Britse tv
biedt kwaliteit
door
concurrentie
PORTUGAL NEEMT AFSCHEID
VAN IMPERIUM IN ZIPCODE
NCRV vervolgt
Springtrofee
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE WOENSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
TERUGBLIK
LEIDSE COURANT
DINSDAG 22 OKTOBER 197'
het hoofdkwartier van de BBC in Londen
LONDEN Onlangs wijdde het Ame
rikaanse weekblad Newsweek een be
schouwing aan het wel en wee van het
medium televisie. In een van de hoofd
stukken, waarin de belangrijkste zend
gemachtigden met elkaar vergeleken
worden, komt de Britse televisie er
verreweg het beste af. De Newsweek-
reportcrs schrijven om., dat de „con
currentie tussen de BBC en de commer
ciële omroepen resulteert in een ver
rassend hoge kwaliteit. Zowel van de
amusementsprogramma's (waaronder
tv-scries als „Jane Eyre", .Elisabeth R"
en „World in war"), als van de nieuw
suitzendingen". Waarbij de Newsweek-
scribcnten niet nalaten te vermelden,
dat de BBC wat de nieuwsvoorziening
betreft „beduidend minder snel is dan
de commerciële omroep, maar wel veel
secuurder....."
De leidinggevende figuren van de Britse
televisie ervaren een dergelijke uit
spraak nauwelijks als verrassend. Bij
navraag wijzen ze op het feit, dat de
beste televisie-series al sinds lange tijd
uit Engeland komen. Volgens hen is de
goede smaak van de Britse kijker in
deze van beslissende invloed. Of zoals
een dame van de BBC, die twee jaar
in Nederland woonde, het formuleert:
„In Engeland eist de kijker waar voor
zijn geld. Inferieure programma's, zoals
die op het vaste land van Europa en
vooral Amerika te zien zijn, hoeft men
hier echt niet te vertonen. Televisie is
er voor de kijkers, de kijkers niet voor
de televisie. Zo simpel ligt het".
In werkelijkheid ligt het heel wat min
der simpel dan onze BBC-dame het
voorstelt In eerste instantie is het En
gelse systeem bepalend voor de con
stant hoge kwaliteit. Begonnen werd
eertijds we schrijven 1936 met één
niet-commerciële zendgemachtigde: de
British Broadcasting Corporation. Deze
instelling hield zich al vanaf 1922 onder
koninklijke goedkeuring (het royal
charter) bezig met het radio-wezen en
het leek daarom niet meer dan normaal
de BBC ook met het medium televisie
te belasten. Bijna twintig jaar lang
werd die solo-positie door de verschil
lende regeringspartijen ongemoeid gela
ten. Maar na een verhit debat in het
huis van afgevaardigden werd in 1954
bij een „act of parliament" het licht op
groen gezet voor de commerciële televi
sie. Het leek een uitstekend besluit,
want na een relatief verrassend korte
aanloopperiode, slaagden de commer
ciële zenders er in meer dan 70 procent
van het kijkpubliek aan zich te ver
plichten, daarmee de BBC in een uiterst
benarde situatie brengend.
Financiën
Om de precaire situatie van de BBC
beter te begrijpen, dienen we ons eerst
bezig te houden met de financiën. De
BBC wordt al vanaf de oprichting in
zijn geheel betaald door de burgerij.
Dit de kijk- en luistergelden dus, die
nu zeven pond (circa 45 gulden) voor
zwart/wit en twaalf pond (circa 80
gulden) voor kleur bedragen. De com
merciële omroepen hebben uitsluitend
hun reclameinkomsten. Per dag mogen
zij een bepaald aantal minuten beste
den aan commercie, waarvoor door de
verschillende firma's ruim wordt be
taald (eensoort uitgebreide STER dus).
Aan beide systemen kleven bezwaren.
De BBC kan doordat de kijk- en
luistergelden niet ieder jaar verhoogd
worden de jaarlijkse trendverhogin
gen niet rechtstreeks doorberekenen.
