ANWB
zorgt
voor
de
rest
Met milieubril op en politiepak aan
een jaar op jacht naar vervuilers
DEN' HAAG Pa had het al goed voor zijn kiezen
gehad. Negenhonderd kilometer was hij nu op weg
vanuit het waterige thuisland naar de lokkende
zonnige stranden van de Franse zuidkust. Onder
weg had hij maar drie' sanitaire stops gemaakt. De
vermoeidheid kwam nu echter snel opzetten. Pa
knipperde al met de ogen en de overige inzittenden
vonden de eerste vakantiedag eigenlijk een kwel
ling. Nog een klein stukje, dan konden ze met een
vermoeid, maar tevreden hart het tentje gaan
opzetten. Juist toen pa de verlossende mededeling
had gedaan, sloeg het noodlot toe. Bij het passeren
van een bergmassief zag pa het betonnen paaltje
aan de wegkant niet. De auto raakte het paaltje
en begon te slingeren. Het kampeerwagentje voor
kwam dat pa de macht over het stuur herwon en
met een luid gekreun smakte de wagen in de naast
de weg gelegen greppel.
De trieste balans: oma had de schrik niet kunnen
doorstap en overleed ter plaatse. Pa had zijn knie
gebroken bij een ongewilde confrontatie met het
niet zo pientere pookje. De auto had enkele uitwen
dige kneuzingen opgelopen maar was nog te herstel
len. Dat laatste kon niet gezegd worden van het
aanhangwagentje dat als het ware met de grond
gelijk gemaakt was.
In de alarmcentrale van de ANWB aan de Haagse
Wassenaarseweg kwam het berichf 'over het ongeval
enkele uren later binnen. Toen bleek dat de familie
over een reis- en kredietbri'ef beschikte, kwam het
direct tot een eruptie van organisatorisch vermogen.
Had de familie niet over zo'n reis- en kredietbrief
beschikt, dan was de alarmcentrale eerst gaan
zoeken naar familieleden, relaties of andere indirect
betrokkenen, die voor de kosten borg hadden willen
staan. Maar ook al was de borg nog niet helemaal
rond, dan was de ANWB al aan de slag gegaan.
Binnen enkele dagen had de ANWB de problemen
organisatorisch opgelost Het stoffelijk overschot
van oma was op weg naar Nederland. Pa werd met
een speciaal ambulance-vliegtuig opgehaald en voor
de overige familieleden was een chauffeur onder
weg die hen met de auto terug zou rijden. Het
aanhangwagentje was in Frankrijk ingevoerd om
als wrak op een autokerkhof te kunnen worden
bijgezet.
De alarmcentrale van de ANWB, momenteel vijftien
jaar oud, krijgt vooral in het zomerseizoen dagelijks
te maken met gebeurtenissen die op dit fictieve
voorval lijken. Vierentwintig uur per dag staat de
alarmcentrale paraat, evenals de drie steunpunten
in het buitenland in Barcelona, Lyon en Mendrisio
nabij Lugano. De alarmcentrale verricht eigenlijk
alle voorkomende diensten aan Nederlandse toeris
ten in het buitenland. Tegen de meest voorkomende
narigheden kunnen ANWB-leden zich indekken
door de aanschaf van een reis- en kredietbrief. Tot
en met augustus van dit jaar werden door de ANWB
600.000 van deze brieven uitgegeven. Aan de krediet
brief zitten coupons gehecht waarmee een automo
bilist onverdachte kosten in het buitenland kan
betalen tot een maximum van 650 gulden. Met
onverwachte voorvallen als autopech en ziektekos
ten kregen in het vorige jaar tot en met augustus
20.000 automobilisten te maken althans dit aantal
coupons is gebruikt.
Onderdeel van de activiteiten van de
alarmcentrale: het repatriëren van „gekreuk
te" automobielen.
opvallend; van 2300 in '73 tot 2500 tot en met
augustus in '74". Het lijkt wel of er elk jaar een
anaer soort ongeval overheerst", voegt H. Mees,
chef directe hulpverlening eraan toe. Soms moeten
we hoofdzakelijk te hulp Komen voor hartinfarcten,
soms hebben wc een „hersenjaar". Dit jaar stond
in het teken van de gebroken armen en benen. Veel
mensen hebban verwondingen opgelopen tijdens
een wandeling, waaruit zou Kunnen blijken dat de
mensen hun vakantie thans anders besteden dan
vroeger. Men wil meer dan bakken in de zon alleen.
