Van geschiedenis kun
je enorm veel leren
O
O
i
MR. PH. J. DE RUIJTER DE WILDT:
r*
3 October
Vereeniging
op bres voor
handhaving
historische
waarden
WIJN PERSBERICHT
LBF
Haring- en Zeevishandel Gebr. Hoek
Haring om in te bijten!!
HEINEKEN BIER
pianó's
orgels
orgellessen
LEIDEN
TEL. 22858
Vu
Leiden Als een ranke rots in de bran
ding van een tradities overspoelende ma
laise maakt een nazaat van admiraal De
Ruijter zich op om aan het hoofd van zijn
hooggehoede keurtroep de eeuwen te be
groeten. Mr. Ph. J. de Ruijter de Wildt,
sinds een jaar of 22 voorzitter van de
Leidse 3 October Vereeniging, blijft zich
onverzettelijk handhaven op de voetspo
ren van voorgangers als mr. Trapman en
de legendarische bebaarde Bernard de
Koning uit de dertiger jaren: Leiden heeft
zich vierhonderd jaar geleden een kroon
verdiend. De Ruijter de Wildt en wijlen
Han de Wilde (namen die iets stormach
tigs en bruisends hebben) hebben mede
overleveringen, die Leiden dierbaar zijn,
tot hier gebracht en met hun directe
achterban waarborgen zij de instandhou
ding ervan: „Opdat wij van deze tijd, van
elke tijd, lering mogen trekken uit wat
voorbij is en omdat het zinvol en goed
is te herdenken".
Na een zich aan Leidens beleg en ontzet gewijd
hebbende stadsadvocaat De Ruijter de Wildt zal
ongetwijfeld een nieuw tijdperk intreden. Nu is de
heer De Ruijter niet de enige pijler waarop de 3
October Vereeniging onwankelbaar troont, maar je
vraagt je toch wel eens af of de Vereeniging zijn
afwezigheid in de Grote Optocht zal overleven. Dat
staat toch ooit te gebeuren, want ook een De Ruijter
drijft met de tijd verder af van 1874.
Hij draagt de Feestwijzer in zijn binnenzak als een
brevier. Elk gewenst ogenblik kan de voorzitter het
boekje tevoorschijn halen. Nu verwachtte hij niet,
dat wij om informatie kwamen omtrent de grootste
aller herdenkingen, maar het exemplaartje lag voor
hem op tafel. Je kunt immers nooit weten. Het is
een wijzer in de richting van de laaiende uitbarsting
van vroomheid, terugzien en feestelijkheid. Leiden
is het waard de geschiedenis is het waard, de
toekomst is het waard.
Wat zouden wij nog herdenken? Het is allemaal
geweest, de geuzenvloot komt niet weerom. De oude
stad duikt kwijnend weg in een omvatting die steeds
maar verder reikt. We willen liever over de horizon
heenkijken, Maar daar wringt bij handhaver De
Ruijter de Wildt nu juist de traditionele schoen.
„Het verdriet mij, dat er steeds meer stemmen
opkomen die zoggen: moet dat nou? De 5-mei-vierin-
gen, die landelijk gezien belangrijker zijn dan het
Leidse feest, een stadsgebeuYtenis (ofschoon die de
geboorte van de Nederlandse 6taat inleidde) zijn
nauwelijks van de grond gekomen. Maar de histori
sche gebeurtenissen van Alkmaar, Leiden en Gro
ningen zijn eeuwen lang herdacht en gevierd.
Dat begon in Leiden al in 1575, de plaatselijke
schutterij paradeerde toen al langs het stadhuis, een
route die wij tot een aantal jaren geleden gehand
haafd hebben. Het danken in de Pieterskerk is even
oud. Door de overheid werd destijds bepaald, dat
elk jaar een jaarmarkt zou worden gehouden"
Mr. De Ruijter de Wildt is geschiedeniskenner ge
noeg om de ups en downs uit elkaar te houden:
„Op de helft van de 19e eeuw kwam een periode
van lauwheid, slapheid, gebrek aan historische
waardering. Dat was een tijd, waarin prachtige
gobelins met behang werden overplakt. De kerk
diensten op 3 oktober werden een paar Jaar overge
slagen en verschoven naar de zondag ervóór of
erna. Toen kwamen de studenten in verzet en zetten
zelf een feestviering op touw met vetpotjes voor de
sociëteit en een avond in de schouwburg. In 1886
kwam eindelijk de 3 October Vereeniging"
Het meest uniexe vinat de huidige voorzitter de
uitreiking van haring en wittebrood: „Dat is ner
gens. Een historisch gebeuren na de redding van
duizenden. Vóór de laatste wereldoorlog kwamen'
alleen de armen ervoor in aanmerking. Laat die ook
maar feesten, zei men. En er kwamen bier en koffie
bij als reclame-objecten. Dat hebben we gauw afge
schaft. Na de oorlog was er een generatie die honger
had gekend: het Zweedse wittebrood. Het bestuur
heeft nadien het historisch geschenk voor de hele
burgerij bestemd. In 1574 waren de gaven ook voor
de hele bevolking. Er is een enorme stijging in het
aantal inschrijvingen. Dit jaar hebben zich 12.800
mensen opgegeven, bijna net zoveel als de Leidse
bevolking in 1574 telde, voordat het beleg begon"
Twee haringen per persoon boven de zes jaar. Kijk
eens, wat een haring tegenwoordig kost. Men komt
meer voor de haring dan voor het wittebrood.
