Tweede schoolstrijd" bij
wetenschappelijk onderwijs
EEG-
beleid
blijft
nodig
Grote zorg over toename van misdaad
NEDERLAND
FINANCIEEL
STEEDS
GEZONDER
Geen schoolgeld
leerplichtigen
Ontwikkelingshulp 30 procent hoger
Verhoging
bijdragen
voedselhulp
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1974 LE1DSE CüuRAN i'
Toekomstbeeld: geen schoolgeld meer voor leerplichtigen.
PEN HAAG Minister van Kemenade
van Onderwijs maakt zich grote zorgen
over de toestand bij het wetenschappe
lijk onderwijs. In zijn begroting .'toe
lichting constateert hij, dat zich in
dcee onderwijstak een ontwikkeling af
tekent die weieens de „tweede school
strijd" is genoemd: de strijd om de
schaarse onderwij ^voorzieningen.
Het wetenschappelijk onderwijs is de
laatste 10 15 jaar gekönfronteerd met
een .terk toenemend aantal studenten.
Sinds 1960 groeide het studentenbe
stand van 40.000 tot 12.000. De bezorgd
heid van de bewindsman omhelst ver
der de besluitvorming op universiteiten
en hogescholen. De in 1970 op gang
gekomen bestuurshervorming is nog
niet helemaal uit de verf gekomen. Ook
vindt hij. dat het aantal studenten dat
de studie met sukses voltooit nog te
laag is, volgens hem voor een belangrijk
deel als gevolg van de gebrekkige stu
dieprogrammering. Zorgen maakt de
•minister zich ook over de groeiende
kloof tussen het aanbod van afgestu
deerden en de behoefte daaraan. Het
aantal werkloze academici beweegt zich
momenteel naar de 3000.
De onstuimige groei van het aantsl stu
denten ging gepaard met een evenredi
ge stijging van de kosten. Was het
aandeel van het weten schappelijk on
derwijs op het totaal van uitgaven van
het departement in 1954 nog negen pro
cent, dit jaar is het een kwart. De
minister zegt, dat een dergelijke spekta-
kulaire groei in de komende jaren is
Toekomstbeeld minister
DEN HAAG Het schoolgeld voor kleuters 48 gulden per
jaar zal met ingang van 1 augustus 1975 verdwijnen. Deze
maatregel is onderdeel van het plan van minister van Kemenade
van Onderwijs om in de komende jaren school-, cursus- en
examengelden geheel af te schaffen.
De eerste aanzet hiervoor werd gegeven op 1 augustus van dit
jaar met de vrijstelling van cursusgeld voor deelnemers beneden
18 jaar aan vormingsprogramma's.
Tegelijk met het verdwijnen van het schoolgeld voor kleuters zal
het staatsexamengeld worden verlaagd tot maximaal 60 gulden. j
In de jaren na 1975 volgen achtereenvolgens afschaffing van het j
schoolgeld voor het vierde jaar van het voortgezet onderwijs, het
verdwijnen van school- en examengelden voor dag- en avondscho
len voor voortgezet onderwijs en een aanzienlijke verhoging van
de schoolgeldvrije voet. Een deel van de maatregelen houdt ver
band met de voorgenomen invoering van de 10-jarige leerplicht,
vermoedelijk nog vóór 1977. Het optrekken van de schoolgeldvrije
voet (van 1200 tot 4800 gulden) is vooral bedoeld om de lagere
inkomensgroepen tegemoet te komen. Doorvoering van deze maat
regel heeft tot gevolg; dat voor 65 procent van de leerlingen geen
schoolgeld meer behoeft te worden betaald.
-
De boer ploegt voort, maar wel in de E.E.G.
uitgesloten. Andere onderwijstakken,
zoalkleuter- en basisonderwijs en on
derwijs aan werkende jongeren, hebben
nu het geld nodig, meent hij.
Voor 1975 zullen de uitgaven voor het
wetenschappelijk onderwijs daarom
aanzienlijk beperkt worden ten gunste
van andere onderwijssektoren. Toch is
voor wetenschapsbeoefening aldus mi
nister Trip 1,8 miljard gulden uitgetrok
ken. De helft hiervan is bestemd voor
de universiteiten en hoge icholen.
