geweld ook grotere pro
porties gaan aannemen. Voor wraakac
ties zou volgens hem geen aanleiding
meer zijn als de verdachte zich tijdens
de zitting distantieert van verder geweld.
Dan hoeft hij ook niet gedood te worden,
want zijn verblijf is dan geen gevaar
meer voor de gemeenschap.
Manuel Kneepkens meent: „Met doden
maak je de zaak alleen maar erger. Pa-
lestijnen bijvoorbeeld zijn fanaten, die
heilig in hun doel geloven. Als je ze doodt
worden ze martelaren in eigen land. En
bovendien kun je er van verzekerd zijn
dat er wraakacties komen. Met de dood
straf schrik je de misdaad niet af. Je
trekt er juist anderen mee aan, die ook
in het nieuws willen komen, die marte
laar voor hun zaak willen zijn. Proble
men met terroristen los je niet,op met
doden, maar door de oorzaken van hun
grieven aan te pakken, zo nodig interna
tionaal."
„De doodstraf tijdens vredestijd is in ons
land afgeschaft in 1870 en sindsdien is
er niet serieus meer gesproken over her
invoering. De kwaliteit van het rechtsstel
sel loopt evenwijdig aan de beschaving
van de maatschappij. De doodstraf invoe
ren is hetzelfde als teruggaan naar het
rijden in een postkoets in plaats van in
een auto. Een staat," aldus de heer
Kneepkens, „mag niet dezelfde fout ma
ken als een doder. Als je als staat zo
verruwt mag je van je burgers niet an
ders verwachten."
DEN HAAG (ANP) Ettelijke duizenden studenten en leden van
het wetenschappelijk en niet-wetenschappelijk personeel van uni
versiteiten en hogescholen zijn de afgelopen dagen in aktie
gekomen uit protest tegen het voorstel van het kabinet om de
cursusduur in het algemeen te verkorten tot vier jaar, terwijl
dan tevens een selectieve propedeuse wordt ingevoerd.
Zoals gisteren op de afdeling bouwkunde van de technische
hogeschool in Delft werd gesteld op een vergadering van naar
schatting 300 man, houdt dit voorstel een verslechtering van het
onderwijs en onderzoek in, en een taakverzwaring voor iedereen,
pe akties gaan de komende week door, en monden 22 maart uit
jn een demonstratieve optocht door Utrecht, die met een bijeen
komst in de Merwedehal van de Jaarbeurs wordt besloten,
pe kritiek op het wetsontwerp groeit in kringen van universiteiten
fn hogescholen, maar ook daar buiten. De onderwijsdeskundigen
van de Tweede Kamer zijn en worden bestookt met bezwaarschrif
ten tegen het voornemen van het kabinet. Uit de reacties en
■besprekingen blijkt dat ook volksvertegenwoordigers betwijfelen
I oi het wel een goede zaak is.
I Een van de grieven van de universiteiten en hogescholen is, dat
J de democratisch in gang gezette herprogrammering van de studie
I van tafel wordt geveegd als de cursusduur uniform tot vier jaar
wordt verkort. Een en ander houdt in, dat een meerzijdige ont
plooiing van de studenten in de knel komt Van de kant van het
personeel wordt vernomen, dat hun rechtspositie en werkomstan
digheden zullen verslechteren.
De rectores magnifici hebben al laten weten dat zij ontwrichting
de instellingen van wetenschappelijk onderwijs vrezen. Boven
dien voorzien zij door de studieduurverkorting een verschoolsing
in verreweg de meeste studierichtingen, die niet verenigbaar is met
de doelstellingen van het wetenschappelijk onderwijs.
De centra voor onderwijsresearch aan universiteiten en hogescho
len zijn van oordeel, dat het kabinet met zijn herstructureringsplan
nen een heilloze weg bewandelt.
Skelet
Douglas Lawson
een student aan
de universiteit in
het Californi-
sche Berkeley
toont hier delen
van het skelet
van een vlie
gend dier dat
zo'n 60 miljoen
jaar geleden ge
leefd heeft. Hij
vond de skelet-
delen van het
dier dat de
naam Texas Pte
rosaur kreeg, in
het Big Ben Na
tionaal Park.
