OP
IK"
£eidóc@omaiit
is verleden tijd
Honderd of ho'nderdtien, veel harder zal
het dit jaar niet worden
DEN HAAG Het zal in
ons land waarschijnlijk
nooit meer mogeliik zijn
de snelheid van onze blik
ken vierwielers ongelimi
teerd op te voeren. Minis
ter Westerterp van Verkeer
en Waterstaat is niet van
plan de snelheidsgrenzen
sterk te verruimen, laat
staan opheffen. Hij voert
daarbij een karrevracht ar
gumenten aan, die door
slaggevend blijken te zijn.
Zo doorslaggevend, dat de
tegenstanders van de snel
heidsbeperkingen in de
loop van dit jaar verstil
den en het geroep om op
heffing van de beperkin
gen al na enkele maanden
werd teruggedraaid tot een
smeekbede om de grens
van honderd kilometer op
onze vaderlandse autosnel
wegen te verruimen tot
110, 120 of 130. Het proef
jaar is over enkele weken
afgelopen. Eerst dan zal de
minister zich buigen over
een eventuele herziening
van zijn snelheidsmaatrc-
gclcn. Daarbij zal hij zich
uiteraard opnieuw bezin
nen op de cijfers die een
jaartje sukkelend voortbe
wegen heeft opgeleverd.
Het belangrijkste gegeven
daarbij is, dat het aantal
verkeersdoden met maar
liefst 34 procent is ge
daald. Ook zal hem op
nieuw blijken, dat de
meeste automobielbezit-
ters zich redelijk aan de
gestelde grenzen hebben
gehouden.
Niet minder dan 85 procent
van de automobilisten reed
in het afgelopen jaar niet
sneller dan 108 kilometer
per uur, voor de minister
een aanvaardbare snelheid
omdat hij bij de vaststel
ling van de grens van 100
kilometer al direct een spe
lingspercentage van tien
hanteerde. We hebben mo
menteel dus eigenlijk al
een limiet van 110 kilome
ter. En waarschijnlijk zal
minister Westerterp onder
de druk van de ons omrin
gende landen binnenkort
de snelheidsgrens voor au
tosnelwegen
110 kilometer. Daarbij zal
hij opnieuw de tien procent
marge hanteren, zodat we
ruim 120 km mogen rijden.
En dan is eigenlijk iedereen
weer tevreden, want een
van de belangrijste argu
menten van zijn tegenstan
ders, dat het Nederlandse
autosnelwegenstelsel inge
richt is om een snelheid
van 120 kilometer te rijden,
wordt daarmee krachteloos
gemaakt.
Na een jaar gelimiteerd au
torijden is het immer aar
dig om nog eens terug te
blikken naar de maanden
waarin de snelheidsbegren
zingen werden verordon
neerd. De minister van Ver
keer en Waterstaat maakte
bij de invoering van de
snelheidslimieten een han
dig gebruik van de omstan
digheden. Nederland be
leefde de benzinecrisis en
de naweeën daarvan. Er
was een autoloze zondag
geweest en de meeste au
tochtonen vonden het ei
genlijk maar prachtig dat
wij „als klein kikkerlandje"
de Arabische oliehnnzen te
slim af waren geweest
Zelfs de invoering van de
autoloze zondag werd als
plezierig ervaren met in het
achterhoofd: „We fiksen
het toch maar". Al snel
werd duidelijk dat de auto
loze zondag meer een daad
was geweest om de Arabie
ren zand in de ogen te
strooien. En dat was toch
maar uitstekend gelukt De
benzinedistributie was er
ook nog geweest. En voor
velen was die distributie
een slechte maatregel, over
bodig en onnodig. We had
den immers de autoloze
zondag al. De weerstanden
tegen de distributie kwa
men al spoedig tot uitdruk
king in een nieuw element
in onze democratie: de bur
gerlijke ongehoorzaamheid.
Ondanks die burgerlijke
ongehoorzaamheid leefde
men toch in spanning. Zou
het ons nou lukken of
moesten we op den duur
toch het loodje leggen. Van
die mentaliteit maakte de
regering min of meer ge
bruik. Minister Westerterp
SNELHEIDSLIMIETEN
Toegestane snelheden in de ons omringende
landen voor personenauto's zonder aanhan
ger:
België
Luxemburg
West-Duitsland*
Frankrijk
Engeland
Ierland
Italië
Nederland
Zwitserland
Oostenrijk
Polen
Spanje
Zweden
advies
Autosnel
Overige
wegen
wegen
120
90
120
90
130
130
100
110
96
120
110
96
100
100
130
130
100
80
100
100
130
110
110
70
had een nieuwe manier ge
vonden om benzine te be
sparen: de snelheidslimie
ten. Er was weinig tegen in
te brengen gezien de toch
wel benarde omstandighe
den. De tegenstanders kre-~
gen daarom weinig weer
klank bij de massa en zo
gelukte het minister Wes
terterp om op 6 februari
1974 de maximumsnelheid
van 100 km op de autosnel
wegen en 80 km op de over
ige wegen buiten de be
bouwde kom zonder veel
tegenwerking door het par
lement te krijgen. Maar wat
gebeurde daarop: alle snel
heidsborden werden van de
rijkswegen gesloopt en on
ze minister verklaarde nog
maar enkele weken na de
invoering van zijn beper
kingen, dat de werkelijke
reden de bevordering van
de verkeersveiligheid was.
