Linkse minderheid
eist: terugtrekking
uit Kalkarproject
EIS TEGEN BAUDRIN:
GEVANGENISSTRAF EN
25 MILJOEN FRANC
Enorme windmolens
op zee denkbaar als
energiecentrales
SPD loopt gevaar van
nederlaag in Hessen
DDR WIJST
NEDERLANDSE
EISEN DEELS AF
Rabobank
WOENSDAG 23 OKTOBER 1974
LEIDSÊ CÓlJRANT"-
(Van on2e parlementaire redaktie)
DEN HAAG - Een linkse minderheid in de Tweede
Kamer (PPR, D'66, CPN en PSP) vindt dat Neder
land zich onmiddellijk moet terugtrekken uit het
Kalkar-project, de kerncentrale in het Westduitse
Kalkar, waar door middel van de zg „snelle kweek-
methode" elektriciteit zal worden opgewekt. Dat
staat vast na de eerste ronde van het kernenergiede
bat in de Tweede Kamer, dat gistermiddag is begon
nen.
Aan het Kalkar project doen Ne
derland, Duitsland en België
mee. Nederland voldoet onder
meer zijn financiële verplichtin
gen ten aanzien van dit project
door middel van een Kalkar
fonds dat gevoed wordt uit een
heffing van 3 procent op de
elektriciteitstarieven. Deze
linkse minderheid is van me
ning dat de Kalkar-heffing op
korte termijn moet worden
stopgezet, iets wat minister
Lubbers (economische zaken)
overweegt voor 1977.
Ook de DS'70-leider dr. Willem
Drees jr. wil stopzetting van de
Kalkar-heffing, maar dat bete
kent niet dat Nederland zich uit
het project zou moeten terug
trekken. Drees wil dat de Ne
derlandse bijdrage wordt gefi
nancierd uit de algemene mid
delen (de gewone belanstinggel-
den). De WD is van mening,
dat Nederland zich niet straffe
loos van zijn internationale ver
plichtingen ten aanzien van
Kalkar kan ontdoen.
PvdA-woordvoerder ir. Arend
Voortman is ook voorstander
van beëindiging van de Neder
landse deelneme aan het Kal
kar-project, maar het heeft vol
gens hem pas zin die deelname
te beëindigen na de eerste fase.
Die eerste fase (de bouw van
de reactor in Kalkar) loopt in
1977 af. De heer Voortman zegt,
dat het geen zin heeft om on
middellijk uit het project te
stappen. Je stopt daarmee het
project niet en je bent je geld
ook nog kwijt, aldus Voortman.
Bij het debat is ook de vraag aan
de orde of Nederland op korte
termijn, te beginnen in 1976,
zoals minister Lubbers wil, een
begin moet maken met de uit
breiding van het aantal kern
centrales met drie stuks tot vijf
in totaal. Deze operatie zou in
1985 voltooid moeten zijn.
Een meerderheid in de Tweede
Kamer (PvdA. PPR. D'66, ARP,
een deel van KVP en ook de
CHU) is van mening dat de
minster te veel haast heeft. Hij
gaat er te gemakkelijk van uit
dat het aantal kernenergiecen
trales in 1985 inderdaad met
drie stuks zal zijn uitgebreid.
Een van de hoofdbezwaren is
dat de minister volgens de Ka
mer ten onrechte meent, dat
binnen anderhalf jaar de stu
dies gereed zullen komen,
waaruit blijkt dat de kernener
gie aanvaardbaar is als alterna
tieve energiebron.
Op 15 en 16 oktober zijn in Oost- ringen op grond van tijdens de
Berlijn Nederlands-Oost-Duitse oorlog uit Nederland wegge-
onënterende besprekingen ge- voerde goederen.
nog openstaande fi- Oost-Duitsland staat in beginsel
vermogensrechtelij- afwijzend tegenover „Wieder-
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Een pakket met
ongeveer 155.000 handtekenin
gen werd gistermiddag, op het
Binnenhof in Den Haag, door
afgevaardigden van de Stroom-
groep Stop Kalkar en het Anti
Kalkar comité aangeboden aan
Tweede Kamervoorzitter Von
deling en minister Lubbers.
