TWEE JONGE FRANCISCANEN
SCHIETEN PAPOEA'S TE HULP
Valkenburg
heeft
de buik vol
van het
vliegveld
Ontevreden Sassenheimse
huurders willen beter
onderhoud aan hun huis
ONDERDAG 9 JANUARI 1975
LEIDSE COURANT
PAGINA S
lui onder", weet Irian-ganger
Piet Bots; „niet alleen Neder
landse franciscanen, maar ook
augustijnen en Amerikaanse
Kruisheren. Die zijn wel goed,
heb ik gehoord. Na het eerste
jaar willen we in overleg met
elkaar en met anderen een
team opzetten. Misschien kun
nen we ons bij anderen aan
sluiten, b.v. met een Ameri
kaanse socioloog erbij. Och,
misschien zeggen we wel: joh,
kunnen we met jou mee gaan
doen"?
Islam
„Je moet weten, dat er onge
veer 800.000 papoe's zijn, maar
sinds '68 zijn er circa 200.000
niet-papoea'se Indonesiërs bij-
_gekoken, vooral bosjes Makas-
saren. De papoea's kunnen
over een jaar of tien in hun
eigen gebied een minderheid
gaan vormen. Met al die Ma-
kassaren zal de Islam onget
wijfeld verder uitgroeien. Moe
ten we ons daar mee bezig
i gaan houden? Het kan van
groot belang zijn. Er zullen
nog voldoende vragen rijzen.
Piet en
Theo gaan
„leren aan
en van"
We zien als uitgangspunt: ga
daar leven en probeer te we
ten wat deze mensen bezielt,
ook wat we van hen kunnen
leren door een beetje ontvan
gend bij hen te staan".
„Het zal wel moeilijk zijn. Ik
weet nog niet wat ik met mijn
kennis moet doen. Van multi
nationale ondernemingen weet
ik wat af, maar als er in dat
gebied geen multi-nationaie
ondernemingen zijn heb ik
niets aan mijn kennis.
Ik denk, dat we daar moeten
proberen als christenen, als
franciscanen, zelf te leven. Ik
heb de pretentie, dat dit de
mensen daar wel iets te zeggen
heeft. Dat zal onze kern zijn,
geloof ik. Zo denk ik ook, dat
er een samenleving kan ont
staan die vruchtbaar is, waar
bij je je bekwaamheden en
specifieke deskundigheden
kunt inbrengen. Ik heb ge
leerd, vragen te stellen in de
economie, in bepaalde situa
ties. Misschien dat ik daar iets
mee kan doen. Theologisch èn
economisch en sociologisch
moet je je afvragen hoe het
waardenpatroon van je pa-
poea'se medemens eruit ziet.
SASSENHEIM Nog een goeie week en Piet Bots
en Theo v.d. Broek zitten in het vliegtuig, op weg
naar het Verre Oosten. De visa (voor Indonesië)
liggen klaar, maar er is nog wat gehannes met
nummers en zo. In augustus was de zaak al rond:
Bots en v.d. Broek gaan naar Irian Jaya (ooit
Nieuw Guinea, later Irian Barat), naar de p&poea's
(onder Luns nog papóea's). Een „uitstapje" voor
minstens vier jaar, een andere wereld in omdat
de idealen van deze jongelui nu eenmaal zo liggen.
Piet en Theo zijn franciscanen, hun idealen zijn
dus niet zomaar uit de lucht komen vallen. Toch
is het een sprong in het duistere onbekende", maar
ik hoop wél met mijn ogen open te springen", zegt
Piet zonder omhaal, terwijl hij een wilde Panta-
nella opsteekt.
Aan de Sassenheimse Kerk-
laan 35 wonen zeven leden van
de franciscaanse gemeen
schap, een communiteit van 5
jaar oud in een, met recht,
herenhuis. Op het naambordje
staat „franciscanen". Een
zwart-witte hond, een vriende
lijk dier dat met een royale
pluimstaart kwispelt, staat
keffend achter de deur. Het is
de hond van Theo, maar als
die weg is krijgt een ander
hem, want het is een allemans
vriendje. Het merendeel van
deze volgelingen van St Frans
weet nauwelijks wat een
klooster is. In de zitkamer
staat nog een kerststukje, dat
Driekoningen heeft overleefd.
Aan de muur hangt roerloos
en onfunctioneel een koperen
wierookvat, schuin erboven
een zwart crucifix met ver
dord palmtakje. Op het vloer
kleed uitgevallen witte honde
haren, maar die worden regel
matig opgezogen door een har
telijke hulp, die.de mannen 's
middags de huishoudelijke be
slommeringen komt helpen
verlichten. Ze houden alleen
zelf hun eigen kamer aan
kant; voor de rest kunnen ze
geen tijd maken vanwege hun
werkzaamheden.
