Oorlogssfeer in
de Amsterdamse
Nieuwmarktbuurt
Ontvoerders en autoriteiten in
zenuwslopende uitputtingsslag
Geen hoge verwachtingen hulp aan Suriname
W ereldhandelscentrum
Rotterdam wankelt
Nationale havenstaking
bedreigt Engeland
Klopjacht op anarchisten zal genadeloos zijn
Eurobier
voor EEG
I
DINSDAG 4 MAART 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Slimme manoeuvre gemeentebestuur tegen dreigende veldslag
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM In de zestiger
jaren braken burgemeester Van
Hall en hoofdcommissaris Van der
Molen hun nek over de Damrellen.
Vandaag is Amsterdam opnieuw
aan het speculeren. Wacht burge
meester Samkalden en hoofdcom
missaris Sanders een zelfde lot in
verband met de Nieuwmarktaffai-
re?
De sfeer in de omstreden buurt rook giste
ren naar oorlog. De 11 slooppanden die deze
week voor de aanleg van de metro moeten
wijken, waren gebarricadeerd met prikkel
draad en aan elkaar gelaste bedspiralen.
Voor de ramen hingen matrassen die een
aanval met traangas moeten keren. Overal
stonden groepjes bewoners verhit te discus
siëren. Van de gevels wapperden zwarte
vlaggen en spandoeken die de deurwaarders
en slopers waarschuwden weg te blijven.
Via een speciaal telefoonnummer konden de
Amsterdammers een boodschap beluisteren
die opriep tot solidariteit
Het gemeentebestuur van zijn kant bleef
gisteren zwijgen over de maatregelen waar
mee men zal proberen het verzet te breken.
Burgemeester Samkalden herhaalde slechts
zijn mededeling dat het gebruik van iedere
vorm van geweld zal worden vermeden.
Volgens de actiegroepen staan er echter
vanaf vandaag 500 politiemensen, waaron
der rijkspolitie en marechausssee plus vijf
parate pelotons van elk 40 man klaar, ver
deeld over de Robert Kochkazeme, de Oran
je Nassaukazeme en het bureau Utunnel.
Ook zouden hondengeleiders, motorrijders,
ruiters, waterkanonnen en pantserwagens in
gereedheid worden gehouden. Vanuit de
lucht zijn ten bate van de politiestrategie
luchtfoto's van de hele buurt gemaakt. In
de Mozes en Aftron kerk op het Waterloop-
lein is een Rode Kruispost ingericht.
Het klinkt allemaal bijzonder dreigend. Es
calatie lijkt in de lucht te hangen. Toch
blijven ingewijden in de gemeentepolitie ho
pen dat het zo'n vaart niet zal lopen. Ze
wijzen erop, dat burgemeester en wethou
ders geen zin hebben om politieke zelfmoord
te plegen door het op een veldslag in de
Nieuwmarktbuurt te laten aankomen. Het
college weet dat het in eerste instantie ver
antwoordelijk zal worden gesteld voor even
tuele onlusten, en wat de gevolgen daarvan
zullen zijn, gezien de sfeer van sympathie
waarmee de actiegroepen zich in Amster
dam en ver daar buiten tot op het hoogste
niveau hebben weten te omringen.
Samkalden en zijn secondant Lammers heb
ben de afgelopen tijd geblunderd - met
name door een mislukte bomaanslag op de
metro toe te schrijven aan terroristen uit de
bedreigde wijk, terwijl hij in werkelijkheid
een provocatie van uiterst rechts was om
progressieve actiegroepen verdacht te ma
ken. Maar helemaal gek kunnen ze niet zijn.
Het voorbeeld van de onbuigzame, en dus
gebroken oud-burgemeester Van Hall ligt
nog te vers in het geheugen.
Vandaar dat ze een slimme manoeuvre heb
ben bedacht om de dreigende veldslag af
te wenden. Gisteravond is een nota van b.
en w. verschenen die voorstelt het principe
besluit van 1968 waarin de gemeenteraad
zich uitsprak voor de aanleg van een com
pleet metronet met vijf lijnen, in te trekken
of althans te wijzigen. Morgen zal deze
suggestie door de gemeenteraad behandeld
en ongetwijfeld overgenomen worden, het
geen betekent dat de discussie, ook over de
afbouw van de Oostlijn door de Nieuw
marktbuurt waarom het conflict draait,
weer opnieuw kan beginnen. Dit schept
mogelijkheden voor klimaatsverbetering.
