Monnik kreeg wapens voor gijzeling van vriendin Jan Brouwers afljjjf ia Ndaf Beursoverzicht „Ome Jopie beste vent die er rondloopt99 Kon. olie meer winst, maar niet op reële basis Een centrale recherche voor Nederland de beste achteras constructie: de DeDion-asvoor een veilig weggedrag ParddfiPSQÈ k k k k k k k k VRIJDAG 8 NOVEMBER 1974 LEIDSE COURANT PAGINA i (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG/OOSTERHOUT Broeder Mattheus, de 45-jarige monnik A.G.M.N. uit de Benedictijner ab dij van Oosterhout, die dinsdag door de politie is aangehouden verdacht van het binnensmokkelen van vuurwapens in de Scheveningse gevangenis, heeft gisteren na langdurige verhoren tegenover de Haagse recherche een volledige bekentenis afgelegd. Hij vertelde behalve de wapens in de Scheveningse gevangenis, die werden gebruikt bij de gijzeling van het kerkkoor Ut Captivi Gaudeant, al eerder een zaagje onder zijn pij de Bredase gevangenis te hebben binnengesmokkeld. Zowel de wapens als het zaagje kreeg de monnik via de 32-jarige Bredase prostituee en vriendin van gedetineerde Jan Brou wers K.P.B., beter bekend als Tineke. Ook zij is inmiddels door de Haagse politie ingesloten. Met het zaagje wist Jan Brou wers, die in de Bredase gevan genis zat voor de gijzeling in Deil, op 2 november van het vorig jaar de tralies van zijn cel door te zagen en te ontvluchten. Op 5 november werd Jan ech ter door de recherche weer in Den Haag aangehouden en overgebracht naar de gevange nis te Den Bosch. Tot nu toe is de recherche, die de monnik en de prostituee op het spoor kwam na een uitge breid onderzoek van de bezoe- klijsten van de vier bij de laat ste gijzeling betrokken gedeti neerden versterkt met enkele anonieme tips, niet "gebleken dat de monnik ook verantwoor delijk is voor de drie stiletto's. Hoe deze wapens de gevangenis binnenkwamen is nog steeds een raadsel. Na het afleggen van zijn bekentenis verklaarde de monnik zeer opgelucht te zijn. De kloosterling heeft verder ver klaard op geen enkele wijze door Jan Brouwers te zijn ge chanteerd en gaf als reden voor zijn daden zich te zeer te heb ben ingeleefd in de problemen van de gedetineerden. Verder verklaarde hij uitdrukkelijk geen geld, goederen of diensten voor zijn werk te hebben ont vangen. Vandaag is hij voorge leid voor de officier van justi tie. De monnik en de prostituee zul len worden vervolgd wegens medeplichtigheid aan weder rechtelijke vrijheidsberoving en het behulpzaam zijn aan het ontsnappen van gedetineerden. De Haagse recherche, die met vijf man onder leiding van commis saris H. van Driel en leden van het vuurwapenteam aan het on derzoek werkt, is nog op zoek naar de onbekenden, die aan de prostituee de wapens hebben geleverd. Uit de verhoren is gebleken dat de monnik de ge detineerden Daan Denie en Jan Brouwers zeker al zes zeven jaar kent Vanuit een soort re- classeringswerk dat hij als cel bezoeker al die jaren verrichtte had hij echter het meest con tact met Jan Brouwers, die ge durende deze tijd in verschil lende gevangenissen was gede tineerd. veningse strafgevangenis werd overgebracht bezocht de mon nik hem minstens eenmaal per Enige weken voor de gijzeling in Scheveningen werd de klooster ling door Jan Brouwers bena derd met het verzoek om twee vuurwapens het complex bin nen te smokkelen. Jan vertelde de monnik dat hij de wapens wilde gebruiken om via een be dreiging zich uit de gevangenis te bevrijden. Volgens de verkla ringen van de monnik was het hem zeker niet bekend dat deze in een gijzeling zouden ontaar den. Tijdens een van zijn bezoeken