I
i
deTijd
Sfeer van
onbehagen
door
misdadigheid
HP
GIJZELINGS
DRAMA EN
KALKAR
CENTRAAL
De nieuwe Fiat: 131 Mirafiori
Komtu
morgen nog?
,,We hebben al die
PTT-ers niet nodig'
Paspoorten
15 procent
duurder
d0ENE
Meneer Kraan
met uw spaarboekje.
amro bank
DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1974
LEIDSE COURANT/HET BINNENHOF
Burgemeester Leeuwarden:
LEEUWARDEN Bij een over
plaatsing van de centrale di
rectie van de PTT naar het
noorden des lands hoeft slechts
30 procent van het huidige
werknemersbestand mee te
Ford Nederland:
700 werknemers
voorlopig
naar huis
AMSTERDAM - In de assembla
gefabriek van Ford Nederland
in Amsterdam zijn ernstige
produktiertioeilijkheden ont
staan als gevolg van een sta
king in Engeland. De aanvoer
van onderdelen voor de assem
blage van de Cortina-personen-
auto blijkt zodanig te stagne-
i ren, dat de produktie-afdelin-
j gen voorlopig moeten worden
i stilgezet. Dit heeft de directie
van Ford Nederland besloten
na uitvoerig overleg met de
ondernemingsraad, de vakbon-
den en de overheidsinstanties.
1 In totaal zijn bij de Cortina-
produktie 700 werknemers be-
1 trokken.
De directie van Ford Nederland
heeft meegedeeld, dat de be-
trokken werknemers voorals-
nog geen nadelige financiële ge-
volgen van deze voorlopige
stopzetting van de produktielijn
zullen ondervinden. De beslis
sing over een eventueel te verle-
j nen wachtgelduitkering krach
tens het wachtgeldfonds is nog
niet genomen.
Enkele weken geleden is in de
Britse Fordfabrieken in Dagen
ham een wilde staking uitge
broken, die nog altijd niet ten
einde is. Volgens een woord
voerder van Ford-Nederland
gaat het om een relatief klein
aantal stakers, maar ze zijn
werkzaam in een aantal vitale
produktieafdelingen.
DEN HAAG De rijksleges voor
paspoorten moet volgend jaar
met 15 procent omhoog, zo
blijkt uit de toelichting, die mi
nister Duisenberg van finan
ciën aan de Tweede Kamer ge
geven heeft bij het voorstel de
inkomsten voor het rijk in 1975
te regelen. Ook de leges voor
identiteitskaarten zullen met
hetzelfde percentage stijgen.
De bewindsman gaat ervan uit
dat de verhoging op 1 januari
1975 ingaat. In dat geval wordt
i voor het gehele jaar de op-
I brengst van de leges op pas
poorten en identiteitskaarten
op 30 miljoen geraamd. De
opbrengstraming voor 1974 is
27,7 miljoen. In 1973 brachten
deze leges 26,5 miljoen op.
Momenteel bedragen de rijksle-
l ges op paspoorten 27,-. Daar
bij komen dan nog provinciale
en gemeentelijke leges, dié niet
overal even hoog zijn. In Den
Haag moet voor het nieuwe
paspoort of bij het verlengen
van het paspoort in de winter
36,50 betaald worden en in de
zomer 41,- de geldigheidsduur
van het Nederlandse paspoort
is vijf jaar.
In enkele omringende landen be
dragen de kosten van een pas
poort (omgerekend in Neder
landse munt): België 27,60
voor vier jaar, Groot-Brittannië
31,50 voor 10 jaar, West-
Duitsland 10,20 voor 5 jaar en
in Frankrijk 38,40 voor 5
C&Geen vastenbrief
^volgend jaar
UTRECHT (ANP) Na de al aan-
gekondigde adventsbrief van
de bisschoppen over het gebed
zal er voorlopig geen herderlij
ke brief van de bisschoppen
meer verschijnen. De eerstvol
gende gezamenlijke vasten
brief zal pas in 1976 uitkomen.
Dit delen de bisschoppen mee
in hun officiële mededelingen
blad, de "Analecta".