Men schenkt ook aandacht aan ccultuur en land-
schapsschoon".
De alarmcentrale van de ANWB verzorgt tevens het
oproepen van mensen in het buitenland bij ziektege
vallen m het moederland van de naaste familiele
den. Daartoe worden oproepen uitgestuurd via de
nationale radiozenders, lokale omroepen in het bui
tenland, publicaties in Nederlandstalige bladen die
in het buitenland verkrijgbaar zijn en in steeds
belangrijker mate de Wereldomroep. Tot en met het
afgelopen zomerseizoen werden 1385 omroepen uit
gestuurd, waarvan naar schatting de helft de be
trokkenen bereikte. Vorig jaar was dit aantal nog
1200, zodat de ANWB terecht concludeert, dat de
Nederlandse bevolking dit jaar vaak overhaast naar
het buitenland is vertrokken. „Het blijkt dat veel
mensen hun vakantie niet goed hadden georgani
seerd en waarschijnlijk door het slechte weer op
staande voet naar het buitenland zijn afgereisd
zonder hun adres achter te laten*, zegt J .1 Ekel
„Eigenlijk moesten die oproepen overbodig ziin. De
mensen moeten hun adres achterlaten en als dat
onmogelijk is, dan kan men best regelmatig naar
huis bellen. Wij kennen gevallen van mensen die
hun baby bij anderen achterlieten en veertien dagen
lang niet wisten dat het kind ernstig ziek was". Dat
moest niet voorkomen".
De alarmcentrale van de ANWB heeft in de afgclo-
fien vijftien iaar zijn nut vrijwel dagelijks bewezen,
n de loop der jaren is het tot een allesomvattende
hulporganisatie uitgegroeid, die jaarlijks ongeveer
tien miljoen gulden absorbeert. „We willen bliivcn
uitbouwen Tnans hebben we zowat alle narigheid
die iemand in het buitenland kan overkomen ge
dekt. Perfectionering van het systeem is aan de
orde. Zoals het uitbreiden van het aantal steunpun
ten in het buitenland, het bertreken gebied indien
noodzakelijk vergroten", zegt J. J. Ekel.
„Volgend jaar zullen we het waarschijnlijk drukker
krijgen dan het afgelopen seizoen, toen relatief
weinig Nederlanders buiten de grenzen hun vakan
tie doorbrachten. Volgend jaar is de oliecrisis voor
goed vergeten, zijn er geen wereldkampioenschap
pen voetbal, heeft men een herinnering aan oe
slechte zomer '74. Dus zal zonaanbiddend Nederland
wel weer naar het buitenland trekken. En omdat
de vliegtarieven hoger worden, gaan weer meel
mensen met de eigen auto. Meer werk voor de
ANWB-alarmcentralc?
WIM BUIJTEWEG
Vervoer van gewonde patiënten met speciale ambulances t Overal komt de „ophaaldienst" van de ANWB, van het zonnige
zuiden, tot Engeland en Scandinavië toe.
speciaal ingericht vliegtuigje gecharterd. Om een
stoffelijk overschot naar Nederland te vervoeren
moeten vaak ingewikkelde procedures worden uit
gevoerd. Het komt voor, dat een overschot in han
den van een begrafenisondernemer is gevallen. De
familieleden van de overledene hebben vaak in alle
consternatie de afwikkeling in handen gegeven van
een plaatselijke lijkbezorger, die op zijn oeurt tracht
daar een dikke winst mee te maken. In het vorige
jaar vervoerde de ANWB 434 patiënten, dit jaar 370.
Het aantal getransporteerde stoffelijke overschotten
bedroeg in de eerste acht maanden van het vorige
jaar 76; tot en met het hoogseizoen van dit jaar
waren dat er 75.