„Maar het zou zonde zijn ermee op te houden. Een
herdenking hoe dan ook zou ik voor geen geld
willen missen. Het zou in mijn ogen een verarming
betekenen als men het verleden eenvoudig helemaal
losliet: die ouden deden het alles even beroerd, wij
jongeren zullen het wel even beter doen. Van ge
schiedenis kun je enorm veel leren. Er waren veel
fouten. Ik ben modern genoeg om dat te beseffen.
Maar je kunt je aan zo veel cijfers spiegelen.
Waarom moet je die dan vergeten"
De heer De Ruijter wil geen cijfersnoemen vai
kosten die deze jubileumviering met zich brengt
„Cijfers geven altijd reacties. Ergens springt men
er altijd wel tegen op. Maar we betalen alles zelf
uit de opbrengsten van de kermis, de contributie
(gering gehouden om te stimuleren) van bijna 7000
leden dat aantal vliegt omhoog: gerekend worden
hier de hoofden van het gezin, zodat er ca 20.000
personen zijn die met de 3 O.V. te maken hebben
ofwel een vijfde van de Leidse bevolking. Boven
dien zijn er reserves gevormd en ook willen wij
gebruik maken van de opbrengst van de herden
kingszegels in een eenmalige oplaag van 100.000, die
regelmatig worden verkocht. De zegels zijn waarde
vol omdat ze zeldzaam zijn".
Doon Ton Pleters.
Nog nooit heeft de Vereeniging een beroep op
gemeentelijke subsidie hoeven doen, maar dit jaar
is de viering veel en veel kostbaarder dan tevoren.
De 3 O.V. heeft nu om steun „in natura" gevraagd
aan de gemeente: „Dat zijn die mooie dingen boven
het water, de verlichting van gebouwen, de gemeen
telijke dienstverlening, de versiering" aldus voorzit
ter De Ruijter de Wildt, die graag ook een lans wil
breken voor de hutspot, die tot ver buiten de
landsgrenzen op 3 oktober wordt geroken en gege
ten. Toen hij nog in Indonesië woonde (waar hij
is geboren) at men thuis altijd hutspot op de
feestdag. Als er geen wortels waren gebruikte men
oranje gekleurde inheemse vruchten.
Het bestuurderschap van de 3 O.V. kost ongelooflijk
veel tijd, volgens de voorzitter. „Het zijn allemaal
mensen die het belangeloos doen. Er zijn weerstan
den tegen de vereniging, begrijpelijk zelfs. Maar om
zomaar kritiek te leveren en niet op te bouwen,
alleen maar nadruk leggen op wat men fout vindt,
maar tegelijk ook Tiet grote werk dat verricht is
vergeten, daar kan ik geen begrip voor hebben. Als
vereniging, zijn wij democratisch, alle macht is in
handen der leden. Maar door het grote aantal ligt
het accent bij het bestuur. Een aandeelhouder van
Philips hoeft ook niet te denken dat hij op de
vergadering wat in te brengen heeft. Wij als bestuur
weten wat voor werk er aan zit. We moeten elkaar
als bestuursleden kunnen vertrouwen, je moet kun
nen inspringen als er onverwacht iets gebeurt. Dat
betekent, dat wij zelf uitzien naar wie we ir
bestuur zouden willen hebben. Dat is niet eer
dig. We zeggen altijd tegen een kandidaat: weet wat
je doet, het kost veel tijd, maar geeft ook veel
voldoening. De leden zijn volkomen vrij tegenkandi
daten te stellen en met meerderheid te kiezen. Men
maakt geen gebruik van dat recht, omdat men i
blijkbaar meent dat alles goed gaat. Een bouwvak
ker in het bestuur vind ik best, maar deze man
zou niet voldoende tijd kunnen vrijmaken voor het j
werk".
