Van Augustinus tot Barend Servet
ij
DUISTERE
GEDACHTEN IN HET
TV-SPEL "MARTHA"
TELEVISIE VRIJDAG
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 19 SEPTEMBER 191
NEDERLAND 1 DUITSLAND I
Pardon reeds is bij de uitgeverij
Contact Amsterdam een reuze
zakboek verschenen met daar
in de teksten van de VPRO-
shows van Barend Servet, Fred
Haché en Sjefke van Oekel.
Waar heb dat nou voor nodig?
Zo raakt men in de put. Dat
is toch overbodig. Dat heb to
taal geen nut. Woorden uit de
onhandige uitbundigheden van
Sjefke van Oekel, waarmee een
aantal gerenommeerde ver
schijnselbeschrijvers als de
omroepsocioloog dr. Peter Hof
stede en prof. dr. G. P. Hoefna
gels (criminoloog) niet instem-
Zij hebben deze pocket voorzien
van inleidingen, waarin „Het
Barend Servet-effect" alsmede
zijn uitwerkselen diepzinnig
worden doorschouwd. Dr. Hof
stede ziet door de Europese
christelijke cultuur van 2000,
jaar heen een direkte lijn lopen
van de kerkvader Augustinus
naar Piet v.d. Sanden, oud-re
dacteur van dit blad en momen
teel omroepdeskundige van de
KVP-fractie in de Tweede Ka
mer. Daar zal Piet van ophoren,
dat zijn viagen in de Kamer
over de kerstshow van de
VPRO aanleiding geven tot de
onthulling, dat hem de troeven
hiervoor persoonlijk door Au
gustinus in handen zijn ge
speeld.
Hierover straks meer. Wie zich
hebben verveeld bij het ama
teuristische gedoe van deze
VPRO-shows, zouden wij eerst
graag willen verwijzen naar de
bijdrage aan dit boek van
Frans Haks, die de kunstrich
ting Fluxus en de vaste volge
ling Wim T. Schippers verant
woordelijk stelt voor vorm en
inhoud van deze shows. Haks
grijpt terug op de oorspronke
lijke betekenis van dit latijnse
woord, dat is buitensporige ont
lasting of buikloop, waardoor
een zuivering optreedt. Toege
past op de kunstsituatie wil dit
zeggen, dat de wereld gezuiverd
moet worden van alle kunst
bedreven door beroepskunste
naars, waardoor de kunst weer
voor iedereen begrijpelijk
wordt. Om dit doel te bereiken
moet de verveling in de beel
dende kunst worden geïntrodu
ceerd. Hieruit de voorkeur te
verklaren voor amateurs heb
ben show-makers Wim T.
Schippers, Gied Jaspars, Ruud
van Hemert en Wim v.d. Linden
Liza
Liza Minelli
De AVRO zendt vrijdag 27 september de televisieshow van
de Amerikaanse zangeres, danseres en filmactrice Liza Minel
li „Liza with a Z" uit. De show maakte in Amerika en
Engeland naam door de ode die Liza Minelli brengt aan haar
moeder Judy Garland. Verder in „Liza with a Z" een komisch
nummer over haar vaak verkeerd gespelde naam en een
potpourri uit de film „Cabaret", waarin zij een van de
hoofdrollen vertolkte.
Andy
De TROS gaat morgen een
herhaling uitzenden van het
optreden van de Amerikaan
se zanger Andy Williams.
De show, die zo'n twintig mi
nuten duurt en waarin o.a.
een neefje van Andy Wil
liams optreedt, stond al eer
der geprogrammeerd.
Toen kon de uitzending in ver
band met de wereldkam
pioenschappen voetbal niet
doorgaan. De show was een
onderdeel van het Unicef-ga-
la, dat de TROS 6 maart j.l.
uitzond. De show stond toen
tegenover het Eurovisie-
Songfestival.