De bisschoppen hebben tot een
rustpauze in de vastenbrieven
besloten, omdat zij bezorgdheid
hebben geconstateerd over het
feit, dat de bisschoppelijke
brieven de laatste tijd zó kort
op elkaar gevolgd zijn dat een
pastorale verwerking nauwe
lijks mogelijk is.
Wel zouden de bisschoppen graag
zien, dat in de loop van 1975
de aandacht blijft uitgaan naar
hetgeen in de vastenbrieven
van 1973 en 1974 ter sprake is
gebracht, alsook naar de daar
mee samenhangende aanbeve
lingen van het tweede Landelij
ke Pastorale Overleg. Het se
cretariaat van de r.k. kerkpro
vincie wil in de loop van 1975
een samenvatting laten ver
schijnen van de reacties op
brieven en L.P.O.
verhuizen. Burgemeester J. S.
Brandsma van Leeuwarden
heeft dit gistermiddag gezegd
tegen de industrialisatieraad
der Friese kernen, die een be
zoek aan de Friese hoofdstad
bracht.
De heer Brandsma vond dat de
dwang, die volgens sommigen
nodig zou zijn om deze rijks
dienst over te plaatsen, schro
melijk overdreven wordt. Vol
gens hem zal de overplaatsing
een proces worden dat vijf tot
tien jaar in beslag neemt, waar
bij - „bij voorbeeld in 1975 al"
- met vrijwilligers begonnen
kan worden. De heer Brandsma
meent dat zij die niet mee naar
het noorden willen, dan ruim
schoots de tijd krijgen om el
ders emplooi te vinden, terwijl
er ook een gedeelte langs na
tuurlijke weg - pensionering -
zal afvloeien.
De Leeuwarder burgemeester
stelde in een toespraak dat de
overplaatsing met alle huidige
werknemers in een jaar tijd
niet alleen een onmogelijke,
maar ook een onwenselijke
operatie zal zijn. „We zullen
slechts dertig tot veertig pro
cent van die werknemers nodig
hebben. De overige 60 tot 70
procent hebben we zelf wel", zo
zei hij. Hij voegde hieraan toe:
„Wij hebben hier in het noord
en zelfs wel kandidaat-hoofddi
recteuren voor de PTT."
Elsevier is deze week dubbeldik
vanwege een bijlage over de
wintersport. Het omslagartikel
stelt de vraag of de maatschap
pij aan begnp kapot gaat. Het
antwoord: Er is over en weer
zoveel wanbegrip en misken
ning van gevoeligheden, en er
is de laatste tijd zulk een brede
en diepe kloof gaan gapen tus
sen enerzijds het spontane
rechtsgevoel en anderzijds de
min of meer wetenschappelijke
verklaring van misdadigheid,
dat het wel eens eerder die
tegenstelling zou kunnen zijn
waaraan de samenleving kapot
gaat."
Voorts in het blad onthullingen
uit geheime dossiers van de
Franse veiligheidsdienst "Het
gijzelingsdrama in den Haag
zou nooit hebben plaats gevon
den indien de Franse regering
tijdig de Nederlandse regering
had gewaarschuwd. Parijs wist
namelijk dat een Japanse terro
ristenleider, door haarzelf uit
gewezen, zich in Nederland be
vond met terroristische bedoe
lingen. Men heeft daarvan de
Nederlandse regering niet tijdig
in kennis gesteld."
Drees jr. zegt in een interview:
Surinamers moet je precies
eender behandelen als andere
buitenlanders. De nationaliteit
wordt niet bepaald door het
land waar je woont, maar door
waar je bent geboren. Er moet
iets gebeuren. Anders gaat Su
riname eraan.
*3
het feminisme, Arianna Stassi-
nopoulos. "De beweging heeft
de angsten, de twijfels, de onte
vredenheid van veel vrouwen
aangewakkerd, een sfeer van
bitterheid en wrok teweeg ge
bracht in de betrekkingen tus
sen man en vrouw.
Het omslagartikel gaat over het
"ondeugende tweetal" Wim
Verstappen en Pim de la Parra.
