Wilson vraagt eendracht
voor sombere toekomst
l¥' JaPanner Sato kreeg
Nobelprijs na grote
250.000
ütodóaQowamt
Bij winstdeling is CNV
voor persoonlijk bezit
WATERGATE-DOOFPOT BEGON AL BIJ NIXON
geheime campagne
GULDEN
Kinderspeelgoed
onderhevig aan
man-vrouw visie
AAN
PRIJZEN
RAAK MOET
150 MAN ONTSLAAN
DINSDAG 15 OKTOBER 1974
LEIDSE CQURANT
PAGINA 9
LONDEN - Premier Wilson heeft
gisteravond op de televisie en de
radio gezegd, dat de levensstandaard
van de Britse bevolking de komende
twee jaar niet beter zal worden. Hij
waarschuwde de Britten, dat de toe-
.stand nijpend wordt. De controle op
de prijzen zal minder scherp worden
om de winkels en de fabrieken te
helpen.
Wilson richtte een oproep tot de
Britten om eensgezind de handen in
elkaar te slaan. „De tijd van veel
geld te maken is voorbij, het moet
nu verdiend worden".
De premier wees de vakbonden op
hun verplichtingen en drong aan op
wederzijds respect voor het zg. socia
le contract dat paal en perk zou
kunnen stellen aan overdreven loon
eisen. Wilson's toespraak tot de Brit
ten wordt vanavond in naam van de
conservatieven beantwoord door
hun leider Edward Heath.
Britse kranten leggen er vanmorgen
de nadruk op, dat volgens premier
Wilson Groot Brittannië „Twee jaar
dwangarbeid" voor de boeg heeft.
De Daily Express zag gisteravond
„een heel andere Wilson" op de
beeldbuis dan de socialistische voor
man van de recente verkiezingscam
pagne. Alsof het de gewoonste zaak
van de wereld was, nam Wilson gis
teravond Heath's verkiezingsthema
van nationale eenheid over.
Waarnemers achten het mogelijk,
dat Wilson zich zal inspannen om
onder meer Labour's programma
van nieuwe nationaliseringen te ver
tragen, teneinde ernstige botsingen
met de conservatieve politici en in
dustriëlen te vermijden.
De Britse eerste minister Harold Wilson,
gisteravond, in zijn speciale televisierede
over de economische crisis.
WASHINGTON (UPI) - Op de eerste dag van
het proces in Washington tegen vijf voormalige
naaste medewerkers van ex-president Nixon in
de zaak van de poging de Watergate-affaire in
de doofpot te stoppen heeft de ambtenaar van
sloten. Zo werd de ex-president zonder dat zijn het onderzoek te bemoeilijken van de machtigste zou kunnen luisteren naar bandopnamen van
naam genoemd werd, de afwezige centrale figuur mannen in de regering in het raam van een gesprekken tussen Nixon en zijn medewerkers,
het proces. samenzwering waarbij de president van de Ver- Hij adviseerde de jury de vulgaire opmerkingen
In zijn openingspleidooi zei officier van justitie enigde Staten zelf betrokken was', aldus Ben-Ve-
Ben-Veniste: 'In de loop van dit proces zullen niste.
het openbaar ministerie verklaard dat hij zal wj aantonen dat pogingen van politieke instan- Ben-Veniste wees een verzoek van de verdedi-
aantonen dat de verdoezeling aan de top begon, ües uit te zoeken wie verantwoordelijk was, ging af om het proces ongeldig te verklaren. Hij
de president van de Verenigde Staten niet uitge- stootten op pogingen de feiten te verdoezelen en zei voorts, dat de jury in de loop van het proces
krachttermen op die banden als niet terzake
doende te beschouwen. De officier zei dat man
nen - zelfs wanneer ze hooggeplaatst zijn - in hun
privëgesprekken nu eenmaal soms zulke uitlatin
gen bezigen.
Herdenking
Ter herdenking van
het 150-jarige be
staan van de
KNZHRM is gister
middag een krans
uitgeworpen op de
plaats voor de kust
van Huisduinen,
waar op 14 oktober
1824 het Nederland
se fregatschip „De
Vreede" verging.
De ramp, waarbij
ook vele redders
om het leven kwa
men, was de defini
tieve aanleiding tot
de oprichting van
twee reddingmaat
schappijen.
Schorsing van
vrijdenkende'
PSP-leden
DEN HAAG (ANP) Binnen de
PSP is een schorsingsprocedu
re in gang gezet tegen 47 leden.