Andy Williams
Leonard
Leonard Cohen
De Amerikaanse zanger Leo
nard Cohen komt begin ok
tober in verband met een
tournee door Europa naar
ons land. Dinsdag 1 oktober
geeft hij een concert in het
Amsterdamse Concertge
bouw.
Naar aanleiding van deze tour
nee heeft de platenmaat
schappij CBS een nieuwe el
pee uitgebracht, de vierde in
successie. De plaat is geti
teld „New skin for old cere
mony" en werd het eerst in
ons land, zelfs eerder dan in
Amerika, uitgebracht. De
nummers zijn zoals gebrui
kelijk allemaal geschreven
door Leonard zelf.
Zijn stijl is vrijwel niet veran-
Jazz
Binnenkort brengt platenmaatschappij Negram een serie au
thentieke jazzplaten op de markt. Vijftien elpee's met histori
sche opnamen voor 12,50 gulden per stuk. Enkele namen Eroll
Garner, Louis Armstrong, Duke Ellington, Charlie Parker,
Fats Waller, Art Tatum en Tommy Dorsey.
Stones
Als vervolg van de 13-uur du
rende uitzending van de
Beatles story start de
TROS-radïo op donderdag 3
oktober een frdelige Rolling
Stone-story. Ook deze maal
gaat het om een door de
TROS gekochte BBC-pro-
duktie met zeer exclusief
materiaal. De samenstelling
en produktie is in handen
van Dick Winter en Tom
Mulder. De uitzendingen 3,
10, 17, 24, 31, oktober en 7
november.
Leeman
Toekomstig TROS-directeur L. J. Leeman treedt woensdag 25
september op als gastpresentator in het programma „Ontbijt-
soos". Hij zal platen naar eigen keuze draaien en tussen door
vertellen over zijn ideeën, zijn werk, zijn verleden, zijn hobby's
zijn gezin e.d. Kortom de eerste stap naar de Hilversumse
eretitel „ome".
Fleur
Susan Hampshire, de Britse
film- en televisie-actrice,
die door haar televisierol
van Fleur in de „Forsyth-sa-
ga" grote bekendheid kreeg,
is in Londen van haar man,
de Franse regisseur Pierre
Granier-Deferre, geschei
den.
Susan, die eiseres is, zal de
zorg voor hun vierjarig
zoontje behouden.
op zich genomen. De meligheid
is een aspect van de dingen om
ons heen. Daar wordt teveel
aan voorbijgegaan. Frans Haks
stelt vast, dat een aantal ideeèn
van kunstenaar Schippers in
deze shows zijn gerealiseerd
met instemming van de overi
gen. Omdat dit o.a. de verveling
is, mag als conclusie uit deze
bijdrage gedistelleerd worden,
dat zij die deze shows ronduit
vervelend vonden -en dat was
o.a. het merendeel van de rece-
nenten- althans de bedoeling er
van hebben begrepen. Tegen
over de vertrossing stelt de
VPRO de televerveling.
De criminoloog Peter Hoefnagels
definieert ergernis als „de ge
prikkeldheid die ontstaat van
uit de veronderstelling dat je
buurman iets erg vindt." Daar
om acht hij „geèrgerd-zijn" ver
werpelijk. Hij wijst er in dit
verband op uit goede bron te
hebben vernomen, dat de ko
ningin zich niet beledigd heeft
gevoeld zonder erbij te vermel
den of zij haar toestel wellicht
tijdig heeft uitgeschakeld. Voor
ergernis bestaat derhalve geen
reden, zegt Hoefnagels, maar
dan stuit je in dit boekje op de
tegenspraak in het artikel van
de kunsthistoricus Haks, die
van Wim T. Schippers meldt,
dat deze Servet-shows is gaan
maken, omdat hij zich „vrese
lijk ergerde aan alles wat op
een bepaalde manier moet ge- Barend Servet met Sjefke
beuren." Hij schijnt zich daar
bij niet te hebben afgevraagd
of zijn buurman dat ook erg
NOS
18.45 Brigadier Dog
18.55 Journaal
EO
19.05 Koffiebar
19.30 Vergane glorie
20.00 Journaal
20.21 Een handdruk tussen ge
loof en wetenschap
20.35 De lege stad
21.05 Nader bekeken
21.45 Met woorden en muziek
VPRO
22.00 Drieluik Noord-Zuid:.
Het witte kasteel
23.20 Journaal
18.05 00 Dr. med. Maren
V-4N
IK)d
us W.