Volière
Achter in het tuintje staat een
volière met parkieten. „Een
volière? Natuurlijk", zegtPiet,
die een vrolijke Frans is, „zie
je, we zijn franciscanen".. Dat
zijn, behalve Piet en Theo,
Ton Tourné, die te Katwijk
ziekenverpleger in De Wilbert
is, Jan Lap, leraar aan het
Fioretti-college, No Vissers,
Theo Windt („graag die „t"
erbij, dat is het enige dat ik
nog heb"), Frans Gerritsma,
die kapelaan in Voorhout is,
en Carl van Hoof, pastor aan
St. Bavo in Noordwijkerhout.
Ton Tourné is het (achtste)
buitenwonende lid van de
communiteit
Leidenaar
Het verhaal gaat over Theo en
Piet. Theo is bij dit gesprek
niet aanwezig, hij vertoeft
noodzakelerwijs in het francis
caanse bolwerk te Woerden.
Maar wat Piet van zichzelf
vertelt slaat in grote trekken
ook op Theo die in hetzelfde
bootje zit. Piet is 31 jaar, Theo
30. Ze zijn van dezelfde lich
ting, sinds 1962 zijn beiden
franciscaan en na hun novi
ciaat geprofest als broeder.
Piet is van huisuit Leidenaar,
Theo komt uit het Nijmeegse.
Ze studeerden filosofie en
theologie. Piet voltooide een
paar maanden terug zijn stu
die economie te Amsterdam.
Theo deed twee jaar onuitwis
bare ervaringen op bij de ge
meenschap van Taizé, rondde
daarna zijn theologie af en
„deed" in Leiden nietwesterse
sociologie. Piet Bots wil het
rustig houden: „Wat de studie
betreft komen we misschien
beslagen ten ijs, voor het over
ige hebben we twee linkerhan
den, hoor, we zijn maar dood
gewone kleine jongetjes".
Structuur
Wel jongetjes die weten wat ze
willen. Piet zou een paar jaar
geleden naar Pakistan gaan,
maar werd op medische
gronden afgekeurd. „Mijn eco
nomische studie gaf me na
de theologie wat meer aan
dacht voor structuren; je kon
je afvragen in hoeverre er een
stukje heil of onheil in die
structuren lag. Anderhalf jaar
geleden werd ik onverwacht
toch nog voor de tropen goed
gekeurd. Nu wordt het Irian
Jaya. Eerst gaan we even naar
India het vliegtuig stopt
daar tóch. Er zitten een paar
medebroeders van ons en we
gaan daar een paar projecten
bekijken, wat opsteken. Dat
kan nuttig zijn. In Jakarta
hebben we 3 maanden de tijd
voor taalstudie (Bahasa Indo
nesia), om rond te kijken en
contacten op te doen. Óp 1 juli
hopen we in Jayapura (Hol-
landia) te zitten. Het eerste
jaar gaan we ons daar 'öriente-
ren, zonder concrete werkop
dracht".
Dat betekent een jaar van
mentaliteit leren, proberen je
wat te settelen, kijken wat er
gaande is in de vier bisdom
men". Daar zitten interessante
Raadslid Anneke van der Broek: „Valkenberg heeft er recht op te weten waar het
aan toe is."
Valkenburg Steeds vaker
brengen de inwoners van Val
kenburg de laatste tijd de over
last van het vliegveld Valken
burg ter sprake. Men is in de
loop der jaren weliswaar ge
wend geraakt aan het lawaai
van de laag over het dorp sche
rende vliegtuigen maar men
vindt nu dat het vliegveld ook
op andere wijze voor aanzienlij
ke overlast zorgt.
De klachten betreffen het dagelijks door
gaande verkeer door Valkenburg van
Personeelsleden van het vliegveld. Om
het vliegveld te kunnen bereiken maken
deze nog steeds gebruik van een zij-in
gang aan het eind van de Broekweg. Dit
tot ongenoegen van een groot aantal in
woners.
Het raadslid Anneke van de Broek heeft
b en w van Valkenburg tijdens de laatste
raadsvergadering voorgesteld met de lei
ding van het vliegveld te gaan praten
over het gebruik van een andere ingang
aan de Zonneveldslaan. Deze ingang zou
de Valkenburgers minder overlast bezor
gen. B en w hebben toen toegezegd deze
slepende zaak nog eens te zullen onder
zoeken.