Onder hen zijn oud-partijvoor
zitter P. Burggraaf en oud-le
den van het partijbestuur.
In tegenstelling tot ondermeer
fractievoorzitter Van der Lek
menen deze 47 dat de PSP moet
streven naar versterking van de
linkse eenheid in de politiek.
Zij hebben onlangs alle PSP-le-
den een nota toegestuurd over
dit conflict De schorsingspro
cedure, die hier een antwoord
op is, is gebaseerd op het uit
gangspunt van de partij, dat
geen groepsvorming mag plaats
vinden, wat zeggen wil dat
plaatselijke of andere groepen
geen standpunt mogen aankon
digen dat afwijkt van het lande
lijke standpunt van de partij en
dat daarover niet vergaderd
mag worden. Een commissie
van onderzoek zal de betrokke
nen horen en verslag uitbren
gen aan het hoofdbestuur.
Venezuela wil
eigen tankers
CARACAS Venezuela wil voor
het vervoer van het grootste
deel van zijn olie een eigen
tankervloot opbouwen. Dit
heeft de minister voor de mijn
bouw en oliewinning, Valentin
Hernandez, in Caracas meege
deeld.
Venezuela, dat op de wereldlijst
van olieproducerende landen
op de vijfde plaats staat en op
die van de olie-exporterende
landen op de derde, produceert
3 miljoen vaten per dag. Het
grootste deel hiervan, namelijk
80 procent, wordt geëxpoteerd.
De Ver.Sta ten zijn met 1.8 mil
joen vaten per dag de grootste
afnemers. De Venezolaanse re
gering verwacht dat de olie-uit
voer in 1985 zal zijn gestegen
tot 82 miljoen ton per jaar.
Missionarissen terug
naar Mozambique.
LISSABON (ANP) - Op verzoek
van de plaatselijke bevolking
en de bevrijdingsbeweging
Frelimo zullen de ruim zeven
tig missionarissen die de laat
ste jaren Mozambique verlaten
hebben, naar dat land terugke
ren. Dit is vorige week in Lis
sabon besloten door vertegen
woordigers van de missione
rende concregaties.
De missionarissen, die Mozambi
que verlieten omdat zij het niet
langer verantwoord achtten on
der de Portugese bisschoppen
aldaar hun missiewerk voort te
zetten, zullen niet en bloc terug
keren, maar geleidelijk.
Het is nog niet duidelijk hoe hun
verhouding zal zijn tegenover
de in Mozambique gebleven
Portugese bisschoppen. Maar
aangezien de invloed van die
bisschoppen onder de gewijzig
de politieke omstandigheden
veel minder is geworden, ver
wachten de missionarissen dat
zij meer ruimte voor hun werk
zullen krijgen.
Groningen (A.N.P.) De veranderende opvattingen over de
man-vrouw verhoudingen kunnen in de toekomst gevolgen
hebben voor het speelgoed, dat aan jongens en meisjes
aangeboden wordt. Dat is althans de mening van dr. R. van
der Kooij, die gisteren aan de rijksuniversiteit te Groningen
gepromoveerd is tot doctor in de sociale wetenschappen op
niet minder dan een studie over "Spelen met spel".
Dr. van der Kooij heeft voor zijn promotie een onderzoek
bij kinderen tussen 2 en 10 jaar gehouden. Dat leidde tot
de conclusie dat er een duidelijk verschil van spelgedrag is
tussen jongens en meisjes op verschillende leeftijden. "Het
pou echter gevaarlijk zijn te zeggen, dat het spel van jongens
beter is dan dat van meisjes. In ieder geval is het wel anders.
Meisjes spelen veel meer een imitatiespel en veel minder een
zogenaamd combinatiespel dan jongens" aldus een van de
conclusies uit de promotie van dr. Van der Kooij. Belangrijk
is daarnaast zijn conclusie, dat het spelgedrag van meisjes
stabieler is dan dat van jongens.
Voor de verklaring van de verschillen verwijst dr. Van der
Kooij naar opvoedings- en aanlegfactoren. Ook het aanbod
van speelgoed kan een grote rol spelen. Meisjes krijgen
eerder imitatiespeelgoed aangeboden, dan jongens. Dat zou
in de toekomst wel eens kunnen veranderen door de verande
rende opvattingen over de man-vrouw verhoudingen, meent
dr. Van der Kooij.
