Als u nu bij ABC
een kostuum koopt
van bijv. f250,-
dan mag u voor
f250,-gratis ldeding
uitkiezen!
Zaadklopper moet
eigen tuin
maar vernielen
.PRECIES
HET PAK DAT IK
ZO GRAAG
WILDE HEBBEN''
.JE ZIT
GRATIS HELEN AAL
?- IN HET NIEUW,
FANTASTISCH
LE1DSECOURANT DONDERDAG 2 JANUARI 1975
LEIDEN, Brccstraat 122-124. AMSTERDAM, AMSTELVEEN. HAARLEM, BEVERWIJK, HOORN. HILVERSUM, ZEIST. ZWOLLE, DEVENTER, ROOSENDAAL Ook op koopavond geopend.
Jan Bouwmans zeeft het afval uit de geklopte zaden.
op de „planen", waar Jan Bouwmans
ze vervolgens met behulp van zijn zeven
sorteert en scheidt van eventueel stof
en ander afval. Als hij tenminste al niet
zijn biezen heeft moeten pakken.
Maar stel dat de buurt hem zijn gang
laat gaan, zoals veelal in Duitsland ge
beurt, omdat steden als Berlijn en Frei
burg vlot vergunningen geven. In dit
geval verzamelt Bouwmans de afge
klopte zaden. Ze gaan in een machine,
een soort centrifuge, die uiterst behoed
zaam het vruchtvlees scheidt van de
kern. Vervolgens worden de geisoleerde
kernen (op de 100 kilo zaden blijven er
uiteindelijk maar 7 kilo over) bij een
uitgekiende temperatuur gedroogd. Een
laboratorium onderzoekt ze op kiem-
kracht. Pas dan gaan ze naar de kweke
rijen waar ze op een speciale manier
worden uitgezet.
Vogelpoepje
Wat er zou gebeuren als hij geen zaad
klopte, beschrijft Jan Bouwmans onge
veer aldus. „Het gaat meestal om vere
delde heester- en boomsoorten en die
hebben bij de voortplanting een voorbe
handeling nodig. Wanneer zich langs de
natuurlijke weg weer jonge planten zou
den vormen, had mijn werk geen nut
meer. Maar dat gebeurt niet. Kijk, de
zaden vallen op de grond. Je moet ze
zien als kernen die omgeven zijn door
vruchtvlees. Dit laatste rot weg en dan
wordt ook de huid die om de kern zit,
door schimmel aangetast. Het is een
heel teer huidje. Als zo'n struik, heester
of boom zich al op natuurlijke wijze
voortplant, is dat te danken aan de
vogels. Ze eten de zaden en het vrucht
vlees verteert in de maag Daar heerste
bovendien de juiste temperatuur en het
maagzuur heeft precies de zuurgraad
die nodig is om de kern mooi schoon
te maken. Als zo'n kern nou samen met
de ontlasting van de vogel in een ge
schikt kuiltje valt, ja, dan heb je kans
dat er een nieuwe jongplant ontstaat.
Alleen: een vogel doet zijn poepje mis
schien wel op twee kilometer afstand
van de plaats waar hij het zaad gegeten
heeft. Je begrijpt dat dit niet de manier
is om een park of plantsoen gauw vol
te krijgen. Daar heb je jongplanten
voor nodig van de kwekerij. En die
jongplanten komen weer uit mijn za-
den. Ik doe dus eigenlijk enorm nuttig
werk en de diverse beplantingsdiensten
zien dat ook wel in. Man, je hebt er
geen idee van om welke gigantische
aantallen het gaat. Die dijk daar waar
ze een nieuwe doorgangsweg op aan het
aanleggen zijn. Je ziet het er niet aan
af, maar daar staan zeker 250.000 Coto-
neasters Franchétii op - weer een ande
re heestersoort. Waar wil je al die zaden
vandaan halen? Dit soort gewassen zijn
artikelen waarvan er miljoenen tegelijk
de deur uitgaan. Twee miljoen jong
planten is helemaal niks. Alleen vind je
ze niet terug. Ze gaan misschien naar
Perzië om langs een kanaal gezet te
worden. En weet je dat er planten zijn
die maar één keer in de acht tot tien
jaar zaad vormen? Hoe dacht je aan
nieuwe jongplanten te kunnen komen
als je ze niet mag kloppen? Tussen zaad
en jongplant zit überhaupt een periode
van twee jaar. Je werkt er dus eigenlijk
toch al achteraan. Als je nou een natte,
herfst hebt, zoals dit jaar of strenge
wintervorst, sterven er veel jongplan
ten. Dan is de vraag straks niet bij te
houden, maar hoe kom je eraan als je j
geen zaad mag kloppen?"
Vastvreten
Van oorsprong een stadskind, Jan
Bouwmans. Jeugd in Amsterdam en
Alkmaar. Hoe is hij aan zijn beroep j
gekomen en waarom is het zo uniek?
