TROONREDE KYP: te weinig aandacht voor toekomst W] COMMENTAREN OP MILJOENENNOTA: DINSDAG 17 SEPTEMBER 1974 LE1DSE COURANT LEDEN VAN DE STATEN-GENERAAL, Het conflict in het Midden-Oosten en de strijd om Cyprus hebben opnieuw be wezen hoezeer het behoud van de vre de en de opbouw van de internationale rechtsorde een niet aflatende Inspan ning vergen. Verheugend en bevrijdend is het dat In Portugal en Griekenland regeringen aan het bewind zijn gekomen die de democratie willen herstellen. De onaf hankelijkheid van de Portugese gebie den in Afrika is binnen bereik geko men. Dekolonisatie en democratise ring moeten gepaard gaan met ver lichting van lasten in de sfeer van be lastingen en sociale premies. De rege ring acht deze verlichting temeer ge wenst nu de aardgasprijzen uit een oogpunt van een verantwoord energie beleid moeten worden verhoogd. De overheidsbijdrage aan het Ouderdoms- fonds wordt met ruim 500 min. ex tra vergroot, waardoor de premiestij ging bij de AOW zal verminderen. Een verlaging van de loon- en Inkom stenbelasting wordt voorgesteld waar van de lagere inkomens naar verhou ding het meest zullen profiteren. De Inflatiecorrectie bij de loon- en inkom stenbelasting zal voor 80% worden toegepast. In afwachting van de ko- sterking van de banden van beide lan den met de Europese Gemeenschap. Hoezeer winst voor de democratie in Europa en de ontwikkeling in Afrika nieuwe perspectieven openen, er is nog een moeilijke weg te gaan. Dat geldt ook voor het overwinnen van de onaanvaardbare tegenstelling tussen arme en rijke landen. Ook in dat licht wil de regering het gezag en de doel treffendheid van de Verenigde Naties helpen versterken. De Nederlandse hulpverlening zal In het komende jaar met bijna een derde worden verhoogd. In het vierjarenplan dat u heden ontvangt Is de doelstelling verwezenlijkt dat de ontwikkelingshulp met ingang van 1976 l>/2% van het na tionale inkomen zal bedragen. De keu ze van landen waaraan Nederland rechtstreeks ontwikkelingshulp ver leent zal meer dan voorheen worden bepaald door de mate van armoede, de behoefte aan bijstand en door het aldaar gevoerde beleid. De mogelijk heden voor onmiddellijke hulpverle ning bij hongersnoden en overstromin gen worden verruimd. Nederland zal bijdragen aan structurele maatregelen ter bestrijding van de toenemende voedselschaarste. De scherp gestegen prijzen van grond stoffen en energie hebben in de wereld het gevaar opgeroepen van economi sche teruggang en grote werkloosheid. Internationale samenwerking gericht op behoud van werkgelegenheid is thans geboden. In ons land heeft de ongekende Invoer prijsstijging het voorgenomen beleid tot vermindering van inflatie en werk loosheid doorkruist. Al heeft Neder land de energiecrisis naar verhouding goed doorstaan, de uitvoering van het wetgevend program van het kabinet is er wel door vertraagd. Met de plan nen die de regering nu ontvouwt beoogt zij de binnenlandse bestedingen te vergroten, de werkloosheid terug te dringen en de uitvoering van haar program vaart te geven. De rijksbegroting is voor het eerst ge plaatst in het perspectief van beleids afspraken voor een vierjarige perio de. De principiële uitgangspunten van het kabinet komen tot uitdrukking in een sterke verhoging van de uitgaven voor welzijn en onderwijs, ontwikke lingshulp en sociale voorzieningen, subsidies voor volkshuisvesting, open baar vervoer en stadsvernieuwing. De ontwikkeling naar een samenleving met minder ongelijkheid, zoals dit ka binet die voor ogen heeft, krijgt hierin gestalte. De begroting 1975 doet de uitgaven van rijk en gemeenten aanzienlijk stijgen en schept ruimte voor een toene ming van het vrij besteedbaar inko men. Om deze inkomensverbetering te verwezenlijken zonder de inflatie aan te wakkeren, is gekozen voor een ver mende beslissing over de Invoering van een vermogenswinstbelasting zal het dit jaar verhoogde tarief in de