DUITSLAND II
18.25 (K) Der Herr Kottnik. tv-serie. 19.00 (T
Journaal. 19.30 (K> Muzikale revue. 21(
(K) Journaal. 21.15 <K) Diskussieprograj
ma. 22.00 (K) Reportage over het jeugdca
cilie in Taizé. 22.30 (K) Journaal.
NEDERLAND II
Augustinus
Dan nog de speciale lijn, die van
rond 400 na Chr. loopt naar het
huidige jaar Onzes Heren, ofte
wel de vooruitziende blik van
Augustinus, die toen al een
Servet-show voorzag, waarover
het Kamerlid v.d. Sanden vra
gen zou kunnen stellen. Hofste
de levert meestal doorkneed
werk en daarom gaan we er
altijd even voor zitten als we
zijn naam ergens aantreffen als
Hij herinnert eraan, dat CRM-mi
nister van Doorn na de vragen
geen reden zag om maatregelen
te nemen tegen de VPRO. Hof
stede prijst hierom de minister
van wie hij overigens niet ver
meldt, dat hij dezelfde is als de
vroegere KRO-voorzitter, die
Frits v.d. Poel op staande voet
uit de KRO-rangen verwijderde
op het moment, dat hij aanstal
ten maakte om uit oogpunt van
humor een aantal naakte heren
op het scherm toe te laten. Het
zij zo, maar volgen we verder
Hofstede dan is de christelijke
mens niet gevormd door het
Evangelie maar door Augusti
nus en wel met name door zijn
werk Civitas Dei, waaruit de
twee-eenheid Kerk en Staat re
sulteerde, zoals we die in de
middeleeuwen te zien hebben
gekregen, de tijd waarin ketters
en heksen werden verbrand.
Ook thans zouden het de con
fessionelen zijn die met grote
vanzelfsprekendheid een be
roep doen op de overheid om
de discipline te handhaven. Het
vragen stellen door v.d. Sanden
noemt hij „augustijnse discipli
ne" en daaronder rangschikt
hij ook de opmerkingen van
collega-televisiemakers die zich
zeggen groen en geel te ergeren
aan het gewilde amateurisme
van de Servet-show. Ook zij
zijn blijkbaar trouwe lezers van
Civitas Dei, een geschrift dat
wel model heeft gestaan voor
de middeleeuwse staatsvorm,
maar zeker niet voor de huidige
westerse democratieën. Het kri
tiseren van tv-uitzendingen en
het stellen van vragen in de
Kamer, beide goed gebruik in
ongecensureerde samenlevin
gen, lijken ons eerder te moeten
worden toegeschreven aan het
feit, dat Servet precies volgens
de wens van de makers inder
daad amateuristisch en verve
lend was en dat daarin voor
stellingen van zaken werden ge
geven die correctie behoefden,
waartoe de VPRO zelf kenne
lijk niet bij machte was. Dit
nog geheel los van de ministe
riële opvatting, dat openbare
orde en goede zeden niet waren
geschaad. In dezelfde dagen
overigens verklaarde VPRO-
voorzitster Fenna v.d. Burg, dat
de Servet-formule was uitge
werkt en dus verdween.
Een correctie die vooraf wellicht
zinniger had gewerkt dan ach
teraf. Daarover willen we de
VPRO niet zwaar vallen. Meer
moeite hebben we met de ver
melding in dit boek: Kledin
gadviezen Mar ga Langeweg.