„Als kleine jongen al had ik altijd veel
belangstelling voor de groeiende na
tuur. Op school zat ik al met een erwt
in mijn sponzedoos en iedere dag maar
kijken wat er mee gebeurde. Gewoon
nieuwsgierigheid. Het unieke? Tja, je
moet een geweldige concentratie kun-
nen opbrengen. Je moet niet een foute
boel bij elkaar kloppen. Kijk: als je een
partij zaden van de rode Berberis afle
vert, rrioet het ook allemaal rode Berbe
ris zijn. Dan mag er geen groene tussen
zitten. Maar de rode en de groene
groeien door elkaar heen en ze zijn
bijna niet te onderscheiden als het blad
gevallen is. Als je geen kennis van
zaken hebt of niet genoeg oplet, klop
je makkelijk een verkeerd takje en dan
zitten ze straks bij de kwekerij met een
partij die ze weg kunnen gooien.
Je kunt eigenlijk geen zaadklopper wor
den. Je moet het in je hebben. Je moet
het zijn. Je moet je in die materie
vastvreten. Ik kan niet morgen zomaar
iemand meenemen en zeggen: joh, ik
leer je het vgk. Je zou eigenlijk iemand
moeten hebben met een heel sterke
feeling en hem gevoel voor bepaalde
struiken moeten bijbrengen. Als hij dan
•twee jaar constant heeft meegelopen en
hij weet de zaden van zeven, acht soor
ten te onderscheiden - dan vind ik hem
niet dom. Zelf? Je moet me niet op
eentje meer of minder pakken, maar ik
kan zeventig tot tachtig soorten zaden
onderscheiden die veel gevraagd wor
den".
Tegenwerking
Wat hem pas goed de keel uit begint
te hangen, is de voortdurende tegen
werking van het Nederlandse publiek.
In Duitsland mag hij zelfs werken in
botanische tuinen en op kerkhoven.
„Dus je begrijpt dat ik niets verniel.
Anders zouden ze het niet goed vinden.
Het is toch in mijn eigen belang dat de
planten goed gezond blijven? Dan kan
ik er het volgende seizoen weer zaden
van kloppen. Als ik een dorre tak tegen
kom, knip ik hem zelfs af. Niet om de
dienst beplantingen een plezier te doen,
maar gewoon uit eigenbelang. Kan ie
weer lekker uitschieten".
De vraag naar zaden vertoont nog
steeds een wereldwijde groei. Eigenlijk
is er altijd een tekort, maar de levering
wordt met het seizoen moeilijker. Jan
Bouwmans: „Kun je nu begrijpen hoe
het me aan mijn hart gaat als ik in
Nederland door al die plaatsen rijd en
al die planten zie waar ik in Duitsland
dagen voor moet rijden? In Amsterdam
mag ik alleen nog maar rapen en dat
is onbegonnen werk. Ik ben op Let punt
aangekomen dat ik eraan denk de
handdoek in de ring te gooien. Ik ben
de tegenwerking zat. Alleen: als ik op
houd, wie neemt het over...?".
Piet Snoeren
Derde leidster voor openbare
kleuterschool in Sassenlieim
Van een onzer verslaggevers
SASSENHEIM In verband met
de gestadige toename van het
aantal kleuters is aan de open
bare kleuterschool in Sasscn-
hcim een derde kleuterleidster
aangesteld. Zij heeft haar aan
stelling voorlopig alleen voor
het schooljaar 1974/1975.
De te vormen derde klas zal tijde-
Prinsenbal van de
Gaapstokkers
(Van onze correspondent)
LISSE De „Carnavalsvereni
ging „de Gaapstokkers" organi
seert zaterdagavond a.s. een
„Carnavalsbal" in gebouw
Trefpunt aan de Schoolstraat te
Lisse. Behalve de „Bolknak-
kers" zijn voor dit speciale fes
tijn het Kennemer Showorkest
met hun danseressen uitgeno
digd.
lijk worden gehuisvest in een
lokaal van de openbare basis
school „Op Dreef". B. en w. van
Sassenheim stellen de raad
voor een krediet van 12.000
beschikbaar te stellen voor
aanschaf van de noodzakelijke
klasbenodigdheden. Het ligt i
de bedoeling per 1 februari met
de derde kleuterklas te starten.
Toneel in
Voorhout
Spel. Lisse
organiseert bosloop
(Van onze correspondent)
LISSE De jeugdafdeling van
de Sportclub Lisse organiseert
op zondag a.s. een bosloop over
een afstand van 4 en 8 km.
De inschrijving is opengesteld
vanaf 11.00 uur aan de kantine
aan de Spekkelaan. Aanvang
13.00 uur met start aan de Sin-
telbaan op het Sportpark. Kos
ten bedragen voor jongeren tot
16 jaar 2,50 en ouderen
3,50.
(Van onze correspondent)
VOORHOUT - Op dinsdag 7
en woensdag 8 januari brengt
de Voorhoutse toneelvereniging
„Cultuur Verheft" onder regie
van Ben Veenhof „Sil de
Strandjutter" het toneelspel
van Cor Bruyn, voor het voet
licht.