vermogensbelasting voor 1975 worden gehandhaafd. De regering vertrouwt erop ook na het vervallen van de machtigingswet te kunnen rekenen op de medewerking van de sociale partners. Zij wil met hen de komende maanden intensief overleg plegen. Daarbij wenst zij ook de problemen te betrekken die voort vloeien uit sterk uiteenlopende rende menten en onevenredige winsten in ondernemingen. Zij wil een strak prijsbeleid handhaven. Zij hecht grote waarde aan de totstandkoming van een centraal akkoord over het ar beidsvoorwaardenbeleid in 1975, zowel ter beteugeling van de inflatie als voor de voortzetting van een inko mensbeleid dat in beginsel alle inko mensgroepen omvat. Op mogelijkhe den en grenzen van een verdere ver kleining van de inkomensverschillen zal nader worden ingegaan in de eind van dit jaar uit te brengen interimno ta. De regering acht het behoud van een gezond en breed gespreid midden- en kleinbedrijf, ook in de landbouw, maatschappelijk van grote betekenis. Op de scherpe inkomensdaling in de landbouw heeft zij gereageerd met een aantal maatregelen, die door ver dergaande regelingen In Europees verband zullen moeten worden ge volgd. Overigens wil de regering de positie verbeteren van de zelfstandigen in het algemeen. Van de aangekondigde fis cale en sociale maatregelen zullen ook zij voordeel hebben. De regering wil daarenboven een deel van het be drijfsvermogen vrijstellen van vermo gensbelasting en de mogelijkheid tot reservering ten behoeve van de oude dagsvoorziening verder verbeteren. Nog dit kalenderjaar zal zij een wets ontwerp indienen voor een volksverze kering tegen arbeidsongeschiktheid. Aan de Sociaal-Economische Raad zal zij advies vragen over de wens te ko men tot een werkloosheidsvoorziening voor zelfstandigen die hun beroep of bedrijf hebben moeten beëindigen. De werkloosheid treft velen hard. De bestrijding ervan staat in het rege ringsbeleid centraal. De in de begro ting voorziene verhoging van de over heidsuitgaven zal aan rond 45.000 mensen werk kunnen geven, mede door een aantal verbeteringen in de fi nanciële situatie van de gemeenten. De u dezer dagen aan te bieden interim nota over de werkloosheid bevat een nieuw program voor aanvullende werkgelegenheid en maatregelen ge richt op het beter doen functioneren van de arbeidsmarkt. Speciale maat regelen worden genomen ter vergro ting van werkgelegenheid in de bouw. Voor dit samenstel van maatregelen is een bedrag van 600 min. beschik baar. Knelpunten van procedurele aard die de voortgang van overheids- en particuliere investeringen belem meren, zullen worden weggenomen. Nog voor het einde van dit jaar komt de regering met voorstellen voor een meer fundamentele aanpak van de zo hardnekkige structurele werkloosheid. Het industriebeleid gericht op herstruc turering van bedrijfstakken zal wor- den versterkt en aan het regionale Hp- leid zullen extra stimulansen worden gegeven. Voorgesteld wordt de wet se lectieve investeringsregeling, zij het In gewijzigde vorm, op 1 januari aan staande in te voeren. In de spoedig aan te bieden energienota stelt het kabinet een integraal beleid voor om te komen tot een vertraging van de groei van het verbruik en een vergroting van de zekerheid van de energievoorziening. Binnenkort zal u een ontwerp van wet bereiken dat de mogelijkheid biedt regelen te stellen met betrekking tot prijzen voor aard gas, zowel voor afzet in Nederland als voor export. Het aandeel van de over heid in de opbrengsten van het aard gas wordt aanzienlijk vergroot. In deze tijd van toenemend geweld vraagt de bescherming van persoon en goed bijzondere zorg. Het onder zoek naar de oorzaken van de verru wing zal worden verdiept. De regering zal, voorzover dit in haar vermogen ligt, verandering brengen in de maat schappelijke factoren die agressief ge drag in de hand kunnen werken. Op korte termijn zal de politie-belangrijk worden uitgebreid en beter voor haar taak