TON OLIEMULLER
Geen NOS-
vlieger boven
Den Haag
(Van onze radio- en tv-redaetie
HILVERSUM - Naar aanleiding
van kranteberichten als zou
NOS-vliegers hun brevet zijn
ontnomen wegens vliegen bene
den de voorgeschreven 350 me
ter-grens op zondagmiddag j.l.
boven de Franse ambassade in
Den Haag, deelt de persdienst
van de NOS mee, dat bij deze
vlucht noch de NOS-vlieger
noch te vliegtuig van de NOS
betrokken is geweest. Uit een
onderzoek is gebleken, dat het
gaat om een door een sportvlie
ger gehuurd toestel van de Na
tionale Luchtvaart School in
Rotterdam. Op dit moment is
de opdrachtgever bij de NOS
niet bekend. De NOS-vlieger
voerde zondagmiddag met het
NOS-toestel een reportage-op-
dracht uit boven Texel.
Servet r
Wim Schippers, eens lid
van het Hoepla-team,
schreef het tv-spel "Mart
ha", dat de KRO vanavond
onder regie van Berend
Boudewijn op het scherm
brengt. Op de foto: Hetty
Verhoogt als Martha en Bob
(Carol van Herwijnen).
Vanavond wordt het televisie
spel „Martha" uitgezonden, in
opdracht van deKRO geschre
ven door Wim T. Schippers.
Deze schrijver vindt het schep
pen van verwarring een posi
tieve zaak en dat is in zijn spel
"Martha" dan ook goed te mer
ken. Het spel bestaat uit een
aantal korte scènes met een
eigen déj&-vu-effekt, omdat ze
de sfeer hebben van detectives
en thrillers. In die scènes ziet
men een aantal mensen in zeer
goede doen en iemand weet
iets dat niet bekend mag wor
den. Door die mensen in ver
schillende situaties te volgen,
komt de kijker ook iets te we
ten. Wat er echter precies gaan
de is en hoe iedereen daarbij
betrokken is, blijft duister....-
het blijft echter ook bijzonder
boeiend, tot het laatste mo
ment.
Ned. II, 21.05 uur
Vergane Glorie
De vierde aflevering uit de Engel
se serie "Vergane glorie", de
geschiedenis van Engelse kaste
len, zendt de EO vanavond uit.
In deze aflevering gaat het om
de Engelse koning Edward I.
Hij was de grootste kastelen
bouwer in de Engelse geschie
denis. Al zijn kastelen vormden
de ijzeren ring, waarmee hij
Wales in zijn greep kreeg.
Ned. I, 19.30 uur.
Handdruk
In "Handdruk tussen geloof en
wetenschap", een nadere ken
nismaking met het Moody Insti
tute of science in de V.S., waar
van de EO destijds een weten
schappelijke film uitzond. De
grote stroom reacties op deze
serie was aanleiding tot dit pro
gramma, dat ons meer laat we
ten van werk en de drijfveren
tot het werk van dit instituut.
Ned. I, 20.21 uur.
Lege staa
Lege stad" is een film van het
Moodylnstitute, over het weten
schappelijk onderzoek naar het
verdwijnen van diverse bescha
vingen in de geschiedenis van
de mensheid.
Ned. I, 20.35 uur.
Nader bekeken
In EO's actualiteitenrubriek be
halve een terugblik op Prinsjes
dag en troonrede, aandacht
voor de wereldbevolkingsconfe
rentie, die onlangs in Boekarest
werd gehouden. Onder meer
een interview met prof. Mun
tendam.
Ned. I, 21.05 uur
Drieluik
Uit het drieluik van films van
Johan van der Keuken wordt
vanavond "Het witte kasteel"
(opnieuw) uitgezonden. Hier
voor werd gefilmd in Formen-
tera (Spanje), Columbus (Ohio,
USA) en Nederland. Tot uiting
worden gebracht twee centrale
thema's: het idee van een grote
lopende band die door de we
reld loopt en het idee van de
democratisering binnen kleine
re gemeenschappen. De tieners
uit de sloppen van de stad Co
lumbus vormen zo'n gemeen
schap, die naar eigen waarden
opzoek is. Van der jeuken
werkte voor deze film samen
met Bert Schierbeek.
