Jongerenportret in „Die jeugd van tegenwoordig" TV-KRITIEK EERLIJKER DAN TONEELKRITIEK BEELD SPRAAK KIDNAPPING VAN DE PAUS OP TV JUFFROUW TRUUS KOMT TERUG TELEVISIE VANAVOND TELEVISIE DINSDAG RADIO VANAVOND RADIO DINSDAG TERUGBLIK PAGINA 2 LEIDSE COURANT, MAANDAG 20 JANUARI 197! Lo van Hensbergen speelt een zeer waardige paus in het stuk over de kidnapping van de H. Vader. Voor hem is dit een heel andere rol dan wat hem totnutoe aan rollen ten deel is gevallen. En dat zijn er niet weinig, zowel op het toneel als op de tv. Lo van Hensbergen: „Voor zo'n rol als van de paus ga je heel diep bij je zelf te rade. Dat moet waardig gedaan worden, maar ook zo dat de man een duidelijk karakter krijgt, ondanks zijn goedaardigheid. Het lijkt me wel, dat ik daarin ben geslaagd. De reacties uit de zaal liegen er niet om. En daar ga ik vooralsnog op af. Mijn vertrouwen in toneel recensies heb ik verloren. Vooral de Amster damse recensenten komen niet meer tot een persoonlijk, objectief oordeel. In de pauze al hebben zij overleg met elkaar hoe zij een bepaald stuk zullen beoordelen. Dan lees je in alle kranten dezelfde mening. En als je dan leest dat alleen Proloog nog goede voorstellin gen geeft, dan is het voor mij duidelijk, dat men bezig is het goede toneel de vernieling in te schrijven. Ik betreur die kliekvorming. Het doet je de lust in toneel vergaan. Wat is het voor onzin, dat de gemiddelde toneelspeler niet voldoende maatschappijkritisch zou zijn. Elke toneelspeler is een artiest, een bohémien en die zijn van nature maatschappijkritisch, ook al zijn ze niet marxistisch. Het is dat de betaling bij de tv beroerd is, je kunt er niet van leven, maar anders zou ik uitsluitend tv doen, alleen al omdat tv-recensenten tot een persoonlijker oordeel komen. Die zitten in hun eigen huiskamer en kunnen niet vooraf, erover praten hoe ze zullen beoordelen het geen ze gezien hebben. Als je in de ene krant een slechte tv-kritiek krijgt, vind je in de andere wel weer een goede. Dat was vroeger bij de toneelkritieken ook zo. Tegenwoordig schrijven ze de zaak stuk". In het stuk over de gekidnapte paus, dat nu op de tv moet als zaaltoneel, vindt Lo van Hensbergen het een speciale moeilijkheid, dat je zowel de pakweg duizend mensen in de zaal moet bereiken als de miljoenen in de huiska mer. Er is twee maanden gerepeteerd op de mise en scène voor de zaalopvoering: waar moet je staan, hoe snel moet je lopen, hoe laat je de ene scène in de andere passen. Dan begint plotseling het tv-oog mee te kijken en dat stelt heel speciale eisen. Lo van Hensbergen: „Bij de zaalvoorstelling ben je gewend te werken van een vast punt uit Daarop is lang gerepeteerd. Komt nu de camera erbij, dan zijn ineens een heleboel dingen anders. Omdat de camera's op je gericht zijn, word je je meer bewust van je spel, ga je meer letten op accenten. Je moet tegen de zaal duidelijk praten, maar de elec- tronica verdraagt geen geschreeuw. Dat komt hinderlijk over in de huiskamer. Toch moeten ze niet beweren, zoals onlangs een recensent, dat de Ned. spelers onbekwaam zijn in het vinden van het juiste stemvolume, want op de tv is het altijd de geluidstechniek, die het laatste woord heeft". Scène uit het stuk met Frans Mulder, Lo van Hensbergen en Lex Goudsmit. De vrije toneelproduktie "De dag