toegerust. De resultaten van de invoering van maximumsnelhedcn duiden erop dat het aantal dodelijke ongevallen in het verkeer aanzienlijk kan worden ver kleind. Een nationaal beleidsplan voor de verkeersveiligheid zal u worden aangeboden. Op de weg naar spreiding van macht en meer actieve deelneming aan het be stuur wil de regering in het komende jaar concrete resultaten bereiken. Er moet meer bescherming komen tegen onredelijk handelen van overheid, in stellingen en ondernemingen, en meer inzicht in de wijze waarop zij tot hun besluiten komen. Daarom zullen u spoedig wetsontwerpen bereiken over de openheid en open baarheid van bestuur, de instelling van een ombudsman en een beroeps- recht van de ondernemingsraad tegen bepaalde besluiten van de onderne mer. Voor het eerst zijn gelden uitge trokken voor subsidiëring van vor mingsactiviteiten van politieke partij en. De wettelijke bescherming van de consument wordt verbeterd; een wets ontwerp tegen misleidende reclame zal in 1975 worden ingediend. De rege ring onderzoekt hoe aan gesubsidieer de instellingen een democratische be stuursvorm kan worden gegeven. Zij heeft bij de Sociaal-Economische Raad aangedrongen op spoed met het gevraagde advies over taak, samen stelling en bevoegdheden van de on dernemingsraad. Zij blijft ernaar stre ven nog in 1975 tot nieuwe regelingen op dit gebied te komen. De regering ziet verwezenlijking van een gelijkwaardige positie van de vrouw op alle terreinen van onze sa menleving als een dringende zaak, niet alleen van wetgeving maar even zeer van actie en overtuigen. Daartoe zal zij een Nationale Advfescommissle Emancipatie Instellen. Zij zal een be gin maken met het geven van finan ciële steun aan kindercentra. De rege ring hoopt dat de wet die gelijke belo ning voor vrouwen afdwingbaar stelt, per 1 januari in werking kan treden. Over de toekomstigeontwikkeling van het gehele onderwijs zal de regering in het komende jaar haar visie be kendmaken. Het verplichte schoolgeld voor het kleuteronderwijs wordt vol gend schooljaar afgeschaft. Voor het buitengewoon onderwijs, het onderwijs aan kinderen van buitenlandse werk nemers en aan kinderen die door maatschappelijke omstandigheden in hun ontwikkeling worden belemmerd, zullen extra middelen ter beschikking komen. Volgend jaar wordt de tweede dag leerplicht voor 16-jarigen inge voerd. U kunt de opzet tegemoetzien van één stelsel voor hoger onderwijs en een wetsontwerp voor de oprichting van een instelling van hoger onderwijs te Maastricht. De nota over de organisa tie van het wetenschappelijk onder- zoek zal het kabinet u nog dit kalen derjaar doen toekomen. Op het gebied van pers, radio en televi sie streeft de regering naar het veilig stellen van een veelzijdige meningsui ting en het dienstbaar maken van de media aan permanente vorming. Hier over zult u een nota ontvangen. In haar welzijnsbeleid laat de regering zich leiden door de gedachte dat aan die groepen van de bevolking die min der ontwikkelingskansen hebben, voor rang moet worden verleend. De bescherming van onvervangbare na tuurgebieden blijft een hoge prioriteit behouden, zoals tot uiting is gekomen in de behandeling van de Dollard- en Oosterschelde-problematiek. De milieuwetgeving wordt aangepast en uitgebreid, en de ontwikkeling van schone produktieprocessen bevorderd. j In de loop van het begrotingsjaar zullen u ontwerpen bereiken voor een Grond waterwet, een Wet bodembescherming en een Wet afvalstoffen. Een eerste indicatief meerjarenprogramma voor de bestrijding van de vervuiling van het oppervlaktewater kunt u omstreeks de jaarwisseling tegemoetzien. Een dergelijk programma ten aanzien van de luchtverontreiniging is in voorbe reiding, evenals het tweede deel van een programma van maatregelen ter sanering van het Rijnmondgebied. Een ontwerp van wet inzake geluids hinder zal in 1975 gereedkomen. Dezer dagen ontvangt u een wetsontwerp tot wijziging