deTijd
m
Landbouw moest in '74
klap na klap incasseren
Shell verliest
pproces tegen
sVrij Nederland
T.b.r. gevraagd
voor doden
van Bas je
HP
I
de^lENE
accent
Hoger onderwijs moet
drastisch veranderen
wegens grotere toeloop
IXSiifcRS
Arbeiderspartij:
wie een titel krijgt
gaat uit de Kamer
Voorzitter Landbouwschap:
Scheidende rector-magnificus:
19";donderdag 9 januari 1975
leidse courant
PAGINA 7
Amsterdam (ANP) Shell Nederland heeft haar civie
le proces tegen het weekblad Vrij Nederland over
een voorpaginaverhaal in dat blad over een gefin
geerde ramp in het Rijnmondgebied verloren.
(ij Shell Pemis is de ethyleenfa-
briek ontploft. Zo begon het in
reportagevorm geschreven arti
kel in VN van 11 augustus 1973.
Er was een trucfoto bij ge
plaatst waarop een olievat
stond waarop duidelijk het
beeldmerk van Shell zichtbaar
Ihell noemde dit een inbreuk op
haar merkenrecht en verzocht
de rechtbank het verhaal on
rechtmatig te verklaren. De
rechtbank overwoog echter, dat
„ook al was het artikel gemaakt
in de vorm van een heet van
de naald gegeven verslag, zelfs
de argeloze lezer weldra be
dacht zal hebben dat een week
blad als VN geen direkt nieuws
van deze orde kon brengen, ter
wijl er in de dagbladen nog
niets over had gestaan."
„De „berichtgeving" op de voor
pagina blijkt hierdoor aan
stonds iedere aansluiting met
de werkelijkheid te missen.
Doch afgezien hiervan is het
artikel ook niet beschuldigend
voor enige in het Rijnmond ge
vestigde onderneming zelfs niet
voor de Shell-industrieën." al
dus de rechtbank.
Zaterdag hoopt de oudste Nederlander 108 jaar te
worden. Het is mevrouw J. Leeuwenburg uit Rotterdam.
Dp de foto legt zij met plezier een kaartje met haar 70-jarige
Öochter.
en onzer verslaggevers)
LEEUWARDEN „Ver
dachte was in een zoda
nige toestand van ge-
brekkige geestelijke ver
mogens, dat de dood van
Basje hem in het geheel
niet aangerekend kan
worden." Dat zegt een
psychiatrisch en psycho
logisch rapport over de
19-jarige Arnold D. uit
Enkhuizen. Deze stond
gisteren terecht voor de
Leeuwarder rechtbank,
omdat hij op 5 juli van
het vorig jaar op Ter
schelling de 8-jarige
Basje Ellmer met een
vismes in het bovenli
chaam stak, waarna het
jongetje is overleden.
Deze gebeurtenis heeft
toen veel ontsteltenis
gebracht. De dader werd
dagen later, na veel
speurwerk, gearresteerd
in Noord-Holland.
De officier van justitie: „Het is
afschuwelijk dat een jongetje
van 8 in het bijzijn van zijn
vriendje gedood werd door een
jongen van toen 18 jaar." D.
was geplaatst in een open kin
dertehuis in Enkhuizen. Met
een groep uit het tehuis was hij
op vakantie op Terschelling. Op
de dag van terugkeer liep hij
wat rond na een ruzie met zijn
oroer. Hij vroeg Basje en diens
vriendje mee het bos in te gaan.
Daar pleegde hij ontuchtige
handelingen met de jongetjes
en stak op een gegeven moment
Basje een vismes in de borst.
Het vriendje rende weg en ook
Arnold vluchtte. Hij ging later
gewoon mee naar Enkhuizen.
Volgens het rapport zijn zijn
vooruitzichten somber. „Het is
een kwetsbare persoonlijkheid
en het gevaar voor herhaling is
zeer groot, als er geen langduri
ge intensieve behandeling
volgt."