Dat houdt in, dat vaak jaronlang bezui
nigd moet worden, voordat de regering
de inkomsten door een verhoging van
de omroepgelden ineens sterk laat stij
gen, zoals per 1 januari 1975 gebeurt
De commerciële omroepen kunnen die
jaarlijkse trendverhoging wel direkt
doorberekenen, maar kampt met de
moeilijkheid rechtstreeks afhankelijk
te zijn van het economische klimaat in
Engeland. Indien de economische situa
tie even verslechtert zoals eind vorig
jaar met de mijnwerkers-stakingen
is dat direkt merkbaar in het aantal
reclame-spots.
De BBC is dus afhankelijk van de kijk
en luistergelden. Daardoor staat of valt
de BBC bij de publieke opinie. Indien
het volk maar lang genoeg ageert tegen
de status van de BBC, komt er wel een
politieke partij, die die agitatie over
neemt. Daarmee kreeg de BBC dan ook
te maken, toen de kijkdichtheidscijfers
door de komst van de commerciële tv
daalden tot 30 procent, soms zelfs tot
28 procent De BBC moest het roer
omgooien, wilde men de gunst van het
publiek behouden. Pessimisten meen
den dat zulks zou gebeuren door de
kwaliteit aan te tasten. In tegenstelling
tot landen als Amerika en Duitsland
zocht de BBC het echter niet in die
concurrentie. Men bleef het lwaliteitsni-
veau trouw, maar ging wel populairder
werken. Waar men vroeger vrijwel uit
sluitend programma's vanuit een be
paald cultuurverhogend patroon lever
de, daar werden nu familie-series inge
zet. Langzaam aan slaagde de BBC er'
in de kijkdichtheidscijfers weer op te
trekken. Thans is de verdeling ongeveer
vijftig/vijftig, met zo nu en dan uitschie
ters naar beide kanten. In niet geringe
mate droeg het tweede BBC-kanaal tot
het herstel bij. De BBC had nu immers
een experimenteel hoekje, waar men
nieuwtjes kon uitproberen. Indien het
nieuwtje succesvol bleek zoals bij
voorbeeld de „Forsythe saga" kon
men die later overhevelen naar het
officiële eerste net.
Commercie
Hoe werkt nu de commerciële omroep
in Engeland? Het systeem is erg simpel.
In opzet is het de bedoeling om en
lokaal en nationaal te werken. Dat wil
zeggen, dat de verschillende regio's in
Engeland geconfronteerd kunnen wor
den met de eigen problematiek, indien
men Engeland verdeeld in tien grote
regio's, die elk hun eigen zendgemach
tigde hebben. Ze zijn ondergebracht in
de IBA, waarbij ook nog vijf landelijke,
commerciële zenders zijn aangesloten.
Twee van die landelijke zenders zijn in
Londen gestationeerd, de drie andere
hebben Manchester, Leeds en Birming
ham tot vestigingsstad.
Ruw gezegd is de officiële zendmachti
ging in handen van de IBA. Hij „leent"
tegen betaling natuurlijk zenduren'
uit aan de vijftien aangeslotenen en eist
voor dat recht inspraak in de program
mering. Dat betekent in de praktijk, dat
de aangeslotenen verplicht zijn ruimte
vrij te houden voor minderheidspro
gramma's op het gebied van educatie,
religie en wat dies meer zij. De IBA kan
ook weigeren een bepaald programma
uit te zenden, omdat het IBA een li
chaam is, dat onder direkte controle
van de regering staat, worden leidingge
vende figuren rechtstreeks gekozen uit
de volksvertegenwoordiging. Dit in te
genstelling tot de kopstukken van de
BBC, die koninklijk worden aangesteld.
Hoewel men buiten Engeland het Brit
se televisie-systeem als „ideaal" er
vaart, lijken de Engelsen er zelf nauwe
lijks mee ingenomen. Allerwege is men
druk doende het systeem te verande
ren, c.q. door een beter te vervangen.
Van regeringswege is zelfs een speciale
commissie ingesteld onder leiding van
Lord Annen, die de mogelijkheden
daartoe moet bekijken.
