maar er moeten wel
pleisters op alle wonden...!
Suriname
moeizaam
naar
onaf hankel ij kheid
MEMISA: WIJ ZIJN KATHOLIEK JA...
EERSTE OVERLEG
LEVERDE NIETS OP
ROTTERDAM „Mag ik
U dringend vragen om geld
voor een goede watervoor
ziening? In het dorp waar
ik werk is géén water.
Denkt U zich eens in wat
dat betekent in het
gloeiende woestijnzand
van Ethiopië, het land van
de verbrande gezichten.
Om der wille Gods: helpt
11 mij! Wat besteedt Neder
land per jaar aan frisdran
ken - om van de waterlei
ding maar niet te spre
ken
Een van de honderden ver
zoeken om geld, geld, geld.
Verzoeken die in een ein
deloze stroom bij de Memi-
sa binneakomen. Wanhoops
kreten van missionarissen,
die in de rimboe van Afri
ka, van Zuid-Amerika, op
Flores, Sumatra en waar
ook niet in de Derde We
reld de meest ellendige
plekken hebben opgezocht
om het eerste gebod, dat
van de naastenliefde, in
daden om te zetten.
De Memisa, de Medische
Missie Aktie, is nu al vijftig
jaar bezig om medicijnen te
sturen naar plaatsen waar
die zo hard nodig zijn. Vijf
tig jaar, een jubileum.
Maar geen feest, geen jubi-
leum-aktie. „Nee", zegt de
heer J.M.J.A. Mikx, pen
ningmeester van de Memi
sa. „Nee, daar is geen re
den voor. Het zou pas feest
zijn, als wij ons werk heb
ben voltooid. Want dat zou
betekenen dat alles goed is,
dat er geen besmettelijke
ziekten meer zijn, geen on
dervoeding."
Het begon allemaal in 1925.
Twee artsen en een kape
laan zagen dat er aan een
paar zaken noodzakelijk
iets gedaan moest worden.
Allereerst was daar de
enorme sterfte onder de
missionarissen. Vooral aan
de beruchte Goudkust
(Ghana) in Afrika. Als een
missionaris daarheen werd
uitgezonden, wist hij dat hij
nog anderhalf, hooguit
twee jaar te gaan had en
dat hij het dan moest afleg
gen tegen de een of andere
tropische ziekte. En, zo
dachten de artsen en de
kapelaan, het is dan wel
mooi om in dienst van God
te sterven; veel mooier is
het om nog wat jaartjes
langer in "fcijn dienst te le
ven en te werken! Er werd
een hulpaktie voor missio
narissen en religieuzen in
het leven geroepen. Er
kwam een medisch hand-
Om ziekten te voorkomen is hygiëne, en dus een goede watervoorziening, van het grootste belang.
Soms zijn er alleen maar putten, waarin bacteriën hoogtij vieren.
boek en een zakboek met
cursussen over de bestrij
ding van tropische ziekten.
Maar daar waren ook die
duizenden inlanders, voor
wie de levenskansen even
gering waren, voor wie de
missiekrachten zich geeste
lijk en lichamelijk volledig
inzetten; hoe echter kon je
met lege handen ziekten
voorkomen en genezen? Er
moesten dus medicijnen
komen, of ziekenhuizen, le
prozerieën, melaatsenhui-
zen, kraamklinieken, poli
klinieken en vooreerst goe
de watervoorzieningen. En
die stroom mocht nooit op
drogen. Want steeds meer
posten te vinden, steeds
meer dorpen werden ont
dekt waar medische hulp
bitter hard nodig was. Het
mocht dan ook niet gebeu
ren dat de deur van een
missiepost moest worden
gesloten omdat er geen me
dicijnen waren. „Sorry
mensen, loop maar weer te
rug naar je dorp. Vier da
gen... Nee, ik kan niets
doen aan je door lepra aan
getaste gezicht, aan je op
gezwollen benen. Sorry,
maar alles is op. We heb
ben niets meer". Nee, dat
mocht niet gebeuren.