De officier ging ook in op de
reacties op de misdaad. „Ik heb
een brie* gekregen van een co
mité van verontruste ouders
waarin gevraagd werd om een
volksstemming over herinvoe
ring van de doodstraf." Volgens
de officiei voelt Arnold zich
pas veilig als hij streng begeleid
wordt. In het verleden is hij al
diverse malen veroordeeld we
gens ontucht op kinderen. „Was
het niet wat tè anti-autoritair
gedacht - om dit modewoord
maar eens te gebruiken - om
deze jongen in een open tehuis
te plaatsen?" Hij achtte dood
slag bewezen, maar wilde geen
gevangenisstraf maar ter be
schikkingstelling eisen, wat de
instemming had van de raad
slieden. De uitspraak is op 22
januari.
Het omslagartikel van Elsevier
gaat over 700-jarig Amsterdam
in de greep der verloedering.
„Cultureel gaat de stad gebukt
onder een middelmatigheid,
waarvoor hij zich eeuwenlang
geschaamd zou hebben: „Zo
snel exposeert hij een kortslui
ting der menselijke kontakten.
Zelden waren de Amsterdam
mers over zoveel zaken zo on
derling verdeeld".
"Ook een vraaggesprek met fabri
kant Sietze de Boer, die een
arbeiderspartij heeft opgericht.
„Wij willen met gewone mensen
in de Kamer. In het programma
staat uitdrukkelijk, dat als ze
een doctorandustitel krijgen of
zoiets, dan worden ze niet meer
herkiesbaar gesteld".
De Haagse Post heeft een vraag
gesprek met minister Duisen-
berg. Hij vindt het vervelend
om gedoodverfd te worden als
de toekomstige premier. .Bo
vendien begeer ik het niet en
is dat etiket van coming-man
voor de uitoefening van mijn
functie bepaald onplezierig. Het
hindert me bij mijn werk. En
er is ook een hele duidelijke
overeenkomst met Den Uyl. Ik
ben naar hem toegestapt en heb
de afspraak gemaakt, dat ik
hem nooit een strobreed in de
weg zal leggen". Een groot arti
kel gaat over deindianen in'
Zuid-Amerika. „Intimidatie, af
persing en bedrog, dat zijn de
omgangsvormen die de india
nen van de blanken gewend
zijn. Voor hun eigen kuituur
heeft alleen een handjevol an
tropologen belangstelling; voor
de rest van de Latijns-Amerika
nen zijn ze als een ongeregi
streerde diersoort die stompzin
nige oerklanken voortbrengt".
In Vrij Nederland een voorpubli-
katie uit de memoires van de
Chileense dichter-Nobelprijs-
winnaar-polikus Pablo Neruda.
„Wij zijn het zwaarst verraden
volk van deze tijd". Ook een
gesprek met staatssecretaris
Klein. „Procesmatig en organi
satorisch stellen universiteiten
niet veel voor. Ze hebben niet
in de gaten, dat als je niet
doelmatig werkt, je zo moe
wordt als een hond. Als je ook
ziet hoe universiteitsraden hele
dagen achter elkaar vergade
ren, dan moet je wel van goede
wil zijn om vol te houden. En
in die situaties, als iedereen
oververmoeid is, krijgen be
paalde lieden hun kans. Niet
dat het manipulatoren zijn,
maar ze kunnen de boel aardig
verzieken".
In De Tijd niet minder dan vijf
pagina's over Engeland op de
rand van het bankroet. „Enge
land is een oude motorfiets. Er
bestaat geen leiding, er is geen
bekwaamheid en er is geen
moed in dit land. We hebben
hier een antiek sociaal systeem.
De zogenaamde managers zijn
produkten van hun partikuliere
schoolopleiding. Ze weten pre
cies hoe ze zich moeten gedra-
gen en hoe ze moeten eten,'
maar daar houdt het mee op.
Het zijn geen bekwame zaken
lieden". In een commentaar op
de verklaring van het Vaticaan
over de relaties tussen de kath
olieke kerk en het jodendom de
conclusie: „De betrekkingen
tussen het Vaticaan en de staat
Israël, voorzover die bestaan,
zullen niettemin nog lang moei
lijk blijven, zolang het Vaticaan
niet uitdrukkelijk wil erkennen,
dat er zoiets bestaat als een
joods volk dat historische ban
den heeft met het land waarin
het wil wonen, en de betrekkin
gen tussen katholieken en jo-'
den zullen om dezelfde reden
ook in de toekomst niet eenvou
dig zijn".
DENIEUWELINIE
In De Nieuwe Linie ondermeer
een interview met prof. D.