ONDANKS
SITUATIE IN
TUINBOUW
Den Haag - In de meeste takken
van tuinbouw blijven de op
brengsten achter bij de kosten
stijging. Zo stelt minister van
der Stee in zijn toelichting op
zijn Landbouw begroting vast.
Het sterkst geldt deze ongunsti
ge ontwikkeling voor de groen
teteelt en de bloementeelt on
der verwarmd glas. Enerzijds
hebben deze bedrijven te kam
pen met stijgende energieprij
zen en anderzijds vertoont de
markt verzadigingsverschijnse
len.
Ondanks de moeilijke situatie in
de land- en tuinbouw blijft vol
gens de Minister van Landbouw
het E.E.G.- landbouwbeleid voor
de Nederlandse land-en tuin
bouw noodzakelijk, de ontwik
keling, die de Nederlandse agra
rische sector in EEG-verband
heeft doorgemaakt, zou niet tot
de mogelijkheden hebben be
hoord zonder het vrije handels
verkeer binnen de Europese ge
meenschap. Daarom wil de Mi
nister dit stuk integratie zo goed
mogelijk in stand houden, en
waar mogelijk, herstellen, ver
beteren en aanpassen aan de
gewijzigde omstandigheden.
Het is namelijk niet goed meer
mogelijk met het gemeenschap
pelijk markt- en prijsbeleid de
agrarische groepsbevolking per
manent een redelijk inkomen te
garanderen.
„Het Brusselse instrumenta
rium" behoeft daarom volgens
de minister aanvulling. Hij zal
zijn volle steun geven aan ver
eenvoudiging van dit instrumen
tarium.
Visbestand
Noordzee
zorgwekkend
Den Haag - Minister van der
Stee van Landbouw en Visserij
is van mening dat de ingrijpen
de ontwikkelingen binnen de
zeevisserij om een nadere stu
die vragen. Hierbij zal onder
meer aandacht moeten worden
besteed aan de overbevissing,
de zeerechtconferentie voor de
visserij, de visserijvloot, ont
wikkeling op het terrein van de
produktie, afzet en verwerking,
de visafslagen en de havens.
Voor de structuurverbetering in
de visserij zullen in het komen
de jaar weer bijdragen worden
gegeven.
Onderzoek is dringend geboden.
De toestand waarin de haring
en tongstand in de Noordzee
verkeert is zorgwekkend. Bij de
rondvis-, schol- en garnalenvis
serij is de situatie wat rooskleu
riger.
Huisvesting
bijzondere
groepen
Den Haag - Nog dit jaar zal
minister Gruijters van Volks
huisvesting een nota uitbrengen
over de huisvesting van alleen
staanden en andere groepen
wier huisvesting bijzondere pro
blemen oproept, zoals werkende
en studerende jongeren, rijksge
noten van overzee en buitén-
landse werknemers.
Maatregelen zullen worden
voorgesteld om de huisvesting
van deze groepen te verbeteren.
De huisvesting van werkende en
studerende jongeren zal tot een
normaal onderdeel van het be
leid worden gemaakt.
Prijsbeleid
voor 1975 in
Studie
Den Haag - Dit jaar zal er geen
wijziging meer komen in het
prijsbeleid, zoals dit medio dit
jaar is bijgesteld. In het kader
van het overleg met de sociale
partners over het in 1975 te
voeren sociaal-economisch be
leid zal in het najaar ook het
in 1975 te voeren prijsbeleid
aan de orde komen.
Minister Lubbers meent, dat
van het prijsbeleid een zekere
matigende 4verking is uitgegaan
op de prijzen. Maar op de lange
duur komen kostenstijgingen
toch tot uitdrukking in het prij
speil. Een blijvende ombuiging
van de inflatoire ontwikkeling
kan dan ook alleen tot stand
komen als de aan de prijsstij
ging ten grondslag liggende kos
tenstijgingen worden beperkt.
Subsidie
voorlichting
consument
t>en Haag - Minister Lubbers
van Economische Zaken is be
reid overheidssteun voor ver
antwoorde vormen van consu
mentenvoorlichting te verstrek
ken.