"De terugblik op de drieste ja
ren zestig kan er geen misver
stand over laten bestaan: Pim
en Wim onderscheiden zich van
hun filmende generatiegenoten
omdat ze enige echte jongens
uit het jongensboek zijn. Alle
anderen worden vroeg oud,
vroeg volwassen, vroeg onge
lukkig.
Grote verhalen tenslotte over
"Wie legde de tijdbom onder de
stoel van Willie Brandt?"
Vrij Nederland over Kalkar: De
erkenning van gewetensbe
zwaarden tegen de omstreden
Kalkarheffing in ons land is
nog slechts een kwestie van
tijd. Minister Lubbers over
weegt de provinciale electrici-
teitsbedrijven te laten weten
dat zij weigeraars niet langer
behoeven te vervolgen met drei
gementen en afsluiting van de
stroomvoorziening.
Ook in dit blad Drees jr. over de
Surinamers. "Wij beschouwen
het als ongunstig om Surina
mers die recent hier gekomen
zijn, en die van de bijstand
leven, permanent ten laste van
de bijstand te onderhouden.
Voorts een lange beschouwing
over de werkloosheid. "Er komt
een nota voor de structuur van
de economie. Daar zal dan veel
in moeten staan, wat nu nog
ontbreekt, zoals een aanzet
voor een echte industriepoli
tiek.
Kritiek in het blad op de manier
waarop in het onderwijs'oude
mensen afgeschilderd worden.
"In de schoolboekjes betekent
arm zijn, zulk in combinatie
met ouderdom, zielig zijn, wat
met sentimentele goedertieren
heid te lijf wordt gegaan."
Ook het omslagartikel
De
Tijd gaat over Kalkar: "De hete
kern van de discussie". Slotso-
m: "Kiezen voor kernenergie
betekent kiezen voor verdere
concentratie van werk- en
wooneenheden, voor verdere
bundeling van macht en tech
nocratie. en voor voortgaande
vervreemdingen en ontmense
lijking.
Voorts een reportage die onthult
hoe die grote films er bij het
publiek worden ingeramd.
"Maar de beste reklame kwam
van Paus Paulus VI, die in een
toespraak zei, dat er meer aan
dacht aan satan moet worden
geschonken. Welke advertentie
campagne weegt er nu op tegen
de woorden van de paus?"
Ook een interview met Robert
Long. "In 'Liefste mijn liefste'
heb ik het over de sleurhuwelij-
ken en over de ongebreidelde
zucht van getrouwde mensen
om elkaar exclusief op te eisen.
Komt er een mevrouw naar me
toe, die zegt: Leuk liedje, me
neer. Dan denk ik: Mens, waar
om luister je nou niet?"
DENIEUWE UNIE
De Nieuwe Linie vraagt zich af
of Kissinger in Chili zijn Water
gate zal vinden. "Zijn oprecht
heid is die van het succes, niet
die van de waarheid. Kissinger
is een ouderwets topdiplomaat.
Maar dan een met computers.
Voorts een interview met Peter
van Straaten, schepper van Va
der en Zoon. Hij zegt: "Zo'n
type liberaal als Geertsema.
Oh, dat vind ik een prachtige
vent. Heb je hem wel eens ho
ren praten? Zo'n man zou ik
dood opgezet in mijn kamer
willen hebben. Een gaaf exem
plaar."
Ook in het blad een artikel over
Kalkar. "Waar de bevolking
wordt omgekocht met erwte
soep en een rijmwedstrijd."
De Groene Amsterdammer heeft
een gesprek met David Cooper,
een van de grondleggers van
progressieve richting in de psy
chiatrie. "Ik geloof, dat alleen
revolutionair bezig zijn enig be
lang heeft als therapie voor
waanzin op dit moment. De
waanzin waar we mee te maken
hebben, is geen individueel af
knappen, waarvoor je weer op-
gelapt moet worden, maar een
naar binnen slaan, een interna-
lisatie, van de onderdrukkende
krachten in onze samenleving
die we in onze geest en in ons
lichaam voelen".
Hervormd Nederland zegt in een
commentaar: „Zolang het de
gewoonte blijft minderjarigen
als dienstplichtigen op te roe
pen, komt het ons niet onrede
lijk voor dat de wet gewetens
bezwaarden zodanig wordt uit
gebreid dat niet alleen de
dienstplichtigen zelf, maar ook
hun ouders er een beroep op
kunnen doen".