OSLO—WASHINGTON De directeur van het
instituut Nobel, Tim Greve, heeft in Oslo erkend
dat hoge Japanners geijverd hadden voor verle
ning van de Nobelprijs voor de vrede aan oud
premier Eisakoe Sato. In een vraaggesprek met
de Noorse radio onderstreepte hij echter dat op
de commissie voor de Nobelprijs, waarvan hij
secretaris is, geen druk was uitgeoefend.
De mededelingen van Greve volgden op een artikel
dit weekeinde in de Washington Post. Daarin stond
dat Sato de prijs (samen met de Ierse oud-minister
van buitenlandse zaken Sean Mcbride) kreeg na
een geheime campagne van 14 maanden van de
Japanse oud -ambassadeur bij de VN, Tosjikazoe
Kase, en de directeur van de grootste Japanse
bouwonderneming, Morinosoeke Kajima.
Volgens de correspondent van de Washington Post
had Kajima verklaard dat de actie voor Sato in
augustus 1973 was begonnen. Kajima kreeg van
het begin af de steun van de huidige premier,
Kakoeei Tanaka, en de minister van buitenlandse
zaken, Masayosji Ohara. "Sato wilde slechts voor
gedragen worden als wij die handtekeningen kre
gen".
Oud-ambassadeur Kase, directeur van het "Insti
tuut Kajima voor de internationale vrede", propa
geerde het voorstel tijdens een reis van twee
maanden naar een tiental landen in de herfst van
het vorige jaar in zijn hoedanigheid van adviseur
van het ministerie van buitenlandse zaken. Vol
gens Kase wilde o.m. een aantal vooraanstaande
Amerikanen Sato steunen.
De commissie voor de Nobelprijs in Noorwegen
gaf er de voorkeur aan dat de kandidaten tenmin
ste een boek hadden geschreven. Daarop lieten de
aanhangers van Sato op hun kosten 500 exempla
ren drukken van een werk, getiteld "Op zoek naar
vrede en vrijheid", dat bestond uit toespraken van
Sato en een inleiding.
Op 28 december 1973 stelden Kajima en Kase het
.ministerie van buitenlandse zaken voor Sato offi
cieel kandidaat te stellen voor de Nobelprijs. Een
maand later gebeurde dit via de Japanse ambassa
deur in Oslo, Tosjio Yamanaka.
De secretaris van de commissie voor de Nobel
prijs, Greve, zei in zijn commentaar dat er sprake
was van veel activiteit ter ondersteuning van Sato
maar niet van een abnormale activiteit.
Voor EEG geen zonnige
toekomst.
WIE GEEN GEWOONTE ERVAN MAAKT om alles ter wereld zwart
te zien, ontdekt tegen het eind van 1974 in die wereld beslist wel
een paar bemoedigende ontwikkelingen. Van de ontwikkelingen
in en rond de Europese Economische Gemeenschap zouden we
dit helaas niet durven beweren.
Het feit dat Harold Wilson in Engeland voor zijn Labourregering
op een absolute meerderheid, maar dan een heel krappe rekenen
kan, is door verschillende commentatoren als een gunstig teken
voor Engelands toekomstige plannen met de EEG uitgelegd. Het
gaat er dan maar om, wat men onder „gunstig" wil verstaan. Tot
enig optimisme stemt alleen dat een grote meerderheid voor
Labour het perspectief nog ongunstiger zou hebben gemaakt,
Londen blijft voor Brussel o.i. een onzekere factor.
DAN IS ER ONDERLING GEKONKELFOES waarvoor de grote
Westeuropese mogendheden (Engeland, Frankrijk en de Westduitse
bondsrepubliek) zich tot ergernis van EEG-commissaris ir. Lardi-
nois de laatste tijd in vereniging met Amerika en Japan graag
lenen. In het geval van monetaire kwesties is dit publiekelijk
bekend gemaakt; maar waar eindigt de grens van „monetaire
kwesties"? Bovendien hebben bij het regelen van monetaire kwest
ies ook de kleine Europese landen geen gering belang; wanneer
de valuta van de grote mogendheden kuren krijgt, hebben ook
de andere EEG-partners er meestal de naweeën van.
En dan nog de houding van Amerika op zichzelf. Sedert president
Ford daar de macht van Nixon overgenomen heeft en de strijd
van de Amerikaanse regering tegen de inflatie en de economische
crisis in haar totaliteit krachtiger wordt gevoerd, heeft het min
stens de schijn dat de Verenigde Staten een beetje wegdrijven
naar een isolementspositie ten opzichte van de Westeuropese
economie.