Aanval op
Ethiopisch
vliegtuig
Addis Abeba (UPI) Te
genstanders van de rege
ring hebben gisteren een
guerilla-actie uitgevoerd
tegen een DC3 van Ethio
pian Airlines kort nadat
het toestel in Lalibela, een
640 km ten noorden van
Addis Abeba gelegen stad,
was geland.
Voordat de aanvallers het
vliegtuig in brand staken
lieten ze de passagiers en
de bemanning uitstappen.
Een bewaker die zich ver
zette werd gedood.
FRACTIE
VAN A.R.
ONGERUST
Van onze correspondent
Leeuwarden De AR-Tweede-Kamerfrac-
tie is er niet blij mee, dat de leiding van
de partij van de kiesverenigingen verlangt,
dat zij zich vóór 15 april a.s. zullen uitspre
ken over het Christen Demokratisch Appèl
(het samengaan van KVP, ARP en CHU).
De kiesverenigingen kunnen, zo heeft de
partijleiding het tenminste georganiseerd,
slechts antwoorden met ja of neen.
„Deze gang van zaken vervult ons met niet
geringe zorg", zeiden gisteren de Kamerle
den H. de Boer en J. van Houwelingen na
een bezoek, dat de fraktie bracht aan de
provincie Friesland. In de praktijk zal nog
moeten blijken, zeiden ze, hoe het samen
optrekken van KVP, CHU en ARP zich zal
ontwikkelen; of het wezenlijk mogelijk zal
zijn en daar is in de praktijk nog niets van
gebleken. Ze zeggen ook het stellige gevoel
te hebben dat heel de fraktie meent, dat de
kiesverenigingen nu nog niet voor het beant
woorden van de vraag „ja" of „nee" gesteld
moeten worden. „We willen graag eenheid
op politiek gebied, maar de vlag hijsen van
de eenheid is niet het voornaamste. Meer is,
dat werkelijke christelijke politiek vanuit de
bijbel wordt bedreven".
„De fraktie heeft zorgen over het politiek
profiel van het CDA. En heeft dat ook
meermalen uitgesproken. Maar zij is van
mening dat de signalen niet duidelijk genoeg
zijn verstaan. Niet bij de partijleiding en
niet bij de leden van de kiesverenigingen.
Wij moeten oppassen in de toekomst van
compromis tot compromis te moeten gaan".
Staatssecretaris Klein in de
hoek gedrukt
TENZIJ STAATSSECRETARIS KLEIN van het kabinet opdracht
krijgt om grove politieke machtsmiddelen te gebruiken (juister
gezegd: misbruiken) zal hij volgende week bij het verdedigen van
zijn voorstel tot verlenging van de studentenstops gedwongen
worden naar opmerkingen uit de Tweede Kamer te luisteren en
wijzigingen aan te brengen.
Als de staatssecretaris dan moet afzien van zijn plan om alle
studenten, daar waar plaatsgebrek is, met gelijke kansen te laten
loten (integrale loting, noemt men dat), zal dat ons genoegen doen.
Want nog altijd is er onder deskundigen een meerderheid, die
bewezen acht dat gymnasiasten en atheneërs met een gemiddeld
hoog eindexamencijfer in doorsnee meer geschikt zijn voor een
universitaire studie dan hun jaargenoten. Daarom is het onbegrijpe
lijk dat dr. Klein zich is blijven afzetten tegen de mogelijkheid
van de „gewogen loting"; de enige verklaring hiervan zou kunnen
zijn, dat hij een verkeerd begrip heeft van de strekking van het
„gelijke kansen voor iedereen".