vertelde Brouwers dat hij voor het verkrijgen van de wapens contact op moest nemen met de Bredase prostituee, die de mon nik via Jan reeds kende. Na dit contact werden op donder dag 24 oktober door de prosti tuee in de abdij te Oosterhout twee pakjes overhandigd waar in de bewuste vuurwapens za- De monnik zegt niet te weten of er in de pakjes ook de munitie voor de wapens heeft gezeten, „want hij zou de pakketjes ver borgen onder zijn pij, nog de zelfde dag en niet opengemaakt naar de cel van Jan Brouwers qb1 mi a'L* en kennissenkring van broeder Mattheus wordt echter de ge dachte dat hij zou sympathise ren met de ideologie van de Rode Jeugd, zonder meer ver worpen. Naar verluidt is de kloosterbroe der al eens eerder uitgebreid verhoord door de politie, nadat een gedetineerde die hij had nniiiinniniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiu iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiininni Onder pij Ook toen Jan Brouwers in okto ber dit jaar vanuit de gevange nis in Den Bosch naar de Sche- Direct na ontvangst verborg Jan de pakjes in zijn cel. Het is de "Haagse recherche nog onduide lijk hoe Jan Brouwers de af spraken voor de gijzeling met "de andere drie gedetineerden heeft kunnen maken, terwijl het ook niet bekend is hoe de Palestijn Nuri een van de wa pens in handen kreeg gespeeld. Broeder Mattheus, die in kringen van gedetineerden „ome Jopie" wordt genoemd, zou ook con tacten hebben met leden van de rode jeugd, die meermalen in de Paulusabdij geslapen heb ben. In dé uitgebreide vrienden- bezocht, een uur na dit bezoek uit de gevangenis wist te ont snappen. Verslagenheid In de Oosterhoutse Benedictij nengemeenschap heerst grote verslagenheid na het bekend- worden van de arrestatie van broeder Mattheus. Men kon niet geloven dat een medebroeder tot zo iets in staat zou zijn. Vader abt zei bij het bekend maken van het nieuws aan de monniken: „We kunnen nu niets doen, maar in ons gebed zijn we bij hem." De abt vertelde ons: „Toen ik hoorde van zijn aanhouding moest ik denken aan een erva ring in de oorlog. Toen werd pater Rosemaker door de poli tie bij ons weggehaald, omdat hij een joods meisje aan een paspoort had geholpen". Over de reactie van broeder Matt heus op de gijzeling in Scheven ingen zei de abt: „Die eerste avond was hij paniekerig. Maar dat waren anderen ook. Ik heb niets opvallends aan hem ge- In kringen van maatschappelijk werk, reclassering en vooral jongerenwerk is broeder Matt heus zeer gezien. Hij hield zich vooral bezig met jonge mensen die in de maatschappij ont spoord zijn of dreigen vast te lopen. Op Mattheus doet nie mand ooit een vergeefs beroep. Al is het midden in de nacht, hij komt naar je toe om je te helpen, aldus de maatschappe lijk werker in Oosterhout. Benedictijnenpater Jan van der Bom: Mattheus is de beste vent die er rondloopt Hij heeft geen politieke overtuiging, maar het gaat hem om de mens zelf, niet om de politiek. Het is misschien mogelijk dat iemand hem een kool gestoofd heeft Dit laatste veronderstelt ook de abt: Ik kan me niet voorstellen dat hij dit met opzet heeft ge daan. Misschien heeft iemand gedacht: dat boertje uit Bra bant kan ik wel gebruiken, en heeft hem een pakje laten mee- Mattheus is een sterke kerel met een drang om eerlijk te zijn. Hij ging voor iedereen door het vuur. Als hij fout zou zijn, mag hij zijn straf natuurlijk niet ont lopen. Maar ik heb hem altijd vertrouwd en doe dat nu nog, aldus de abt Een vriend van de broeder: Als hij het toch gedaan heeft moet hij in naieviteit door anderen zijn beetgenomen. Mattheus