waarop de paus gekidnapt werd" trekt overal nog volle zalen met Lo van Hensbergen in de rol van paus, Lex Goudsmit als chauffeur-kidnapper en Enny de Leeuwe als diens vrouw. Het is een amusant spel, vol fijne trekjes, zij het simpel van opzet. De TROS achtte het ge knipt voor uitzending en vroeg Joes Odufré er een tv-registratie van te maken. Dit is in de afgelopen week gebeurd in het Haagse Circustheater tijdens een voorstelling, waar in de reacties van het publiek mede een rol speelden. Freelance-regisseur Joes Odufré: "Als je zo'n opdracht krijgt, ga je zo'n stuk een paar maal bekijken, omdat je vertrouwd moet worden met de mogelijkheden die het heeft voor een tv-opname. Ook ga je praten met de man die de zaalregie doet, in dit geval Karl Guttmann. Je mag zijn werk niet aantasten, maar er moeten uiteraard wel accenten verlegd wor den. Ook moet je de medewerking van de spelers hebben, zodat ze een beetje naar de camera toespelen. Heel belangrijk is de lach van het publiek. Waar lachen ze? Welke reac ties krijg je nog meer en op welke momenten? Zo moet je scène na scène uitpluizen op hun werking en aan de hand daarvan stand en gebruik van de camera bepalen. Dat heeft natuurlijk te maken met je vak, maar er komt een hoop fantasie bij kijken. Opname in een studio stelt weer heel andere eisen. Daar kun je stuk en spelers helemaal naar je hand zetten. Bij een tv-registratie moet je uitgaan van de bestaande gegevens. En dat is elke avond een zaal vol mensen, die direct door Een vrouw, die binnenkort tachtig wordt, schreef een brief aan Mies Bouwman. Zij vertelde daarin over het heugelijke feit van haar verjaardag, over de tobberijen van de oude dag en met trots ook over het feit, dat zij vijftig jaar lang toilet juffrouw was ge weest. Een welgevuld leven derhalve, een functie die in grote behoeften voorzag, een baan met brille. "U zou mij een groot pelezier doen", zo ging het schrijven door, "wanneer u ter gelegen heid van mijn verjaardag aan mevr. Enny Mols-de Leeuwe zou willen vragen om haar voordracht "Juffrouw Truus van de toiletten" nog eens te willen doen op de tv". Mies heeft het onmiddellijk met Enny de Leeuwe opgenomen, die aan haar naam de toevoeging "Mols" heeft ontnomen, omdat haar vroegere man Mols jaren terug is overle den na een lang en gelukkig huwelijk en omdat zij na vijf jaar eenzaamheid intussen gelukkig is hertrouwd. Enny de Leeuwe stem de direct toe. Zij vond het leuk, dat er nog vraag is naar deze voordracht, die zoveel jaren zovelen groot plezier heeft gebracht. Dit gaat gebeuren op vrijdag 31 jan. in Mies d'r show met de lange naam. In het stuk "De dag waarop de paus gekid napt werd" speelt zij de rol van de vrouw van de chauffeur-kidnapper (Lex Goudsmit). Zij vindt het een heerlijk spel, dat volgens haar echt goed zal overkomen in de huiska mer, ook al moet de mise-en-scène van de zaalvoorstelling aangepast worden aan de tv- registratie, waarvoor wat persoonlijke en technische kneepjes gehanteerd moeten wor den Enny de Leeuwe: "Dat heeft te maken met een ander loopje, ander tempo, andere spreek stem en andere trekken op het gezicht. Het is een ongelooflijk gezellig stuk. En er zit geen onvertogen woord en niets laakbaars in. Ik heb heel wat van het leven gezien. Ik ben een leeftijdloze AOW-ster. In dit stuk speel