Dr. Pluizer vraagt uw aandacht
Bridgen
Ruim de helft Noordzee-olie
moet nog gevonden worden
Schaken
S3
Ét
11
E
a
i
mm
a
Dammen
jrrarn-n
|-j a es
■n ra ra H
LEIDSE COURANT
DINSDAG 24 DECEMBER 1974
Oplossing vorige puzzel
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Zeven gulden vijftig:
Caroline Schlatmann, Reigerslaan 5, Voorhout
Vijf gulden:
J. L. S. v. Rijn, Kagerdreef 33, Sassenheim.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegezonden.
Oplossingen
oor woensdag 12.00 uur
's middags onder'
vermelding va
n „puzzel 170", zenden aa
Leidse Courant,
Postbus 11,
LEIDEN.
HORIZONTAAL:
1 pl.in Duitsland
4 afvaardiging
10 boom
14 voertuig
15 grasland
16 vreesachtig
17 rijstbrandewijn
19 kleur
21 godheid
22 koppelriem
23 proeftijd
.24 zangstem
25 doorzichtig weefsel
26 ontspanning
27 schel
28 eerste vrouw
30 verdaging
32 liefkozing
34 gemalin van Zeus
35 nakomeling
36 zijriv.v.d.Rijn
37 aanwijzend vnw
38 niet behaard
42 wedinrichting
45 kaartspel
47 in 't oog vallend
51 zangstem
54 gemeenschappelijke
weide
55 gekheid
56 jaartelling
58 riviermonding
59 rijtoer
60 nachtkleding
61 zijriv.v.d.Rijn
62 tennisterm
65 ordelijke schikking
68 vreemde munt
71 dartel
73 sportbeoefenaar
75 elektr.geladen deeltje
76 zelfzuchtig iemand
78 meterton
80 nobel
81 schoorstee nzwart
82 vrouw.titel
83
rijstbrandewijn
85 vol kieren
88 verdaging
91 bloedvat
93pl.in Afrika
94 bijb.figuur
95 boom
96 Ind.toestand v.razer-
nij
97 voedsel
98 vuurpijl
100 vliegveld
102 hoofd v.e. moskee
104 toets alleen
105 deel v.Aziè
107 ogenblik
109 windrichting
110 leegheid
112 nuttige dieren
113 deel v.e.klok
115 luister, roem
116 kolfglas
117 standaardmolen
119 spoedig
121 tijdsduur
122 schaakterm
123 familielid
125 precies
127 kleur
129 riv.in Duitsland
131 man van adel
132 opstandeling
134 pl.in Italië
136 pl.in Ned. Limburg
138 pl.in de Betuwe
140 muziekstuk
142 oorlogsgod
144 kelner
146 pl.in Duitsland
147 Westind.eiland
149 godin
151 eiland in de Oostzee
152 oude vochtmaat
153 recht stuk v.e.vaart
155 riv.in Spanje
157 heiligenbeeld
158 voegwoord
160 bijenhouder
162 Ind.gewoonterecht
162 Italiaans eiland
164 kostbaar kleinood
166 oude doek
167 Turks bevelhebber
168 dochter v.Cadmus
169 gevierd zangeres
170 flink
171 kliek
172 gekheid
VERTICAAL:
1 Russisch meer
2 vulkaanopening
3 alvorens
4 rekenk.getal
5 Ierland
6 vogel
7 eenzaam
8 vogel
9 pl.in Gelderland
11 schaakterm
12 deel v.Aziè
13 razernij
14 lid v.e.indianenstam
18 deel v.e.huis
20 bevel
23 groente
29 onbezet
30 Oostzeehaven
31 riv.in Frankrijk
33 schone jongeling
39 wilde haver
40 administratietroepen
41 pers. vnw.