Beide partijen kunnen democratisch aan
tafel gaan zitten. En het slimste van alles:
de actiegroep Nieuwmarkt zal een van zijn
wapenen verloren hebben. De protesterende
bewoners van de slooppanden hebben altijd
volgehouden dat ze niet alleen hun eigen
buurt willen redden, maar ook alle andere
wijken die bij de aanleg van een volledige
metro getroffen zouden worden - de Jor-
daan, de Kinkerbuurt en de Pijp.
Letterlijk: „In de Nieuwmarktbuurt hebben
we soms het gevoel dat we moeten opkomen
voor de rechten van alle Amsterdammers."
Dit argument wordt hun nu uit handen
geslagen. Het gemeentebestuur zal kunnen
zeggen: „Heren, u hoeft niet bang meer te
zijn. De rest van de metro komt er niet en
de betrokken wijken blijven gespaard. Wij
hebben een geweldig gebaar gemaakt. Doet
u nu iets terug en laat ons die ene lijn door
de Nieuwmarkt waarin we al 500 miljoen
hebben geinvesteerd, afmaken."
Het lijkt een zinnige basis voor een vreedza
me oplossing. Temeer omdat de actiegroep
Nieuwmarkt bij herhaling heeft laten weten
zelf niet het initiatief te willen nemen tot
geweld. „Het hangt van het optreden van
de politie af welke situatie hier deze week
ontstaat. Wij vormen geen gevaarlijke groep.
Wij zijn mensen die iets voor de buurt
proberen te doen, en dat gebeurt soms op
een klungelige manier." Op grond van al
deze aanwijzingen verwachten ingewijden
dat het in Amsterdam eerder tot een afkoe
lingsperiode dan tot rellen zal komen.
Onder het schreeu
wen van leuzen als
„Politie nee
Bouwvakkers ja" en
„Metro nee-Wonin
gen ja" en gewa
pend met spandoe
ken trokken gister
middag ongeveer
1000 antl-metrode-
monstranton over
de Amsterdamse
Dam naar hot stad
huis.
Daarbij komt dat er niet alleen in het
gemeentebestuur (de afgetreden wethouder
Riethof, wethouder Roel van Duyn) maar
ook bij de Nieuwmarktbewoners een split
sing der geesten waarneembaar is. Het pand
Antonie Breestraat 33, dat voor vandaag op
de slooplijst staat, is gisteren door zijn
bewoners vrijwillig ontruimd. Het waren
twee jongemannen die het huis een jaar
geleden hadden gekraakt Uit eigen bewe
ging lieten ze gisteren een verhuiswagen
komen „omdat we het toch verliezen en
omdat de gemeente alles betaalt" Inderdaad
komt hun tijdelijke verblijf in een sleep-in
en de opslag van hun meubels ten laste van
de gemeente die bovendien voor vervangen
de woonruimte zal zorgen. Zo zijn er meer
tekenen van wankelende vastberadenheid in
de Nieuwmarktbuurt.
Met de nodige tact en goedwillendheid van
beide zijden moet een harde confrontatie te
vermijden zijn, menen ingewijden. Maar het
blijft oppassen. Dat er in de Nieuwmarkt
buurt niet alleen een kruitvat maar ook een
lont klaarligt, staat vast.
ROTTERDAM (ANP) Zowel het Shell Pensioenfonds als
de Pensioenfondsen van Philips zien af van de plannen tot
investering in de bouw van het Wereldhandelscentrum in
Rotterdam. Het besluit is genomen op grond van de huidige
economische situatie en de onzekere houding van de Rotter
damse gemeenteraad. Ook de selectieve investeringsheffing
voor Rotterdam heeft hierbij een rol gespeeld.
Het Wereldhandelscentrum zou worden gebouwd aan de
Leuvehaven. Het project, dat in drie fasen zou worden
uitgevoerd, omvatte in totaal 60.000 tot 80.000 vierkante meter
verhuurbare kantooroppervlakte. De investering zou 200
miljoen gulden bedragen.
De wethouder voor ruimtelijke ordening, mr. J. Mentink,
meent dat het stadsbestuur blijft vasthouden aan de vestiging
van een wereldhandelscentrum in de stad. Er zal volgens
hem met de Kamer van Koophandel in Rotterdam overlegd
moeten worden hoe de middelen gevonden kunnen worden
om het project alsnog van de grond te krijgen. „Desnoods
zal de gemeente het informatiecentrum voor het bedrijfsleven
zelf moeten gaan bouwen", aldus de heer Mentink. „Wij
hebben altijd positief gestaan ten opzichte van het wereld
handelscentrum. Het moet er komen".
