JohanMaasbach
sympathie bij de
wekt
KRO
Gravin van Hong Kong"
Chaplin's laatste film
TROS zou omroepverkiezingen winnen
TELEVISIE VANAVOND
IB
TELEVISIE WOENSDAG
RADIO VANAVOND
TERUGBLIK
LEIDSE COURANT
(Van onze radio- en tv-redac-
tie)
HILVERSUM Beang «tigend
enfascinerend is de kwalita
tief zeer goede documentaire
„Al is het de paus" die KRO-
regisseuse Marga Kerklaan
over de evangelist Johan
Maasbach maakte. Beangsti
gend, omdat de film die van
avond wordt uitgezonden,
heel duidelijk laat zien dat
één man voor een massa-hys-
terie kon zorgen. Fascineren-
d,omdat die man zijn bijzon
dere uitstraling zo positief ex
ploiteert.
Johan Maasbach is een .'lim
ine, al of niet integere evange
list, die aan wie het maar wil
horen de blijde boodschap
verkondigt. Maasbach is geraf
fineerd. Hij weet hoe hij zijn
handel moet „verkopen". Zijn
trucs lijken erg doorzichtig.
Het is dan ook nogal vreemd
waarom juist de KRO een film
uitzendt die van het begin tot
het eind propaganda is voor
Johan Maasbach.
Het lijkt niet onwaarschijnlijk,
dat vele wat labiele mensen
die in een crisis zitten wat
betreft hun eigen kerk, naar
aanleiding van deze film zul
len besluiten voortaan naar
Maasbach te gaan. Je kan je,
afvragen of het de taak is van
de KRO de mensen die het
moeilijk hebben met hun ge
loof naar elders te verwijzen.
Dat doet Marga Kerklaan en
ze staat er volledig achter.
Ze zegt: „In de film zie je
en ik heb het zelf meegemaakt
dat mensen echt gelukkig
zijn bij Maasbach. Door hem
is het gebruik van valium en
librium met kilo's teruggelo
pen. Het is duidelijk dat de
geestelijk wat zwakkeren het
moeilijk hebben. Moet ik ze
dan weerhouden ergens an
ders hun geluk te zoeken?
Moet ik zeggen: foei Maa .-ba
ch, jij maakt mensen blij? Dat
zou wel wat erg hovaardig
zijn. Bovendien is „Al is het'
de paus" naar mijn mening
geen anti-reclame voor onze
eigen kerk. Bij Johan Maas
bach komen mensen van alle
gezindten. Maasbach raadt de
mensen zelfs aan bij hun kerk
te blijven."
Broeder Maasbach is een
schilderachtige figuur onder
de evangelisten in ons land.
Hij is een selfmade-man. Op
zijn negende jaar liep hij al
met het Leger des Heils mee.
Hij voelde zich door God ge
roepen toen hij als koksmaat
ging varen. In Amerika kwam
hij in aanraking met de zoge
naamde volle of vrije evange-
liegroepen, samengevat onder
de naam „Nieuwe Pinksterbe
weging". Het is een beweging,
waarbij de accenten liggen op
vrijheid en geloof in de Heilige
Geest.'
In 1953 begon Maasbach met
een evangelisatietent het land
af te reizen bijgestaan door
zijn vrouw die eenzelfde roe
ping voelt. Maasbachs ster be
gon pas goed te rijzen toen hij
in 1958 als tolk optrad voor de
Amerikaanse gebedsgenezer
Osborn. Nu staat Maasbach
aan het hoofd van een
bloeiend en zich gestadig uit
breidend zendingsbedrijf met
bijkantoren in Amerika, Indo
nesië en Suriname.
IVaasbach zegt 300.000 sympa
thisanten te hebben. Op de
wekelijkse bijeenkomsten in
de twaalf Nederlandse ge
meenten komen ongeveer 3000
mensen bij elkaar. Hij houdt
regelmatig grote campagnes,
niet alleen in Nederland maar
ook in andere Europese lan
den, India, Indonesië en de
Phillippijnen.
Broeder Maasbach neemt de
bijbel letterlijk en maakt zich
zorgen over geld. Hij legt het
als volgt uit: „De Heer zegt: ik
zorg voor je. Hij liegt nooit."