Anneke van de Broek: „Dat is natuurlijk
een loze kreet. Daar kan men alle kanten
mee op. Wij willen resultaten zien. Val
kenburg heeft er recht op te weten waar
het aan toe is."
de ontwikkeling van deze plaats. De S4,
een vierbaans rijksweg die langs Valken
burg naar Katwijk zou gaan lopen, moest
tussen het vliegveld en het dorp gekon-
strueerd worden, waardoor de weg tegen
het dorp aangedrukt dreigde te worden.
•Onlangs werd bekend dat gedeputeerde
staten van Zuid-Holland deze weg in de
bestaande getekende vorm niet willen
uitvoeren. Men wil nu de gewenste breed
te en ligging opnieuw gaan bezien.
Doordat de S4 vanwege het vliegveld zo
dicht tegen het dorp zou komen te liggen
is het voor Valkenburg niet mogelijk
daar huizen te bouwen. Eerder was al uit
geluidsmetingen duidelijk geworden dat
vanwege te verwachten lawaaioverlast
van het vliegveld, ook woningbouw in het
bestemmingsplan Boonrak aan de kant
moest worden geschoven.
WESTERBEEK: „KLACHTEN ONGEGROND"
De laatste tijd doen in Valkenburg regel
matig geruchten de ronde dat het vlieg
veld gesloten zal worden. Men praat
reeds over een geheime nota waarin zou
staan dat het vliegveld nog slechts een
gering aantal jaren te gaan heeft. En wat
Zonder vliegveld zou een eventuele weg
om Valkenburg veel verder van het dorp
aangelegd kunnen worden. En dan zou
ook de lange lijst van woningzoekenden
uit de bureaula gehaald kunnen worden.
.Dat zijn in concreto enkele zaken waar
de inwoners van Valkenburg wel oor
naar hebben. Maar er is ook nog een
keerzijde van de medaille. Want het is
niet uitgesloten dat met het verdwijnen
van het vliegveld, het ook gedaan zal
met de onafhankelijkheid van Valken
burg.
Van een onzer verslagge
vers
Sassenheim De Sassen
heimse woningbouwver
eniging is
niet van plan op korte
termijn aandacht te
gaan besteden aan een
aantal door bewoners
van de Marijkestraat in
gediende klachten over
onvoldoende onderhoud
aan de huurwoningen.
Het KVP-raadslid Van
Eisen had daar deze
week tijdens de rond
vraag in de Sassenheim
se raadsvergadering om
gevraagd.
Aanleiding daartoe was een
schrijven dat hij had ontvangen
van zes huurders, waarin deze
aandacht vroegen voor hun on-
derhoudswensen. De klachten
hadden hoofdzakelijk betrek
king op de slechte electrische
bedrading en scheuren in de
muur.
Volgens wethouder Westerbeek,
bestuurslid
is de woningbouwvereniging tot
nu toe steeds haar noodzakelij
ke onderhoudsplichten volledig
nagekomen. Hij zegt: „Ik snap
niet hoe men met dergelijke
klachten kan aankomen. Als er
iets met de electrische bedra
ding aan de hand zou zijn dan
had het electriciteitsbedrijf, dat
dergelijke zaken regelmatig
controleert, al lang ingegre
pen".
„Bovendien schijnen sommige
huurders te vergeten dat zij via
hun huurovereenkomst ver
plicht zijn zelf ook bepaald on
derhoud te bekostigen. De wo
ningbouwvereniging kan niet
voor alles opdraaien. Ik snap
ook niet waarom men dergelij
ke klachten via een raadslid in
de openbaarheid moet brengen.
Er is in Sassenheim een spe
ciaal bureau dat zich met der
gelijke zaken bezig houdt.
Waarom gaat men daar dan
niet naar toe?"
Bij navraag in de Marijkestraat
bleek ons gisteren dat er nogal
verschillend wordt gedacht
over de activiteiten
Mevr. v.d. Niet: „De
achterdeur was zo gaar als bo
ter. Daar hebben ze gewoon een
plaat opgetimmerd. Voor de
rest niks. En dc ramen gaan
ook niet goed dicht. Toen wc
er over klaagden zeiden ze al
leen: „Doe er maar kruipolie
tussen. Je kan klagen wat je
wil, maar het helpt toch niet".
Lijnrecht daar tegenover staat de
verklaring van mevr. v.d. Meer.