Voorts in het blad een artikel van
prins Clau9 onder de kop "Op
weg naar een rechtvaardiger
wereld".
OUD-MINISTER POLAK VAN JUSTITIE:
DEN HAAG „De politie moet
meer burgerpersoneel aantrek
ken. Dat geldt voor gemeente
en voor rijkspolitie. Eenvoudi
ge administratieve bezigheden,
die nu door politieambtenaren
worden vervuld, kunnen dan
overgelaten worden aan bur
gers. De geschoolde politie
mannen kunnen daardoor meer
worden ingezet voor die taken,
waarvoor ze speciaal zijn opge
leid." Een uitspraak van mr. C.
H. F. Polak, minister van Jusi-
titie in het kabinet-De Jong
(1967—1971) thans lid van de
Eerste Kamer voor de VVD,
gedaan in een exclusief inter
view met onze parlementaire
redacteuren Jan Dost en Paul
Numans. Mr. Polak is van me
ning, dat er In Nederland dui
delijk een sfeer van onbehagen
waarneembaar is door toene
ming van de misdadigheid.
„Dat de criminaliteit toeneemt
is zondermeer een feit, ook al
zijn sommige mensen het daar
niet mee eens."
Polak is vooral bezorgd over het
toenemen van de misdadigheid
onder de jeugd. Speciaal de
categorie van 18—20 jaar gaat
zich te buiten aan steeds meer
baldadigheid en gewelddaden.
„Dat is niet de schuld van de
jeugd", aldus Polak, „dat is
voor een groot deel de schuld
van de ouders. Ik heb het ge
voel dat onze jeugd voor een
deel ontspoort, omdat de ou
ders maar voor de tv hangen.
De ouders praten niet meer met
de kinderen. En alles mag. De
jeugd verveelt zich rot."
In hardere straffen ziet Polak
geen oplossing van dit pro
bleem. Volgens hem moeten de
gezinsbanden weer strakker
aangehaald worden.'Tk heb erg
het gevoel dat het zwakker wor
den van het gezin Git alles in
de hand werkt. De kinderen
ontgroeien tegenwoordig hun
ouders ook vaak, omdat ze een
betere schoolopleiding kunnen
krijgen."
AMSTERDAM Fiat komt
binnenkort met een nieuwe auto
op de markt. Het is de 131
Mirafiori. Met de toevoeging
Mirafioribreekt het Italiaanse
concern met de traditie, want
tot nu toe werden alle nieuwe
modellen uitsluitend aangeduid
met een cijfer achter de merk
naam (Fiat 500, 600, 850, 1100,
1400, 1600, 124, 125, 127, 128, 130
en 132). Fiat wil echter met de
toevoeging de verbondenheid
tot uitdrukking brengen tussen
het produkt en de medewerkers
van de fabriek waar het nieuwe
model gemaakt is.
De Fiat 131 Mirafiori komt in
drie „standaard"-uitvoeringen
uitvoeringen op de markt, te
weten een 2-deurs model, een
model en model een 5-deurs mo
del stationcar. Voor ieder model
kan een keuze worden gedaan
uit twee motoren, een met een
inhoud van 1300 cc (65 din pk)
en een met een inhoud van 1600
cc (75 din pk). Fiat, dat de laat
ste jaren steeds wagens bouwde
met voorwielaandrijving, heeft
voor de 131 Mirafiori terug ge
grepen op een oud concept, na
melijk de motor voorin en ach
terwielaandrijving. Het nieuwe
model, dat bedoeld is als opvol
ger van de Fiat 124, is 425 cm
lang, 163 cm breed en 139,5 cm
hoog. De wagen weegt leeg 950
kg. De topsnelheid is 150 km nieuwe model, dat waarschijn-
voor de 1300 cc uitvoering en lijk tegen het einde van het jaar
160 km voor de 1600 cc. Binnen- in ons land zal verschijnen, te
kort hopen wij uitvoerig op dit rug te komen.