Geld is voor zijn werk altijd
gekomen. Het hoofdkantoor in
Den Haag is gevestigd in de
voormalige bioscoop Capitol.
Toen hij een optie nam op het
gebouw, bezat hij geen cent
Binnen enkele weken had hij
de 300.000 gulden die nodig
waren voor de eerste aanbeta
ling, bij elkaar. Er was een
miljoen met deze aankoop ge
moeid.
IVaasbachs kantoor is uitge
rust met een studio, waar ra
dio-uitzendingen worden opge
nomen voor Radio Luxem
burg. (wekelijks op zondag) en
voor Suriname. In de kelder
heeft hij een drukkerij waar
behalve het maandblad Nieuw
Leven (een een oplage van
120.000 voor Nederland, Indo
nesië en Amerika) wordt ver
vaardigd. Alles wordt bekos
tigd uit giften.
Broeder Maasbach brengt zijn
geloof met een lach. Tijdens
zijn diensten voeft hij een
soort one-mancomedieshow
op. Hij maakt grapjes tegen
mensen die hij moet dopen,
waardoor hij verdoezelt dat
hij de namen van zijn volgelin
gen vaak niet kent. Veel aan
dacht besteedt Marga Kerk
laan aan de diensten (een do
ping en een zalving). Soms zijn
de beelden schokkend: men
sen die flauwvallen; mensen
Toch is broeder Maasbach er
niet vanaf te brengen.
In het laatste gedeelte van de
film laat Maasbach een van de
twee kerken zien die hij heeft
gekocht, onder andere de
voormalige Havenkerk in
Schiedam. In deze Havenkerk
heeft Maasbach een gesprek
met de bijbeldeskundig pater
dr. Lucas Grollenberg. Pater
Grollenberg heeft het moeilijk
met dat gesprek. Hij komt niet
door de muur van dogma's
heen, die Maasbach om zich
heeft opgetrokken. Maasbach
maakt daarbij bijzonder han
dig' gebruik van de camera
door zich bij het verkondigen
van essentiële dingen van
Grollenberg af te wenden en
daarbij recht in de camera'
(dus naar de kijker) te kijken.
Van belang voor de theologie
is het gesprek nauwelijks.
Maasbach kiest God boven de
weterschap en daar praat hij
Over in prachtige volzinnen en
citaten. Pater Grollenberg wil
de het nu juist wel over weten
schap hebben. Later beschrijft
Pater Grollenberg Maasbach
Ols een man, die niet in staat
is tot een dialoog. Toch zegt
hij dit van tevoren geweten te
hebben. „Ik was gewaar
schuwd." Het gesprek loopt
niet hoog op, al zijn er essen-
1iële meningsverschillen met
name over de gebedsgenezing.
Als Maasbach het niet meer
v/eet roept hij breed glimla
chend „Amen" of „Halleluja"
en daarmee is de kous af.
Het is opvallend dat een man
als pater Grollenberg van1
Maasbach zegt, „Ik ben blij,
clat de man er is. Hij doet
meer goed dan kwaad."
die dansen, huilen en lachen;
mensen die zich overgeven en
alle ellende van de week ver-
Broeder Maasbach blijft tij
dens dit alles lachen. Daarte
genover staat, dat hij als hij
met Marga Kerklaan over de
liefde van God praat, spon
taan in tranen uitbarst. Marga
Kerklaan gelooft dat dit echt
is. „Maasbach", zegt ze, „is een
zeer emotioneel man."
Maasbach redeneert niet. Hij
zegt Geloven is zeker we
ten. Wie niet echt gelooft,
wordt niet door god gehoord.
Als je gelooft ontvang je. Ziek
zijn is onnatuurlijk. Je kan
alleen genezen als je gelooft
in het woord van God. Wie
niet geneest, gelooft niet
goed." Keiharde woorden, die
ongeneeslijk zieken een flinke
domper kunnen bezorgen.