Het kalfje in de woning van de familie Meinders in Emmeloord
Mini-kalfje
weegt 11 kilo
UTRECHT (ANP) In een boe-
derij in de Noordoostpolder
huppelt momenteel een kalfje
van 11 kg rond, een uniek
exemplaar, want normaal
weegt een pas geboren kalf 70
a 80 kg.
Het mini-kalfje is levensvatbaar.
Het beestje vertoont geen af
wijkingen: het is zelfs normaal
gebaard. De geboorte vond „op
normale wijze" plaats. Het enige
verschil met andere pas geboren
•kalfjes is, dat de baby in de
boerderij mag verblijven en met
de fles wordt groot gebracht.
Het beestje krijgt om de drie
vier uur moedermelk te drin
ken. Dat is meer dan normaal.
(Van onze correspondent)
LONDEN Twaalfduizend dokwerkers van de
Londense haven, die sinds de afgelopen week
onofficieel in staking zijn omdat niet alle contai-
nerswerk toevertrouwd wordt aan havenarbei
ders, hebben gisteren een beroep gedaan op hun
collega's elders in het land. Zij beogen een natio
nale staking van de dokwerkers, zoals in 1972,
toen de rcgering-Heath gedwongen werd een
noodtoestand af te kondigen. Bedoelde staking
duurde drie weken en was eveneens veroorzaakt
door een container-conflict.
De pogingen van de militante Londense dokwer
kers om opnieuw een nationale staking uit te
lokken, stuitten op verzet van een vakvereniging,
de Transport Arbeidersbond, die het advies van
een arbitragecommissie wil afwachten. De com
missie in kwestie, geleid door prof. Laurence
Hunter, werd pas verleden week samengesteld.
Haar onderzoek zal morgen beginnen.
In Britse havenkringen wordt gevreesd, dat een
nieuwe nationale staking weer een goede zaak zou
zijn voor de concurrenten van het vasteland. Zoals
vrijwel alle andere Britse nijverheden gaan ook
de havens van Groot Brittannië gebukt onder het
probleem van herhaalde industriële conflicten.
Bovendien steken de Britse dokwerkers niet graag
de handen uit de mouwen. Een recent onderzoek
heeft aan het licht gebracht, dat in de haven van
Londen de produktiviteit verhoogd zou kunnen
worden met 26 pet, als de dokwerkers er niet elke
dag 45 minuten te laat aan de slag en 45 minuten
te vroeg naar huis gingen. Bovendien nemen zij
er ook telkens een extra kwartier bij voor het
middageten.
Een ploeg van 12 Londense dokwerkers kan
slechts 50 ton cargo aan per normale werkdag.
In Antwerpen verzet een soortgelijke ploeg 350 ton
cargo per dag. Maar terwijl de dokwerkers van
Antwerpen, Rotterdam, Duinkerken en Le Le Ha
vre rond de 100 pond per weck kunnen verdienen,
schommelen de lonen in de havens van Londen.
Liverpool en Southampton tussen 55 en 60 pond.
Van onze correspondent Frans Wennekes
BONN Het zich dagen voortslepende ontvoeringsdrama in
West-Duitsland heeft alle betrokkenen tot aan de rand van de
instorting gebracht. Het spookbeeld van de zenuwslopende uitput
ting ligt op de gezichten van de Duitse autoriteiten, maar ook
de ontvoerders zijn een zenuwinstorting nabij. Dat menen de
autoriteiten tenminste te kunnen concluderen uit het handschrift
van de anarchisten die een notitie stuurden om te bewijzen dat
de Berlijnse CDU-voorzitter Lorenz nog steeds in leven is.
Bomaanslagen
in Frankrijk
PARUS (Reuter) In Zuid
west-Frankrijk zijn in de nacht
van zondag op maandag zes bo
maanslagen gepleegd, waarvan
twee op kantoren van de Alge
rijnse luchtvaartmaatschappij
„Air Algerie". In sommige ge
vallen was er sprake van aan
zienlijke schade, maar er zijn
geen slachtoffers.