De beide voorstellingen beginnen
om acht uur in het Parochie
huis aan de Herenstraat. Dona
teurs hebben vrij toegang, over
ige belangstellenden betalen
1,50. Voorverkoop: B. Veen-
hof, Oranje Nassaulaan 3; C.
Heemskerk, Jacoba van Beie-
renweg 5.
Kinderfeest NKV
afd. Lisse
Van onze correspondent
LISSE Zaterdag wordt in ge
bouw het „Trefpunt" een groot
Kinderfeest gehouden, aange
boden door de afd. Lisse van
het N.K.V.
Uw Koopbedrag is uw
Kiesbedrag! 1
Een grandioos begin van het
nieuwe jaar. Kom nu naar ABC
en schaf u een nieuw kostuum
aan. In stijl en prijsklasse die u
zelf wilt. ABC heeft voor elke
man het juiste kostuum in huis.
Afwerking onberispelijk.
Kwaliteit 100%. Dan gaat u gratis
kiezen! Net zolang en net zoveel
totdat u aan het bedrag bent, dat
u voor uw kostuum betaald hebt.
Herenmode-artikelen - u stapelt
maar op. Liever een tweede
kostuum? Prima, geen probleem!
Kom snel, kom naar ABC.
„Kom ik van de week Medemblik uit
rijden en wat zie ik? Volop Berberis
Thunbergii en Berberis Julianae. Heel
mooie zaadsoorten, zomaar langs een
uitvalsweg. En dacht je dat ik ze kon
kloppen? Welnee, man. Binnen de kort
ste keren komen ze op je af. Sodemieter
op met je rotzooi, ga je eigen tuin
vernielen - dat krijg je te horen. Je
houdt je bek natuurlijk, maar van bin
nen ben je verbrand. Die mensen zien
toch dat je niet met flauwekul bezig
bent? Ze zien toch dat je materiaal bij
je hebt? Planen - dat zijn van die grote
zeildoeken van wel 400 gulden per stuk
- zeven stokken, een ladder en stijgij-
zers als ik bij de hoge zaadtrossen moet
zijn. Dat zien ze toch? Die vrouw in
AmsterdamIk had daar een mooie
Cotoneaster gevonden. Ik was nog niet
aan het kloppen of ze belde de politie.
En ze zei: als het niet helpt, schrijf ik
de wethouder of de burgemeester of
desnoods de koningin. Je hebt met je
tengels af te blijven van onze sier.
Terwijl ik nota bene pas ga kloppen
als de bessen helemaal rijp zijn. Dan
I is er geen sier meer. Dan zit er geen
blad meer aan zo'n struik. En als je
nou weet dat ik misschien wel duizend
kilometer moet rijden om in Duitsland
ergens zo'n mooie Cotoneaster te vin
den....
Een klaagzang die nadere uitleg be
hoeft. De 54-jarige Amsterdammer Jan
Bouwmans is zaadklopper van beroep.
In de grote Van Dale zal men dit woord
vergeefs zoeken. Het naslagwerk weet
tussen zaadklier en zaadknop niets te
vermelden. Misschien komt het omdat
Bouwmans de enige zaadklopper in de
wijde omtrek is, of, zoals hij het zelf
zegt: „Ik zou er in heel Nederland en
Duitsland geen tweede aan weten te
wijzen".
Hoe gaat dat precies, zaadkloppen? Bij
het eerste ochtendkrieken betreedt Jan
Bouwmans een park of plantsoen Zijn
arbeidende status is duidelijk af te le
zen aan zijn werkpak en laarzen. Eerst
spreidt hij de grote „planen" uit onder
de struik, heester of boom die zijn
botanische begeerte heeft opgewekt.
Dan buigt hij zich met gehandschoende
handen een tak naar voren en begint
uiterst voorzichtig met een stokje er op
te kloppen. De overrijpe zaden vallen
bla2erk0stvum voor koop
bedrag van f 139,75. voor uw
kiesbedrag:t/roler lopen
w/nterja s, kl a ss/eke of
moderne pantalon, bij
passende sokken.
allemaal gratis
gekleed 2-knoops kostuum voor
koopbedrag vanf250.75. voor
uw kiesbedrag: 100 scheer
wollen kolbertpantalon
d/olen wol, overhemd un!
of print, stropda s en sok
ken, ook gratis.'
kostuum polyester wol met
fraaie schaduyiruit voor
koopbedrag van f279.75. voor
uw kiesbedrag: alternat/ef
kostuum, hooggesloten en
vier opgestikte zakken.
twee overhemden, keuze
uit honderden. zuiver
wollen vest.
helemaal kado!
kostuum europese top
klasse voor koopberag
van f319.75. voor uw k'es-
bedrag: suède lamw
coat met echte bont
kraag. zo voor
het meenemen.!