Ter vergroting van de markt-
doorzichtigheid worden maatre
gelen voorbereid om hoeveel
heids- en prijsaanduidingen op
te stellen of uit te breiden. Ge
werkt wordt ook aan verbeterin
gen van de aanduidingsvoor
schriften op basis van de waren-
Stimulans
aankoop eigen
huis
Den Haag - Het kabinet wil het
eigen woningbezit stimuleren.
Binnenkort zal de mogelijkheid
worden geopend voor het opne
men van hypothecaire leningen
op basis van oplopende in
plaats van gelijkblijvende an-
nuiteiten (rente en aflossing) djt
onder garantie van de gemeen
te.
Deze verandering is vooral van
belang voor jonge woningzoe
kenden wier inkomen in de loop
van de jaren zal stijgen.
DEN HAAG- In Nederland val een
groeiende bezorgdheid waar te nemen over
de toememing van geweld en agressiviteit,
aldus minister de Gaay Fortman van Bin
nenlandse Zaken in zijn begroting voor
1975.
"Preventie en repressie van deze verschijn
selen, die een wereldwijd karakter verto
nen, vragen de inspanning van velen op
velerlei terrein, maar het is duidelijk, dat
vooral de politie daarbij in bijzondere ma
te betrokken is," aldus de minister.
Dr. de Gaay Fortman spreekt in zijn be
groting bewondering uit voor de wijze
waarop de Nederlandse politie zich van
haar moeilijke taak kwijt.
De sterkte sterkkte van de gemeentepolitie
wordt in de komende vier jaar uitgebreid
met 2400 man. De begroting 1975 van
Binnenlandse zaken voor 1975 voorziet in
een normale toeneming van de organieke
sterkte van de gemeentepolitie met 250
man en een extra toeneming van 550 man,
man voor de recherche.
Voor een betere bestrijding van de mis
daad op straat is het volgens minister de
Gaay Fortman nodig dat de wijkagent
weer in ere wordt hersteld.
Een meer systematische aanpak van de
zware criminaliteit zal worden bevorderd
onder meer door organisatorische maatre
gelen op het gebied van de inwinnig en
verstrekking van gegevens.
Voor een betere bescherming van de poli
tieman noemt de minister een aantal voor
waarden waaraan moet worden voldaan:
aielle alarmeringsmogclijkheden. Het
belang van portofoons moet nog eens extra
worden onderstreept
uitrusting
kogelvrije vest
tievoertuigen.
Den Haag - De omvang van de
ontwikkelingshulp stijgt van
1430 miljoen in 1974 tot 1855
miljoen in 1975. Dat betekent
een toename met bijna 30 pro
cent. Dit blijkt uit de toelich
ting op de begroting van minis
ter Pronk.
naai produkt bedragen en tot en
met 1978 op dat percentage wor
den gehandhaafd. Dat is dan 1.5
procent van het netto nationaal
inkomen). Het totale bedrag zal
dan meer dan 3.5 miljard gul
den bedragen. In het concentra
tiebeleid zijn voor 1975 enkele
wijzigingen voorgesteld Er zijn
acht nieuwe concentratielanden
voor de ontwikkelingssamen
werking aan de bestaande lijst
toegevoegd. Het zijn:
Boven-Volta, Noord-Jemen. Soe
dan en Sri Lanka (Ceylon). Die
zullen als zg. algemene concen
tratielanden zowel programma-
hulp als projecthulp ontvangen.
Daarnaast komen er vier zg
bijzondere concentratielanden.
nl. Cuba, Egypte, Jamaica en
Zambia, waaraan voornamelijk
projecthulp wordt geboden.
Het beleid rond de hulp aan de
bevolking in koloniale gebieden
van zuidelijk Afrika, o.m. Mo
zambique. Angola) wordt voort
gezet. Ook na het verkrijgen
van onafhanke! jkheid zal hulp
woi 'en verlee id aan bijvoor-
be M (Gumee-Bissau). Ook zal
humanitaire- en ontwikkelings
hulp worden gegeven aan de
bevolking van namibie in Zuid-
West-Arfika en Rhodesie.
Dank zij o. m. aardgas
DEN HAAG De rijksbegro
ting 1975 betekent een"adem-
pauze" in de lastenverzwarin
gen. Ons land zit er dank zij de
aardgasopbrengsten goed voor.