Na het succes van de demon
stratie in het plaatsje Kalkar,
waar ongeveer 10.000 mensen
bijeenkwamen, werd de dag van
155.000 waal
,,/iee" tegen
Kalkarproject
gisteren uitgeroepen tot actie
dag, vanwege de behandeling
van de Energienota in de Ka
mer. Honderd delegaties uit het
hele land waren voor de demon
stratie naar Den Haag gekomen.
In Amicitia werd vergaderd,
waarna men naar het Binnen
hof trok om de Kamer duidelijk
te maken'wat de comités willen.
De eisen zijn: terugtrekking van
Nederland uit het Kalkarpro
ject, stopzetten van de finaiïeie-
le steun en het onmiddellijk
beëindigen van de bouw van de
snelle kweekreactor.
Om vier uur bood een delegatie
van acht demonstranten de
handtekeningen aan, terwijl bui
ten spreekkoren werden aange
heven met leuzen als „Stop Kal
kar" en ..Lubbers wordt wak
ker".
Manuscript
Gerard Reve
verbrand.
WEERT (ANP) Het grootste
deel Van het handschrift van
een nieuwe roman van Gerard
Reve, „Ik had hem lier', dat
zich als deel van een aangete
kende zending in de kluis van
het postkantoor in Weert be
vond, is bij een poging tot in
braak door de vlammen van
een snijapparaat verbrand.
Van de tot onleesbaarheid ver
koolde tekst had Gerard Reve
„voor alle zekerheid" vóór de
verzending kopiëen gemaakt,
met uitzondering van een
hoofdstuk. „Merkwaardigerwij
ze heb ik nu juist van slechts
dit ene hoofdstuk nog een dui
delijk en overzichtelijk klad
schrift bewaard," aldus Gerard
Reve, „dus er is niets onherstel
baars gebeurd. Maar je schrikt
wel even een ongeluk als je
halve boek, gecremeerd en wel,
in een plastic hoes verzegeld,
opeens bij je thuis wordt be
zorgd."
Ex-Gestapo-chef Ludwiq Hahn betreedt het gerechtsgebouw van Hamburg.
HAMBURG (ANP) In Ham
burg is het proces begonnen
tegen de 76-jarige Ludwig
Hahn, de voormalige chef van
de Gestapo in deze Noordduitse
havenstad. Hij wordt ervan be
schuldigd 300.000 Poolse joden
naar het concentratiekamp Tre-
blinka te hebben gestuurd.
Hahn werd afgelopen zomer
Gestapo-chef staat
terecht
aandeel in de moord-op Poolse
joden tijdens de tweede werel
doorlog, maar het vonnis wordt
op het ogenblik door het West
duitse hooggerechtshof herzien.
De nieuwe aanklacht tegen
Hahn houdt verband met de
deportatie van joden uit het get
to van Warschau tussen juli en
oktober 1942.
(Van, onze correspondent Jan
Schils)
BRUSSEL Officier van justi
tie P. Vandewalle heeft giste-,
ren na een vlijmscherp requisi
toir van in totaal vijfeneenhalf
uur geen exacte straf willen
vragen voor de van corruptie
en valsheid in geschrifte ver
dachte directeur-generaal van
de Belgische PTT, Germain
Baudrin. Wel liet hij uitkomen
het aan de wijsheid van de
rechtbank over te laten Bau
drin een langdurige gevangenis
straf op te leggen alsmede inbe-
slagneme van een som van cir
ca 25 miljoen franc (1,75 mil
joen gulden), die Baudrin zou
hebben vergaard, toen hij als
almachtige chef van de Regie
voor telefonie en telegraaf be
stellingen deed bij de firma's
Equimo, Mills en Joly, waarin
behalve hijzelf ook zijn zoon
Michel Baudrin en andere fami
lieleden financiële belangen
hadden.
De officier van justitie deelde
het leven van Germain Baudrin
in twee fasen in. "Daar waren
de magere jaren van 1946-1970,
toen hij een middelmatig salaris
had en de vette jaren van groot
heidswaanzin, waarin Baudrin
ten koste van zijn medeburgers
en de Belgische staat met een
miljoenendans begon, die hem
in staat stelde in nauwelijks drie
jaar tijd de lieve som van 28
miljoen franc uit te geven", al
dus de officier.