43 deel v.d. bijbel
44 ogenblik
45 Sociaal Economische
Raad
46 vorstentitel
47 aanspreektitel
48 schikking
49 iemand die aanspoort
tot het nakomen v.e.-
verplichting
50 drietal
52 eiergerecht
53 knaagdier
55 gehoororgaan
57 zangstem
63 uitstekend
64 smart
69 zeerover in de 18e
70 hijswerktuig
71 vereniging
72 eenvoudige herberg
74 sierlijk
77 schuifbout
79 prat
82 hoogland in India
84 vlaktemaat
86 deel v.e.boom
87 pl.in Drente
89 pl.in Gelderland
90 klein vertrek
92 hoofdkerk
97 verdieping
98 bevlieging
99 magiër
100 bewijs v.verdienste
101 veelh.dier
103 leuze
106 tocht
108 pl.in Ned.Limburg
110 dienstwagentje
111 geestkracht
113 gebogene
114 gebladerte
117 goedig mens
118 schrede
119 majeur(muz)
120 onbrandbare stof
123 pl.in Rusland
124 zangstem
126 ogenblik
128 biersoort
130 een kunstwerk ver
vaardigen
131 roem
133 briefaanhef
135 getijde
136 soort verzekering
137 smergel
139 aan het salaris toege
voegd extra bedrag
140 in 't oog vallend
141 groente
143 kwajongen
145 kaartkleur
146 schietwapen
148 metaalachtig gesteen
te
150 alvorens
152 nieuwsagentschap
154 Ind.toestand.v.razer-
nij
156 Ind.gewoonterecht
157 vogel
159 uitroep v.vreugde
161 tijdrekening
165 jongere broer of zus
ter
Door W. Leurt
De derde Bridge Tip in het ka
der van de BOLS Bridge Tip
competitie, is afkomstig van de
Braziliaan Gabriël Chagas.
Brazilië is vele malen kampioen
van Zuid-Amerika geweest en
het vertegenwoordigende team,
dat deelnam aan de wedstrijden
om de Bermuda Bowl (het we
reldkampioenschap), bereikte
daarin meestal de derde plaats'
en was ondenkbaar zonder de
aanwezigheid van Chagas met
zijn niet minder befaamde part-.,
ner Assumpcao.
De tip van Chagas heeft betrek
king op de simpelste speelfiguur
die het bridgespel kent: de snit.
Toch, zegt Chagas, vereist de
snit soms veel voorstellingsver
mogen. Dat geldt speciaal voor
de intra-snit (zoals Chagas die,
noemt), waarvan hij een groot
liefhebber is. Het volgende dia
gram laat er een eenvoudige
vorm van zien:
Noord:
A B 5
OB87
O H B 10 9 S
H 10
West: oost:
10 9 8 4 2 «63
O A 10 5 2 O V 9 4
O 6 O A V 4 2
942 B 8 6 5
ZuTd:
H V 7
9H63
O 8 7 3
A V 7 3
Als het bieden een goede indruk
gegeven heeft over het zitsel in
deze kleur, dan kan het verlies
tot één slag worden beperkt
door uit zuid een kleine naar de
8 van noord te spelen. Oost
maakt de 10, maar later wordt
uit noord de vrouw voorge
speeld, waardoor de boer van
west onschadelijk wordt ge
maakt. Gewapend met deze ken
nis kunt u zich uitleven op het
onderstaande 4 harten contract
West heeft een klavervolgbod
gegeven en komt uit met klaver-
heer:
De eerste klaverslag wordt ge
doken en de nagespeelde klave
ren is voor het aas van zuid.
Daar de kansen op een 3-3 troef-
verdeling niet zo groot zijn,
volgt een kleine harten uit zuid
en wordt in noord, als west de
5 speelt, de 9 gelegd!
Oost neemt de slag met de 10
en stapt over op schoppen, wat
duidt op een 6-2 verdeling in
klaveren. Troefaas wordt geïn
casseerd en nu hieronder de
boer valt, worden oosts troeven
er uitgehaald door op de vrouw
te snijden.
Op de vierde troef gaat in noord
geen klavertje, maar een ruiten
weg. De succesrijke intra-snit
heeft nu negen slagen opgele
verd, maar er moet nog een
ruiten worden ontwikkeld voor
de tiende slag.