Het verzet groeide allerwe
gen, maar de minister hield
parmantig voet bij stuk en
verklaarde zelfs, dat hij
nooit anders had gezegd,
dan dat de invoering vanuit
de bevordering van de ver
keersveiligheid was ge
beurd en dat de oliecrisis
en de daardoor noodzake
lijke bezuiniging alleen de
invoering had versneld.
De tegenstanders hadden
argumenten te over om de
minister zijn beperkingen
uit handen te slaan. Sterk
klonken de verhalen, dat
juist de grens van 100 kilo
meter gevaarlijk was om
dat de automobilist achter
het stuur indommelde, in
slaap werd gesust door het
trage vaartje. Een hogere
snelheid en zelfs een ongeli
miteerde snelheid was ver
standiger, want dan bleef
de bestuurder tenminste
opletten. Wetenschappelij
ke onderzoekingen staaf
den deze beweringen. Mi
nister Westerterp kon er
weinig anders tegenin bren
gen, dan zijn verwachtin
gen, want hard cijfermate
riaal had hij nog niet in
handen. Dat cijfermateriaal
kreeg hij pas nadat andere
landen als West-Duitsland
hun maatregelen alweer
Bewindsman Westerterp: „Rustig aan"
hadden laten varen mede
uit angst voor de publieke
opinie.
De Nederlanders bleken
echter opnieuw een wat ei
genaardig volkje te zijn.
Stond men in andere lan
den massaal op, om tegen
de ingevoerde maatregelen
te strijden, in ons land
bleef het relatief vrij rustig.
De honderd kilometer sloeg
behoorlijk aan. In de eerste
maanden na de invoering
van de maatregelen hield
een dikke negentig procent
zich aan de restricties. Al
gemeen werd verwacht, dat
na de zomer het percentage
snel zou dalen. Die ver
wachting was er nadat al-
lerwege duidelijk werd dat
Justitie niet bij machte was
overtreders in de blikken
kraag te vatten. Controles
werden spaarzaam en met
tegenzin uitgevoerd. Dat
bleek nog eens temeer toen
enkele wachtmeesters van
de Rijkspolitie honderddui
zend kilometer dwars door
Nederland raceten met een
snelheid van ver boven de
100 kilometer zonder ook
maar éën keer betrapt te
worden. Men vreesde een
nieuwe golf van burgerlijke
ongehoorzaamheid.
Maar wat gebeurde. Neder
land bleef zich aan de vast
gestelde grens houden. Het
percentage daalde slechts
licht. In oktober reed 85
procent van het autopark
op de autosnelwegen niet
harder dan 108 kilometer.
En dat was juist wat minis
ter Westerterp had willen
bereiken. De super-hoge
snelheden kwamen zelfs
helemaal niet voor. Af en
toe reed een zonderling nog
wel 130 km. maar 140 of
meer werd zeldzaam en
door velen zelfs als levens
gevaarlijk bestempeld. En
minister Westerterp kreeg
gelijk met zijn beweringen,
dut het aantal verkeersdo
den sterk zou dalen. Vier
endertig procent was het
percentage dat bij het in
vallen van de kwakkelwin-
ter werd bereikt. De minis
ter verbond ze'f nog geen
conclusies aan het teruglo
pen van het aantal ver
keersdoden. Er waren ook
andere oorzaken aan te
voeren. Wellicht een selec
tiever gebruik van de auto,
veroorzaakt door sterk op
gelopen benzineprijzen,
waardoor minder auto's
aan het verkeer deelnemen,
een „warme" winter in be
gin en eind '74 zonder
sneeuw, vorst en ijzel rr{
dan nog de autoloze dagen
aan het begin van dit jaar
zouden een rol gespeeld
hebben. Pas na het aflopen
van het proefjaar, dus per
1 februari, zal de minister
trachten uit de cijferbrij
een duidelijk oordeel te vel
len. Zonder aan het cijfer
materiaal conclusies te ver
binden heeft de bewinds
man echter al duidelijk la
ten doorschemeren dat hij
plai
de
maatregelen af te wijken,
althans de snelheidsbeper
kingen op te heffen. Nanr
alle waarschijnlijkheid
komt er een verruiming
van de mautrogelen. Maar
ook dat schijnt de minister
met tegenzin te willen doen.
Do verkeersministers uit de
Europese landen hebben
besloten de snelheidsmaat-
regelen binnen dit wereld
deel zo uniform mogelijk te
maken. Tijdens een on
langs gehouden conferentie
in Parijs stelde men voor
een stelsel in te voeren
irbij de Europese lan
den zelf konden kiezen uit
een maximumsnelheid voor
autowegen van 110, 120 of
130 kilometer.
Minister Westerterp zal zich
wellicht naar dat voorstel
richten, al was het alleen
maar om de goede ver
standhouding niet te ver
troebelen en niet tot
„vreemde eend in de bijt"
te worden bestempe'd.
Vandaar dat wij in maart
of april wel een maximum
snelheid van 110 kilometer
op de autosnelwegen voor
geschoteld zullen krijgen.
Over een mogelijke aanpas
sing van de snelheidsbeper
king op de overige wegen
buiten de bebouwde kom
wordt momenteel niet meer
gesproken, dus dat zal wel
hetzelfde blijven.
Als plezierige bijkomstig
heid voor minister Wester-
rerp dan nog tenslotte: Hij
bracht het voorstel ter tafel
onder het mom van de be
zuiniging van het benzine
gebruik. Hij is daarin ge
slaagd, want ook dat ener
gieverbruik is fiks afgeno
men en zijn maatregelen
hebben daar zeker het no-
diKC-tW tijgedragen.
W1M BUIJTEWEG