Polak zegt dat het misschien een
beetje raar klinkt voor een libe
raal om te zeggen, dat de toene
ming van het geweld ook te
maken heeft met het steeds ver
der afnemen van de vormende
en normerende kracht, die het
geloof (zowel het protestantse,
als katholieke) vroeger had.
Voorts is hij er van overtuigd, dat
als de jeugd meer idealen zou
hebben, de misdadigheid in die
categorie ook zal dalen. „Verve
ling niets doen, geen idealen
hebben, dat is het ergste wat er
is." Je moet ze iets geven, dat
zinvol voor ze is, vindt Polak.
Ook de sportbeleving moet zin
voller zijn. Deze moet meer ge
richt zijn op een actieve sport
beleving." Sport is nu soms
passieve recreatie. Achter je
club aanjagen en de trein ver
nielen." Polak herhaalt dat het
niet de schuld van de jeugd zelf
is. Eerlijkheidshalve geeft hij
toe dat de ouders ook niet alle
blaam treft. „De ouders zijn
zelf ook vaak de kluts kwijt."
Polak is het met de verantwoor
delijke ministers in het kabinet,
Van Agt (Justitie) en De Gaay
Fortman (Binnenlandse Zaken)
eens, dat het probleem van de
criminaliteit niet op te lossen is,
alleen door uitbreiding van de
politie en door harder te straf
fen. „Je moet wel degelijk ook
de oorzaken wegnemen. Ik ge
loof eigenlijk alleen in preven
tie en niet in repressie." In het
kader van de preventieve mis
daadbestrijding past volgens
Polak ook het verbeteren van
de woonomstandigheden door
stadsvernieuwing in de oude
wijken van de grote steden.
Polak wijst er op dat de toene
ming van de criminaliteit geen
typisch Nederlands verschijnsel
is. „Je krijgt nu wat buitenland
se misdadigers hier, maar wat
hier gebeurt is niet een typisch
Nederlands verschijnsel. Dit ge
beurde tien jaar geleden in
Amerika al."
Polak is het met de regering eens
dat de maatschappij verhardt
en ruwer wordt. „Men wordt
onaardiger tegen elkaar."
Een aantal concrete maatregelen
om op korte termijn iets aan de
criminaliteit te kunnen doen, is
volgens Polak:
de reeds genoemde uitbreiding
van gemeente- en rijkspolitie
met meer burgerpersoneel.
- uitbreiding van de politie, ook
met oudere mensen, waarvoor
een minder uitgebreide oplei
ding mogelijk zou moeten wor
den gemaakt. Deze mensen zou
den dan minder specialistisch
politiewerk kunnen verrichten.
eenvoudig opsporingswerk,
zoals parkeercontroles en snel
heidscontroles overlaten aan
minder geoefenden. Het ge
schoolde kader komt dan vrij
voor het echte opsporingswerk.
Deze maatregelen werken tevens
een bevordering van de werk
gelegenheid in de hand.
Polak is verder van mening, dat
er veel meer geld moet worden
uitgetrokken voor de slachtof
fers van misdrijven. Nu doet
men alleen iets voor de slach
toffers van geweldsmisdrijven.
Op de justitiebegroting staat
hiervoor een bedrag van 1 mil
joen genoteerd.
Herinvoering van de doodstraf
voor sommige delicten, zoals
zijn partijgenoot Geurtsen uit
de Tweede Kamer wil, wijst
Polak gf. Hij twijfelt ernstig
aan het afschrikkende effect
van de doodstraf.
Mr. C. II. F. Polak (65) was
minister van Justitie in
het kabinet-De Jong Hij
Hjij studeerde rechten in
Leiden, was van 19-16 tot
1951 hoogleraar aan de
landbouwhogeschool in
lVageningen en van 1951
tot 1967 hoogleraar aan
de rijksuniversiteit te
Leiden. Na zijn minister
schap werd hij gekozen
tot lid van de Eerste Ka
mer voor de VVD. Zijn
ministersperiode ken
merkte zich door een
grote mate van wetge
ving, met name de her
ziening van de wet op de
ondernemingsraden. Po
lak behoort tot de poli
tiek gematigden in de
VVD.
Bij de Amro Bank krijgt u 2% méér op
't nieuwe SpaarPlusBoekje. Ofwel 7}%.