DINSDAG 17 SEPTEMBER 197; i
NOS
11.10 Schooltv
18.45 Brigadier Dog
18.55 Journaal
VARA
19.05 De Stratemakeropzees-
how
20.00 Journaal
20.21 Colditz
21.15 De Ombudsman
21.40 Soy Libre
22.05 Achter het nieuws
22.55 Journaal
NOS
22.55 Den Haag vandaag
23.10 Journaal
WDR: 00 8.55-9.25, 10.05-10.35 (Z/W), 10.4a
11.10 en 11.15-11.45 OO TV-kursussen.,
OO Eddies Vater. 18.40 (K) Aktualiteiten, g
19.20 OO Gene Bradley in geheimer
ie. 20.0(
erbe- 1
richt. 20.15 OO Muzikaal showprogramma. F
21.00 0O Fluchtgedanken, tv-film. 22.30 (K) I
w. 23.50 OO Journaal.
Hl
18.45 BRIGADIER Dog
18.55 Journaal
KRO
19.05 Speedy Gonzales
19.10 Peppi en Kokki
19.30 De Melchiors
20.00 Journaal
20.21 Marlon Brando in „Een
gravin van Hong Kong"
DUITSLAND II
18.25 OO Arpad, der Zigeuner, tv-serie.
OO Journaal. 19.30 OO Die Superspi
tv-film. 21.00 (K) Journaal. 21.15 (K) li
matie en meningen. 22.00 (Z/W) Dokur
taire film. 22.40 OO Journaal.
18.00 OO Kiri de clown. 18.05 OO Het grote
koraalrif, jeugdfeuilleton. 18.30 OO Tiener-
programma. 19.10 OO Het vrije woord..
19.40 OO Mededelingen. 19.45 OO Journaal.
20.15 (K) TV-füm naar Somerset Maugham.
21.05 OO Gezinsprogramma. 21.50 OO'Kort-
weg. 21.55 00 Filmportret. 22.30 00 Jour-
ïaaL
i Pablo Neruda, die in twin
tig gedichten de liefde voor
en de wanhoop om de gelief
de uitdrukte, hetgeen een
halve eeuw later toepasselijk
werd op Chili.
Met de nieuwe film in de
Brando-cyclus vanavond op
de televisie is het een wat
vreemde zaak. De rol van de
stijve Amerikaanse diplomaat
Ogden Mears die Marlon
Brando in deze „Gravin van
Hong Kong" speelt is een
zachtgekookt eitje in vergelij
king met het meeste van z'n
andere filmwerk.
Bovendien is „De Gravin van
Hong Kong" nauwelijks repre
sentatief voor de overige be
langrijkste medewerkers.
Noch voor Sophia Loren als
de uit een Hongkongse nacht
club gevluchte Wit-Russische
ex-gravin, noch voor de ma
ker, Charles Chaplin die er
mee op 77-jarige leeftijd in
1967 z'n laatste film en z'n
eerste in kleur maakte. Een
van de weinige personages die
met kop en schouders boven
de rest uitsteken is Margaret
Rutherford als een prachtig,
ziek oud vrouwtje dat almaar
maar bezoek krijgt van zich in
hun scheepshut vergissende
heren.
Want Chaplins laatste film
speelt aan boord van een schip
op reis van Hong Kong via
Honoloeloe naar Amerika.
Sophia Loren is als versteke-
linge in de hut van Brando
terechtgekomen. Hij houdt
haar verborgen omdat voor
een diplomaat de schandalen
al te gretig op de loer liggen.
Bovendien komt zijn vrouw,
waar hij weliswaar van ver
vreemd is, in Honoloeloe aan
boord.
Verwikkelingen genoeg dus,
maar niettemin niet voldoende
om de kritiek na de première
mild te stemmen. „De Gravin
van Hong Kong" werd afge
kraakt. „Waar is de oude
Charlie"? riepen de kranten,
en het beste wat er af kon was
dat de film „romantisch, sym
pathiek, maar traag" was.
Charles Chaplin deed onmid
dellijk een felle uitval naar
zijn kritici: „Ik ben er heel
tevreden mee. Iemand heeft
hier ongelijk en ik geloof niet
dat ik dat ben. Ik geloof dat
de kritici een lesje in geestig
heid, humor en stijl nodig heb
ben.