Aangezien er een levensgroot
gevaar in klaveren dreigt, be
gint zuid met een kleine ruiten
naar noord, met de bedoeling de
9 te leggen en oost aan slag te
laten komen. West speelt even
wel de 10 bij, die noord met de
heer moet nemen. Hierna wor
den de resterende schoppens
geïncasseerd. West bekent de
derde ronde niet meer en daar
mee is de telling compleet West
begon met zes klaveren, twee
hartens en twee schoppens en
dus met drie ruitens^
Meer snits zijn niet nodig. Op
de derde schoppen is west ge
dwongen een klavertje af te
gooien en heeft dan nog klaver
boer en V x in ruiten. Noords
laatste klaveren brengt west aan
slag, die in de ruitenvork moet
spelen.
München Ruim de helft van de
olie-reserves, die vermoedelijk
aanwezig zijn in de Noordzee:,
moet nog worden gevonden. Dit
heeft een van de topmannen
van de olie-industrie, Jack
Birks, vice-voorzitter van het
bestuur van de British Petro
leum Trading Ltd (BP) onlangs
verklaard in de jaarvergade
ring van het internationale ij
zer- en staalinstituut te Mün
chen. De bewezen olie-reserves
in de Noordzee bedragen nu,
ongeveer 18 miljard ton. Hier
van bevinden zich ongeveer 13
miljard barrels of circa 2 mil
jard ton in de Britse wateren
en de rest in het Noorse deel
van de Noordzee. Verder zijn in
de Nederlandse en de Deense
wateren nog wat olie-reserves
gevonden die echter van zeer
kleine omvang zijn. In het Duit
se deel van de Noordzee is in
Geraamd wordt, dat in totaal nog
ongeveer 24 miljard barrels of
ongeveer 4 miljard ton oliere
serves zullen worden gevonden
in de Noordzee, waarvan 13
miljard barrels (ongeveer 2 mil
jard ton) in het Noorse deel van
de Noordzee. Verder vermoedt
men, dat zich in het meer spe
culatieve deel van de Noordzee,
zoals men het Nederlandse, het
Duitse en het Deense deel van
het continentale plat aanduidt,
nog 2- miljard barrels (ruim 300
miljoen ton) olie-reserves zullen
worden ontdekt. In totaal zou
zich dan 42 miljard barrels olie
in de Noordzee bevinden, dat
ongeveer overeenkomt met 7
miljard ton.
helft gevonden. De BP-bestuur-
der doelde op de op zichzelf
staande gasvelden dat wil zeg
gen de gasvelden die niet geas
socieerd zijn met olie-reser
voirs. Deze zogenaamde niet-
geassocieerde gasvelden belo
pen vermoedelijk 109.000 mil
jard kubieke voet, dat ongeveer
onvereenkomt met ruim 2500
miljard kubieke meter. Daar
van is tot nu toe iets minder
dan de helft gevonden. Het
grootste deel in de Britse en de
Noorse gebieden.
In het Nederlandse deel van de
Noordzee is volgens de heer
Birks 300 400 miljard kubieke
meter gevonden. In het zuidelij
ke deel van de Noordzee, waar
toe het Nederlandse Noordzee
gebied wordt gerekend, zal ver
moedelijk niet veel aardgas
meer worden gevonden, aange
zien hier al intensief is gezocht
en de kans op succes bij het
zoeken naar nieuwe gasvelden
moet worden gesteld op 1 op 40.
Toch kan worden verwacht, dat
in het Nederlands—Duits-Deen
se deel van de Noordzee (waar
tot nu toe alleen op Nederland
gebied gas is aangetroffen) nog
ongeveer 175 miljard kubieke
meter aardgas zal worden aan
getroffen.
Als de schattingen van de nog te.
vinden reserves juist zijn, zal de
Britse olie-productie uit de
Noordzee een niveau van 4 mil
joen barrels per dag kunnen
bereiken omstreeks het midden
van de jaren tachtig. De pro-
duktie zal onvermijdelijk gaan
dalen, maar zal toch vermoede
lijk tot ver in de jaren negentig
meer dan 2 miljoen barrels per
dag (ruim 100 miljoen ton per
jaar) kunnen bedragen.