HAN AVOT
Het Portugese imperium brok
kelt af: Guinée-Bissau is al
onafhankelijk. Mozambique
wordt onafhankelijk beide
landen zijn onlangs in Zipcode-
uitzendingen belicht en Angola
en de andere voormalige „pro
vincies" zullen ongetwijfeld
volgen. Vanavond een actuele
reportage van de Duitse televi
siemaker Peter Scholl Latour
over de effecten van dit dekolo
nisatieproces in Portugal zelf
en in het rijkste Afrikaanse ge
bied: Angola.
Ned. II. 21.00 uur.
die ontvoerd is door de op geld
beluste Kid. Deze keer valt er
veel te beleven in de grote stad
Londen in de aflevering „In En
geland".
Ned. II, 19.05 uur.
Colemborg
Colargol
In verband met de lengte van
het programma „Nederland in
de jaren 1938-1948" werd de uit
zenddatum van het programma
„Culemborg bijvoorbeeld", dat
oorspronkelijk zou worden uit
gezonden op 15 oktober, naar
vanavond verschoven. De twee
de en derde aflevering worden
Het gaat nu over een rustige
zondagmorgen in Culemborg.
Gewoon een gezapige zondag iri
de zomer. Sfeerbeelden. De stil
le singels, het renaissance-raad-
huis, maar toch anders dan op
andere zondagen. De jaarlijkse
wielerronde van Culemborg
wordt vandaag verreden. Een
evenement waar een stadje als
dit vroeger voor naar bed gaat. POD6V6
Daarbij: de zondag, de wieier-
ronde en de Culemborgers wor
den op de film vastgelegd.
HOU
HET SCHERM
IN HET OOG
Ko van Dijk gast in Citroentje
(Van onze radio- en tv-redactie)
Zaterdagavond start de KRO-tv met een nieu
we reeks afleveringen uit de overbekende serie
„Citroentje met suiker". Schrijver Eli Asser
heeft er wat veranderingen in aangebracht.
Plaats van handeling is niet langer een Am
sterdamse woning in een Jordaan-achtige
buurt, maar een Goois landhuis.' Bovendien
kon Eli Asser niet meer beschikken over Piet
Römer, Elsje de Wijn en Ronnie Bierman.
Hierin is voorzien door telkens overbekende
gasten in de serie te halen, zoals Jeroen Krab
bé en Rijk de Gooyer. In de eerste aflevering
krijgen we bovendien als gast Ko van Dijk
in de rol van ene Sicco, waarvan hierbij een
foto.
Popeye wordt door zijn neefjes
uitgemaakt voor een zacht ei,
als hij er in zijn teerhartigheid
maar niet toe kan komen zijn
eigen gans op te eten. Een en
ander roept herinneringen op
aan vroeger, toen Popeye nog
grote heldenrollen vervulde.
Ned. n. 19.45 uur.
Family
Gehaktbal-Mike wil met de Bunkers vanavond aan
groepstherapie doen. Op de foto: de Bunker-Bunker.
In de aflevering „De Bunkers
doen een spelletje", heeft ge-
haktbal-Mike een nieuw spel
ontdekt: groepstherapie'tje. Ar
chie moet er uiteraard niets van
hebben, maar Mieke ontdekt op
zijn beurt dat dit eigentijdse
spelletje geen kinderspel is.
Ned. II. 20.35 uur.
De wind
Het EO-programma „De wind
blaast waarheen hij wil" is van
avond gewijd aan het boek „De
planeet die aarde heette" van de
Amerikaanse theoloog Hal
Lindsey. Het boek is in 28 talen
vertaald en beleeft in Nederland
de zesde druk. Lindsey geeft in
een helder betoog zijn visie op
de gang van zaken die de we
reldgeschiedenis maken. Onder
meer komt de vraag aan de
orde, of het toeval is dat het
volk Israël juist in deze tijd
steeds centraler komt te staan
in de wereldpolitiek.
Ned. II. 22.25 uur.
Kiekeboek
Morgenmiddag wordt uitgezon
den het toneelstuk voor kinde
ren van Paul Maar: „De kieke-
boekisten". Dit stuk is de televi
sie-registratie van een opvoering
door het Jeugdtheater Amster
dam, ter gelegenheid van de
Kinderboekenweek 1974.