Ned. I, 22.00 uur.
Dieren
Vanavond zendt KRO "Het zijn
maar dieren" uit, een film over
de manier waarop in de natuur
het evenwicht in stand wordt
gehouden. Die manier is ge
speend van elk sentiment en
maakt op mensen vaak een
wrede indruk. Alle opnamen
voor deze film werden in Ne
derland gemaakt.
Ned II, 20.21 uur.
Scène uit "Het witte kasteel" van Johan van der Keuken.
BELGIE NEDERLANDS
j Walt Disney: „De jongen, belgie/nederlands 17.55 (k) klh d
•t paard clown. 18.00 <K) Primus, jeugd/ei
0 Journaal '*!,pTt™fnmï voor o
1 TT. 18.55 (K) Aicnty, korte fil„*.
1 Het zijn maar dieren Poëtische film. 19.40 iki Mededeiüw
j Martha, tv-spel 19 45 Journaal. 20.15 (K) Moord op ttt
(asUrbelder, tv-spel. 21.45 (K) Kortuej
NEDERLAND 1 DUITSLAND I
NOS
10.45 Schooltv
18.45 Brigadier Dog
18.55 Journaal
VARA
19.05 Met de muziek mee
20.00 Journaal
20.21 Open en bloot
20.55 Daar komen de schut
ters
21.25 Chili: moord met voor
bedachten rade
22.25 Journaal
18.05 (KI Der Fall
t. 20.15 (K) Ui
22.00 (Ki H<
K) Rcportag)
t. misdaadblijspel
DUITSLAND II
18.25 (ZAV) Vfltcr
NEDERLAND II
NOS
18.45 Brigadier Dog
18.55 Journaal
TROS
19.05 Levende wildernis (9)
19.25 Boter, kaas en eieren
20.00 Journaal
20.21 Gunman's walk, western
#21.55 Andy Williams voor
UNICEF
22.20 TROS-sport
22.50 Journaal
SefSllt, speelfilm. 23.15 <K) Journaal.
BELGIE NEDERLANDS
8.05 (K) Canadese
HILVERSUM I
18.00 Nieuws. 18,11 Radiojournaal. 18.20 Poli
tieke Partijen: Uitzending van de Anti
Revolutionaire Partij. IKOR: 18.30 Kleur:
informatie en kommentaar over zaken van
kerk en samenleving. NCRV: 19.00 (S) Le
ger des Hellskwartier (gr.) 19.15 De kerk
vandaag: nieuws en commentaar. 19.35 (S)
Veel gevraagde gewijde muziek. 20.00 (S)
Zomaar zomers: licht muziekprogramma.
21.55 (S) Kerkorgelconcert. 22.20 Avond
overdenking. 22.30 Nieuws. 22.40 (S) hier
en nu. 22,55 Kommunes en kommuniteiten
klankbeeld. 23.05 (S) RadiophUharmonisch
orkest: klassieke balletmuziek. 23.55-24.00
uek. 21.30 (S) Alert! o
lonken uit een ander klimaat. 22.35 Zes
g houdt de lift weer tegen, muzikale
3. 22.55 Cabaret-Profiel. 23.20 (S) Es-
HILVERSUM III
HILVERSUM II
n Gelderen Shov
Tije tijd: NOS: 5.0:
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 (S) Dag met een gaatje, met om
8.11 Radiojournaal en om 8.00 Nieuws. 9.00
Schoolradio. NOS: 9.20 Wat heeft dat kin-
d?: pedagogische rubriek. AVRO: 9.35 Wa
terstanden 9.40 (S) Omroep Orkest: mo
derne muziek. 10.00 (S) Voor de kleuters.
10.10 (S mono) Areidsvitaminen: popu
lair verzoekplatenprogramma. (11.00
Nieuws; 11.03-11.05 Radiojournaal). 11.30
(S) Harprecital: klassieke muziek. 11.55
Beursberichten. NOS: 12.00 Toerismo: toe
ristische informatie. 12.30 Overheidsvoor
lichting: Uilzending voor de landbouw.