ziet in niemand kwaad. Hij geloofde alleen maar in het goede van de mensen. Op dat kompas vaart hij altijd. Broeder Mattheus had voor de gevangenissen in Breda en Scheveningen een passe-par- tout, omdat hij contact hield met ontspoorde jongeren wan neer deze hun straf moesten uitzitten. Behalve zijn bezoeken aan Denie wordt de mogelijk heid niet uitgesloten, dat de broeder ook contact had met Lucien van Hoesel, lid van de Rode Jeugd uit Eindhoven, die ook in de Scheveningse gevan genis zit Lucien van Hoesel functioneerde als „vertrou wensman" van het viertal dat de gijzeling uitvoerde. BrOeder Mattheus is niet alleen bekend om zijn sociale activitei ten, maar ook als pottenbakker. In deze funktie trad hij ooit eens op In het televisieprogram ma „Zomaar een zomeravond". De Benedictijner abdij in Oos terhout is vooral bekend gewor den als oord waar zeer voor aanstaande katholieken zich voor bezinning terugtrokken. De laatste jaren is de abdij een open huis voor jongeren die geen raad weten met de eigen tijdse problemen. Bij hun op vang fungeerde o.a. broeder Mattheus speciaal als gastheer. niiiiiniiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiii Gisteren is in Moskou de 57e verjaardag van de Bolsje wistische revolutie gevierd met de traditionele parade. Hierbij werden voor de eerste maal nieuwe intercontinenta le raketten getoond, die in het Westen nog niet .bekend waren. AMSTERDAM Opnieuw was de zeer vaste stemming voor obligaties het gesprek van de dag in de beurszaal. Na een Den Haag (ANP) Het tussen de Koninklijke en Shell transport te verdelen nettoresultaat over het derde kwartaal van 1974 bedroeg pond sterling 304 miljoen en over de eerste negen maanden pond sterling 872 miljoen. Het nettoresultaat over de overeenkomstige perioden van 1973 was respectievelijk pond ster ling 167 miljoen en pond sterling 424 miljoen. Onvoldoende wordt ingezien dat de algemeen aanvaarde administra tieve beginselen die aan de berekening van deze resultaten ten grondslag liggen, steeds minder betekenis krijgen. Zij geven alleen in tijden van relatief stabiele prijzen een redelijk beeld van de werkelijke financiële posiüe van een onderneming. De toepassing van deze beginselen onder de huidige omstandigheden, waarin met name in de olieindustrie de kosten steeds verder stijgen, geeft een sterk vertekend beeld van de werkelijkheid. Voor de continuïteit van een onderneming moeten winsten die nodig - zijn om voorraden te vervangen tegen hogere kosten niet als winsten worden beschouwd; voor belasting- en andere doeleinden doet men echter alsof er toch sprake is van gerealiseerde winst. De omvang van het probleem blijkt duidelijk uit de olievoorraden, die voor Shell-maatschappijen buiten Noord-Amerika aan het eind van het derde kwartaal 1974 ongeveer gelijk waren aan die van een jaar geleden. De kosten waren echter pond sterling 1.200 miljoen hoger driemaal zo hoog als toen. De op het vierde kwartaal betrekking hebbende kostenverhogende maatregelen de OPEC-landen zullen de kosten van de voorraden met nog i pond sterling 100 miljoen doen toenemen. Hierbij kan nog worden opgemerkt dat de gebruikelijke administratieve methoden in tijder van inflatie niet alleen leiden tot een overdreven voorstelling van de winst omdat onvoldoende wordt afgeschreven, maar ook tot een onjuist beeld van het rendement door te lage weergave van de huidige waarde van het geinvesteerde kapitaal. Krantz in Cumbernauld prijshoudende dag stak de vraag de kop weer op en gevolg was een nieuwe rui obligaties. Winsten van om en nabij drie