Meer zeggenschap voor
huurder van woning
Man moordt
gezin uit
Kindermishandeling
wordt vaker gemeld
Vrijheid van de christenen
en de rechten van de mens
Vervalste vakantie
zegels in de bouw
gevangenen
dm „eigen"
brand gedood
ioopstaking
spuitbussen
Bezorgdheid over golf van
moorden in Noord-Ierland
Vijf Turken
in auto
gestikt
Warwinkel
leerboeken
in studie
Pastoraal contact bij oud
katholieken op eerste plaats
KORTE METTEN
MGR. GEISE VAN
BOGOR (JAVA)
MET EMERITAAT
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Utrecht (ANP) Het So-
ciaal Fonds Bouwnijver
heid heeft de werkne
mers in de bouw gewaar
schuwd, dat er vervalste
vakantiezegels in omloop
zijn. De zegels zijn voor
het eerst gesignaleerd in
Rotterdam. De (valse) va
kantiezegels hebben de
opdruk 14.00 en op de
aangehechte premieze-
rels van het Sociaal
ronds Bouwnijverheid
staat vermeld „PR" met
daaronder „104".
Een jaar of vijf, zes gele
den waren er in de bouw
Dok valse vakantiezegels
n omloop. Die bleken in
België te zijn gedrukt. De
handel in vervalste va
kantiezegels kan een lu
cratieve zaak zijn: 10.000
joekjes met 250.000 ze
gels zijn 3 miljoen
ivaard. De nagemaakte
tegels worden doorgaans
yoor ongeveer de. helft
yan de prijs aan de werk
gevers aangeboden.
ROSARIO (AP) Bij een
>rand die ze zelf hadden ge-
iticht om een aantal grieven
iracht bij te zetten zijn giste-
in de vrouwengevangenis
Rosario (Argentinië) acht
{edetineerden om het leven ge-
tomen.
Volgens de politie staken de
ven de matrassen en de
in hun cellen in brand. Het
ruur baande zich een weg naar
loger gelegen verdiepingen
roordat het door de brandweer
ion worden geblust. De grieven
Hadden betrekking op het vol
lens de vrouwen slechte voedsel
[n het ontbreken van voldoende
laeiliteiten.
Kp.r. bepleit
►EN HAAG (ANP) De PPR
leeft het initiatief genomen tot
en koopstaking tegen spuit-
lussen. De gassen in de spuit-
n zijn volgens de radika-
ter schadelijk en breken de
het leven noodzakelijk
Izonlaag af.
ïet partijbestuur gaat nu be-
jrijven, die hun produkten in
puitbussen verkopen, aan
schrijven en informatie sturen
de plaatselijke actiecentra
lan de partij.
RAI MOET
HAAGSE
EXPOSANT
TOELATEN
AMSTERDAM (ANP)
De RAI moet de Haagse
importeur van auto-on
derdelen Auto France
toelaten tot de vandaag
begonnen tentoonstelling
„Personenauto auto Rai
1975", zo heeft de presi
dent van de rechtbank in
Amsterdam gisteren in
kort geding beslist. Dit
onder een dwangsom van
10.000 per dag.
De RAI poogde Auto
France en als lid van haar
vereniging en als expo
sant te weren, omdat deze
firma niet uitsluitend ac
tief is als alleen-impor
teur, doch daarnaast ook
neven-import bedrijft,
waarmee enkele andere
leden van de RAI worden
beconcurreerd. Dit bracht
de raadsman van Auto
France ertoe om op de
zitting de vraag op te wer
pen of de RAI misbruik
maakt van haar monop
olie-positie in Nederland
op het gebied van het ex
poseren.
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG Staatssecretaris Van Dam (Volkshuisvesting) is
van oordeel dat woningbouwverenigingen en - stichtingen in een
aantal zaken verplicht moeten worden overleg met de huurders
te plegen. Dat moet gebeuren in zaken die voor de huurders van
wezenlijk belang zijn, zoals de verhoging van de huurprijs, de
prijs van bijkomende leveringen en diensten, het onderhoud en
verbeteringen van de woningen en de woonomgevinng.