Schouten, econoom en kroonlid
van de SER. ,,Ik begrijp niet
waarom de regering wellicht
onder invloed van de vakbewe
ging. duidelijk minder gebruik
maakt van de adviezen van de
SER. Ik vind het dom van de
regering zo weinig te stoelen op
de SER. Het is immers veel
gemakkelijker om te regeren
als men de besluiten in de SER
tussen de partijen heeft voorbe
reid. Zoals het nu gaat is het
onverstandig, ik begrijp het
niet".
De Groene Amsterdammer signa
leert de oprichting van een
nieuwe organisatie voor vlucht
elingenwerk. „Ons uitgangs
punt is, dat de vluchteling
plaatselijk wordt opgevangen
waar hij zich aanmeldt en dat
de groep hem ook helemaal be
geleidt, ook in het contact met
de vreemdelingenpolitie en de
justitie en uiteindelijk met
CRM voor werk en huisvesting
van die man".
Kritiek in het blad op de wijze
van muziekonderwijs op school,
dat de kinderen eerder een
aversie tegen, dan plezier in
muziek geeft. „Wat dacht men
na ruwweg tien jaar commer
cieel nonstop Veronika en Hil
versum III te mogen verwach
ten bij de jeugd, die is opge
groeid in deze geluidswolk? Nu
moeten ze ineens andere mu
ziek mooi vinden. Op 12-jarige
leeftijd moeten ze belangstel
ling tonen voor hun totaal
vreemde en veel te gecompli
ceerde muziek. Het moment is
verkeerd, de plaats is verkeerd
en de doelstelling is volkomen
maatschappij vreemd".
In Hervormd Nederland een ge
sprek met een boeddhistische
monnik. „Het gebod is: Heb je
naaste lief zoals God jou lief
heeft, en niet: Heb je naaste
lief als jezelf, want jezelf lief
hebben is juist de grote fout".
Ook een interview met de voe-
dingdeskundige prof. Hautvast.
„In de medische opleiding
wordt met geen woord over
voedsel gesproken. Als huisart
sen over voeding praten, klet
sen ze uit hun nek". Voorts een
reportage over de Club Actieve
Nietrokers. „De wetenschap dat
niet rokers in rokerige ruimten
per dag toch hetzelfde in de
longen krijgen als hadden ze
twee sigaretten gerookt
waarmee de kans op longkan
ker verdubbelt stekende
ogen, neusklachten, hoofdpijn
en hoesten waarover veel men
sen klagen, inspireert de club
tot jarenlange activiteit".
Het omslagartikel van Accent
gaat over de werkloosheid. „De
hamvraag in deze kwestie is of
we zo langzamerhand op weg
zijn naar de zogenaamde post
industriële maatschappij. Een
samenleving waarin ons groot
ste probleem zal zijn om het
voor handen zijnde werk zo(
rechtvaardig mogelijk te verde
len. „Ook een groot interview
met de Amsterdamse wethou
der Han Lammers. „Wat het
protest van de Nieuwmarktbe-
woners betreft, dat gaat maar
om zo'n honderd mensen, waar
onder verscheidene krakers.
Het gaat om maar elf gezinnen
die daar legaal wonen. De an
dere zijn geruisloos weggegaan.
Maar daar schrijft nooit ie-
DEN HAAG (ANP) „Voor de land- en tuinbouw
was 1974 ongetwijfeld een uitzonderlijk jaar, waar
aan velen nare herinneringen zullen overhouden".
Aldus herdacht ir. C.S. Knottnerus, voorzitter van
het Landbouwschap, gisteren in zijn nieuwjaarsrede
het afgelopen jaar. Zijn nare herinneringen lagen
bij de „miserabele prijsontwikkeling" in de vlees-
sektor, de voorthollende inflatie, de zeer moeilijke
ontwikkelingen in de EEG, de energiecrisis en zeker
niet in het minst de weersomstandigheden.
glastuinbouw en de glastuin
bouw elders in de EEG aan.
Volgens de heer Knottnerus
paste de bloembollenteelt zijn
produktie niet aan bij de stag
nerende afzet en zal met ge
meenschappelijke maatregelen
nieuwe evenwichten moeten
worden nagestreefd.
Ook over het functioneren van
het Landbouwschap was ir.
Knottnerus niet tevreden. Hij
meende, dat men zich duidelijk
moet beraden of men op deze
manier wel verder moet gaan.