„Hardere klappen"
„Wij hebben het gevoel, dat de ongevallen dit jaar
ernstiger waren aan het vorige jaar. De klappen
zijn harder aangekomen", zegt J. J. Ekel, chef
Centrale Toeristische Diensten van de ANWB. „Het
totaal aantal hulpverleningen is wel achteruitge
gaan, maar het aantal vervoerde stoffelijke over
schotten is vrijwel gelijk gebleven. Opmerkelijk is
de stijging van het aantal ernstige ongevallen in
Noord-Frankrijk, vooral van mensen die op terug
reis zijn na een zonvakantie. Wij vermoeden, dat
de nieuwe autosnelweg door Frankrijk daar mede
schuld aan is doordat het rijden op die monotone
baan erg vermoeiend is. Ook is mogelijk, dat de
Nederlandse automobilist kort voor de thuiskomst
nog even boven de „magische" honderdkilometer-
grens wil rijden. Bij een teruglopend aantal hulpver
leningen is in het geheel de stijging in Frankrijk
Defecte automobiel
Complexer zijn de zorgen voor de auto, die door
middel van de reis- en kredietbrief zijn geregeld.
De ANWB zorgt voor niet voorradige onderdelen.
De kosten van zo'n ijlings overgevlogen onderdeel
moeten achteraf door de gebruiker worden terugbe
taald, maar de verzendkosten zijn voor rekening
van de organisatie. Ook zorgt de ANWB voor het
ophalen van een defecte automobiel, indien blijkt,
dat een reparatie langer dan een week zou duren.
Tot en met augustus zorgde de alarmcentrale voor
het ophalen van 1800 auto's, vorig jaar waren dat
er nog 2450. Soms blijkt dat het terughalen van de
auto wel mogelijk, maar niet verstandig is omdat
de voiture volledig is vernield. Dan zorgt de ANWB
voor invoer in het betrokken land, waarna de auto
meestal onder douane-toezicht wordt vernietigd. In
landen als Frankrijk is deze import zeer moeilijk,
zodat het ophalen van een autowrak vandaar uit
soms noodzakelijk is. Overigens houdt de ANWB
altijd contact met de eigenaar en de verzekeraar
van zo'n vernielde wagen. Tot en met het hoogsei
zoen voerde de ANWB 340 auto's in andere landen
in, waarna vernietiging volgde.
De alarmcentrale zet ook chauffeurs in, die een auto
met of zonder inzittenden, kosteloos uit het buiten
land terugbrengen en als de bestuurders niet meer
tot sturen in staat is. Dit jaar gebeurde dat 355 keer.
Moeilijk heeft de alarmcentrale het vaak bij het
transporteren van patiënten of overledenen. In over
leg met de betrokken verzekeringsmaatschappijen
kan de ANWB zorgen voor transport van een
patiënt met ambulances. Ook wordt regelmatig een
schap verwijderde het spul en bracht
het naar de werkplaats. Het zijn trou
wens allerhande mensen hoor. Echt niet
VENHUIZEN Mevrouw de minister
Irene Vorrink kan tevreden zijn. Sinds
de Venhuizer politieman Piet Wanink
(42) op haar aandrang een kruistocht
aanging tegen de bezoedeling van het
milieu te land en te water is vandaag
precies een jaar verstreken. En wat
zegt Wanink nu? „Ik moet er nodig een
mannetje bij hebben". Het experiment
is derhalve „geslaagd". Dat staat voor
Piet Wanink als een halfvergane paal
boven zuurstofarm water. Na een jaar
met een milieubril op en het politiepak
aan rond gestruind te hebben door een
gebied van ruim 30.000 hectaren, heeft
Piet het grote opschrijfboek tot aan de
laatste bladzijde gevuld. En dan heeft
Wanink alleen nog maar de milieuzon
daars van enig gewicht te boek gesteld.
„Het is ondoenlijk", legt hij uit, „om
alle voorvalletjes van een jaar op
schrift uit te werken. Het zijn er veel
meer geweest dan 300. En het zijn
haast nooit echt grote zaken. Wc heb
ben hier nou eenmaal geen fabrieken
met grote afvallozingen. In dit jaar heb
ik drie gevallen van vissterfte ontmoet,
maar die waren steeds het gevolg van
zuurstofarm water. Dat kan net zo
makkelijk veroorzaakt worden door
een overdadige plantengroei".