Woensdag Ned. 1,17.00 uur.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De NCRV-tele-
visie heeft besloten de reeks
wedstrijden om de NCRV-
Springtrofee, die vorig jaar
ruim anderhalf miljoen kijkers
trok, voort te setten. Ook dit
winterseizoen wordt onder su
pervisie van de Nederlandsche
Hippische Sportbond en met
medewerking van de Koninklij
ke Nederlandse Federatie van
Landelijke Rijverenigingen en
de NBVR, maandelijks een in-
door-concours-hippique in com-
petitievorm uitgezonden.
Vanwege de herkenbaarheid en
de presentatiemogelijkheden is
het aantal ruiters en amazones
teruggebracht van 22 tot 17. En
in verband met het ingewikkel
de competitiestanden-systeem
komt het team- of provincie
kampioenschap te vervallen. Te
vens biedt deze opzet de moge
lijkheid om tussen de ritten
door de kijker wat meer en
beter te informeren over de op
zet en allerlei details van het
parcours, de hindemissen en de
springtechniek.
Naast de NCRV-Springtrofee
voor de winnaar stelt de NHS
een stijlprijs beschikbaar. De
concoursen, acht totaal, zullen
NOS
12.15 Flexibele school TE-
LEAC (les 4 herh.)
EO
O 15.00 Van hart tot hart
NOS
18.45 Paulus de boskabouter
18.55 Journaal
NCRV
O 19.05 Emil
19.30 Tweekamp
20.00 Journaal
20.25 FeyenoordBarcelona,
9 21.15 Hier en Nu
21.25 Feyenoord—Barcelona,
9 22.15 Hier en Nu
22.45 Geestelijke liederen
22.55 Den Haag Vandaag
23.10 Journaal
NEDERLAND II
NOS
O 18.45 Paulus de boskabouter
O 18.55 Journaal
VPRO
9 19.05 Beertje Colargol
19.15 Culemborg bijvoorbeeld
19.45 Popye
9 20.00 Journaal
20.21 Berichten uit de samen-
O 20.35 All in the family
9 21.00 Zipcode: Portugals af
scheid van zijn imperium
O 21.45 Van Oekel special
EO
O 22.00 Muziek uit studio 4
22.25 De wind blaast waa
heen hij wil
23.00 Nader bekeken
23.15 Journaal
18.05 (K) Thibaud der weisse r
tv-film. 18.30 (K) Kinderprogramn
18.40 (K) Aktuabteiten. 19.20 (K)
ne Bradley in geheimer Mission,
serie. 20.00 (K) Journaal en weerb
richt. 20.15 (K) Amusementsmagai
ne. 21.00 (K) Partner, tv-film,
(K) Documentair programma.
(K) Journaal, kommentaar en
bericht.
18.20 (K) Mannerwirtschaft: bezoe
uit Alaska, tv-film. 18.55 (K) Mainze
mSnnchen. 19.00 (K) Journaal. 19.;
(Z/W) Malaya, Amerikaanse spee
film. 21.00 (K) Journaal. 21.15 (I
Duits uit Oost en West. 22.00 (1
Nachtstudio: korte films. 22.35 (1
Journaal.
18.00 (K) Kiri de clown. 18.05 <K) H
grote koraalrif, jeugdserie. 18.30 (K
Programma' voor de jeugd. 19.15
Natuurserie. 19.40 (K) Mededelingen
19.45 (K) Journaal. 20.15 (K) Central
Station, ty-serie. 21.05 (K) Archeolo
gisch programma. 21.55 (K) Kortweg
22,00 (K) Het Humanistisch Verbom
22.30-22.50 (K) Journaal en
NEDERLAND 1
NOS
16.35 Voorlichtingsprogramma
school-t.v.
VARA
17.00 De kiekeboekisten
NOS
O 18.45 Paulus de boskabouter
O 18.55 Journaal
Q 19.05 Van gewest tot gewest
19.50 Stichting Socutera
9 20.00 Journaal
20.21 Politieke uitzending PPR
20.31 Staatsloterij
20.36 Full Circle, gedramati
seerde doc.
21.50 Werkwinkel
O 22.15 Panoramiek
9 22.30 Studio sport
23.10 Den Haag vandaag
9 23.25 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.15 Sportleiding TELEAC
(les 3 herh.)