De staatssecretaris deelde dit
gisteren in de Tweede Kamer
mee bij de behandeling van een
wijziging van de woningwet, die
de positie van woningbouwver
enigingen en -stichtingen onaf
hankelijker van de overheid
maakt.
De PvdA en D'66 hadden een
groot aantal wensen ingediend
om de medezeggenschap en de
inspraak van huurders veel gro
ter te maken, maar op die pun
ten liet de staatssecretaris zijn
bedenkingen horen. Hij vond
dat het democratiseringsproces
geen dienst wordt bewezen als
nu de indruk wordt gewekt dat
grotere medezeggenschap voor
de huurders maar even wordt
geregeld zonder dat men weet
hoe die regeling in de praktijk
zal werken.
Van Dam wil de woning-corpo
raties richtlijnen geven voor het
ter inzage leggen van het jaar
verslag. Ook dienen de corpora
ties jaarlijks een overzicht van
de service-kosten aan de huur
ders te verstrekken. Het ging
hem echter te ver om voor te
schrijven, dat aan alle huurders
het jaarverslag van de betrok
ken woningbouwvereniging
dient te worden toegezonden.
Dat zou de kosten overbodig
groot maken.
In het algemeen zal het weinig
effectief zijn als alle leden van
een grote woningbouwvereni
ging over alle zaken meepraten.
Veel meer hebben de huurders
belang bij de zaken betreffende
het complex woningen waarin
zij wonen.
Op basis van de studie van een
werkgroep zal worden bekeken
of er wettelijke bepalingen moe
ten komen die particuliere ver
huurders van woningen binden.
De staatssecretaris voelde niets
voor een voorstelNypels
(D'66), om voor te schrijven dat
alle huurders van woningen van
een corporratie hiervan ook lid
moet kunnen zijn. Dat zou het
einde van de woningbouwver
enigingen op levensbeschouwe
lijke grondslag betekenen. Wel
wilde de staatssecretaris bij
wetswijziging bepalen dat nieu
we woning-stichtingen slechts in
uitzonderlijke omstandigheden
worden toegelaten en dat de
verenigingsvorm regel dient te
Ontevreden met het antwoord
van de staatssecretaris diende
Kombrink (PvdA) een motie in
waarin hij vroeg om een onder
zoek naar het instellen van een
centraal financieringsfonds
voor de volkshuisvesting. Met
D'66 vroeg hij in een tweede
motie in de woningwet de ver
plichting op te nemen dat huur
ders van woningen van een ver
eniging als lid worden toegela
ten.
PROOST!
Carnaval is weer verleden tijd, de café's maken de
balans op over de drie dolle dagen. Op het Vrijthof
in Maastricht had een caféhouder gisteren reeds de
lege biervaten buiten de deur gezet. Hier was in drie
dagen 11.000 liter bier omgezet. Proost!
LONDEN—BELFAST (AFP)
Dc leiders van de para-militai
re organisaties van beide, con
fessionele en politieke richtin
gen in Noord-Ierland willen
hun „wilde mannen" voortaan
afhouden van het begaan van
moorden op eigen houtje. Naar
gisteren in Belfast bekend is
geworden, Is op een geheime
bijeenkomst een overeenkomst
daartoe gesloten.
Zowel de katholieke republikei
nen als de protestantse loyalis
ten zijn bezorgd over de jongste
golf van moorden die ook na het
door het Ierse Republikeinse'
Leger afgekondigde bestand
voortduurde. Sedert zaterdag
werden zeven mensen vermoord
- onder wie zes katholiken.