NOG MEER VERZET HEEFT de staatssecretaris ontmoet bij zijn
stelling dat ook de situatie op de arbeidsmarkt gebruikt mag
worden als motief om ergens oen studentenstop in te voeren. De
manier waarop „Onderwijs" dit wapen probeert te hanteren,
verdient beslist een afstraffing, omdat de overheid, als ze eenmaal
toegang krijgt tot dit straatje, wel eens met haar gevaarlijk-centra
listische en betuttelende neigingen zou kunnen doorstomen naar
een toestand, welke Nederland beslist niet krijgen moet
Er zal zeker serieus een onderzoek moeten worden ingesteld in
het vraagstuk, hoe voorkomen kan worden dot Nederland in 1980
een snel-groeiend aantal werkloze academici moet onderhouden.
Maar daarvoor zijn andere middelen nodig, dat het kleine venijnige'
mesje dat de staatssecretaris nu wil hanteren.
Hui veringwekkend
DE SPINOLA'S MISLUKTE STAATSGREEP schijnt de linkse
groep onder de Portugese militairen die sedert vorig jaar in
Lissabon aan de touwtjes trekken op het denkbeeld te brengen
om voor de komende verkiezingen alle partijen uit te schakelen
die rechts van het socialisme van Soares staan.
Een denkbeeld dat voor democratische landen huiveringwekkend
moet zijn, omdat op die manier ook achter het Uzeren Gordijn
het Sovjet-communisme begonnen is de weg voor de totalitaire
volksdemocratie voor te bereiden.
De parlementsverkiezingen in Portugal worden op die manier een
schijnvertoning en de volgende acte is dan wellict Soares confronte
ren met het feit, dat zijn liquidatie het volgende programmapunt
van het communisme en de hiermee sympathiserende officieren
zal zijn.
HET LIJKT ONS NIET EENS uitgesloten, dat de staatsgreep van
De Spinola c.s. een berekend onderdeel geweest is in het sluwe
kaartspel dat de communisten in Lissabon spelen.
Ze laten pure anarchisten van uiterst-links in zekere mate inciden
ten uitlokken, met de hoop dat uiterst-rechts dan zal proberen terug
te slaan. En dan is er een zogenaamd bewijs geleverd, dat
Portugal's welzijn de noodzaak met zich brengt om alle centrum
partijen als „staatsgevaarlijk" uit te schakelen.
INTERNATIONAAL LIJKT HET ons noodzakelijk, dat eerst wordt
nagegaan welk spel er in Lissabon achter de coulissen gespeeld
wordt.
Voorkomen dat de wind van Salazar weer gaat waaien is goed;
maar voorkomen dat linkse machtsgroepen van Portugal een
volksdemocratie gaan maken, is even noodzakelijk. Anders heeft
alleen maar de éne duivel zijn voorganger uitgedreven; het bewijs
wie van hen beiden Beëlzebub was, moet dan ook nog geleverd
worden.
I ADVERTENTIE
Maak het u gemakkelijk:
voor alle geldzaken
naar één adres, ook voor
LEIDSE SPAARBANK
Haven-cao
goedgekeurd
Utrecht Door middel van een
schriftelijke stemming hebben
de leden van de vervoersfedera-
tie NVV-NKV en van de ver-
voersbond CNV die in de ha-
[vens werkzaam zijn hun cao
foedgekeurd. Deze cao geldt
voor de havenarbeiders in Rot
terdam en Amsterdam. Enkele
bedrijven hebben intern een
cao afgesloten. Onder de cao
vallen 17.500 werknemers,
14.000 in Rotterdam en 3.500 in
Amsterdam.
Enkele van de uitkomsten van
de onderhandelingen zijn: een
reële loonsverhoging van 23
cent per uur, een zaterdagtoe
slag van 60 pet. (was 50 pet), een
vakantietoeslag voor 21 in
plaats van 20 dagen. Voor oude
re werknemers geldt, dat ze met
61 jaar 5 extra vrije dagen krij
gen, met 61 jaar 10 en met 63
jaar 15 extra dagen. Vervroegd
pensioen met 64 jaar is mogelijk
met behoud van 90 pet. van het
loon (was 80 pet.)