9 18.45 Paulus de boskabouter
O 18.55 Journaal
IKOR
19.05 Het Jezus-bevrijdings-
front
KRO/RKK-IKOR
19.30 Kenmerk
20.00 Journaal
VARA
20.21 Het balboekje (speelfilm)
9 22.10 Achter het nieuws
22.35 Journaal
9 22.40 Computerkunde TE
LEAC (les 29)
DUITSLAND I
18.05 (K) Telerop 2009 Es ist nochL
.W3S ^et'en- 18:40 (K> AktualitoïT
ten. 19.20 (K) Bridget und BemieT
(tv-serie) 20.00 (K) Journaal en weer-
bericht. 20.15 (K) Reportage. 21.00 Ir
(K) Die Powenzbande, tv-spel. 22 00F
(K) Reportage. 22.45 (K) Joumaalf
kommentaar én weerbericht
DUITSLAND II
18.20 (K) Dr. med. Mark Wedmann—I
Detektiv inbegriffen, tv-serie. 18.551
(K) Homer sagt: Zeus ist an alleml
Schuld. 19.00 (K) Journaal. 19.30 (K)P
vakantietips. 20.15 (K) Economische
informaties en meningen. 21.00 (K) I
Journaal. 21.15 (K) Een kultuurma<
gazine. 22.00 .(Z/W) Am Rande dei
Autobahn, tv-spel. 23.20 (K) Jourtl
naai.
17.55 (K) Kiri de clown. 18.00 (K)|
Spelprogramma. 18.55 (K) Instructie]
Erogramma. 19.25 (K) Yoga. 19.36
[ededelingen en weerbericht 19.4!
(K) Journaal. 20.15 (K) Hier ii
tv-serie. 20:40 (K) Pano'74. 21.30 (1_
Standpunten. 21.50 (K) Kortweg]
21.55 (K) Muzikale show. 22.25-23.151
(K) Journaal en Wetstraat.
.30 Nieuws. 18.41 Echo. 18.50 Pro
gramma voorbeschouwing. 19.00 (s)
Zin in muziek: amateurs geven de
toon aan. 19.45 Instemmen met vele-
n: het gezongen woord in de liturgie.
AVRO: 20.00 Vanavond: muziek,
vrolijkheid en verstrooiing. 22.30
Nieuws. 22.40 Radiojournaal. 22.50
Vanavond laat nieuws. 23.20 (S) Er
floot een vogel in de wei. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM II
list. 18.45 Toppers van toen (gr.).
19.25 Pianomuziek. NOS: 19.50 Den
Haag vandaag. KRO: 20.00 Nieuws. D
20.05 Overweging. 20.15 (S) Praagse
Lentefestival 1974: moderne muziek.
21.30 Babel/publiek: spelen mej
schrijvers en publiek. 22.30 Klassie
ke en moderne kamermuziek. 23.00
Babel satire: literair kabaret 23.55-
24.00 Nieuws.
VARA: 7.02 (S) Drie op je boterham
9.03 (S) Pep op drie. 11.03 (S) Drie
draait op verzoek van mensen i
sportwereld. 12.03 (S) Drie tussi
middag. 14.03 Gesodemeurders. 16.03
(S) Mix.
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Ontbijt-
soos, met om 7.30 Nws; 7.41-8.00
Aktua; 8.30 Nws. en 8.36-8.45 Gymn.
v.d. huisvrouw. 9.00 (S) Wegwezen
met tips voor trips. 9.30 (S) Van
heinde en verre: licht muziekpro
gramma. 10.00 (S) Kaboutertijd.
10.30 Nws. 10.33 (S) Voor de vrouw.
11.45 (S) Café-chantant: bedjes en
muziek uit de goede oude tijd. 12.26
MededeUngen t.b. v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nws. 12.41 Aktua. 13.15
(S) Sport na sport: sportprogramma
voor jonge luisteraars. 13.45 (S) Ra
diokoor en Omroep Kamerkoor:
klassieke bederen. 14.15 (S) Route
-A, gevarieerd programma. 15.30
Nws. 15.33 (S) After Sesjun. NCRV:
16.00 Hervormde middagdienst. 16.20
(S) Klanksnoer: klassieke muziek
(gr.). 17.00 (S) Joost, seriehoorspel
(4). Overheidsvoorbchting: 17.20
Tekst en uitleg, een driewekelijkse
rubriek van het ministerie van O. en
W. NCRV: 17.30 Nws. 17.32 (S) Hier
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgym- len-Show.