Met overtuigende bewijzen uit
een lijvig dossier rekende de
officier van justitie af met de
legende dat Baudrin 14 miljoen
franc van zijn vader zou hebben
geërfd. Met overtuigende cijfers
toonde hij aan dat de vader van
Baudrin hoogstens enkele hon
derdduizenden francs aan zijn
zoon zou kunnen hebben nage
laten. Even helder stelde de offi
cier vast dat Baudrin de grote
nan was achter de schermen bij
le drie bovengenoemde bedrij
en, die voor vele hondereden
iljoenen aan de Belgische PTT
erde.
officier van justitie zei dat
Baudrin nog een 15 miljoen
franc extra boven op de 28 mil
joen franc zou hebben uitgege
ven als het schandaal niet door
de ingenieur P. Demaegt van de
RTT in de pers zou zijn ge
bracht De uitgaven die Baudrin
deed met aanvankelijk een jaar
salaris van 91.000 franc (ruim
6300 gulden) en na 1970 toen hij
op het toppunt van zijn macht
stond raison van ruim 900.000
franc logen er niet om. Hij
kocht auto's, bouwterreinen, vil
la's en appartementen in bin
nen- en buitenland, richtte twee
bedrijven op waarvoor hij "het
beginkapitaal beschikbaar stel
de en loste intussen ook nog
enkele leningen ter waarde van
bijna twee miljoen franc af.
Over de van vanzijn astrono
misch vermogen kon hij geen
enkel papier overleggen, aldus
de officier van justitie, noch de
naam van een notaris of een
advocaat noemen. De officier
rekende het Baudrin bijzonder
zwaar aan dat hij zelfs na zijn
arrestatie nog getracht heeft via
allerlei manupulaties de waar
heid geweld aan te doen, papie
ren te vernietigen en getuigen
onder druk te zetten. De verde
diging komt maandag aan het
Aida Kmeleva en haar man Vladimir Sytsjov bekijken de schade die aan hun schilde
rijen is toegebracht bij de politie-inval in hun woning.
MOSKOU (UPD De politie
van Moskou heeft zich met ge
weld toegang verschaft tot het
appartement van een echtpaar
dat actief is binnen de onder
grondse beweging van Russi
sche kunstenaars. Ze liet het
echtpaar weten dat het met zijn
vijf kinderen het huis werd uit
gezet. Het gaat om de fotograaf
Wladimis Sytsjov en zijn vrouw
Aida Kmeleva. De uitzetting
vormt het zoveelste incident in
de reeks van kwellingen tegen
kunstenaars en hun vrienden
Russische
fotograaf uit
huis gezet
die vorige maand deelnamen
aan een controversiële tentoon
stelling in de open lucht van
abstracte kunst
Volgens het echtpaar kwamen
een geüniformeerde pQlitieman
en negen andere mannen en
vrouwen hun woning binnen
zonder een uitzettingsdocument
te tonen. Ze begonnen zonder
meer het meubilair en allerlei
andere spullen weg te halen. De
Sytsjows hadden voor de ten
toonstelling van vorige maand
al te horen gekregen dat ze zou
den moeten verhuizen naar een
kleinere woning in de buitenwij
ken van Moskou.
DEN HAAG (ANP) De DDR is bereid om, met uitzondering van
enkele ondergeschikte aanspraken, geen claims op schadevergoe
ding wegens nationalisatie van eigendommen iegendommen en
belangen in Oost-Duitsland zonder meer uit te sluiten. Maar zij
wijst „wiedergutmachung", schadevergoeding voor hen die door
de nazi's om redenen van ras, geloof of wereldbeschouwing zijn
vervolgd, in beginsel af. Dit heeft het ministerie van buitenlandse
zaken meegedeeld.
nanciële c
ke vraagstukken. Nederland
heeft lijsten met aanspraken
van Nederlanders gepresen
teerd uit hoofde van vooroor
logse schulden, vorderingen ten
gevolge van nationalisatie of
onderbeheerstelling en vorde-
gutmachung", omdat het meent
op grond van de geallieerde
afspraken van Potsdam zich
door betalingen aan de Sovjet
Unie en Polen volledig van
haar verplichtingen op dit punt
te hebben gekweten.
Slecht weer in
Spanje
MADRID (ANP) In de afgelo
pen 48 uur is in Noord-Spanje
zware regen- en sneeuwval ge
registreerd, die overstromingen
heeft veroorzaakt In de provin
cie Santander ondervond het
treinverkeer vertragingen daar
het water op sommige plaatsen
50 centimeter hoog stond. In
Andorra werden temperaturen
onder het vriespunt gemeten en
moesten de auto's gebruik ma
ken van sneeuwkettingen.