„Als ik in geld moest uitdrukken wat ik aan
besteed aan de 3 O.V., dan zou dat gewoon krank-
zinnig zijn. Ik kan mij nu eenmaal gemakkelijker
vrijmaken dan menig ander. Enfin, waardering vind
ik fijn, maar een woord van verguizing doet me
pijn".
De heer De Ruijter de Wildt houdt ons nogmaals 1
voor, dat de geschiedenis opleving en inzinking 1
meemaakt „In dat opzicht zitten we in de trend 1
van de mode, de nostalgie en de romantiek.
Maar het gaat niet aan, het ene te doen en heth
andere te laten. Je kunt beide doen: fouten in het IV
verleden signaleren en de waarden weer opvijzelen.
Zo krijg je hopelijk een juist beeld. Daarom zullen i
we Leidens leed en opstanding elk nageslacht blij-
ven voorhouden en daarom herdenken wij. Verle-
den, heden en wat komen gaat vormen een een
heid".
Voor deze feestelijke dagen - en ook nog daarna -
importeerden wij een zeer goede 73er Zeltinger Himmel-
reich Oualitatswein met een
SPECIAAL 3 OKTOBER-ETIKET!
per fles ƒ5,-.
3 flessen 12,50
op de braderie van 30 sept t/m 2 oktober schenken we
hem ook per glasl
fSanders Wijnhuis "Au finbec"
DOEZASTRAAT 12 LEIOEN
reeds meer dan 100 Jaar
zijn wij medeleverancier
aan de 3-octobervereniging
BROOD- EN BANKETBAKKERIJEN
lllllllllllll|]lllllllllllllll]l[lllllllllllllll[]llllllllllll!lll]ll!l]|]|llllll!ll!lll!lllllllllll!lll!llllll]llllllll!llllllllllllll[lilllllllllllllllllllllllllil]||[|[|il!ll!ll]lllll|] ii
KATWIJK - TEL 01718 - 13345 -12577
Leverancier van de 3 October vereniging.
iiiiiiiiimiiHiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiinit
T/M ZONDAG 1 DECEMBER
Tentoonstelling „Leiden 1974" in het stedelijk museum
„De Lakenhal". Openingstijden dagelijks van 10.00 tot
17.00 uur. Op zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Toegang-
prijs 2,50 voor volwassenen en 1,50 voor kinderen.
Op 26 september, 3 oktober en op alle zondagen in
november gratis toegang.
T/M ZATERDAG 29 NOVEMBER
Tentoonstelling „400 jaar Leidens Ontzet" in het ge
meentelijk archiefgebouw. Openingstijden maandag
t/m vrijdag 9.00 tot 12.00 uur en van 14.00 tot 17.00
uur. Zaterdag 9.00 tot 12.00 uur. Op 10, 17, 24 en 31
oktober ook van 19.30 tot 21.30 uur. De toegang is
gratis.
ZATERDAG 28 EN ZONDAG 29 SEPTEM
BER
9e internationale kattenexpositie in de Groenoordhal.
Openingstijden 10.00 tot 18.00 uur. Toegangsprijs 3,-,
voor volwassenen en 1,75 voor kinderen, studenten
en 65 plussers.
MAANDAG 30 SEPTEMBER T/M ZATER
DAG 5 OKTOBER
Officieel bezoek van Hr. Ms. Hefring, patrouillevaar
tuig van de Kon. Ned. Marine. Openingstijden voor
bezichtiging dagelijks van 14.30 tot 16.30 uur. Toegang
gratis. Aanlegplaats Galgewater.
MAANDAG 30 SEPTEMBER T/M ZATER
DAG 5 OKTOBER
WOENSDAG 2 OKTOBER
Grote Taptoe, 19.30 uur vanaf de Kaasmarkt
Opening Lunapark bij de Groenoordhal van
20.00—24.00 uur. Toegangsprijs 0,50.
DONDERDAG 3 OKTOBER TOT EN MET
ZATERDAG 5 OKTOBER
Bloemententoonstelling in de Oranjerie van de Hortus
van 11.00 tot 22.00 uur
Reveille op het bordes van het stadhuis, aanvang 7.00
uur.
Uitreiking Haring en Wittebrood in het Waaggebouw,
van 7.00 tot 10.00 uur.
Koraal muziek in het Van der Werfpark, aanvang 8.00
Beiaardbespeling op het stadhuis, van 8.45 tot 9.30 uur.