12.40 (S) Lichte grammofoonmuziek. 12.50
Recht en slecht, praatje. 13.00 Nieuws.
VARA: 13.11 Dingen van de dag. NOS:
13.25 Spiegel van België. 13.50 Internatio
naal Spectrum: moderne muziek. 14.30
Blik op de derde wereld. 14.45 Blik op
Europa. 15.00 Zoeklicht op Nederland.
8.24 Óverweging. 8.30 Niei
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende woord.
7.07 (S) Badinerie: klassieke en amuse-
s. 7.41-7.50 Echo).
de huisvrouw. 8.45 Moedere
wil is wet. 9.40 Schoolradio. 10 00 (S) Auba
de: klasieke muziek. (10.30 Nieuws). 11.00.
Gebakjes en een beter leven verhalen
wee. 11.55 Mededelingen. 12.00
jropa. 15.00 Zoeklicht op Nederland.
..6.00 Nieuws). HUMANISTISCH VER
BOND: 16.45 Laat je niks wijsmaken.
VPRO: VPRO-vrijdag: reehstreeks magazi
ne over politieke, sociale en andere zaken.
17,55 Mededelingen.
HILVERSUM II
dedelingen. 12.30 Nieuws. 12.41 Echo.
13.00 Raden maar). 14.00 (S) Licht orkest
14.15 Schoolradio. 14.45 (S) Interlokaal op
vrijdag. (15.30 Nieuws). 17.00 Zonder gren-
1 - Tiding. 17.""
HILVERSUM III
EO: 7.02 (S) Gospelsound. 8.02 (S) Tussen
(S) Drie tussen de middag: Bij Barend. I
13.03 (S) Drie tussen de middag: Ontroe- I
rend goed NOS: 14.03 POP-kontakt I, met
o.a. Soultime USA. 17 06 De Hitmeesters
II. met o.a. de Duitse hitparade.
Van Doorn tegen vermindering
van zendtijd etherreclame
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG - Minister van Doorn van CRM voelt er niets voor
om STER-zendtijd op radio en televisie te verminderen. Hij
antwoordde op vragen van de A.R.-Tweede Kamerleden Scholten
en Van Houwelingen, dat dit zou leiden tot een daling van de
STER-opbrengsten die gecompenseerd zou moeten worden door
een verhoging van de omroepbijdrage.
De bewindsman acht dit ongewenst. Volgens hem zou dan die
verhoging aanzienlijk zijn. Minister van Doorn noemde de bewe
ring van de Kamerleden, dat hij van plan zou zijn de STER ook
op zondag zendtijd te geven voorbarig. Zelfs als hij hiertoe zou
willen overgaan, zo zei hij, dan heeft het parlement altijd nog
het laatste woord.
Van Doorn ziet momenteel geen enkele aanleiding de STER toestem
ming te geven voor het invoeren van 'zwevende blokken' (het
uitzenden van reclame tussen de programma's door). In tegenstel
ling tot de AR-vertegenwoordigers tilt Van Doorn niet zo zwaar
aan het indringende karakter van de etherreclame. Volgens hem
kan iedereen, die bezwaren heeft tegen de STER, de knop van
zijn toestel omdraaien.
De bewindsman kondigde aan, dat de STER zendtijd op Hilversum
3 vanaf 1 januari 1975 met vijf minuten per dag zal worden
uitgebreid. De extra opbrengst hiervan valt overigens weg tegen
de daling van de tarieven voor reclamezendtijd op de zenders 1
en 2.
Van Doorn bestreed de opvatting van de AR-Kamerleden, dat de
hoeveelheid zendtijd foor reclame te groot zou zijn. Volgens hem
is deze niet buitensporig. Op de t.v. maakt de reclamezendtijd 5,3
procent van het totaal uit, voor de radio is dat percentage 0,9.
Van Doorn wees erop, dat die percentages lager zijn dan voorgaan-,
de jaren.