In kringen in de omgeving van
hetIRA werd gisteren gezegd
dat de moordende „buitenstaan-
HOOGEVEEN (ANP) Vijf
Turken zijn in de nacht van
dinsdag op woensdag door ge
brek aan zuurstof in een busje
op de Markt in Hoogeveen om
het leven gekomen. Achterin
het busje stond een vuilnisem
mer, waarin ze vermoedelijk
een vuurtje tegen de kou heb
ben gestookt
Alle zuurstof werd daardoor
aan de afgesloten ruimte ont
trokken. De mannen, die al ver
scheidene nachten in het busje
hadden geslapen, werden gister
morgen ontdekt door een amb
tenaar van de sociale dienst. Zij
zijn allen afkomstig uit Rotter
dam. Slechts een hunner be
schikte over een verblijfsver
gunning. De slachtoffers va
rieerden in leeftijd van 14 tot 18
jaar.
ders" van beide partijen geen
enkele opdracht hadden en di-
■kwijls zuiver uit wraakzucht op
traden. Men voegde er aan toe
deze personen niet aan de veilig
heidstroepen te zullen uitleveren
„maar zelf korte metten met
hen te zullen maken."
Een woordvoerder van de loya
listen zei dat de organisatie en
kelen van de daders kent Men
zal hen voor nieuw bloedvergie
ten waarschuwen en eventueel
ter verantwoording roepen.
BEUSICHEM (ANP)
Vermoedelijk in een
vlaag van verstandsver
bijstering heeft een 28-ja-
rige man in het Gelderse
Beusichem in de nacht
van dinsdag op woens
dag zijn vrouw van 28
jaar en zijn twee kinde
ren van 5 en 3 jaar met
een vuurbuks om het le
ven gebracht. Daarna
sloeg hij de hand aan
zichzelf, na eerst ook nog
zijn hond te hebben
doodgeschoten.
Het familiedrama werd gisteren
ontdekt door een buurman, die
er zich over verbaasde dat er
licht in de woning brandde. Hij
haalde een zuster van de vrouw,
brak een ruit aan de achterzijde
van de woning en drong samen
met haar naar binnen. In de
slaapkamer troffen zij in bed de
lichamen van de vrouw en de
kinderen. Zij vertoonden geen
sporen van mishandeling. De
man lag dood naast bed met het
wapen naast zich.
De man, die huisschilder was en
5 jaar was getrouwd, had de
avond vóór het drama nog met
vrienden gebiljart. Niemand
had toen iets vreemds in zijn
gedrag gemerkt
Duitsland wil
rem op komst
gezinnen
gastarbeiders
BONN (AP) Het West-Duitse
kabinet bestudeert hoe het de
stroom van gezinsleden van
gastarbeiders die naar de
Bondsrepubliek trekt wat kan
afzwakken.
Volgens de laatste gegevens
van september vun het vorige
jaar wonen er in West-Duits-
land 4,1 miljoen buitenlanders
van wie er 2,4 miljoen werk-
DEN HAAG (ANP) „Het aan
tal leerboeken in één vak is nog
steeds zo groot, dat niemand
hieruit eigenlijk een rationele
keus kan maken". Minister dr.
J. A. van Kemenadc heeft dat
gisteren gezegd bij dc Installa
tie van dc adviesgroep leermid
delen in Den Haag.
De commissie zal normen op
stellen, die de keus moet verge
makkelijken tussen de minstens
17.000 boeken, die op het ogen
blik in het Nederlandse onder
wijs worden gebruikt Daar ko
men per jaar ongeveer 4.000 uit
gaven en herdrukken bij. Het is
geen uitzondering, dat voor één
vak veertig verschillende boe
ken in de handel zijn.
Slachtoffer
achtervolging
opgedregd
AMSTERDAM (ANP) Uit de
Amstel in Amsterdam Is giste
ren het lijk opgehaald van de
20-jarige dienstplichtige mili
tair A. van Luyn uit Utrecht,
die sinds de nacht van 15 janua
ri werd vermist. De militair
was in het water gevallen of
gesprongen toen hij na een
vechtpartij in dc Amstelstrant
door een van zijn belagers, de
20-jarlge kantoorbediende E.U.,
werd achtervolgd en via enkele
in de Amstel liggende woonbo
ten trachtte te ontkomen.