In Midden- en Oost-Slowakije
moesten honderden mensen als
gevolg van de zware regenval
in de afgelopen dagen worden
geëvacueerd.
DEN HAAG (ANP) - Mogelijk zal Nederland in een
niet eens zo heel ver verwijderde toekomst een
(groot) deel van zijn energie verkrijgen uit grote
windkrachtcentrales op zee, voor de kust of, verder
weg, op de Doggersbank. Onderzoek van deskundi
gen heeft namelijk aangetoond, dat dergelijke cen
trales, die een capaciteit kunnen hebben van 500
megawatt, technisch te verwezenlijken zijn.
De conclusie, dat de bouw en installatie van windkrachtcentrales
op zee technisch uitvoerbaar is, wordt getrokken in een voorlopig
rapport van een speciaal hiervoor ingestelde werkgroep van de
Industriële Raad voor de Oceanologie (I.R.O.), waarin vertegen
woordigers van een aantal grote industriële ondernemingen van
TNO zitting hebben. Omstreeks 1983 zou met de bouw van een
eerste windkrachtcentrale op zee kunnen worden begonnen, wan
neer de nodige gelden voor een onderzoek- - en ontwikkelingspro
gramma beschikbaar zouden worden gesteld.
Wat de technische kant van de zaak betreft: de I.R.O. werkgroep
denkt o.m. aan combinaties van retoren, met een diameter van
bijvoorbeeld 50 meter, die op enige afstand van elkaar worden
opgesteld op platforms. Er zijn drie vestigingsplaatsen denkbaar,
namelijk op zee, aan de kust of landinwaarts. Volgens voorlopige
berekeningen zou de produktiecapaciteit van windturbines aan de
kust en landinwaarts aanzienlijk geringer zijn dan op de open
zee. Een vermogen van 500 megawatt zou op zee bereikt kunnen
worden met ongeveer 50 windturbine-eenheden, elk bestaande uit
drie gecombineerde retoren met een diameter van ongeveer 50
meter.
Gezien de onzekerheid van de wind als energiebron en de daaruit
voortvloeiende onregelmatigheid in de energievoorziening wordt
gedacht aan koppeling van windkrachtcentrales met conventionele
thermische centrales op het land. De groep bijzondere studies van
TNO onderzoekt thans de mogelijkheid tot omzetting van de
opgewekte electrische energie in waterstof, geproduceerd door
electrolyse van water. Wil men namelijk de windkrachtcentrale:,
ver weg in zee bouwen, waar de windsnelheden het grootst zijn,
bijvoorbeeld op de Doggersbank, dan is het goedkoper de verkre
gen energie in de vorm van waterstof op te slaan en door middel
van een pijpleiding of tankers naar de kust te vervoeren dan
electrische kabels te leggen.
ADVÊRTENTlEI
SPMMEEK'74
28 oktober t/m 1 november
De Rabobank
staat er vooropen!
Sparen doet U bij de
DEN HAAG (ANP) - Als opvol
ger van Michel Cottakis is Nico-
laos Karandreas benoemd tot
Grieks ambassadeur in Den
Haag. Hij wordt binnen drie
vier dagen in Nederland ver
wacht
Surinamers
mogen sociale
premies niet
meenemen
HILVERSUM (ANP) - Het idee
van veel Surinamers, dat zij bij
terugkeer naar een onafhanke
lijk Suriname alle sociale pre
mies, die zij tijdens hun ver
blijf in Nederland hebben be
taald, kunnen meenemen, is
volgens het PPR-Kamerlld
Van Gorkum een tragisch mis
verstand.
„Het is wel verklaarbaar dat zij
dit denken, maar als je het
stelsel van sociale voorzienin
gen kent, weet je hoe moeilijk
het is. deze premies terug te
geven. Dat is niet te verwezen
lijken", nidus dr. Van Gorkum
in een interview voor de radio.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiininoiini
Rode Kruis wil
leden erbij
DEN HAAG (ANPI - In alle
delen van het land start het
Nederlandse Rode Kruis de ko
mende dagen een actie die tot
doel heeft het aantal leden met
vele tienduizenden te vergroten.