Indertijd trok de film, waarin
Chaplin slechts een miniem
rolletje als butler speelt, wei
nig publiek in ons land. De
vertoning vanavond is eigen
lijk voornamelijk belangrijk
om te kijken wie, nu de grote
verwachtingen rond Chaplin
.zijn weggeëbd, achteraf gelijk
had.
Ned. II, 20.21 uur.
Stratemaker
met Aart Staartjes als de
Straat, het onderwerp radio en
tv. Onno Molenkamp treedt op
als bibliothecaris.
Ned. I, 19.05 uur.
Noordpool
Twee maanden duurt de zo
mer in de Hudsonbaai aan de
Noordpool.' Toch moeten de
vogels die daar leven in die
tijd eieren leggen, broeden en
hun jongen rijp maken voor
de naderende winter. Hoe dit
gebeurt toont „Zomer aan de
Noordpool".
Nsd. I, 19.30 uur.
Colditz
De straf van eenzame opslui
ting heeft kapitein-vlieger Car-
rington erop zitten. Maar terug
in de beperkte gevangenen-
maatschappij van Colditz is
hij niet geliefd, door zijn hate
lijke opmerkingen over de
kansen van de geallieerden. Er
komt een vechtpartij van en
opnieuw krijgt Carrington cel
straf. Hij vindt dat prachtig,
want nu kan hij zijn boek
afmaken. De Gestapo gaf hem
daarvoor toestemming, waar
door de Engelsen helemaal
woedend op hem worden.
*ed. I, 20.21 uur.
Soy libre
„Soy libre" is de Belgische
inzending naar het Festival
van de Gouden Roos van
Montreux, waar deze film een'
eervolle vermelding kreeg. Be
handeld wordt het werk van
de Chileense dichter en vrij
heidsstrijder Pablo Neruda,
die vijftig jaar geleden de lief
de voor en de wanhoop om de
geliefde in twintig gedichten
uitdrukte. Een halve eeuw la
ter kon hij dezelfde gedichten
in verband met Chili brengen.
Sed. 1,21.40 uur.
Melchiors
In de negentiende aflevering
van de Melchiors, vergaat een
Lübecker kog op de steile rot
sen van Schonen. De overle
venden komen uitgeput aan
land, worden opgewacht door
Deense strandrovers. Na een
ontdekking van kleine Peter,
weten zij zich toch te redden.
Ned. II, 19.30 uur.
Kijkdoos
Sophia Loren als de ex-gravin en nachtclubdanseres,
Marlon Brando als een wat stijve Amerikaanse diplomaat,
tegen hun wil in verenigd in de laatste film van Charles
Chaplin, ,,De gravin van Hong Kong".
Morgenmiddag kunnen we
voor het eerst de kijkdoosfee
ontmoeten, die de kijkertjes
laat kennismaken met toch al
bekenden: Dierenhan, Boeken-
bram, Knutselwim, Dinkie en
de Froets. Zet wat oude kran
ten, wat elastiekjes of een rol
letje plakband klaar!
Woensdag Ned. I, 17.00 uur.
Jan de Troye
enige
kandidaat
voor
opvolging van
Steketee
"Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Jan de Troye
(chef radio van de VARA) is
door het NOS-bestuur (om
roep en culturele leden) offi
cieel als kandidaat voor de
functie van programmacom-
missaris televisie naar voren
gebracht. Naar alle waar
schijnlijkheid zal Jan de
Troye deze functie ook krij
gen omdat er geen tegen-kan
didaat i
De officiële beslissing val
over 1 2 weken. Jan de
Troye volgt de heer Steketee
op. Het ligt nu voor de hand
dat een man uit de confessio
nele hoek t.z.t. voorzitter
Schüttenhelm zal opvolgen.
Kijkgeld
dankzij
meevaller
niet hoger
DEN HAAG De omroepbij
drage van 108 gulden gaat
volgend jaar niet omhoog. Mi
nister Van Doorn van CRM
zegt in zijn begrotingstoelich
ting, dat dit is te danken aan
de omvang van het reservepo
tje van de omroep.