Na zijn arrestatie bekende de
kantoorbediende, dat hij een
stuk van een ijzeren ledikant
naar de drenkeling had gegooid
en ook een „niet gericht" schot
op hem had gelost Sectie moet
nu uitwijzen waardoor het
slachtoffer is overleden.
Den Haag (ANP) Bij de vier vertrouwensartsen
inzake kindermishandeling zijn in 1973 niet min
der dan 628 gevallen van kindermishandeling
gemeld, 46 procent meer dan het Jaar daarvoor.
Over 1974 zijn nog geen cijfers bekend. Wel heeft
de Rotterdamse vertrouwensarts J. J. Pietcrse
eind vorig jaar gezegd dat er over 1974 opnieuw
een „zeer duidelijke stijging" van het aantal
meldingen te constateren was.
Volgens de „commissie kindermishandeling" mag
uit de cijfers niet geconcludeerd worden dat het
verschijnsel kindermishandeling in omvang is toe
genomen; wel weet men steeds meer de weg naar
de vertrouwensartsen te vinden. De commissie
vindt dat de experimenten met het instituut ver
trouwensartsen inmiddels voldoende gegevens
heeft opgeleverd om tot een meer definitieve vorm
daarvan over te kunnen gaan. In 1973 werkten
vertrouwensartsen in Amsterdam, Arnhem, Gro
ningen en Rotterdam en sinds begin 1974 zijn er
ook gevestigd in Leeuwarden en Maastricht.
Bij de gemelde gevallen van kindermishandeling
ging het even vaak om jongens als om meisjes.
De meeste meldingen (44 procent) betroffen kinde
ren in de leeftijd beneden de zes jaar. Uit de
leeftijdsgroep zes tot en met elf jaar komt 32
procent van de gevallen en 19 procent uit de groep
twaalf tot en met zeventien jaar. In 81 procent
van alle gevallen werden de ouders als daders
aangemerkt, in zes procent de stiefouders, in één
procent de pleegouders en in zes procent deganc
met wie de ouder van het kind samenwoonde.
Niet de armen, maar de rijken
zijn het eerst door Jezus be
vrijd. Het wonder is, dat als
dit geestelijk gebeuren zich
voltrekt, er tegelijk ook voor
de armen en onderdrukten
wordt gezorgd. Aldus de nota
„de vrijheid van de christenen
en de rechten van de mens"
opgesteld voor discussie in de
synode der Nederlandse her
vormde kerk, die volgende
week in Driebergen bijeen
komt.
De nota, geredigeerd door
prof. dr. A. Geense te Gronin
gen, in overleg met dr. R. J.
Mooi en dr. A. H. van den
Heuvel, secretaris-generaal
der Nederlandse hervormde
kerk, is bedoeld voor nadere
bezinning in kerkeraden en
classicale vergaderingen, maar
tevens als een bijdrage der
Nederlandse hervormde kerk
voor de discussies in de alge
mene vergadering van de We
reldraad van Kerken, die van
23 november tot 10 december
dit jaar wordt gehouden in
Nairobi in Afrika, het conti
nent.' dat op bijzondere wijze
met de problemen van vrijheid
en onvrijheid geconfronteerd
wordt.
Het rapport wijst er op, dat
degenen die op het ogenblik in
Afrika en andere continenten
voor hun vrijheid strijden, de
westerse vorm van vrijheid
niet kennen en daarom andere
zorgen hebben dan het bewa
ren en verdedigen van een
dergelijke vrijheid.