Mariner-10
luistert niet
CALIFORNIA Het Ameri-
i kaanse ruimtevaartuig Mari-
ner-10 dat zich sinds 3 novem
ber 1973 in de ruimte bevindt,
i reageert niet meer op „bevelen"
van de aarde, terwijl bovendien
de mogelijkheid bestaat dat
zijn camera's niet zullen func
tioneren als hij morgen voor de
derde en laatste maal langs
Mercurius suist.
Men zal nu trachten door mid-
idel van een krachtiger signaal
van de enorme schotelvormige
antenne in de Mojavewoestijn in
de buurt van Barstow de storing
op te heffen.
i'Volgens de plannen moet de
Mariner-10 Mercurius morgen
tot op 210 kilometer (dichterbij
dan ooit) naderen en ongeveer
650 foto's maken.
Na dit weekeinde zal de voor
raad brandstof nodig om het
ruimteschip, dat sinds de lance
ring 1304 miljoen kilometer
heeft afgelegd, in een bepaalde
koers te houden uitgeput zijn en
zal hij eeuwig om de zon gaan
wentelen.
Lisse De heer L. F. Boele is
gisteravond de heer Van der
Hulst opgevolgd als voorzitter
de industriebond NKV afd.
Lisse. Voorzitter H. Huizer werd
herkozen. De afdeling heeft af
gelopen jaar met een verlies ge
draaid van 151.
Lisse De gemeenteraad vein
Lisse heeft de plaatselijke mu
ziekvereniging Trou moet Blyc-
ken een extra subsidie toege
kend van 2.000 als bijdrage in
kosten die de vereniging deze
zomer moet maken in verband
met de uitwisseling met een ver
eniging uit Rodilham (Fran
krijk).
I ADVERTENTIEJ
4 geen zinloos verbruik
van wat de aarde ons biedt,
maar redelijk gebruik
4 met leven om te verdienen,
maar verdienen om te leven,
4 niets ten koste, alles ten
dienste van de ander.
deze manier van leven helpt
een betere samenleving op
bouwen. bovendien, met wat
we zo besparen kunnen we
anderen extra helpen
VASTENAKTIE-SAMEN BOUWEN
giro 5850 utrecht
centr. rabobank eindhoven.
SCHIPHOL De Suri
naamse premier Arron
wjst niets van de plan
nen van Surinam Air
ways om met ingang van
mei driemaal per week
van Paramaribo op
Schiphol te gaan vliegen,
zo verklaarde hij giste
ren bij aankomst op
Schiphol, waar hij aan
het hoofd van een grote
regeringsdelegatie arri
veerde voor de komende
regeringsconferentie in
Den Haag tussen Neder
land, Suriname en de
Ned. Antillen.
Premier Den Uyl in gesprek met zijn Surinaamse ambt
genoot Arron op Schiphol.
De plannen werden begin deze
week bekend gemaakt door een
adviseur van SLM, maar dit is
gebeurd zonder medeweten en
toestemming van de Surinaam
se regering en de SLM, aldus
premier Arron. Het luchtvaart
beleid van Suriname zal zich in
het internationale vlak gaan
ontwikkelen, vele voorstellen
liggen daartoe op tafel, maar
het stadium van een overeen
komst is nog geenszins bereikt,
aldus Arron. Berichten als zou
de KLM bij deze ontwikkeling
worden uitgesloten, verwees hij
naar het rijk der fabelen.
(V an onze parlementaire red aktie)
DEN HAAG De regering heeft 4,3 miljoen gulden uitgetrokken
voor schone energie. Premier Den Uyl deelde dat gisteren op zijn
wekelijkse persconferentie mee.
De regering zal 2,5 miljoen gulden bijdragen in de ontwikkeling
van een nieuw type dieselmotor, die minder lawaai maakt en
minder uitlaatgassen produceert De ontwikkeling van deze diesel
motor zal ter hand genomen worden door Daf. Voor dit projekt
wordt een bedrag geraamd van in totaal 5 miljoen gulden. De
overheid en Daf nemen ieder de helft voor hun rekening.