Zoals bekend bleek er enige
maanden geleden bij de om
roep plotseling 120 miljoen
„over" te zijn. Minister van
Doorn waarschuwt, dat men
wel voorzichtig moet zijn met
deze onverwachte meevaller.
Een bescheiden uitbreiding
van de televisie-zendtijd voor
de a-omroepen vindt hij finan
cieel aanvaardbaar. Verder zal
er meer zendtijd nodig zijn
voor Teleac. Deze uitbreiding
geldt als eerste aanzet voor de
„open school".
(Van onze radio- en televisie
redactie)
HILVERSUM De TROS zal
de groot -te omroep in ons
land worden als men niet
meer via het programmablad
maar via omroepverkiezingen
zou bepalen welke omroep de
mee .-te zendtijd zou moeten
krijgen. Aldus een onderzoek
dat tijdens de laatste gemeen
teraadsverkiezingen door het
onafhankelijk bureau „Inter
view" werd gehouden in op
dracht van de PvdA en gesub-
sidiëerd werd door CRM.
Hel rapport werd in het VA
RA-programma „De rode
haan" openbaar gemaakt. De
tweede omroep van ons land
>u ile VARA worden. Op een
gezamenlijke derde plaats zou-
den de AVRO en de NCRV
komen. Als vijfde eindigde de
KRO, zesde VPRO en zevende
de Ev. Omroep. Vergeleken
met lidmaatschapspercentages
volgt uit deze uitslag een hal-
vei'ing van de AVRO, een ster
ke toename van de TROS. de
VPRO en de VARA. een klei
ne achteruigang van de KRO
en de Év. Omroep en het con
stant blijven van de NCRV.
Opvallend is dat bij omroep
verkiezingen de Ev. Omroep
zou verdwijnen.
op een omroepblad en om
roepverkiezingen, is dat bij
omroepverkiezingen iedereen
van 18 jaar en ouder zijn sten\
kan uitbrengen. Nu wordt de
keuze vaak bepaald door het
gezinshoofd. De familie heeft
een bepaald omroepblad, ter
wijl de thuiswonende kinderen
van 18 jaar en ouder vaak een
andere voorkeur hebben. Ook
speelt de financiële situatie
een rol. De omroep, die finan-
ciëel het sterkst is, kan het
aantrekkelijkste omroepblad
op de markt brengen. De beter
gesitueerden kunnen zich op
meer programmabladen abon-
neren, dus lid zijn van meer
dan één omroep. Bij omroep
verkiezingen is dit niet moge
lijk.
De verschillende vertegen
woordigers van de omroepen
reageerden als volgt op de uit
slag van het rapport. Do heer
Landre (directeur TROS) zei
niet verbaasd te zijn over de
uitslag van de verkiezingen.
„Zonder omroepverkiezihgen
winnen we evengoed". De heer
De Troye (omroepsecretaris
van de VARA) zei eveneens
een dergelijke uitslag wel ver
wacht te hebben. Hij wees er
echter op dat het hier ging om
in wezen geheime verkiezin
gen. De omroepeh hebben
geen kans gehad zoals gebrui
kelijk is bij verkiezingen recla
me voor eigen bedrijf te ma
ken. De heer Wüsst (KRO) was
ondanks het grote verlies van
deze omroep vrij optimistisch.
„We maken", zei hij. „op het
ogenblik een crisis door, die
w» volgens mij wel weer te
boven komen". Hij sprak zich
uit tegen omroepverkiezingen.
De heer van der Kaa (NCRV)
zei zeer verheugd te zijn met
de uitslag. Volgens hem zou de
NCRV er nog beter af geko
men zijn als de Ev. Omroep
niet bestond. Ad Kooyman,
omroep-socioloog bij de
VPRO, schrijft de winst toe
aan de radicale verandering,
die de VPRO in 1968 heeft
doorgevoerd, „Onze program
ma's Sjefke van Oekel, Ba
rend Servet ep het Namens
programma slaan aan bij de
jongeren. Kortom, wij hebben
de toekomst".