Zij hebben er ook een scherpe
blik voor, dat het genot van
allerlei fundamentele vrijhe-'
den en mensenrechten niet ga
randeert, dat die formele vrij
heid nu ook positief wordt ge-
Zij vrezen voor allerlei pseu-
do-vervullingen vooral voor de
jeugd. Daarnaast zien zij dat
op handelsgebied nog een ster
ke neo-kolonialistische afhan
kelijkheid in stand wordt ge
houden, die de voorsprong van
het westen moet blijven garan
deren. Vanuit deze waarne
mingen vragen zij ons naar de
zin en de waarde van onze
klassieke vrijheidsrechten. Zo
komt aldus het rapport
met grote klem de vraag op
ons af of wij als kerken, die
vanuit verschillende situaties
afkomstig spreken, het woord
„vrijheid" nog wel zo kunnen
spreken en spellen, dat het
werkelijk een gemeenschappe
lijk spreken is en niet de chao
tische muziek van de vele vrij
heden, die wij tegen elkaar in
het veld voeren.
Het eigenlijke geestelijke ge
beuren zo stelt het rapport ligt
in onze bereidheid te belijden,
dat wij zelf het zijn, die el-
kaars vrijheid in de weg staan,
dat wij onze vrijheid als de
vrijheid van onze privileges
hebben gezien en haar niet
hebben gebruikt om elkaar te
dienen, dat wij het zijn die
bevrijd moeten worden.
Het wereldwijde gesprek over
de vrijheid, over de rechten
van de mens kan daarom niet
worden voltooid door de for
mulering van een abstract
ideaal, dat nergens in de we
reld landt. Het kan aldus
het rapport slechts gevoerd
worden in een niet eindigende
bereidheid onze eigen plaats in
de discussie te zoeken en die
te zien met de ogen van ande
ren.
Dat is de specifieke bijdrage,
die de kerken aan het gesprek
over de mensenrechten kun
nen leveren. Het evangelie ont
kent niet het bestaan van par
tijen, maar biedt een weg aan.
die de partijen met elkaar
kunnen gaan: twee mijl ,als de
ander ons dwingt er één te
gaan.
Kerk
en
wereld
De oud-katholieke bisschop
pen vragen hun priesters dit
jaar speciale aandacht te
schenken aan het pastorale
contact met de gelovigen.
Hiertoe zouden de pastores
moeten proberen het aantal
vergaderingen te beperken.
In de grote steden wordt de
laatste tijd het zogeheten
„groothuisbezoek" met succes
in praktijk gebracht Bij een
van de parochianen komen
vijftien tot twintig personen
samen voor een geloofsge
sprek onder leiding van de
Om de onderlinge band van
het geloof te versterken stellen
de bisschoppen verder voor
om de 29 parochies en de dias-
poragegebieden in de oostelij
ke provincies en in Brabant te
bezoeken om samen de proble
men van het kerkzijn in deze
tijd te doordenken en te zoe
ken naar een nieuwe soberder
levensstijl, zoals deze is bepleit
tijdens de kerkcnconferentie
te Lunteren. Hiermee willen
de bisschoppen de gebruikelij
ke visitatie nieuw leven inbla
zen.
Aartsbisschop M. Kok van Ut
recht, bisschop G. van Kleef
van Haarlem en mgr. P. Jans,
titulair bisschop van Deventer
en wonend te Den Haag, doen
deze suggesties in hun herder
lijke brief voor 1975, die dit
weckend in alle oudkatholickc
kerken is voorgelezen.
Er zijn momenteel ongeveer
elfduizend oud-katholieken in
ons land. Van de 35 priesters
is het aantal emeriti snel
groeiend. De kerk kent een
toenemend aantal weckend-
priester, die door de week een
„gewone" baan hebben en in
dc avonduren theologie heb
ben gestudeerdl Ook zijn er
enkele parttimers. Deze ont
wikkeling helpt behalve het
personeelsprobleem ook de fi
nanciële zorgen van de kerk
oplossen.