ik de rol van een vrouw van vijftig. Niemand merkt het en toch is het lang geleden, dat ik dat was. Mijn gezondheid heeft me godzijdank nooit in de steek gelaten, maar verder dank ik dat ook aan het feit, dat ik niet drink en niet rook, ook al doe ik rustig mee met een sherry-tje als het ergens gezellig is. Mijn oogrimpels schmink ik weg en mijn stem is voor mijn leeftijd nog erg soepel. Er zijn nog zoveel mooie dingen in het leven, muziek, toneel en wat al niet meer. En ik' vind ook, dat kinderen voorgelicht moeten worden, maar niet zoals dat in "Open en bloot" ge beurde. Dit leidt er toe, dat in alle kringen het woordgebruik steeds grover wordt. En dat jongelui steeds ruwer worden in hun houding, zoals laatst nog twee jonge meisjes in de tram, die mij binnen zagen komen en aarzelden of ze voor me wilden opstaan. Toen zei er een: "Al is het een oude tut, daarom kan ze nog wel op d'r eigen benen staan". Ik bedoel maar. Ik ben geen tut, werk en leef nog volop voor mijn plezier. Toch had ik er al lang mee op willen houden, maar ze blijven me steeds vragen. Wat doe je dan?" dit stuk worden aangesproken. Zo moet het ook in de huiskamer overkomen. Je hebt met je camera daar te zijn waar de essentie van dit stuk ligt. Samen met de technische staf van de NOS had ik maar twee dagen om dat op poten te zetten, waarbij zodanige beeldwis selingen gebruikt moeten worden, dat het plezierig wordt om naar te kijken en dat wat karakteristiek is voor spel en spelers in de huiskamer wordt overgebracht. Als daar ook nog de reacties van het publiek doorheen spelen, krijg je een levendigheid en een warm te, die dit spel de moeite van het bekijken waard maken. Wat je als regisseur van een' tv-registratie doet is eigenlijk wat een toe schouwer met een toneelkijker doet: steeds de blik daarop richten waar wat te zien is. Dit moet tegelijk geraffineerd en eerlijk gebeu ren. De kijkers moeten er wel rekening mee houden, dat ik het ben die de kijker hanteert en dat ik daardoor mijn visie aan hen voorleg. Het is je vak om het dan weer zo te doen, dat het resultaat velen boeit". Tijdens de voorstelling heerste er een warme stemming in de zaal. Meeleven met de goe daardige paus, die gekidnapt wordt door een taxichauffeur, die als losprijs de eis aan de wereld stelt, dat er gedurende een dag vrede zal zijn, niet gedood zal worden. Zijn plan slaagt met medewerking van de gekidnapte paus. Het publiek was tegelijk geamuseerd en geroerd. In sept. kan men dat zien op de buis. Joes Odufré: "En als dit niet zo in de huiska mer komt, is dat mijn schuld. De kijker heeft altijd gelijk". Enny de Leeuwe: ,,De mensen zijn Truus van de .toiletten nog lang niet vergeten". NEDERLAND I ■DUITSLAND NOS 18.15 Nederlands voor buitenlan ders, Teleac (les 1, herh.) 18.45 Paulus de boskabouter 18.55 Journaal NCRV 19.05 Zo vader, zo zoon 19.30 Doris Day 20.00 Journaal 21.10 Die Jeugd van tegenwoordig 21.50 Mlnl-voetbalshow 22.30 Ander nieuws 22.55 Stichting Symbiose 22.59 Journaal NEDERLAND II NOS 18.45 Paulus de boskabouter 18.55 Journaal TROS 19.05 Arpad de zigeuner 19.25 De NL-tlpparade 20.00 Journaal 20.21 Alles of niets 21.20 De FBI 22.10 Aktua-tv 22.50 Staatsloterij 22.55 Journaal 18.05 (K) Informatief progra (K) Aktualiteiten. 19.20 (K) programma. 19.48 (K) Interrr (K) Journaal en weerbericht. 