„Het aantal uren dat wordt ver
gaderd en de kosten daarvan,
zijn niet evenredig met de be
langen waarover gediscussieerd
wordt".
Hij was er blij mee, dat een goed
werkende markt, voor de Ne
derlandse land- en tuinbouw
van grote betekenis, resulteerde
in een uitvoer boven de 17 mil
jard gulden, maar meende dat
de landbouw in het afgelopen
jaar de ene klap na de andere
heeft moeten incasseren. De
bruto-produktiewaarde in gul
dens van de land- en tuinbouw
kon op hetzelfde peil blijven als
het voorgaande jaar, maar door
de enorme kostenstijgingen
daalde het arbeidsinkomen, ter
wijl de koopkracht van de gul
den ook nog met 10 procent
daalde. Voor het tweede achter
eenvolgende jaar ging het inko
men in de landbouw ten opzich
te van het gemiddelde Neder
landse inkomen achteruit. In
het oogstjaar '72 was het nog
105 procent van dat gemiddelde
inkomen, in '73 en '74 was het
tot respectievelijk 85 en 67 pro
cent gedaald.
De inkomenssituatie van de Ne
derlandse tuinbouw was vol
gens de heer Knottnerus in het
afgelopen jaar slechter dan in
de laatste jaren het geval was.
Het beeld werd bepaald door
de kostenexplosie en de slech
ter wordende afzetmogelijkhe
den. Het pakket overheidsmaat
regelen kon de inkomenspositie
van de glastuinbouw niet verbe
teren. Hij stipte hierbij de span
ning tussen de Nederlandse
Ook stelde de voorzitter van het
Landbouwschap nog eens na
drukkelijk, dat de landbouw
geen uitzonderlijke behandeling
verlangt en toepassing van de
hinderwet volledig door land
bouwbedrijven wordt aan
vaard. Wel vindt men het vol
strekt onrechtvaardig dat inten
sieve veehouderijbedrijven niet
kunnen profiteren van een wet
telijke overgangsregeling." .Ja
renlang bestaande bedrijven
kunnen nu direct en zonder
enig recht van schadevergoe
ding worden gesloten doordat
de hinderwet als gevolg van
omstandigheden verlaat wordt
toegepast."
In Finland heeft Koning Winter eindelijk nog van zich doen horen. De thermometers
wezen gisteren 13 graden onder nul aan in Helsinki. Door het plotselinge temperatuur
verschil ging het water dampen; een attente fotograaf maakte er een sfeervolle plaat
van.
De ministers van Defensie van Nederland, België, Noorwegen en Denemarken
hebben gisteren in Frankrijk een demonstratie bijgewoond van de nieuwe Mirage
F-l, kandidaat-opvolger voor de Starfighter. Op de foto v.l.n.r. de Noorse minister
Jakob Fostervoll, Erling Bröndum uit Denemarken, de Nederlandse minister Vrede-
ling, zijn Belgische collega VandenBoeynants, testvlieger Guy Mitaux-Maurouard en
de Franse minister van Defensie Jacques Soufflet.
(Van een
•erslaggeefsters)
WAGENINGEN In de toekomst zal minstens
een kwart van de 18- tot 22-jarigen hoger onder
wijs willen volgen. Om zulke groteJToepcn jonge
ren te kunnen opleiden zal het onderwijs er
geheel anders moeten gaan uitzien dan nu. Ener
zijds cal het hoger onderwijs meer gericht moeten
zijn op de maatschappelijke praktij, anderzijds
sullen er opleidingen moeten komen waarvoor
een hoog niveau van kennis wordt gevraagd,
zonder dat er een bepaalde vakopleiding nodig
Dit zei vanmiddag prof. dr. H. A. Leniger die
afscheid nam als rector-magnificus van de Land
bouwhogeschool in Wageningen (omdat hij zich
met de huidige onderwijsstruktuur niet meer kan
verenigingen) en zijn functie overdroeg aan prof.-
dr.ir. J P H van der Want.