Voor commentaar waren geen
vertegenwoordigers van de
AVRO en de Ev. Omroep aan-
NEDERLAND 1
21.05 Spel zonder grenzen
NOS
9.15 Schooltv
NCRV
17.00 Kijkdoos
NOS
18.45 Brigadier Dog
18.55 Journaal
19.05 Van gewest tot getoest
19.50 Stichting Socutera
20.00 Journaal
20.21 Politieke uitzending
DS'70
20.31 Staatsloterij
20.36 Het beest moet sterven,
film
22.25 Panoramiek
22.50 Studio Sport
23.30 Den Haag vandaag
23.45 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Brigadier Dog
18.55 Journaal
NCRV
19.05 NCRV-poppekast
19.30 Salicht Leyden, een sleu
telstad in Leiden
20.00 Journaal
20.21 Land van bronsgroen ei
kehout: Limburg
NOS
22.50 Journaal
22.55 Computerkunde (Teleac)
les 24
18.05 (10 Dokumentair programma. 18.40 (K)
Aktualiteiten. 19.20 (K) Spelprogramma.
20.00 (K) Journaal en weerbericht. 20.15 (K)
Filmreportage. 21.05 (K) Spel zonder gren
zen. 22.30 (K) Journaal, kommentaar en
1.30 (K) Sport-Spiegel. 20.15 (K) Informa-
en meningen. 21.00 (K) Journaal. 21.15 I
J Portret van een toneeldirecteur. 22.00 I
p Alpha und Asphalt, klein tv-spel. 22.55
BELGIE NEDERLANDS
e poppenfilm. 18.40 (K)
film. 19.25 (K) Yoga.
Echt-nieuws was er niet te mel
den gisteravond. We doelen
uiteraard op ,het' nieuwsfeit,
de Haagse gijzeling. Het
NOS-journaal en AVRO's Te-
levizier plaatsten kleine
kanttekeningen, NCRV's Hier
en Nu meldde slechts dat de
rubriek paraat was.
Toch een beetje onbevredigend,
omdat bijvoorbeeld geen en
kele aandacht werd bes eed
aan de „Prinsjesdag zonder
Gouden Koets". We hadden
daarover best geinformeerd
willen worden. Door een op-
perstalmees er, een ijsverko
per, een woordvoerder van de
spoorwegen.
We noemen maar wat. Den
Haag heeft er vandaag heel
anders uitgezien als normaal
op Prinsjesdag. Dat was best
nieuws dat t.v.-beeldend ge
vangen had kunnen worden.
Het gebeurde niet. Men ging
over tot de orde van de dag.
Die werd voor wat Televizier
betreft overigens pikant ver
stoord door een boeren-inva-
sie die studio en uitzending
binnendrong. De boeren stel
den zich tevreden met zes mi
nuten om oude grieven op-
Cees van Drongelen maakte ge-
strengelijk duidelijk dat hier
geen sprake was van een pre
cedent. Televizier zal ge
streng optreden tegen volgen
de ordeverstoorders. Hopen
we voor Televizier dat dit
geen Japanners zullen zijn...-
Boeren schieten nog niet..'.
Televizier had overigens Prins
Bernhard te gast als commen
tator van Cornelius Ryans
boek „Een brug te ver' over
de „Slag om Arnhem" in de
laatste fase van wereldoorlog
II.
Dat boek is vernietigend voor
de reputatie van maarschalk
Montgomery. De prins onder
schreef Ryans conclusie met
kracht. Leverde daarmee een
interessante bijdrage aan de
geschiedschrijving van die
Wereldoorlog II.
Bij de NCRV ging de tweede
aflevering van Emil, het twee
de t.v.-feuilleton gemaakt
naar een boek van Astrid
(Pippi Langkous) Lindgren.
Fijne serie, vooral voor oude
re kinderen en volwassenen.
Minder voor de leeftijdsgroep
'waar de serie eigenlijk op
mikt. Die kan n.l. de onderti
teling niet zo snel volgen en'
raakt de draad snel kwijt. Na-'
tuurlijk is zo'n serie met on
dertiteling niet eens half-
werk. Alleen na-synchronisa
tie is bevredigend. Bij Pippi
kon dat wel. Waarom nu niet?
Vg*