Zij zegt: „Natuurlijk zijn deze
huizen niet honderd procent in
orde maar dat men daar zoveel
ophef over moet maken is voor
mij onbegrijpelijk. Er zijn altijd
mensendie het onderste uit de
kan willen. Dat is onredelijk.
We wonen hier erg goedkoop.
Waarom zouden we dan over
elk dingetje moeilijkheden ma
ken. Bij mij zijn ze ook aan de
deur geweest om te protesteren
bij de gemeente. Maar aan zo
iets doe ik niet mee. Ik ben
tevreden".
Wethouder Westerbeek: „De wo
ningbouwvereniging zit met ne
gatieve onderhoudsposten. We
doen wat we kunnen. Maar
meer is gewoon niet mogelijk".
Veilingen
800; AndIJvlo 170-179,
■voorna wu; nodrkool 0-12; Groonckool
23-38; Bocrekool 22-53; Pr.l A 74-47; Sprui
ten 00-105; Witlof DO-100; K*»p>tclcn 1250-
2300; Selderij 20-49, Krulpatertalk 29-40;
PooUeldcrl) 40-80; Paprlk» groen 280-500,
rood 580-630.
GROENTEVEILING LEIDEN (8-1):
Appelen 104-113, Peren 52—77,
Aurdoppelen 7—10, Andijvie
158174, Kroten 20-21, Kroten ze-
kookt 70, Boerenkool 32—47, Rode
kool 18—17, Groene kool 32, Prei
7982, Sloofsla 45. Spruiten A
6S—72, Spruiten B 257-265. Sprui
ten C 46-53. Champignons 290-310,
Uien grof 15-25, Witlof 155-170,
Knolselderij 43—57, Sla zwaar
29-31, Peterselie 29-31T
Zoiets kun je vanuit Sassen
heim nog niet bekijken. Of wel
Missie-ontwikkelingwerk vindt
Piet Bots een valse tegenstel
ling, tenminste zoals hij die
tegenstelling hier ver van
Irian Jaya beleeft „Over
vier jaar zijn we met vakantie
terug. Daarna zullen we wel
weer verder zien", aldus Piet
bij wie een serieus grijs zich
tussen het zwarte haar heeft
gevoegd. „Ik zie me wel heel
duidelijk en dat stel ik voor
op als franciscaan zitten,
lerend één en vin. Het is een
spiritualiteit die heilzaam kan
zijn. Aan de andere kant ge
loof ik, dat de missie meer een
tweezijdig karakter moet krij
gen. Ik hoop daar ook iets aan
te kunnen bijdragen".
De papoea heeft het niet ge
makkelijk. Hij krijgt het nóg
moeilijker. Piet Bots heeft zijn
licht daarover al opgestoken:
„Hij zal per se door een malle
molen van sociaal-economi
sche systemen heen moeten.
Het toenemend aantal Makas-
saren heeft zo'n systeem, de
westerling heeft weer een an
der, de Javaan zal op zijn
manier een gemeenschap wil
len indelen. Ik wil de papoea
helpen in die wirwar zijn ei
genwaarde te doen behoude-
n.Uit winstmotieven ga ik daar
niet zitten. Daardoor ben ik
hopelijk een betere gesprek
spartner dan b.v. de Makassa-
ren die komen om geld te ver
dienen. Ik zal het wellicht hier
en daar wel fout doen, maar
die kans acht ik minder groot.
Het is makkelijk praten, zul je
zeggen, hier aan de Kerklaan.
Op de eerste plaats heb ik er
gewoon veel zin in"....
Ruggesteuntje
Daar géén Piet en Theo; als
„geroepen". Jongemannen, die
in de Nederlandse samenle
ving geen gek figuur zouden
slaan. Er komen steeds meer
mensen, die daar niets van
snappen. Het gaat om gezonde
kerels, heldere koppen, onge
trouwd, een gemeenschap vor
mend, die notabene nog in
God geloven en tot een Kerk
behoren. Vreemde knapen,
hoor. Laat ze maar schuiven,
couden we willen zeggen. Ze
cullen het wel rooien. Met
Gods zegen. Dat is „per onge
luk" hun onwrikbaar geloof.
De jeugd van het Fioretti-Col-
lege in Lisse althans de
ichoolvereniging begrijpt
:r wel wat van. Piet en Theo
(rijgen van Fioretti een rug-
festeuntje. Morgen begint dat
)p 10, 11 en 12 januari wordt
ie opbrengst van de „grootste
.ndoor-kermis van de Bollen
streek" een met vele aardse
en aantrekkelijke goederen
overladen festijn in het colle
ge ter beschikking van het
franciscaanse tweetal gesteld.
Ton Pieters