In de toekomst ziet de heer Leniger het onderwijs
stelsel alsvolgt: Tijdens het eerste gedeelte van de
universitaire opleiding zullen er zeer veel studen
ten zijn. Dit aantal zal in de volgende fasen van
de opleiding snel afnemen Uiteindelijk zal een
kleine kern overblijven van mensen die over de
vereiste eigenschappen beschikken om een oplei
ding te volgen voor een zuiver wetenschappelijk
beroep en die in staat zijn zelfstandig wetenschap
pelijk onderzoek te verrichten. Het onderwijssys
teem zal er dan ook op gericht moeten zijn, dat
een dergelijke selectie automatisch plaatsvindt,
door de moeilijkheidsgraad in de verschillende
fasen van de opleiding sterk op te voeren. En het
begin van de opleiding zal meer gericht moeten
zijn op de maatschappelijke praktijk.
De reden waarom Prof. Leniger vervroegd af
scheid neemt van de LH: „Op den duur kon ik
de, tegenwoordig door velen als normaal aanvaar
de, eindeloze diskussies en de ruime inspraak van
ondeskundigen niet goed verdragen. Ik heb altijd
een afkeer gehad van dilettantisme en nooit kun
nen begrijpen hoe men vreugde kan beleven aan
meepraten oVer zaken waar men geen verstand
van heeft", aldus professor Leniger. Democratise
ring van het wetenschappelijk onderwijs vondt hij
een „groot goed", alleen de uitwerking erval levert
hem problemen op.
Weer 4 doden
bij onlusten
in goudmijn
Johannesburg (Rtr.) Bij de on
lusten die zich al enkele dagen
voordoen in de grootste Zulda-
frikaan.se goudmijn Vaal Reefs
zijn gisteren weer slachtoffers
gevallen. Gevechten tussen de
stakende gastarbeiders uit Le
sotho en werkwilligen uit
Transkei eisten vier doden en
een groot aantal gewonden. De
onlusten hebben nu aan acht
mijnwerkers het leven gekost.
Ongeveer tienduizend mijnwer
kers uit Lesotho hebben het
werk neergelegd omdat hun re
gering heeft bepaald dat zij zes
tig procent van hun loon naar
banken in Lesotho moeten
overmaken. Enkele duizenden
Lesothose mijnwerkers hebben
ontslag genomen en zijn naar
hun land teruggekeerd. In do
mijn ligt het werk gedeeltelijk
stil.
Autofabriek in
Spanje gesloten
wegens staking
van 30.000 man
Barcelona (UPI) De directie
van het autoconcern „8cat" de
grootste industriële onderne
ming van Spanje, heeft giste
ren zijn fabrieken in Barcelona
voor onbepaalde tijd gesloten
na een reeks wilde stakingen'
van 30.000 arbeiders.
Een woordvoerder van het con-,
cern zei dat de directie tot slui
ting is overgegaan toen de ruim
7.300 arbeiders van de ochtend
ploeg het werk niet wilden her
vatten.
De stakingen zijn in november
begonnen in verband met de
onderhandelingen over oen
nieuwe arbeidsovereenkomst.
Van de zijde van het concern
is inmiddels meegedeeld dat de
directie over zal gaan tot ont
slag op grote schaal om de
toestand onder controle te krij
gen. Stakingen zijn in Spanje
verboden. Toch zijn er behalve
de arbeiders van het autocon
cern „Seat" nog 20.000 arbel-
i ders in staking.
Ethiopische
ex-gouverneur
vormt leger
Addis Abeba (Rtr.) - Gcncraal-
majoor Nega Tegegn, de Ethio
pische gouverneur die vorige
maand verdween, is met 163
gewapende aanhangers opgedo
ken in Soedan, zo is in Addis
Abeba vernomen.
Nega probeert een priveleger te
vormen om daarmee tegen het
militaire bewind in Ethiopië ten
strijde te trekken.
De generaal is getrouwd met een
kleindochter van ex-keizer Haf-
le Selassi. In december ver
dween hij. Het gerucht ging
toen, dat hij zich wilde aanslui
ten bij anti-regeringsgezinde
guerrillastrijders
Allendes zus vrij - Laura Allen-
de, de zuster van wijlen presi
dent Salvador Allende van Chi
li, behoort tot 200 politieke ge
vangenen die de Chileense mili
taire regering naar Mexico wil
laten vertrekken
De Chileense president, generaal
Pinochet, kondigde in zijn
nieuwjaarsreden het aanbod
aan, 200 politieke gevangenen
per vliegtuig naar Mexico over
te brengen. Laura Allende zou
aan kankef lijden.