„Er is hier veel ellende op
medisch gebied" werd kort
geleden uit Zaire gemeld.
„Geen dokter - de kinderen
gaan hier dood met dozij
nen. Geen medicamenten
voor een streek vol mala
ria. In onze uithoek komt
niemand kijken. Ik zit
maanden alleen voor 20.000
i, altijd alleen. Maar
uw dankbare
rimboeloper is nog goed ge
zond - dus vooruit".
Dus vooruit. Dat was ook
de geest van 50 jaar gele
den. De Memisa iri zijn hui
dige vorm ontstond. Er
werden allerlei akties geor
ganiseerd. In de eerste vij
fentwintig jaar was de om
zet 225 duizend gulden, in
de daarop volgende vijftien
jaar steeg dat tot 32.750.000
gulden en in de laatste tien
jaar is de omzet opgelopen
tot 67 miljoen. De eerste
vriendendienst-aktie is uit
gegroeid tot een grote, goed
draaiende organisatie zon
der strijkstok.
Is een organisatie als Me
misa in deze tijd nog nodig,
met al die ontwikkelings
hulp-projecten en eropuit-
trekkende vrijwilligers? Is
het uitzenden van missiona
rissen nog wel iets van deze
tijd? Het antwoord van de
heer Mikx is daarop een
duidelijk „ja". Het is niet zo
dat de missionarissen met
het kruis voorop de ontwik
kelingslanden afstropen om
zieltjes te winnen. Dat is
geen doel, maar een gevolg.
De
de i
delingen, de artsen, de ver
pleegsters hebben zich al
een hele tijd geleden gerea
liseerd, dat die mensen al
leen maar te bereiken zijn
door te luisteren naar hun
problemen, door hen te hel
pen. En als dan eventueel
de vraag komt waarom hij
zich in godsnaam al die
ellende aantrekt, waarom
hij dat allemaal voor hen
over heeft, dan kan hij zeg
gen dat hij dat inderdaad
in Gods naam doet en ver
tellen waar hij die opdracht
heeft gevonden. Maar het
belangrijkste is helpen, hel
pen en nog eens helpen en
ze nooit in de steek laten
Timor „Het is menson
waardig, hoe de zieken hier
in drie kamers haast op
elkaar liggen, vaak nog op
de grond of buiten onder
de bomen, omdat er niet
genoeg bedden zijn. Wij
kunnen ze gewoon niet
wegsturen, als ze 30 d 40
km ver vandaan komen".
„En wat betreft de ontwik
kelingshulp het ministerie
en Memisa bestrijken twee
geheel verschillende vel
den. En het is allebei nood
zakelijk. Ontwikkelings
hulp richt zich over het al
gemeen op lange-termijn-
projecten. Maar de mensen
liggen wel nu op sterven,
moeten nu geholpen wor
den. Als de mensen gestor
ven zijn, valt er niets meer
te ontwikkelen. En boven
dien, via de regeringen gaat
het allemaal via formulie
ren in drievoud, via allerlei
ambtelijke rompslomp.
Kortom, te traag. En daar
bij stellen regeringen prio
riteiten. Hier sterven er
dertigduizend, daar twee
duizend. De regering kiest
voor de dertigduizend en
kan verder ook niets meer
doen, want ook voor hen is
er te weinig. De particulie
re organisaties vullen de
gaatjes". En al die gaatjes
vormen een bodemloze put
De Memisa is een typisch
katholieke instelling. „Dat
is waar", aldus de heer
Mikx, „maar maakt dat iets
uit? Er is nog nooit een
zendeling of een niet-kntho-
lieke leek geweest, die te
vergeefs een beroep op ons
heeft gedaan. Er zijn geen
katholieke wonden en pleis
ters. Er zijn wel wonden en
daar moet een pleister op."