Het is me het jaartje wel geweest voor
de door het rijkspolitiekorps Grote
broek aan het waterschap West-Fries
land uitgeleende politieman. Een greep
uit zijn milieuboek (waarbij de namen
en het fijne van de zaak uiteraard
achterwege moesten blijven) levert het
volgende stilleven op; Overlast wilde
zwanen (waar zij een weiland bevolken
zet geen koe ooit nog een poot neer);
bermperikelen; schaapkadaver; kalver-
mesterij; olielekkage; overlast buren;
stenenopslag op trottoir; autowrakken;
bezoek van Bert Garthof (van: waar
komt die rotzooi dan vandaag?); kada
ver zoekplaatje (over een dood schaap
dat ondanks grondig "speuren maar niet
gevonden kon worden); trage klanten
(met het voldoen van de boete).
„Het ziet er allemaal niet al te ernstig
uit", zegt Piet Wanink „Veel mensen
hebben een verkeerd idee van mijn
werk Die denken dat ik 's morgens
vroeg de deur uit ga en alleen maar
naar rotzooi loop te zoeken. Kijk ik ben
een politieman in dienst van het water
schap. Overtredingen moeten mijn be
langstelling hebben en toevallig is daar
van een groot gedeelte milieu-overtre
dingen. Ik krijg veel tips van gewone
burgers. En bij het wqterschap ligt ook
altijd wel een lijstje voor me klaar. De
rest komt uit mijn eigen patrouilles".
Veel onwil heeft Piet totnutoe niet ont-
et. Niemand ook heeft hem uitgeno-
lieubewaker. „De mensen zijn meestal
wel meegaand. Ze zien ook wel in dat
het allemaal niet kan. Soms zitten ze
zo in de rotzooi dat ze zelf niet meer
beseffen, wat dat voor een ander moet
zijn. Van de week had ik dan toevallig
een echte dwarsligger. Deze man had
een gevarieerde handel en kennelijk
weinig ruimte. Hij deponeerde rustig
dertig ton tegels in de berm voor zijn
zaak. Dat is trouwens al van een paar
maanden terug. Het bleef niet bij een
week of zo. dat spul lag daar maar
Enfin, hij krijgt een datum genoemd,
haalt die partij weg, maar een tijdje
alleen kleine bedrijfjes of zo. Er wórdt
veel rotzooi in sloten gegooid, veel in
de bermen, vuilniszakken die uit de
auto worden weggezet, boeren die erg
gemakkelijk zijn en een halve mestbult
in de sloot laten zakken, duikers die
worden verstopt door plastic zakken,
gier wordt geloosd in sloten en ga zo
maar door. Ik heb eens een keer zeven
huizen naast elkaar bezocht m een
dorp. De een had zand liggen, de ander
grind, een derde had een stapel palen,
en ergens lag een schuit ondersteboven,
ze begrepen het wel zeiden ze. Binnen
een week was de zaak opgeruimd. Ik
heb dit jaar enkele tientallen processen
verbaal moeten opmaken, en daarvan
gingen verschillende zaken door naar
het kantongerecht Op honderden geval
len is dat dus niet zoveel".
„In een andere polder is hpt nu ook wat
rustiger. Je hebt daar een breed water
dat erg leuk is voor de watersport. En
liggen en als er dan eentje langs kwam
suizen was het keilen maar. Voor een
schut uit een windbuks gingen ze ook
niet opzij. Ze hebben toen een vaarver-
bod ingesteld cn zij die toch wilden
konden ontheffing krijgen, maar dan
moest wel eerst ae motor van de boot
worden bekekenToen was het pro
bleem snel opgelost. De rust is nu weer
gekeerd. Dat is toch ook een zaak van
het milieu, niet?".
Het is duidelijk: een milieupolitieman is
nooit weg. twee ook niet. Piet: „Ik ga
na oktober gewoon door. De aanvraag
om dit permanent te maken is al naar
het ministerie. Het bevalt mij uitste
kend. ik hoop dat dit doorgaat. En dat
ik er dan een mannetje bij krijg....".
BAS VAN KERKHOF