Concert door „De Burcht" op het Waaghoofd, van 8.15
tot 9.45 uur.
Feestelijke markt langs de Haarlemmerweg van 9.00
tot 24.00 uur.
Opening Lunapark bij de Groenoordhal van 9.00 tot
24.00 uur. Toegangsprijs tot 13.00 uur 0,25, daarna
0,50.
Muziekplein op het Stadhuisplein van 9.30 tot 17.15 uur.
Intocht van de Watergeuzen van 9.20 tot 10.15 uur, op
het Waaghoofd. Aankomst koninklijke gasten bij de
Waag, om 9.30 uur.
Oplaten van 2.000 postduiven op het Stadhuisplein,
aanvang 10.00 uur.
Kinderspelen op de Breestraat bij Minerva, van 10.00
tot 13.00 uur.
MAANDAG 30 SEPTEMBER
DINSDAG 1 OKTOBER
Klaverjasmiddag voor 65-plussers in de Stadsgehoor
zaal. Opgave bij C. Otto, de Zevensprong, Bernhardka-
de 35. tel. 21879.
Concert Marinierskapel op het Stadhuisplein van
20.00-21.30 uur.
Optreden Randstadspelers voor 65-plussers in de
Stadsgehoorzaal, van 20.0022.45 uur. Toegangsprijs
Anton Geesink Show in de Groenoordhal, aanvang
21.00 uur.
Hagendijk's Bierhandel
agent van
Voor Leiden en omstreken
Rembrandtstraat 10-16
tel. 23541 Leiden.
Oud-Hollandse markt op de Lange Mare, van 10.00 tot
17.00 uur.
Herdenkingsdienst in de Pieterskerk, van 10.30 tot 12.00
uur.
Commando demonstratie door het Ned. leger, van 10.30
tot 11.30 cp het Stadhuisplein.
Groot Japans Dagvuurwerk op de Hoogstraat, aanvang
12.00 uur.
Hutspot maaltijd in de open lucht aan beide zijden
van het Rapenburg, van 12.30 tot 14.00 uur.
Draaiorgelconcöurs op het Pieterskerkhof van 14.00 tot
16.00 uur.
Trabershow .(luchtacrobatiek) op het Schuttersveld,
van 14.00 tot 15.00 en van 16.30 tot 17.30 uur.
Leiden Festival in de Stadsgehoorzaal, van 20.15 tot
1.15 uur. Toegangsprijs 3,-.
Beat- en dixieland feest op de Breestraat bij Minerva,
van 21.00 tot 1.00 uur.
VRIJDAG 4 OKTOBER
Kinderwedstrijden in de Doelenkazerne, aanmelding
via de school. Aanvang 8.30 uur.
Hengelwedstrijd voor de jeugd, van 9.00 tot 10.30 uur
in de Witte- en Zoeterwoudsesingel. Kosten 1,50.
Verzamelen bij Witte Singel 1. Puzzelwandeling van
9.00 tot 17.00 uur door historisch Leiden. Vertrek
VW-kantoor Stationsplein.
Feest voor geestelijk gehandicapten in de Stadsgehoor
zaal van 9.30 tot 15.00 uur.
Internationaal politie volleybaltoernooi, aanvang 10.00
uur in de Vijf Meihal.
Fietstocht van 20 km, aanvang 14.00 uur bij het
clubgebouw van Swift aan de Willem Barentszstraat
Kosten 2,-.
Opening Lunapark van 14.00 tot 24.00 uur. Toegang
gratis.
Internationaal Majoretteconcours op de Breestraat,
aanvang 19.00 uur.
ZATERDAG 5 OKTOBER
Politiehonden dressuur op het terrein aan de van
Vollenhovenkade, van 9.00 tot 12.00 uur.
Parachutespringen en polsstokverspringen op het ter
rein aan de Van Vollenhovenkade van 9.00 tot 12.00
uur.
Muziekplein op het Stadhuisplein van 10.30 tot 16.30
uur.
Overdracht Pilmgrimfathersvlag op het Galgewater,
van 10.30 tot 11.00 uur.
Rondrit Antieke auto's door de binnenstad van 10.30
tot 12.00 uur.
Grote Historische optocht „De Tyrannie Verdrijven",
vertrek 15.00 uur vanaf de Burggravenlaan.
Musichal in de Groenoordhal van 20.30 tot 23.00 uur.
Toegangsprijs 4,-.
Slot Vuurwerk op het terrein van de Groenoordhal om
23.30 uur.
OUDE SINGEL 16