De Memisa voert al jaren
lang de bekende akties. Bij
na alles is welkom: lakens,
brillen, zeep en zeeppoeder,
blikjes melk en melkpoe
der. luiers, babykleertjes,
goede zomerkleding, jum
pers en vesten, verband,
watten en pleisters. Ten
slotte van belang voor de
filatelisten: zoals bekend,
wordt op maandag 24 fe
bruari een postzegelveiling
gehouden onder leiding van
de veilingmeesters von Van
Dieten, in het Schcveningse
gebouw „Op Gouden Wie
ken". De enorme interna
tionale postzegelverzame-
ling (ruim 100.000 zegels) is
eigendom van Memisa, en
zal naar verwacht zowel in
binnen- als buitenland
sterk in de belangstelling
staan. Zo is er een unieke
Nederlandse zegel van ze
ven en een halve cent, die
een cataloguswaarde heeft
van drieduizend gulden. De
veiling begint 's avonds om
kwart over zeven.
En dan is er natuurlijk het
gironummer: 505075 ten na
me van Memisa te Rotter-
Het motto waaronder de in-
zamelingsakties dit jaar
worden gehouden is: „Ver
zilver het gouden jaar van
Memisa. Gééf!" Om der
wille Gods
LONNEKE VAN KOOT
ontwikkelingshulp aan een onafhankelijk
Suriname, de kosten van de defensie, de
maatregelen om Surinamers in eigen
land te houden en de terugkeer van
Surinamers die in Nederland verblijven
te stimuleren.
Het is duidelijk dat Suriname na de
onafhankelijkheid duidelijke garanties
wil hebben over minimaal een drastische
verhoging van de ontwikkelingssamen
werking. Reeds eerder was afgesproken
dat deze ontwikkelingshulp zeker gedu
rende de eerste dertig jaar zal voortdu
ren. Over de omvang van deze hulp wil
Suriname, in tegenstelling tot Nederland,
geen vast bedrag afspreken. Suriname
stelt zich op het standpunt dat men zich
nu niet kan vastleggen op een bedrag dat
over dertig jaar nog zal gelden. Rekening
houdend met de geldontwaarding en de
verandering van de aard en de omvang
van de projecten gedurende de komende
dertig jaar, geeft men er de voorkeur aan
op basis van nog vast te stellen rekeneen-
heden, zoals de Europese Economische
Gemeenschap kent, gekoppeld aan een
aantal voorwaarden, de hulp gedurende
periodes van vijf jaar vast te stellen.
Ten aanzien van de defensie wenst Suri
name dat Nederland niet alleen werkt
aan de materiële opbouw van een militair
apparaat maar daarnaast ook financiële
bijdragen geeft voor de instandhouding
van een Surinaams leger, luchtmacht en
Bij de Surinaamse regeringsdelegatie die
deelnam aan het recente overleg in Para
maribo ontstond irritatie toen de Neder
landse delegatieleden geen enkele toezeg
ging wilden doen met betrekking tot de
Premier Arron van Suriname en
Nederland
De moeizame onderhandelingen
die vorige week in de Surinaam
se hoofdstad Paramaribo wer
den gevoerd tussen een Suri
naamse en Nederlandse rege
ringsdelegatie, zijn symptoma
tisch voor de sfeer waarin tus
sen beide landen wordt gewerkt
naar de onafhankelijkheid van
Suriname in de tweede helft van
november dit jaar. Duidelijk
bleek dat Suriname bij het
scheiden van de markt, een aan
tal eisen op tafel legt, dat zwaar'
overdreven lijkt en als een hoge
losprijs wordt beschouwd. An
derzijds werd van Nederlandse
zijde gereageerd alsof de Suri
naamse verlangens onbekend
waren en als zodanig onver
wachts kwamen. In feit wisten
beide partijen echter waarover
werd onderhandeld en welk doel
voor ogen staat.
Tijdens het topgesprek dat de drie pre
miers, Den Uijl (Nederland), Evertsz (An
tillen) en Arron (Suriname), in mei vorig
minister De Gaay Fortman van
jaar voerden over de procedure om eind
1975 te komen tot de onafhankelijkheid
van Suriname, werd uitdrukkelijk over
eengekomen dat de ontwikkelingshulp
van Nederland aan Suriname gericht zal
zijn op vergroting van de economische
weerbaarheid. In oktober werd tijdens
bilaterale besprekingen bovendien afge
sproken dat Nederland Suriname zal hel
pen bij opbouw van een militaire organi
satie en zal meewerken de voorwaarden
te scheppen opdat de uittocht van Suri
namers naar Nederland wordt afgeremd
door het beschikbaar stellen van gelden
in de sociaal-educatieve sfeer.