9.00 (S) Licht orkest (net zangsoli»-
ten. 9.35 Waterstanden. 9.40 School
radio. 10.00 (S) Radioweekblad. NO-
S: 11.00 Nws. 11.03 Bopthema's
Swingsessions: jazz uit de jaren
1935-1955. 11.30 Spiegel van Duiü
land. VARA: 12.00 Schagen-Cer
traal: gesprekken. 13.00 Nws. 13.11
Dingen van de dag. 13.25 (S) Een
middagje Stoomradio een pro
gramma vol goede jeugdherinnerin
gen. 1600 Nws. 16.03 (S) Een zoen
van Jossy, hoorspel. 16.55 (S) Lichte
grammofoonmuziek. R.V.U.: 17.35'
Met het oog op Nederland, geef o
de Ruimte: een project over Ruimte
lijke Ordening. NOS: 17.55 Medede-'
lingen.
HILVERSUM III
KRO: 7 02 (S) Drie op je boterham.
9.03 (S) Pep op drie. 11.03 (S) Drie
draait op verzoek. 12.03 (S) Drie
tussen de middag: KRO's pauzepro
gramma. 14.03 (S) Pop Kontakt: de
Theo Stokkink-show. 16.03 (S) De
Hitmeesters: De Vincent van Enge-
In het nieuwe tv-seizoen gister
avond twee uiteenlopende nieu
we zaken. Avro's „Reiswijs" be
lichtte de Costa Brava, letterlij-
k: ruige kust, die tegenwoordig
wel cementenkust mag heten. Al
die betonnen toeristenpaleizen
zijn een duidelijke waarschu
wing wat er kan gebeuren wan
neer je niet zuinig bent op je
land, zoals men de Catalanen
kan verwijten. Toch zijn ook
daar nog typische landseigen za
ken te ontdekken, volgens com
mentator Romano Stinga. Een
sympathieke gids, die een leer
ling zou kunnen zijn van Jan
Brusse in Parijs. Naast prakti
sche tips toch nog iets teveel
reisbureau-romantiek en te wei
nig kennismaking met de ande
re mens in deze eerste aflever
ing van een veelbelovende serie.
Nieuw was ook het drieluik ge
wijd aan Edgar Allen Poe, de
vader van thriller en detectives.
De cast met o.a. Henk van Ul-
sen, Elly van Steekelenburg en
Lex Goudsmit deed heel wat
verwachten, maar deze eerste
aflevering viel nogal tegen.
Henk van Ulsen is groot als
solo-speler. Hier had hij de wei
nig dankbare taak de verbin
dende teksten te spreken tussen
een aantal griezelavonturen die
anderen hem voorspeelden. Al
leen Lex Goudsmit deed dat
overtuigend. Wanneeer de
schrijver zelf in een bijna dode
lijk avontuur verwikkeld wordt
weet Van Ulsen ook dat niet
waar te maken.
Dat het niettemin mogelijk is
om gedrukte zaken te verfilmen
en nog wel met een getekende
strip als uitgangspunt bewees
de tweede aflevering van „Va
der en Zoon". Met bloedeigen
teksten van tekenaar Peter van
Straaten en bloedwarme acteurs -
als Guus Hermus, Ko van Dijk, >i
Ton van Duinhoven en een hart-
veroverende Cees Linnebank.
Dokter Van Swol leverde een
indrukwekkende bijdrage in de
actuele actie voor kankerbestrij
ding. Hij liet zien hoe serieus
Amerika deze zaak aanvat, met
behulp van apparatuur die niet
meer voor maanreizen nodig is.
Zolang wij in Europa niet beter
gemotiveerd raken zullen wij
moeilijk zo'n grootscheepse
strategie van de grond kunnen
krijgen. De technische mogelijk
heden ontbreken ons blijkbaar
niet. maar wel de wil om er veel
geld aan te besteden.
Ad Interim