kwart punt waren schering t inslag. Ervaren beursheden schudden niets begrijpend het hoofd over de naar hun mening overdreven ontwikkeling. Het staat inmiddels volgens de beurs wel vast dat de nieuwe 9.75 procent staatslening v op volgende week de inschrij ving openstaat een eclatant s ces zal worden. Men houdt re kening met fors majoreren. De aandelenmarkt lag er verlaten bij. Zelfs de fraaie cijfers a Kon. Olie vormden geen inspi ratie. Het oliefonds opende veranderd, zakte daarna een halve gulden tot 68,70. Akzo was weer flauw met midden- beurs 1,40 verlies op 35,20, een nieuw dieptepunt in de hui dige baisse. Unilever was twee kwartjes beter op 72,50, n verder vertoonden de meeste tape-fondsen een afbrokkeling. De economische situatie in land die volgens een herziene raming van het Planbureau slechter is dan eerst werd a wacht, was debet aan de troos teloze stemming. Berichten over werktijdverkorting zijn aan de orde van de dag en publiek houdt onder deze standigheden liever zijn kruit droog. Hoogovens zakte 1,20 tot 55,10 en Philips verander de nauwelijks op 20,40. KLM verspeelde nog 1,00 39,70. De scheepvaartmarkt was licht verdeeld met in het algemeen kleine veranderingen en het zelfde kan worden gezegd vai de cultures waar HVA 1,50 ii reactie was op 61,00. Amster dam Rubber echter won 5,00 op 204,00. Hcincken bier moest bijna 3,00 terug tot 111,00. LEIDEN Krantz en zoon. de Leidse wolfabrikant, heeft van daag een nieuwe fabriek in Lenziemill, Cumbernauld, in de buurt van Glasgow geopend. Deze opening werd verricht door de heer C. H. A. Plug hoofd van de handelsafdeling van de Ne derlandse ambassade in Lon- De nieuwe dochter, Cumbernauld Woollen en Worsted, zal zich specialiseren op het gebied van wollen en kamgaren stoffen. Cumbernauld is een van Groot- Brittannie's „nieuwe steden". De stad werd in 1956 als zoda nig aangewezen en heeft rtu een streefbevolking van 70.000. In Museum Boymans-Van Beu- ningen te Rotterdam wordt v 16 november tot 5 januari tentoonstelling gehouden v acryl-schilderijen, tekeningen en grafiek uit de periode 1965- 1974 van de in Parijs wonende kunstenaar Pierre Alechinsky, eertijds belgisch voorman de COBRA-beweging. Zeelandbrug volgendè week weer in gebruik MIDDELBURG Als alles naar wens verloopt met de herstel werkzaamheden zal de Zeel andbrug, die op 9 mei ernstig werd beschadigd door een aan varing, vanaf volgende week donderdag (14 november) weer voor het verkeer beschikbaar zijn. Kamende dinsdag en woensdag zal het bij de aanva ring vernielde, maar nu weer herstelde beweegbare gedeelte van de brug, de z.g. val, weer worden aangebracht De bai leybruggen, die enkele maan den goede diensten hebben be wezen zullen dan worden ver wijderd. Voor het vervoer van fietsers en bromfietsers zal beide dagen een schip van de RTM worden ingelegd tussen de voormalige haven de Val bij Zierikzee en de haven van Colijnsplaat op Noord-Beveland. Voor de montage van de brug- klep en alles wat ermee ver band houdt is een uitgebreid draaiboek samengesteld. van onze parlementaire redaktie) Den haag - Nederland krijgt een centrale recherche, die de strijd moet aanbinden tegen terroristische misdrijven van georganiseerde Dat is duidelijk geworden uit de bijdrage van minister van Agt justitie) aan het debat in de Tweede Kamer over de politiebegro ting voor 1975. Uitgangspunt voor de vorming van een landelijk rechercheteam is de huidige politiewet. Binnen het kader van die wet moet gestreefd worden naar het op poten zetten van zo'n dienst Dit kader garandeert, dat de Lagere overheden hun