20.15 (K) Monitor, aktualiteiten. 21.00 (K) Vragen- spel. 21.45 (K) Der 7. Sinn. 21.50 (I Filmdokumentaire. 22.35—22.55 DUITSLAND II 18.20 (K) Tekenfilms. 18.55 (K) Mainzel- mannchen. 19.00 (K) Journaal. 19.30 (K) Reportage over monumenten. 20.15 (K| Dokumentaire film. 21.00 (K) Jo 21.15 (K) Haus ohne Hüler. t 22.55 (K) Journaal. 18.00 (K) Calimero. 18.05 (K) Progra ma voor de kleintjes. 18.20 (K) The Partridge Family, jeugdserie. 18.4 18.45 (K) Instructief programma. 19.1 (K) Sport. 19.39 (K) Mededelingen e weerbericht. 19.45 (K) Journaal. 20.15 (S) Exodus, speelfilm. 22.20 (K) Jour naai, met Wetstraat. 22.40—0.05 (K) Exodus, vervolg. NEDERLAND NOS 18.15 Hoe Is het gemaakt? Teleac (les 3) 18.45 Paulus de boskabouter 18.55 Journaal EO 19.05 EO-KInderkrant 20.00 Journaal 20.21 Ik ben Harry's maag 20.45 Muziek uit studio vier 21.15 Nader bekeken 21.55 Ten slotte VPRO 22.00 Perlander 23.20 Journaal NEDERLAND II NOS 18.45 Paulus de boskabouter 18.55 Journaal NCRV 19.05 Black Beauty 19.30 Tweekamp 20.00 Journaal 20.21 Herkent u deze tijd 21.15 Muziek en straatje 22.00 Hier en nu 22.40 Tot besluit NOS 22.50 Den Haag vandaag 23.05 Journaal DUITSLAND I dualiteiten. 19.20 (K) Ein Fall fur anndli. tv-serie.) 20.00 (K) Journaal eng eerbericht. 20.15 (K) Tv-kwis. 21.00 (K) eiratskandidaten, tv-stuk. 22.30 (K) 1 .urnaal, kommenfaar en weerbericht 22.50-23.30 (K) Zaalhandbal. DUITSLAND II 18.20 (K) MannerwirtschaH. 18.55 (K) Barbapapa. 19.00 (K) Journaal 19.30 (K) Fantomas, (Fantomas, Frans-Italiaanse 1 speelfilm. 21.00 (K) Journaal. 21.15 (K) 18.00 (K) Calimero 18.05 (K) Toomai t de olifant, tv-serie. 18.30 (K) Instru programma. 19.00 (K) Nieuws var automarkt. 19.12 (K) Het Vrije Wc 19.42 (K) Mededelingen. 19.45 (K) Jour- naai. 20.15 (K) De Bröntes van H Iv-serie. 21.20 (K) Gezinsprog 22.20 (K) Bilateraal 22.45 (K) J met Wetstraat. 23.05-23.35 (K) li HILVERSUM 8.10 D.S.'70. 18.30 Nieuws. 18.41 a carte: operamuziek. EO: 20.00 opdracht. 20.15 (S) Laat 's dieken. 19.20 (S) Wij hebber voor de wereld: gewijde mi Bijbelstudie. NCRV: 20.00 Nieuws. 20.05 (S) Overdenking. 20.15 (S) Weens Fil- harn klas lof psali 20.30 (S) Interregio: regionaal programma. 21.00 EO Metter daad. 21.07 Wegwijs - programma over levensvragen. 21.30 Uitzending van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenoot schap. NOS: 21.45 (S) Eurotight. 22.25 Uiti ing var >nder Naam NOS: 22.30 Nieuws. NCRV: 22.40 Hiei en Nu. NOS: 22.50 (S) Hobbyscoop, e populair programma over electroni 23.20 (S) N.O.S.-Jazz Jazz in ak HILVERSUM II ek. 21.42 (S) Strijkkwartet: KiassiBKe muziek. 22.15 (S) Litei kroniek over boeken, schrijvers e neel. 22.45 Hou je van me, hoo 23.05 (S) Orgelconcert: moderne ziek. 23.55—24.00 Nieuws. HILVERSUM III NOS: 18.02 Joost mag niet eten. een reportage van het Hoogi schaaktoernooi te Wijk aan Zee. AVRO; 19.02 Drie loopt achter. VPRO: 20.00 (S| VPRO-maandag, een programma i nieuwe platen op het terrein van p jazz en blues. 20.02 (S) Tilt. een ak programma met bonus-top-tien; 21.02 (S) Jazzprogramma. 22.02 (S) Rik Zaal, 23.02 (S) Wim Noordhoek. 0.02 (S) J Donkers) TROS; 1.02 De Nachtwacht VARA: 6.02—7.00 Alfre HILVERSUM I KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende woord. 7,07 (S) Badinerie: klassieke en amusementsmuziek. (7.30 Nieuws. 