van de Luchtvaartwet dat voorziet in de vaststelling van geluids zones rondom vliegvelden. In het afgelopen jaar bleek het mogelijk de groei van de kosten voor de ge zondheidszorg belangrijk te beperken. Het ligt in het voornemen de overca paciteit aan ziekenhuisbedden te ver minderen. In aansluiting op de nota huur- en subsi diebeleid zal de regering maatregelen voorstellen om de achterstand in huis vesting van jongeren en alleenstaan den weg te werken. Een structuurschema over de wenselijke ontwikkeling op lange termijn van verkeer en vervoer zal verschijnen in samenhang met het tweede deel van de Derde Nota Ruimtelijke Ordening. Daarin wordt het beleid uitgestippeld ten aanzien van spreiding en mobili teit van de bevolking, de ontwikkeling van groeikernen en de instandhouding en versterking van de steden. In 1975 zal volgens plan de bouw beginnen van de eerste woningen in de nieuwe stad Almere. Een wetsontwerp tot toe kenning van een voorkeursrecht aan gemeenten bij verkoop van onroerend goed kunt u dit zittingsjaar tegemoet zien. Tegelijk en in samenhang met het komende wetsontwerp op de stads vernieuwing zal worden voorgesteld onteigening tegen gebruikswaarde mo gelijk te maken. Met de in de Defensienota voorgestelde plannen meent de regering de basis te hebben gelegd voor een kwalitatief goede krijgsmacht die in staat is haar bondgenootschappelijke verplichtingen in Noord-Atlantisch verband te vervul len. De regering zet zich in om het spoedig welslagen te bevorderen van de be sprekingen over wederzijdse beper king van de strijdkrachten in Centraal Europa en om te bereiken dat de con ferentie inzake veiligheid en samen werking in Europa alsnog een wezen lijke bijdrage tot ontspanning zal kun nen leveren. Een verbod van alle kernproeven acht zij een noodzakelij ke bijdrage voor het beteugelen van de nucleaire bewapeningswedloop. Het veelal teleurstellend functioneren van de Europese Gemeenschap mag niet doen vergeten, dat zij een onmisbare plaats inneemt ter verzekering van welzijn en welvaart. Naast verster king blijft fundamentele democratise ring van de Gemeenschap geboden. In het komende parlementaire jaar zul len in Koninkrijksverband belangrijke beslissingen moeten worden voorbe reid ter verwezenlijking van de onaf hankelijkheid van Suriname uiterlijk eind 1975. De regering is bereid alle medewerking te verlenen aan de plan matige voorbereiding van de onafhan kelijkheid die de regering van de Ne derlandse Antillen zich ten doel heeft gesteld. De sterk toegenomen migratie uit Suriname schept ernstige proble men voor opvang, hulsvesting en werkgelegenheid. Er worden maatre gelen genomen om deze problemen het hoofd te bieden. Op korte termijn zal met de Surinaamse regering over een samenstel van voorzieningen over leg worden gevoerd. Leden van de Staten-Generaal, Veel hervormingen die het kabinet bij zijn optreden in het vooruitzicht heeft gesteld, zullen dit zittingsjaar door u gewogen moeten worden aan de hand van wetsontwerpen en beleidsnota's. Veel arbeid en toewijding zal van ons allen worden gevergd. Met het uit spreken van de hoop dat wij daartoe de kracht zullen ontvangen, verklaar ik deze zitting -an de Staten-Generaal geopend. 17 september 1974 DEN HAAG (ANP) Meer op de toekomst gerichte uitgaven krij gen naar de mening van KVP- fractievoorzitter mr, Andriessen te weinig aandacht. In een com mentaar op miljoenennota en troonrede, welk laatste stuk naar zijn smaak evenwichtiger van presentatie dan verleden jaar is, zegt Andriessen de stij ging van de uitgaven uitermate hoog te vinden. „Toch kunnen bomen niet in de hemel groeien". Feel nieuw geld uit extra-aardgas opbrengst wordt bestemd voor verhoging van oude uitgavensoor ten. Met de meer op de toe komst gerichte uitgaven doelt Andriessen op energieresearch, versterking van de produktie- structuur. Ook de meerjarenaf spraken leiden tot een zeer hoge