De teleaccursus „hoe word ik de
computer de baas" werd 7 de
cember j.l. in het Jaarbeurscon
gresgebouw besloten met een
aantal activiteiten, waarvan een
schaakpartij van Euwe en mij
tegen een computer wel een van
de hoogtepunten was. De com
puter was met een terminal ver
bonden met het congresgebouw
te Utrecht Het schaakprogram
ma was in de afgelopen jaren
ontwikkeld door een groep spe
cialisten. Ik behoef u niet te
vertellen dat zo'n programma
een geweldig karwei ïs. Niet zo
zeer de regels van het spel,
maar de strategische en tacti
sche problematiek zijn zo onge
looflijk moeilijk te programme
ren, dat het resultaat mij als
computerman in hoge mate aan
sprak. Hoewel de sterkere spe
lers het nog zullen winnen zal
de gemiddelde schaker een zwa
re dobber hebben aan het ver
slaan van de computer.
Onderstaand volgt de partij, die
Euwe en ik tegen de computer
speelden.
Door W. J. Muhrlng
Wit: Euwe en Muhring Zwart:
Computer
Aangenomen damegambiet
1. d2-d4, d7-d5 2. c2-c4, d5xc4 3.
e2-e3, e7-e5! (De computer trapt
niet in de val 3. .b5? 4. a4,
c6 4. ab5:, cb5: 5 Df3! en zwart
kan opgeven)
4. Lflxc4, e5xd4 5. Pgl-f3, Lf8-
b4 t Na 5. .de3: volgt 6. Lf7:
t
6. Lcl-d2, Lb4-d2 t 7. Ddlxd2,
Pb8-c6 8. 0-0, d4xe3 9. Dd2xe3
t, Dd8-e7 10. De3—b3, Pg8-f6 11.
Tfl-el, Pf6-e4 12. Pbl-c3, f7-f5
13. Lc4-d5 (Het is duidelijk, dat
de witspelers door hun pionof
fer voldoende compensatie heb
ben gekregen) 13. .Pc6-a5
(Zwart gaat in de vernieling)
14. Db3-a4 t Pa5-c6 15. Pc3xe4,
Ke8-d7 16. Tal-dl, f5xe4 17.
Ld5xc6 dubbelschaak, Kd7-e6
18. Da4xe4t, Ke6-f7 19. Dc4xe7t,
Kf7,-g6 20. De7-g5t, Kg6-f7 21.
Tel-e7t, Kf7-f8tbedankte voor
de plezierige hoe durft hij
partij en vroeg om een revan
che, die hem van harte gegund
Wit: Computer Zwart: Euwe
en Muhring
1. e2-e4, e7-e5 2. Pgl-f3, I7-f5
(een gevaarlijk gambiet)
3 Pbl-c3, Pg8-f6 4. e4xf5, d7-d6
5. Lfl-b5t, c7-c6 6. Lb5-d3 (De
computer reageert materialis
tisch en deze behoudzucht zal
hem opbreken)
6. ...Lf8-e7 7. Pf3-g5, 0-0 8.
Pg5-e6, Lc8xe6 9. f5xe6, d6-d5
10. 0-0, e5-e4 11. Ld3-e3, d5-d4
12. Pc3-bl, d4-d3 13. c2xd3,
e4xd3 14. Le2-f3, Pb8-a6 15. Pbl-
c3, Pa6-b4 16. a2-a3, Pb4-c2 17.
Tal-a2, Dd8-d6 18 Lf3-g4,
Pf6xg4 19. Ddlxg4, Tf8-f4 (Het
slotoffensief wordt ingezet)
20. Dg4-h3, Ta8-f8 21. b2-b4,
Dd6-d4 22. Kgl-hl (Wanhoop)
22. .Tf4xf2 23. Tflxf2, Dd4xf2
24. g2-g4, Df2elt 25. KHl-g2,
Del-fit 28. Kg2-g3, Tf8-f3 mat.
Schaakdelicatesse
In de onderstaande positie
wordt het zwarte materiële
overwicht gecompenseerd door,
de ongunstige stelling van de
zwarte koning. Dit stelt de wit-
A
I
as
Wit aan zet en wint
Wit: Kh7, Ta3, Lbl, Le7
Zwart: Kh5, Tc4, Tf3 pi: a5, f5)
g4
Wit won als volgt: 1. La2, T3f4
2. Lc4:, Tc4: 3. Tal!, Tc3 4. Ta5:
Tf3 5. Ta6, g3 6. Th6t, Kg4 7;
Th4 mat (Brieger).