De Lutherse bisschop Helmut
Frenz uit Santiago de Chili en
de Braziliaanse aartsbisschop
Helder Caxnara zuilen in de
komende weken samen een
reis naar de Verenigde Staten
en Canada maken om infor
matie te geven over de .toe
stand in hun landen.
Het moderamen van de gene
rale synode van de Nederland
se hervormde kerk heeft in
een telegram aan president
Podgorny van de Sovjet Unie
en in een brief aan de ambas
sadeur van dit land in Den
Haag protest aangetekend te
gen de veroordeling van Mik
hail Leviev en Mikhail Shtern.
Leviev werd in december in
Moskou wegens „economische
misdrijven" ter dood veroo-
deeld. Shtern kreeg wegens
„het aannemen van steekpen
ningen en oplichterij" acht
jaar werkkamp. Beiden zijn
joden.
De secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, dr. Kurt
Waldheim, is door paus Pau-
lus in audiëntie ontvangen.
Hij dankte de paus voor diens
voortdurende steun en aan
moediging van het werk van
de Verenigde Naties en voor
het deelnemen van dc Heilige
Stoel aan de activiteiten van
de V.N. Onderwerpen van ge
sprek waren vooral de vrede-
sproblemen op Cyprus en in
het Nabije Oosten, het vraag
stuk van Jeruzalem, de ont
wikkelingen in Vietnam en in
enkele gebieden van Afrika.
Een delegatie, bestaande uit
vertegenwoordigers van de
hervormde kerk, de oud-kath
olieke kerk, de Algemene
Doopsgezinde Sociëteit en de
evangelisch lutherse kerk
heeft aan dr. P. H. Kooijmans,
staatssecretaris van buiten
landse zaken honderdduizend
handtekeningen aangeboden
van parochianen en gemeente
leden, waarmee deze hun ver
ontrusting uitspreken over de
moeilijke positie van de staat
en het volk Israël. In decem
ber vorig jaar stelde het mode-
ramen van de hervormde sy
node zich achter de oproep
van zesentachtig Nederlanders
voor steun aan Israël. Kerken
en gemeenten werd gevraagd
zich daarbij aan te sluiten.
Paus Paul us beeft Mgr. dr. P.
Geise o.fjn. (68) sinds 1961
bisschop van Bogor op Java
op diens verzoek eervol ont
slag verleend en ais zijn op
volger benoemd mrg. I. Harso-
no, tot nu toe vicaris-generaal
van het blsdon.
Het ligt in de bedoeling van
mgr. Geise om in Indonesië te
blijven en daar zijn weten
schappelijk werk weer op te
nemen. Als doctorandus in de
Indonesische taal en letteren
kwam hij in 1938 naar Java
om er materiaal voor zijn
proefschrift te verzamelen. Na
de internering tijdens de Ja
panse bezetting werd hij over
ste van de Franciskanen en in
1948 apostolisch prefect van
Soekaboemi. Tijdens zijn ver
lof in 1952 promoveerde hij in
Leiden op een proefschrift
over de stam van de Badujs.
PAUS: NEEM AFSTAND
VAN CONSUMPTIE
MAATSCHAPPIJ
Bij gelegenheid van Aswoens
dag heeft Paus Paulus een op
roep gericht tot alle katholie
ken om de voorbereidingstijd'
op Pasen, de vastentijd, te ge
bruiken om afstand te nemen
van dde consumptiemaat
schappij.
Hij dringt er in zijn boodschap
op aan, dat de gelovigen niet
alleeen moeten delen vun hun
overvloed maar ook van wut
zij zelf eigenlijk goed kunnen
gebruiken.
Met een verwijzing nnar het
thema van het Heilige jaar,
„de verzoening" verklaart
Paus Paulus, dat door samen-
delen veel hinderpalen op de
weg naar de verzoening der
volkeren worden opgeruimd.
Het Heilige Jaar eist van ons
- aldus do Paus - een getuige
nis van volledige solidariteit
met de arme mens, met wie
Christus zich op bijzondere
wijze identificeert