uitgavenstijging. Voorhands maakt hij dan ook een voorbe houd bij de veronderste'de be- lastingdrukst'jging van 0,5, 0,4 en 0,4 procent in de drie jaren na 1975. Evenzeer rijst de vraag of een jaarlijks gemiddelde groei van 4,3 procent wel realistisch is. In 1974 en 1975 wordt maar 3,5 procent gehaald. Ook in v band met het gewijzigde denken over de gewenste economische groei zou de vraag gesteld kun nen worden of de verwachtingen voor de toekomst niet te hoog gespannen worden. In de toekomst zal een kritische herwaardering der overheids uitgaven ook tot werkelijke re sultaten moeten leiden en niet slechts tot op zich zelf juiste passages in miljoenennota's. Dat geldt ook voor de sector van CRM, waar nieuw ook in de plaats van oud moet kunnen komen. Nog weinig overtuigend noemt Andriessen de aanpak van de schrijnende werkloosheid. Een op scherpe nivellering gericht inkomensbeleid komt gemakke lijk in botsing met de bevorde ring van een gezond investe ringsklimaat, nodig voor de be vordering van de werkge'egen- he:d. Andriessen betreurt het dat het kabinet niet heeft gepro beerd het geheel van regels in zake lonen en prijzen te verbe teren nu volstrekt terecht overigens de machtigingswet zal vervallen. Er moet een diepgaande discussie komen meer resultaten op korte termijn over de toe komstige positie van de zelf standige ondernemers; vooral die in midden- en kleinbedrijf en land- en tuinbouw zullen cen traal moeten staan. De aange kondigde fiscale maatregelen voor deze groepen juicht de KVP toe, maar hiermee kan nog niet worden volstaan. Na opsomming van een aantal po sitieve punten inflatiecorrec tie, daling belastingdruk, toene ming uitgaven ontwikkelingssa menwerking besluit Andries sen: ,,De kostenontwikkeling van de sociale verzekeringen baart mij zorg. Twintig procent van de afhankelijke beroepsbe volking neemt niet deel aan het arbeidsproces. Een duidelijke aanpak van dit voor betrokke nen zelf en de samenleving zeer verontrustende probleem ont breekt nog. De wetgeving inza ke het mibeu blijft achter b;i He verwachtingen, vorig jaar Hoor de minister-president gewekt. Bescherming van persoon en goed verdient bijzondere aandacht. Het kabinet geeft zich reken schap van de onrust, die bij zeer velen in ons volk ten op zichte van het toenemend ge weld leeft. Ik juich het toe dat concrete maatregelen tot uit breiding en betere toerusting van het politie-apparaat worden getroffen. Spoed is hier gebo den. Ik blijf het betreuren dat andermaal de bede aan het slot van de troonrede ontbreekt." AANTJES: redelijkheid Het voorgenomen beleid ademt een geest van redelijkheid en gematigdheid. Dat is de mening van de Antirevolutionaire twee de kamer-fractievoorzitter mr. Aantjes. Ook de tot nu toe verschenen no ta's en wetsontwerpen geven blijk van het besef dat hervor mingen geleidelijk en met inachtneming van het gevoerde be'e'H kunnen worden aange bracht. Aantjes zet een vraagteken bij de door de regering aangegeven criteria bij de keuze van landen waaraan Nederland rechtstreeks ontwikkelingshulp verleent, al is hij verheugd over de doelstel ling het niveau van onze ontwik kelingsinspanning tegen 1976 op anderhalf procent van ons natio nale inkomen te brengen. Beslist positieve kanten ziet Aan tjes aan de belastingmaatrege len, al plaatst hij o.m. een vraagteken bij de beperkte toe passing (80 procent) van de in flatiecorrectie. Is de motivering hiervoor wel voldoende, zo vraagt hij. Ten aanzien van de zelfstandigen doet Aantjes twee suggesties: 1. Verlaging van de omzetgrenzen waar beneden ondernemers geen btw behoeven af te dragen en 2. Vooruitgrijpen op de aan passing van het fiscale winstbe grip. De volksverzekering voor arbeidsongeschiktheid dient zo mogelijk niet op 1 juli 1976 maar op 1 januari 1976 te wor den ingevoerd. CHU; onvoldoende feitelijk Er worden onvoldoende feitelijke maatregelen aangekondigd om de nood waarin middenstanders, landbouwers