greep op bepaalde politietaken niet verliezen. "We moeten ons ervoor hoeden een recherchedienst te creeëren die als een vreemd lichaam zou gaan functioneren binnen ons politiebestel", aldus van Agt. Hij voelt er niet veel voor dat de centrale overheid in Den Haag richtlijnen zou gaan uitvaardingen voor de vorming van een landelijke recherche. Daarom wordt aansluiting gezocht bij de bestaande politiewet waarin een grote plaats is weggelegd voor de gemeente lijke autonomiteit in politiezaken. Hoe het takenpakket van de centrale recherche er uit moet komen te zien, kon de minister nog niet meedelen. Hij wil daarover van gedachten wisselen met het parlement De minister verklaarde dat inmiddels de vorming van een groep van rechercheurs, die terroristische misdrijven moeten tegengaan, bijna is voltooid. Op vragen uit de Kamer deelde van Agt mee, dat de rijkspolitie met ingang van 1976 op ruime schaal de beschikking zal hebben over helicopters. De reorganisatie van de politie in Nederland moet volgens hem gebeuren in nauw samenspel met de gewestvorming. De twee gijzelingen van de afgelopen maanden hebben aangetoond hoever de samenwerking tussen rijks- en gemeentepolitie al is gevorderd, aldus de minister. Van Agt hekelde bij het kamerdebat van gisteren opnieuw de handelwijze van sommige publiciteitsmedia betreffende het afluis teren van mobilifoon- en portofoongesprekken bij het gijzelings drama in scheveningen. Hij kondigde aan dat de politie over betere communicatie apparatuur zal komen te beschikken, waardoor afluisterpraktijken praktisch onmogelijk zullen worden. De minister waarschuwde gisteren opnieuw voor een al te simpele interpretatie van de criminaliteitscijfers. Hij zei duidelijk geacht te willen worden iemand te zijn. die deze cijfers wil bagatelliseren." maar ik zou in 's lands vergaderzaal ook geen autonome bijdrage willen leveren aan een vergroting van d verontrusting onder de bevolking. Daar is niemand mee gediend' lADVERTENTIE j Sommige mensen hebben dit beeld van de politie: Anderen weer dit: Wieheeft er gelijk? Inbreken mag niet.Vrouwen aanranden en doorrijden na een aanrijding evenmin. Geen zinnig mens die bezwaar maakt als de politic daartegen optreedt. 'n Universiteit bezetten, parkeren op de stoep en vissen zonder acte, mag ook niet. Als de politie diar iets tegen doet, klinken er nogal eens protesten. Misschien wel begrijpelijk. Maar het is onredelijk als de politieman mikpunt van die protesten wordt. Hij heeft de wetten niet bedacht. Hij moet er wel voor zorgen dat ze worden nageleefd. Dat is een deel van z'n taak. Soms leidt die taak tot het aanhouden van een automobilist die te hard heeft gereden. Soms tot zomaar een praatje op een bank in liet park. Daarom zal de een de politieman i zien als een boeman. En de ander als een soort w-cldocncr. Ze hebben allebei ongelijk. „Weet je busje en je treintje" UTRECHT Onder het motto „Weet je busje" en „Weet je treintje" gaat NS op stations, in horecabedrijven en andere ge legenheden woar veel mensen komen foldertjes ophangen waarop men kan zien hoe laat de laatste treinen en interlokale bussen rijden. NS haakt hier mee in op de I november J.I. van kracht geworden ni alcohol wetgeving. W] \m I V 4'J gebouwduit veiligheid Heupomvang Onder vrienden en collega's had de Poolse douanebeambte K. zich als minnaar van het schone geslacht een zekere faam verworven. Maar nu is zijn inzicht op dat vlak hem ook in zijn beroep van pas gekomen. Een en ander heeft er toe geleid dat een Pools ingenieursechtpaar in de be klaagdenbank terecht kwam. Toen