900.000 gulden heeft de regering beschikbaar gesteld voor een
studie waarbij wordt bekeken of de door Philips ontwikkelde
heteluchtmotor (Sterlingmotor) kan worden toegepast in stadsbus
sen. De studie zal door Philips en Daf worden uitgevoerd.
Tenslotte heeft de regering 900.000 gulden uitgetrokken voor de
ontwikkeling van een proces van olievergassing. De zwavelrijke
oliën die daarvoor zullen worden gebruikt kunnen eventueel als
brandstof dienen voor de opwekking van elektriciteit.
(van onze correspondent)
PARIJS Het Parijse ge
meentebestuur wil een belas
ting invoeren op auto's die 's
nachts „buiten slapen".
Terwijl in de nachtelijke uren
in het zakencentrum van de
hoofdstad de straten prak
tisch door geparkeerde auto's
verlaten zijn, blijken de
woonwijken sedert enkele ja
ren steeds meer door langs de
straten en pleinen geparkeer
de wagens verstopt.
De in te voeren belasting is
minder bedoeld als afschrik
middel dan wel om fondsen
aan te kweken voor de bouw
van nieuwe ondergrondse par
keergarages voor minstens
100.000 voertuigen.
In tal van districten van Parijs
is het zelfs voor de bewoners,
die vroeg thuis komen, niet
meer mogelijk hun wagen in
de relatieve nabijheid van hun
woning te parkeren. Velen
hebben dientengevolge er van
af gezien hun wagen geduren
de de week te gebruiken en
parkeren deze buiten de stad
veelal in parken en bossen. De
diefstallen, die zich daar
steeds meer voordoen werken
echter ook weer afschrikwek
kend, zodat menigeen er nu
weer toe overgaat de wagen in
de overvolle straten gewoon
op de stoep te parkeren. Ande
ren kiezen de nog „beschikba
re" buitenwijk om hun dage
lijks gebruikte wagen 's nachts
kwijt te raken en laten zich 's
avonds per taxi naar huis en
's morgens per zelfde gelegen
heid naar hun wagen rijden.
IADVERTENTIE
Deze Wing Chair stoel van hoge Engelse
komaf, met z'n gecapitonneerde rug,
z'n 500 met de hand aangebrachte
siernagels, z'n mahonie poten en
bekleding van echt rundleder ademt een
voorname chic. Een stoel voor mensen
die niet tevreden zijn met gewone
meubels. Een stoel van standing. Die stoel
vindt u terug in de grote kollektie
betaalbare klassieke meubelen van
Vendomus. Waar u verder nog veel meer'
vindt om uw interieur in stijl kompleet te
maken. Zoals een bloemmahonie
vitrinekastje in Sheraton Stijl. Of een
tafellamp op antique-finish koperen voet.
Of tapijten, biezondere karpetten en
tientallen andere klassieke-tijdloze
woonaccessoires. Pure kwaliteit in alle
prijsklassen. Enfin, als dit niveau u
aanspreekt doet u er goed aan gauw eens
uw hart te komen ophalen.
WtSIMIDOMUS
Weeroverzicht
Vooruitzichten voor maandag:
Droog weer met zonnige perio
den.
Koudere nachten, maar overdag
hogere temperaturen.
Weersvooruizichten in cijfers
voor maandag:
Aantal uren zon: 4 tot 11.
min. temp. omstreeks 1 graad.
Max. temp. omstreeks 9 gr.
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur 95 procent
Kans op een geheel droog et
maal 80 procent.
0.10
Panji
Stockholm
Cut a BUnca
ItUnboel
bav
onbew.
MEXICAANSE
PRESIDENT
BEKOGELD
Mexico stad (AP) Duizenden
studenten hebben de Mexicaan
se president Luis Echeverria
gisteren weggehoond en beko
geld met flessen en stenen tij
dens een toespraak voor dc Me
xicaanse Nationale universiteit
Na zijn vertrek braken op de
universiteitscampus rellen uit,
waarbij werd geschoten.