7.41- 7.50 Echo.) 8.24 Overweging. 8.30 Nieuws. 8.36 Gymnastiek voor de huis vrouw. 8.45 De wonderlijke letter M: een programma voor Het Hollandsche Huishouden. 9.40 Schoolradio. 10.00 (S) Aubade: klassieke kamermuziek. (10.30 Nieuws.) 11.30 Bejaardenprogramma. 11.55 Scheepspraat: informatie' voor schippers. 12.00 (S) Van twaalf tol twee: KRO's pauzeprogramma. (12.22 Wij van hef land. 12.26 Mededelingen. 12.30 Nieuws. 12.41 Echo. 13.00 Raden maar.) 14,00 Huisbezoek. 14.15 Schoolradio. 14.45 (S) Interlokaal op dinsdag. (15.30 Nieuws,) Overheidsvoorlichting: 17.00 De openlegging van het Surinaamse binnenland. KRO: 17.10 (S) De hutsge- klutste kinderspelen, 17.30 Nieuws. 17.32 Echo magazine. 9.00 Uitgebreide reportage. 9.35 Water standen. AVRO: 9.40 (S) Inleiding tol muziekbegrip. 10.00 (S) Voor de kleu ters. 10.10 Arbeidsvitaminen, populair verzoekplatenprogramma in mono en stereo. (11.00 Nieuws; 11.03-11.05 Ra diojournaal.) 11.30 (S) Rondom Twaall, 1.55 l voor de landbou' Otten Otten. in r 13.11 Radiojourna ing: 12.30 irichten. Ove n 9 AVRO: 12.40 (S) jziek. 13.00 Nieuws I 13.21 (S) Amster dams Kernensemble: klassieke piano trio's. 14.00 (S) Een huis voor de doden hoorspel (deel 1) 14.37 (S) Moderni orkestmuziek. 15.18 (S) Fluit en piano moderne muziek. 15.25 (S) Met Muziel op stap. 16.00 Nieuws. 16.03 Radiojour naai. 16.05 (S) Kindermagazine. 17.0( (S) Mobiel: een beweeglijk programm, voor beweeglijke mensen. 17.55 Mede- delingen. HILVERSUM III HILVERSUM II Radio VARA: 7.02 (S) Pep op c Op verzoek van me reld. 12.03 (S) Drie VARA's visite van loomooloo" te Utrecht. 14.03 Gesode- op (e boterham, i. 11.03 (S) Drie it de sportwe- 8.50 Morgenwijding. NOS: 16.03 (S) Mix. nieter progra HOU HET SCHERM IN HET OOG Onder de titel „Die jeugd van tegenwoordig" brengt de NCRV in januari, februari en maart drie programma's op het scherm, die samen een portret kunnen worden genoemd van de jongeren van nu. Met behulp van deskundigen wordt ge tracht een passend antwoord te vinden op de vele vragen die aan de orde%komen. De jeugd praat zelf mee: in elke uitzen- ,ding zijn daarvoor 50 jongeren in de studio aanwezig. Centraal staan jongens en meisjes van 15—20 jaar; wat is hun mentali teit, hoe zijn hun normen en gedragingen en wat is er in de afgelopen 5 jaar veranderd? Ned. I, 21.10 uur. Kojak Kojak heeft destijds Ibbotson in de gevangenis geholpen en de man is nu op vrije voeten en dus: belust op wraak. Een moei lijke tijd voor Kojak, omdat hij zijn handen vol heeft aan het huwelijk van zijn nicht. Ibbot son wordt steecjls vervelender en Kojak verdenkt de man nu weer van een moordaanslag op een vroegere celmakker en bomex- Ned! I, 20.21 uur. Mini-voetbal Vanavond weer een aflever ing mini-voetbal. Deze keer een strijd tussen de militaire nationale selectie van coach Jan Zwartkruis en het ver bluffend goed gestarte team van speler/coach Fons van Wissen, dat bestaat uit spe- Marie Cécile Moerdijk speelt mee in „Zo vader, zo dochter" op Ned. I om 19.05 uur. Iers uit Limburg en Brabant. Ned. I, 21.50 uur. Ander nieuws. In „Ander nieuws" vanavond Vietnam, waar de situatie sinds het vredesoverleg in Parijs eer der slechter dan beter is gewor den. In deze uitzending ook aan dacht voor een landelijke actie voor Vietnam, die 1,6 miljoen r-r>i gulden