De aanslagen tegen „Air Alge
rie". hadden plaats in Toulouse
en Lyon. De overige waren ge
richt tegen bankgebouwen en
een belastingkantoor. De politie
heeft geen idee wie de daders
Een onbekende heeft na de aan
slagen het persbureau AFP op
gebeld en gezegd dat de aansla
gen het werk waren van .mou
vement Justice Pieds Noirs" (ge-
rechtigheidsbeweging zwarte
voeten). Hij dreigde met „nog
veel scherpere acties als het
voorgenomen bezoek van presi
dent Giscard d'Estaing aan Al
gerije niet wordt geannuleerd."
Belasting
ontving 5
miljard meer
DEN HAAG (ANP) De belas
tingontvangsten in het jaar
1974 hebben op kasbasis ruim
50 miljard bedragen, wat bijna
5,5 miljard (12 procent) meer
was dan in 1973. Ongeveer drie
kwart van de toeneming is gele
gen In de sfeer van de belastin
gen op Inkomen, winst en ver
mogen.
In het laatste kwartaal van 1974
werd de ultimo september nog
bestaande achterstand van 450
miljoen volledig ingelopen. Het
accent heeft in 1974 in sterkere
mate dan normaal op de tweede
helft c.q. het laatste kwartaal
van het jaar gelegen. In de eer
ste maanden van 1974 werden
de ontvangsten nog in sterke
mate ongunstig beïnvloed door
de oliecrisis van eind 1973, be
gin 1974.
Nog getekend door zijn ziekte
vergadert kanselier Helmut Sch
midt nagenoeg onophoudelijk in
zijn bungalow aan de Rijn met
de voornaamste leden van zijn
kabinet en van de oppositie.
Burgemeester Klaus Schutz van
Berlijn lijkt een gebroken man
te zijn, nadat hij dagelijks meer
dere keren tussen zijn stad en
Bonn op en neer is gependeld
en in beide steden aan de onop
houdelijke beraadslagingen van
de crisis-staven heeft deelgeno-
Gistermiddag werd een belang
wekkende stap gezet op weg
naar de vrijlating van Peter Lo
renz. Aan de belangrijkste eis
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - De resultaten
van de toekomstige ontwikke
lingssamenwerking tussen Ne
derland cn Suriname moeten
niet al te hoog geschat worden.
De huidige politieke structuur
van Suriname en de zwakke
administratie vormen ernstige
belemmeringen voor het ont
wikkelingsbeleid en onttrekken
zich aan Nederlandse beïnvloe-
van de ontvoerders on. zes ge
vangen anarchisten vrij te laten
en de oud-burgemeester van
Berlijn Heinrich Albertz als gij
zelaar mee te sturen werd tege
moet gekomen door vijf van hen
met de oud-burgemeester te la
ten vertrekken. Horst Mahler
had geweigerd mee te gaan.
Heel Berlijn kon zien hoe de
vrijgelaten anarchisten de
Boeing 707 betraden.
Men zag Verena Becker, 22 jaar,'
een kind nog met haar bleke
gezichtje, dat drie jaar geleden
al in staat was een bom te leg
gen, waardoor een man gedood
werd.
Zij verbreidde angst en terreur,'
maar bij deze aanblik kon men
ding. Tot deze conclusie komt
de Nationale Raad van Advies
Inzake Hulpverlening aan Min-
der-ontwikkelde landen in een
advies dat vandaag over de ont
wikkelingssamenwerking tus
sen Nederland cn Suriname is
verschenen.
Volgens de Raad zal de omvang
van de hulpverlening aan Suri
name hoger moeten zijn dan de
Nederlandse hulpverlening aan
de huidige concentratielanden.
Nederland is zeker verplicht ge
durende een aantal jaren Suri
name te helpen zich tot een
zelfstandige staat te ontwikke
len.