DE AMERIKANEN MOGEN NU WEL STELLEN, dat op het gebied
van de militaire samenwerking diverse EEG-leden aan het Atlan
tisch bondgenootschap tornen, Amerika zelf werkt door zijn
politiek in andere sectoren zo'n ontwikkeling in de hand.
Misschien staan de VS dezer weken een beetje onder de druk van
Congresverkiezingen en wordt de soep niet zo heet gegeten als
ze wordt opgediend.
Maar voor de EEG blijft dat een schrale troost, zolang tegenover
de sombere berichten van nu geen betere staan.
Weeroverzicht
DE J3ILT - In onze omgeving zijn
de luchtdrukverschillen gering.
In de stagnerende luchtmassa
vertoont het weer, afhankelijk
van de bodemgesteldheid, grote
variaties. Boven de nog warme
zee verandert er weinig, maar
in het binnenland ontstaat door
de nachtelijke afkoeling op gro
te schaal mist, maar ook weer
voornamelijk op plaatsen waar
weinig bewolking voorkomt
Een storing in de hogere lucht
lagen maakt de toestand name
lijk gekompliceerder wegens
wolkenvelden waaruit nog eni
ge regen valt. In deze toestand
komt weinig verandering on
danks de wind die waarschijn
lijk iets gaat toenemen, maar
uit een zuidwestelijke richting
gaat waaien en dus parallel aan
de kust blijft, waardoor de zeel
ucht niet het binnenland in
komt.
Vooruitzichten voor donderdag:
Vrij koud en overwegend
droog.
Weersvooruitzichten in cijfers.
Voor donderdag:
Aantal uren zon: 1 tot 7
Min. temp.: omstreeks 5 graden.
Max. temp.: pmstreeks 11 graden.
Kans op een droge periode van
minstens 12 uur: 95 procent
Kans op een geheel droog etmaal:
70 procent.
Dcclcn
Ecldc
Eindhoven
Den Hvldrr
Luchlh Htd.
HOORZITTING
IN BERGEN
Van een onzer verslaggevers
Bergen - De hele dag is gisteren op een hoorzit
ting in Bergen (NH) gestreden over de vraag
of de winning van een gasbel, die zich onder
de duinen van Bergen en Schoort bevindt, en
die de Staat f 300 miljoen zal opleveren, al of
niet in het algemeen belang moet worden
geacht
De rijksoverheid en de oliemaatschappij Amoco,
die de gasbel heeft ontdekt, vinden van wel,
gemeentebestuur, natuurbeschermers en Provin
ciale Staten vinden van niet
De hoorzitting ter plaatse was belegd door een
speciaal daartoe gevormde commissie uit de
Tweede Kamer, die nu gaat proberen tot een
eensluidend oordeel te komen.
De boorlokaties waren gisteren met vlaggen aan
gegeven.
WO. EEN ECHTE
Fiscus de oorzaak
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Het personeelsbestand bij
Raak Frisdrankenfabriek zal met ongeveer
150 man tot 300 moeten worden ingekrom
pen. Deze maatregel maakt samen met pro-
duktiebeperking en inkrimping van het as
sortiment deel uit van een ingrijpende reor-
ganisatie bij het concern, dat door sterk
tegenvallende omzetten sinds drie jaar met
verlies werkt.
De verliezen zullen door de Amerikaanse
moedermaatschappij worden overgenomen,
zodat Raak met een schone lei kan begin-
Volgens de directie van Raak is de grote
boosdoener voor de slechte gang van zaken
de invoering van de accijns op frisdrank in
1972. "De frisdrankindustrie is de melkkoe
van de overheid".
Raak heeft nog een fusie overwogen, maar
de concurrentie had geen belangstelling.
UTRECHT (ANP) Als de door de rege
ring aangekondigde winst- en vermogens-
aanwasdeling een feit wordt, is het de
vraag of de gelden eigendom worden van
de collectiviteit van de werknemers, of
dat de werknemers een stukje persoonlijk
bezit krijgen in de vorm van waardepapie
ren.
NW-voorzitter Kok heeft zich vorige
maand uitgesproken voor een collectieve
bestemming van de gelden, het CNV zegt
deze week in zijn officiële orgaan „De
Gids" voorstander te zijn van persoonlijk
bezit.