moet opbrengen, be- D© FBI stemd voor de bouw van een revalidatiecentrum in Dalat, dat onder het oorlogsgeweld nog niet te lijden heeft gehad. Ned. I, 22.30 uur. ren en met hem zijn strijdmak kers, want na de geslaagde be vrijding van Rilana is de Oos tenrijkse generaal bozer dan ooit. De prijs op het hoofd van Arpad is verhoogd. De generaal heeft gijzelaars, voor het geval Arpad zich niet vrijwillig meldt, maar Arpad heeft óók gijze- Ned. II, 19.05 uur. Arpad Vincent Gray, een onderwereld figuur, komt uit de gevangenis. Niet zo leuk voor hem, want de Maffia jaagt op hem en de FBI wil hem in handen krijgen om te getuigen in een Maffia-zaak. Gray weet te ontvluchten, maar met de FBI op zijn hielen. Ned. II, 21.10 uur. Zaterdagavond begon ik met (enige) goede moed naar „Tho roughly Modern Millie" met Ju dy Andrews en Mary Tyler Moore te kijken. Maar hij zakte mij toch al vrij spoedig in de schoenen, want al die zoetge vooisde, fondantachtige vriende lijkheid houdt een mens toch niet al te lang vol. En er zijn nadien wel andere film-musicals gemaakt, die wel niet over de „gaie twenties" gaan, maar die aanzienlijk pittiger van aanpak zijn. Bij het overschakelen naar het andere Nederland viel ik dus in „Toi, toi, toi bij Ted". Een fami lieavondje, zo bleek bij nader inzien, dat een mens welhaast de adem beneemt. Goeie gena de, je zult dan, heer zijnde, „als twee druppels water" op Vader Abraham of, dame zijnde, op Willeke van Ammelrooy lijken, en dan niet in schreien uitbar sten, maar je triomfantelijk op het scherm komen vertonen. En je zult daar met twee schertsoren op het hoofd, vals zingend, voor schut staan, dus danig dat ook Ted de Braak-zelf zich met verbazing afvraagt „hoe je iemand zover krijgt". En je moet je even verplaatsen in de gemoedsgesteltenis van de man, die opkomt in de veron derstelling op Kissinger te lijken en daarna door twee leden van de „jury" voor Johnny Jordaan wordt versleten. Oef, zei de blanke man. Als hij al niet „Toi, toi, toi bij Ted" riep. Brandpunt had een niet al te veelzeggende reportage over „Eurodress", een textielfabriek in Enschede, die van de ene op de andere dag moest worden gesloten. Er sprak hoogstens wat gelaten melancholie uit. Maar er had, dunkt mij, méér in gezeten. Ook werd er in de actualiteitenrubriek gediscus sieerd over dé nieuwe winkel sluitingswet. Iemand zei dat er over die winkelsluiting „al tien jaar wordt gedebatteerd". Een eufemisme naar mijn smaak, want ik herinner mij nog uit mijn prille jeugdjaren dat er toen al gedonderjaag mee was. En een item over de (Utrechtse) kinderpolitie en de problema tiek rond de uit onvrede van huis weglopende kinderen, ver zandde enigszins in door een niet goed begrijpend publiek op geworpen kwesties.. In „De wereld in oorlog" hoor den (en zag) men de destijds nogal gevreesde pantsergene- raal Maniteuffel, Mantteuffel, als de goedaardig ogende grijs aard, die hij nu is, vrij goed engels spreken. Dat had hij eer der moeten doen, zal menigeen, gedacht hebben. Ook zag men, de Fransen zich nog eens een keer in die treincoupé in Com- piègne overgeven aan Hitier. En wéér sneed het een mens door de ziel heen. Ofschoon hij de uiteindelijk goede afloop toch wel kende. HERMAN HOFHUIZEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1975 | | pagina 2