het naar het zuiden rei zende echtpaar bij de gren spost arriveerde. liet de beambte met welgevallen zijn oog rusten op de jonge, knap pe en rankgebouwde vrouwe lijke ingenieur. Een storend element was voor hem echter de heupomvang, die volgens hem zo'n tien centimeter bo venmaats was. Tijdens een na dere controle rolden tientallen oude gouden dukaten uit de solide, oerdegelijke directoire. De kennis van zaken van de douanebeambte kostte het echtpaar niet alleen het voor genomen vakantiereisje naar Italië en de waardevolle duka ten. maar ook een gepeperde boete. Soedandetachement pronk stukje. Eersteklas Zanger en acteur Frank Sina tra heeft het oog geworpen op een aardig optrekje in Idyll- wild in San Jacinto, ten west en van Palm Springs, maar moet dan eerst af van zijn huidige woning. Die is overi gens ook de moeite waard en bestaat behalve uit een land- gocdachtig pand uit vijf afzon derlijke onderkomens voor gasten, een tennisbaan, twee zwembaden, een sauna en een landingsplaats voor helikop ters. (Om de voornaamste ge makken maar te noemen). De erbij behorende tuin is een hectare groot De vraagprijs is 1.75 miljoen dollar. Maar daar kan misschien nog wel wat van af, zo heeft de makelaar laten weten. Kandidaten moe ten er wel snel bij zijn, volgens de makelaar, want Je woont, tennist, sauna't, zwemt en landt er werkelijk eersteklas. De PvdA werkt aan een nieuw rapport, getiteld Schoon schip dankzij de mariniers". Niet naar bed De Amerikaanse multimiljo nair Edgar Bronfam, die een echtscheidingsprocedure heeft aangespannen tegen zijn Brit se vrouw lady Caroline Towri- send, heeft voor de rechter in Manhaften verklaard, dat hij sinds zijn trouwdag niet met zijn vrouw naar bed is ge weest. Vóór het huwelijk wel. Volgens Bronfam hod zijn vrouw op de avond van de bruiloft gezegd, dat zij niet met hem naar bed zou gaan en dat zij een psychiater zou raadplegen over haar seksuele taboes. Dat was voor mij een klap in het gezicht, zei Bron fam, die nu een einde aan zijn huwelijk wil maken, dat elf maanden geleden tot stand kwnm. Sinds hun trouwen hebben beide echtelieden in aparte flats gewoond. Nadat Bronfam. directeur van een distilleerderij, zijn bruid acht jaar geleden ontmoette, zorgde hij dat zij een goede baan kreeg, een titel, een miljoen dollar en juwelen ter waarde van 115.000 dollar. De teleur gestelde bruidegom vertelde verder, voor zijn huwelijk nooit problemen te hebben ge had. Een van de getuigen die in het eehtscheidingsproces verklaringen aflegde was Brcnda Scott, stewardess op Bronfams eigen vliegtuig. Vol gens haar had lady Caroline eens gezegd toen het vliegtuig niet op tijd van een vlucht boven Schotland terugkeerde: „misschien heb ik geluk en is het toestel neergestort". Geld maakt dus blijkbaar niet ge lukkig. Mies kan beter ophouden, want „Een mens wil op de zaterdagavond wel eens even zitten en een beetje lachen Hütonhotels lijken al lang op gevangenissen. Pistolen patertje Glashard bewijs: glos is breek baar Kleine heiligen hebben ook mocht (gevleugelde uitspraak onder kloosterlingen) Laatste stellingen De betiteling „rijdende dood kist" die de volksmond wel gebruikt voor de auto, legt al te eenzijdig nadruk op het risi co dat de inzittenden zelf lo- Water naar de zee dragen dreigt zinvol te worden nu de zeeën steeds meer vervuild ra ken. Het gebruik van dezelfde te kens met ccn verschillende be tekenis in de weergave van de officiële noteringen van de Amsterdamse Beurs door de diverse dagbladen is verwar rend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1974 | | pagina 7