Het beleid van het kabinet Den
Uyl richt zichdan ook op verrui
ming van de bestedingen, verla
ging van de belastingdruk en
i beperking van de stijging de
sociale premies. Hierdoor kun-
i de reële inkomens in verge
lijking met 1974 meer toenemen,
zal de koopkracht groter wor
den en wordt de werkgelegen
heid gestimuleerd
Het kabinet wil dan ook de gun-
stigefinanciële positie aangrij
pen om de werkgelegenheid te
verbetern en de Nederlandse
economie wat sterker te maken.
De rijksbegroting - 1975 raamt
aan uitgaven 62.8 miljard en
aan ontvangsten 58.2 miljard.
Het begrotingstekort kan zonder,
problemen met 1.5 miljard toe
nemen, waardoor het op 4.6 mil
jard komt
Minister Duisenberg van Finan
ciën wijst in de miljoenennota
op de unieke positie die ons
land in financieel opzicht inter
nationaal inneemt. Nederland
kan en moet zich dan ook een
vergroting van de bestedingen
veroorloven. De hardnekkige en
toenemende werkloosheid
dwingt daartoe. Meer uitgaven
moeten aan minstens 45.000
mensen werk kunnen geven
Niet alleen het grote aantal
werklozen levert het kabinet
problemen op. Minister Duisen
berg wijst tevens op de kloof
tussen enkele krachtige, op
deuitvoer afgestemde bedrijf
stakken en een aantal bedrijfs
sectoren die voornamelijk voor
de binnenlandse markt werken
en die in steeds moeilijker om
standigheden verkeren.
Deze verschillen tussen de wel
varende en de stagnerende be
drijfstakken dreigen de kwets
baarheid van de Nederlandse
economie te vergroten, aldus de
minister.
Ook de aanhoudende inflatie
draagt bij tot het onevenwichti
ge karakter van de economie.
Hoewel het in ons land is gelukt
de prijsstijging lager te houden
dan in de meeste andere landen,
j blijft het tempo van de prijsstij
gingen zorgwekkend hoog lig
gen. Het beleid van het kabinet
richt zich op een krachtige sti
mulering van de binnenlandse
bestedingen. Overeenkomstig de
grondslagen van het kabinetsbe
leid neemt de verdere uitbrei
ding van de collectieve voorzie
ningen daarbij een belangrijke
plaats in. Door verlichting van
de lasten, vooral voor econo
misch zwakkeren kunnen ook
de particuliere bestedingen toe
nemen.Hoopgevend kondigt mi
nister Duisenberg aan dat ver
kleining van de prijsstijgingen
mogelijk lijkt, nu de prijzen
vanuit het buitenland minder
opwaartse druk ondervinden.
De inkomsten en uitgaven van
de overheid worden sterk be
paald door de hoogte van lonen
en prijzen. Hoe die voor 1975
zullen zijn, is nu nog onzeker.
De Minister van Financiën
hoopt dat werkgevers en werk
nemers tot afspraken komen om
de loonontwikkeling binnen
aanvaardbare grenzen te hou
den, zodat ook de prijzen niet
uit de hand lopen. Met de rijks
begroting hoopt de regering die
afspraken tussen werkgevers en
werknemers te vergemakkelij
ken.
Den Haag - Minister Pronk wil
de voedselhulpverlening be
langrijk uitbreiden. Op de be-
groting-1974 was hiervoor een
bedrag van 76 miljoen gulden
uitgetrokken. Voor 1975 heefl
hij dit opgevoerd tot 133 mik
joen gulden.
De bewindsman vindt deze ver
hoging noodzakelijk gezien de
verslechterde wereld voedselsi
tuatie. al tekent hij hierbij aan
voedselhulp in beginsel niet als
de meest geschikte vorm van
hulpverlening te beschouwen.
Aan het Fonds van de Verenig
de Naties voor bevolkingsvraag
stukken zal Nederland een bij
drage van 15 miljoen gulden
verstrekken. Het kinderfonds
j van de VN krijgt in 1975 van
ons land 3 miljoen gulden (wai
8, 1974 4 miljoen gulden).