Het is juist de huidige verdeling van per
soonlijk bezit die als onrechtvaardig wordt
ervaren, aldus „De Gids", en het ligt dus
voor de hand dat men bij een betere
bezitsspreiding in de eerste plaats denkt
aan persoonlijk bezit.
Volgens het CNV zou het gros van de
werknemers het „als een half dode mus"
ervaren wanneer zij niet persoonlijk maar
alleen als groepmede-eigenaars zouden
worden van de kapitalen waar het hier om
gaat.
Het CNV is ook voorstander van persoon
lijke bezitsvorming omdat persoonlijk bezit
het gevoel van medeverantwoordelijkheid
voor de gamg van zaken in het bedrijfsle
ven aanzienlijk kan versterken. „Veel meer
dan het geval zal zijn bij de vorming van
fondsen die het eigendom worden van een
miljoenen mensep tellende groep waar
men als eenling toe behoort".
In persoonlijk bezit schuilt niets oneer
baars, meent het CNV. Men kan daar
anders over denken, „maar dat hoeft toch
geen reden te zijn om minachtende opmer
kingen te maken over kleine kapitalistjes,
couponnetjes-knippers en bezittertjes van
kleine vermogens op spaarbankboekjes.
„Wie dat doet, aldus De Gids, bestempelt
in wezen de werknemers tot onmondige
mensen, die alleen als groep hun verant
woordelijkheid zouden kunnen dragen.
Bovendien is het volgens het CNV „inner
lijk tegenstrijdig" om in dit geval het
persoonlijk bezit als iets verfoeilijks van
de hand te wijzen en tegelijkertijd te vra
gen om een betere spreiding van het bezit.
„Wanneer men werknemers alleen als
groep mede-eigenaar van de bedrijven wil
maken, moet men alle vormen van per
soonlijk bezit in het bedrijfsleven afschaf
fen. Maar dat behoort tot een maatschap
pijopvatting die beslist de onze niet is",
aldus De Gids.
Politie pakt vogelvanger
SITTARD (ANP) De Sittardse politie heeft weer een
illegale vogelvanger gegrepen. In het grensgebied tróf men
een man aan die bezig was met 2 putters als lokvogels
soortgenoten te vangen.
De man werd aangehouden in het gebied waar de politie
de vorige week een grote voorraad vangmateriaal in beslag
nam. Het materiaal dat de man hanteerde was van dezelfde
makelij. De politie trof toen ook een sijs met uitgestoken
ogen aan. De man wordt hier eveneens van verdacht
AMBTENAAR SOCIALE
ZAKEN BESCHOTEN
VENRAY (ANP) Een Inwoner van Venray van wie de identiteit
nog niet is bekendgemaakt heeft op de afdeling Sociale Zaken
van de gemeente Venray twee schoten uit een pistool afgevuurd.
Het hoofd van de afdeling, de heer Coppelmans werd daarbij
aan het hoofd geraakt. Later bleek dit een schampschot te zijn
geweest.
Een andere ambtenaar, die de man eerder op de dag had te woord
gestaan, besprong de Venrayenaar, toen deze met een pistool
terugkwam. De ambtenaar liep hierbij een schot in zijn lies op.
De kogel is inmiddels in het ziekenhuis van Venray operatief
verwijderd.
De Venrayenaar was naar Sociale Zaken gekomen, omdat hij in
financiële moeilijkheden verkeerde. De betrokken ambtenaar had
hem echter meegedeeld dat men niet aan zijn financiële wensen
tegemoet kon komen. Twintig minuten later verscheen de man
opnieuw met eenpistool.
Pomphouder neergeschoten
OPEINDE (ANP) Twee mannen hebben gisteravond bij
gewapende overval in het Friese Opeindc een benzinepomphouder
neergeschoten. Zij verdwenen met een geldkist met een onbekend
bedrag.
De twee mannen drongen de woonkamer van de pomphouder
binnen, waar op dat moment alleen een schoondochter aanwezig
was. Op haar hulpgeroep snelde de pomphouder toe, die nog in
zijn kantoor bij de pomp zat. Op dat moment kwamen de
overvallers naar buiten en schoten de pomphouder neer. Met drie
schoten in zijn dijbeen moest hij in een ziekenhuis worden
opgenomen.
Ales wat Je moet weten om
te winnen staat oude
Bio-te* verpakkingen e
de Radio-en T
van deze vi
«RO/TWevBer pag. 16/12
studio pag-66
ncrv gids pag. 70
vara gids pag. 20-71
Troskompas