Het streven is het ledental de
eerstvolgende jaren van een
miljoen op te voeren tot ander
half miljoen.
Het Nederlandse Rode Kruis acht
een toevloed van nieuwe leden
in eerste instantie gewenst ter
versterking van zijn financiële
basis. Hoe groter het ledental
in, des te minder is men afhan
kelijk van toevallige giften. Ie
der lid mag de hoogte van zijn
contributiebedrag zelf bepalen.
Daarnaast kan uitbreiding van
het ledental ook de morele
kracht van het (Nederlandse)
•Rode Kruis vergroten Over de
gehele wereld heeft het Rode
Kruis thans 230 miljoen leden.
Van onze correspondent Frans Wennekes
BONN De SPD loopt groot gevaar zon
dag na 28 jaar als grootste partij in de
Westduitse deelstaat Hessen onttroond te
worden. In Beieren, waar zondag eveneens
verkiezingen voor een nieuwe landdag
plaatsvinden, rekent zij ook op een verlies,
dat evenwel geringer zal zijn.
De beide uitslagen zullen echter niets veran
deren aan de reeds sinds tientallen jaren
bestaande situatie. In Hessen zullen de so
ciaal-democraten samen met de liberalen de
regering blijven vormen en in Beieren zal
de macht van de CSU van Franz Joseph
Strauss ongebroken blijven.
Desondanks hebben de christen-democraten
in Hessen de felste verkiezingscampagne
sinds vele jaren ontketend. Voor hen moet
deze deelstaat het keerpunt voor de sociaal
democratische macht in Bonn brengen.
Wanneer de CDU hier de SPD voorbij zou
streven, zou dit een prestigeoverwinning be
tekenen, die de christen-democraten in de
hele Bondsrepubliek opnieuw zou bevleuge-
len. De kans hierop is groot, want tijdens
haar goed georganiseerde campagne trekt
de CDU volle zalen, terwijl de SPD-sprekers
maar weinig belangstelling trekken.
Veel kiezers zijn het lange SPD-bewind bo
vendien moe, terwijl enkele schandalen de
partij ook al geen goed hebben gedaan. De
algemene situatie in de Bondsrepubliek met
werkloosheid, inflatie en economische onze
kerheid vormen andere motieven voor de
kiezers om hun heil bij de CDU te zoeken.
De stemming isweliswaar niet algemeen
tegen de SPD-kanselier Helmut Schmidt ge
kant, maar het is waarschijnlijk, dat de
kiezers hem willen waarschuwen snel orde
op zaken in het binnenland te stellen.
De CDU in Hessen profiteert ook van de
markante persoonlijkheid van de landelijke
partijvoorzitter Alfred Dregger, die als con
servatief rechts van de christen-democrati
sche kern staat. Men zou hem een soort
bijgevijlde Strauss kunnen noemen. Vier
jaar geleden al was het Dregger, die de CDU
een winst van ruim 13 pet bezorgde en de
partij op een voor haar ongekende hoogte
van 39,7 pet bracht. Minister-president Al
bert Osswold regeert daarentegen met een
vrij onzekere hand, hetgeen hem in 1970 een
verlies van ruim 4 pet opleverde. In dat jaar
kreeg de SPD 45,9 pet van de stemmen,
nadat zij sinds 1969 nog de absolute meer
derheid had veroverd.
In Beieren bereikte de CSU vier jaar gele
den een huizenhoge overwinning van 56,4
pet Daarom zou ook een verlies van enkele
procenten de partij amper schade berokke
nen. De SPD stond hier met onbekende
kandidanten altijd in de schaduw van
Strauss, en dc omstandigheid flat de minis
ter Franz-Jochen Vogel ut Bonn thans lijst
aanvoerder is, heeft hieraan nauwelijks iets
veranderd. Als olympische burgemeester
van München genoot Vogel grote populari
teit, maar als minister van justitie kennen
hem maar weinig kiezers.
Voor de liberale FDP geldt het dat haar
terugkeer in de Münchense landdag zeker
is. Hier is de bepaling afgeschaft, dat een
partij minstens tien procent van dc stemmen
moet boeken. De liberalen rekenen op 9 tot
10 pet van de stemmen, maar hun bondge
nootschap met de SPD zal te zwak blijven
om de oppermachtige CSU te kunnen ver
drijven.