Nu de pogingen om het „be
perkte" Congres van de Interna
tionale Dambond nog deze
maand tijdens het 6e Internatio
nale Suikerdamtoernooi te Am
sterdam te organiseren zijn mis
lukt, zal toch nog iets worden
ondernomen om de meningen
over de vorige maand te Tiflis
gespeelde Challenge Mondial te
horen. Hiertoe zal een informa
tieve bespreking plaatsvinden,
en wel op vrijdagavond 27 de
cember a.s. De uitnodigingen
hiervoor zijn verzonden en met
de vele aanwezige topspelers en
hun begeleiders uit de diverse
landen tijdens het Suikerdam
toernooi moet het mogelijk zijn
om tijdens een gespreksavond
de meningen te leren kennen
over wat er nu verder gebeuren
moet met de vacante wereldtitel.
Met het oog op het volgende
jaar te Italië te houden Congres
kan deze avond van groot nut
blijken te zijn.
Hieronder de partij tussen Koe-
perman en Wiersma gespeeld in
de vijfde ronde van het toernooi
te Tiflis.
1. Kocperman wit, H. Wiersma
zwart.
Tiflis, 6 november 1974.
I. 32-28, 18-23; 2. 34-29, 23x32; 3.
37x28, 12-18; 4. 41-37, 16-21; 5.
31-26, 19-23; 6. 28x19, 14x34; 7.
40x29, 21-27; 8. 29-23, 18x29; 9.
33x24, 20x29; 10. 38-33, 29x38;
II. 43x12, 7x18; wit blijkt op een
snelle remise aan te sturen. Een
al eerder gedaan voorstel hier
toe werd door zwart afgewezen.
12. 42-38, 10-14; 13. 39-33, 14-19;
14. 44-39, 5-10; 15. 45-40, 10-14;
16. 40-34, 19-23; 17. 49-43, 1-7; 18.
47-42, 7-12; 19. 46-41, 13-19; 20.
37-32, 9-13; 21. 50-44, 15-20; 22.
42-37, 4-10; 23. 32-28, 23x32; 24.
37x28, 18-23; 25. 48-43, 23x32; 26.
38x27, 12-18; 27. 42-38, 19-23; 28.
34-29, 23x34; 29. 39x30, 20-24; 30.
30x19, 13x24; 31. 41-37, 14-19; 32.
27-21, 8-12; 33. 21-16, 11-17; zwart
had niets aan: 24-30, 35x22, 12-
17, 16x7, 17x50, 7-1, 50-45, we
gens 43-39 met de dreiging 39-34.
34. 37-32, 10-14; 35. 44-39, 3-8; 36
36-31, 8-13; 37. 31-27, 17-22; 38.
26-21, 22x31; 39. 21-17, 12x21; 40.
16x36, 6-11; 41. 36-31, 11-17; 42.
31-36, 18-22; door het ruilen
heeft wit wel nadeel gekregen.
43. 32-27, 22x31; 44. 26x37, 17-22;
45. 38-32, 19-23; 46. 39-34, zie
diagram.
H t
S El E
3 G
ra
a-a s
I E
u te
G B
n m m r
3 ra
a ra
ra o e
sas
aan
g ra
o e
s a s:
1 p n
n r*
11-17; en hier werd tot remise;
besloten.
Tot besluit een eindspelcompo-;
sitie ter oplossing. De auteur isi
W. Haanstra, een broer van de
bekende Nederlandse cineast1
Bert die ook aardig moet kun-!
nen componeren. Wit speelt en
wint. Oplossing in een volgende'
rubriek.
In de diagramstelling is het
voordeel voor zwart duidelijk
aanwezig, maar om te winnen
blijkt het net niet genoeg. 46.-,
2-7; 47. 37-31, 7-11; 48. 43-38,
14-19; 49. 32-27, 13-18; 50. 38-32,
■H S3 8
3 n
■n a n n s
i - ■-
a ■o
3 D S
"i ri -1 s H
Stand in cijfers:
Wit vijf stukken op 32, 35, 38,
45 en 49.
Zwart vier stukken op 4, 13, 25