Het recente overleg in Paramaribo dat
tot doel had tot duidelijke afspraken te
komen over de ontwikkelingssamenwer
king, defensie, de migratie en terugkeer
van in Nederland verblijvende Surina
mers, is in feite volkomen vastgelopen.
Afgezien van enkele detailovereenkom
sten, o.m. over de afbouw van het Twee
de Vijfjarenplan (1972 - eind 1976), enkele
organisatorische zaken met betrekking
tot de defensie en buitenlandse aangele
genheden, zijn de hete hangijzers blijven
liggen en verschoven naar de topconfe
rentie van de drie premiers in de periode
van 17 tot 27 maart
Deze hangijzers hebben betrekking op de
Premier Arron (links), premier Den Uyl en gevolmachtigd minister
Evertsz kunnen nu nog lachen.
ingediende voorstellen. De Nederlandse
delegatie bleek daar geen mandaat voor
te hebben. De Surinamers vroegen zich
dan ook af wat eigenlijk het doel van
deze onderhandelingen was.
De Surinaamse delegaUe had er op ge
hoopt snel succes te bereiken, uitgaande
van de grote bereidwilligheid die in de
afgelopen maanden uit Den Haag bleek
te komen om tot een vlotte afwikkeling
van zaken te komen. Maar nu de Suri
naamse verlangens zo duidelijk concreet
werden voorgelegd kon de Nederlandse
delegatie nauwelijks anders reageren dan
er op te wijzen dat haar mandaat ten
aanzien van dergelijke ingrijpende voor
stellen uitermate beperkt was.
Besloten werd dan ook de. gevoelige za
ken van de ontwikkelingssamenwerking,
de defensie en de migratie op te schuiven
naar het beraad van de drie premiers in
maart. Dit uitstel komt de Surinaamse
regering eigenlijk wel goed uit. Aan de
verdeelde achterban, en dan in het bij
zonder de oppositie van de grootste be
volkingsgroep de Hindoestanen, kan wor
den aangetoond dat de huidige coalitie
probeert het maximale uit de onderhan
delingen te halen, maar dat Ncdeiland
voortdurend dwars ligt, en geen beslissin
gen wil nemen die noodzakelijk zijn voor
een onafhankelijk Suriname. Op het in-
tematioaal forum kan Nederland worden
afgeschilderd als een land dat maar
moeilijk afscheid kan nemen van zijn
status als koloniale mogendheid.
Gezien het resultaat van het recent over
leg in Paramaribo kan dan ook worden
aangenomen dat het gesprek in' maart
tussen de premiers van de drie Rijksde
len zeer moeizaam zal verlopen.
Intussen werkt Suriname hard aan de
voorbereidingen voor de onafhankelijk
heid. Er is al een commissie samenge
steld die een nieuwe grondwet moet ont
werpen. Met Venezuela werd een over
eenkomst gesloten voor de uitwisseling
van bauxiet tegen olie. Japan heeft ui
laten weten onmiddellijk na de onafhan
kelijkheid een ambassade te vestigen in
Paramaribo.
De enigen die echter weinig vertrouwen
schenken in de toekomst van Suriname
zijn de Surinamers zelf. Voor de komen
de vijf maanden zijn de KLM-vluchten
van Paramaribo naar Amsterdam volge
boekt. In feite een triest verschijnsel voor
een land dat zijn deskundigen broodno
dig heeft, en nu kennelijk niet voldoende
garanties kan geven voor een redelijk
onbezorgd bestaan voor zijn burgers.
SIG. W WOLT
Medicijnen, ze blijven broodnodig. Ook en vooral in de Derde Wereld.