en tuinders verke ren te lenigen, aldus de CHU- fractie voor de aandacht in de troonrede voor de toegenomen tendens tot agressie en geweld dadigheid in.de Nederlandse sa menleving. Over de problema tiek van de gastarbeiders en de Surinaamse werknemers zijn de regeringsplannen te vaag. Het beleid in de welzijnssector biedt te weinig perspectief, de voort gang van de milieu- en gezond heidswetgeving is onvoldoende. Verder bevat het commentaar een opsomming van tal van tekort komingen in de regeringsplan nen, zoals: toepassing van de inflatiecorrectie voor slechts 80 percent, de aftrekregeling on derhoudskosten eigen huis die niet opnieuw ter discussie wordt gesteld en continuering van het hogere tarief in de vermogens- slechts fundamenteel kan wor den aangepakt als het verbete ren van het ondernemingskli maat centraal wordt gesteld, als zoveel mogelijk particulier ini tiatief ten sterkste wordt aange moedigd. In zijn commentaar kondigt Wiegel een tegenplan aan, waarin een belastingverla ging wordt voorgesteld, die ge lijk is' aan de extra-opbrengst als gevolg van de stijging van de aardgasprijs (2,5 miljard gulden). Naast deze belasting verlichting wenst de VVD het volledig doorgaan van de infla tie-correctie, het tegemoetko men op.een aantal punten van de zelfstandigen, belastingver lichting voor de middengroepen en fiscale maatregelen ter be vordering van het onderne mingsklimaat. ringen, gericht op spreiding van macht, gestalte krijgen. Het totale belastingpakket voldoet ,,op het eerste gezicht" aan deL PvdA-eis van inkomensherver- deling. Van Thijn concludeert^ dat de kleine zelfstandigen Lj daarbij allerminst zij,n vergeten. ani In zijn commentaar zegt hij, EL dat de fractie nog onderzoekt, 0p of de verhoging van de aardgas-L, tarieven eveneens het minst de laagstbetaalden treft. de WIEGEL: potverteren VAN' THIJN: bezorgd VVD-fraotievoorzitter Wiegel zegt dat het regeringsbeleid geken merkt wordt door potverteren, socialiseren en nivelleren. Ook hij heeft kritiek op de voorgeno men bestrijding van de werk loosheid door het kabinet-Den Uyl en concludeert, dat het ka binet de werkloosheid onvol doende centraal stelt. Voorzover de werk'oosheid wordt aange pakt. gebeurt dat op een funda menteel verkeerde manier. Vol gens Wiegel treedt het kabinet de hoge werkloosheid ,,met een onvoorstelbare kilheid" tege- De VVD stelt zich op het s'^nd- punt dat de werkloosheid „De PvdA-fractie is tevreden over het financiële beleid dat uit mil joenennota en troonrede oprijst, maar maakt zich zorgen over de aanpak van de structurele werkloosheid en is ongerust over het tempo waarin de door haar zo gewenste maatschappe lijke veranderingen gestalte krijgen".- aldus fraktievoorzitter Ed van Thiin. Hij conslateert dat de in da vor t.-.'-y - aangekondigde toetsing de- 'n- vesteringen aan maatschappel :j- ke criteria thans daarin niet wordt teruggevonden en noemt dit een voorbeeld van de PvdA- bezorgdheid over het trage tem po waarin strukturele verande VIIDDENOTAND: onvoldoende Het overlegorgaan van de centra le ondernemersverbonden w (KVO, NKVO en NCOV) vindt V\ naar zijn voorlopig oordeel de I aangekondigde regeringsmaatre gelen, in het licht van de benar- J_ de situatie in het midden- en kleinbedrijf onvoldoende. De begroting 1975 levert geen bij drage aan de inflatiebestrijding. Integendeel, de verhoging van de aardgasprijs draagt aanzien- lijk bij tot de prijsstijgingen en~'jj de kostenstijging in het bedrijfs- leven. int. De passages over het midden kleinbedrijf leggen het accent op structuurverbetering. De aankondiging van een aantal daarop gerichte maatregelen wekt voor de langere termijnj c - 's verwnrht'ng. Er wordt geen rechtstreeks antwoord ge geven op de inkomensafbrokke ling bij de zelfstandige onderne mers gedurende de laatste ja ren. Er is een aantal lichtpum

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1974 | | pagina 12