De omvang van de hulp zal,
naar de mening van de Raad,
niet alleen kunnen worden be
paald door de doelstellingen van
het ontwikkelingsbeleid van de
Surinaamse regering, maar zal
mede afhangen van de kwaliteit
van de planvoorstellen, de eigen
inkomsten van de Surinaamse
regering uit de met buitenlandse
investeerders gemaakte afspra
ken, de hulp van andere donor
landen, alsmede van het ver
trouwen dat regering en parle
ment in Nederland zullen heb
ben in de doelgerichte en effi
ciënte uitvoering van het ont
wikkelingsplan. Het is volgens
de Raad dan ook zeer gewenst
dat de Nederlandse en Suri-
een opwelling van medeleven
niet onderdrukken. De scene
werd direct naar heel Berlijn
uitgestraald en toen zij later
voor heel Duitsland herhaald
werd, dacht men aan de gevoe
lens, die de ouders van dit wicht
wel moesten ondergaan. Slechts
een jaar ouder is Gabriële Kro-
cher-Tiedemann. Zij stal twee
jaar geleden nummerborden
van auto's om ze voor de Bader-
Meinhoffs te gebruiken. Acht
jaar gevangenis. Ook op haar
smalle gezicht lag nog het stem
pel van een jeugd. Ina Siepman,
de vrouw die bij bankovervallen
een half miljoen buit maakte,
was het meest vastberaden, Zij
en de 32-jarige Rolf Pohle die
de gevangenis verliet met een
rode vuist op zijn jasje genaaid
en die de wapenleverancier van
de beweging was, liepen reso
luut naar het vliegtuig. Verbij
sterd jong en onbeholpen was
daarentegen weer het beeld van
de 26-jarige Rolf Heissler, die
via bankovervallen de anarchis
ten van de nodige financiën
naamse regeringen een zo groot
mogelijke mate van overeen
stemming bereiken over een
realistisch, uitvoerbaar en pro
bleemgericht ontwikkelingsplan,
dat als kader kan dienen voor
de toekomstige ontwikkelingssa
menwerking.
De Raad adviseert de Neder
landse regering om de mogelijk
heid van de instelling van een
internationaal consortium, zo
voorzag. Tegen tien uur werd de
deur van de „Africa" gesloten.
In Berlijn volgden de kidnap
pers mef hun slachtoffer Peter
Lorenz de gebeurtenissen. Via
de televisie.
In Berlijn volgden gistermiddag
de laatste aanwijzingen van de
kidnappers. Als bewijs dat ze
echt waren, was er een actuele
krant met notities van Peter Lo
renz aan toegevoegd en bevat
ten zij de voornaam van de
architect die zijn huis bouwde.
Pas wanneer Heinrich Albertz
teruggekeerd zal zijn zal met de
vrijlating van Peter Lorenz het
doek over dit drama vallen,
maar ook dan zal er een klop
jacht op de West-Bci-.lijnse anar
chisten volgen. Een jacht die
genadelozer zal zijn dan alles
wat eraan vooraf ging. Zij voe
len zich zo veilig, dat zij het niet
nodig oordelen eveneens het
land te verlaten, maar hoe lang
nog kunnen zij zich verschuilen
achter het anonieme aangezicht
van West-Berlijn: dat masker
van een wereldstad?
mogelijk met de medewerking
van de Wereldbank, voor de
hulpverlening aan Suriname te
onderzoeken. Niet alleen kan
dan op zo objectief en deskun
dig mogelijke wijze tezamen
met Suriname de benodigde om
vang en samenstelling van de
hulp worden vastgesteld, maar
tegelijk door de deelname van
andere donorlanden de eenzijdi
ge afhankelijkheid van Neder
land worden verminderd.
BRUSSEL (ANP) In de
eerste helft van dit Jaar
wil de Europese Commis
sie in Brussel met voorstel
len komen voor een richt
lijn die de wetgeving inza
ke bier in Europa harmoni-
Biergcbruikers behoeven
zich niet ongerust te ma
ken. De EEG-lidstaten zul
len de soorten bier die hun
inwoners nu drinken niet
behoeven af te schaffen, zo
zegt het „dagelijks bestuur"
van de EEG in antwoord
op schriftelijke vragen uit
het Europese parlement
Integendeel, het is de be
doeling dat verbruikers,
dank zij de nieuwe bepalin
gen, naast hun „nationale
bier" de beschikking krij
gen over een uitgebreider
bier-assortiment.
Mot haar nieuwe richtlijn
wil de commisie bereiken
dat bier dat in overeen
stemming met de te stellen
regels wordt gebrouwen,
vrij in alle lidstaten kan
worden verkocht. Bier dot
volgens de nationale wetge
ving van een lidstaat wordt
vervaardigd, zal in die lid
staat zelf kunnen worden
verkocht, maar bovendien
ih alle lidstaten waar dat
bier In overeenstemming
met de wetgeving is.
Linda McCartney
voor de rechter
LOS ANGELES (UPI) Linda
Mc Cartney (33), echtgenote van
de vroegere beatle Paul Mc
Cartney, moet zich volgende
week voor de rechter verant
woorden voor het bezit van 500
gram marihuana. De politie
vond deze hoeveelheid gister
morgen in alle vroegte in haar
auto, nadat ze door rood licht
was gereden in Los Angeles.
