WEER
OMLAAG
Dr. Pluizer vraagt uw aandacht
rauiiNrt Jo
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1974
HORIZONTAAL:
1 veiling
5 iemand met liefdege
voelens
9 wereld
12 uit 4 termen bestaan
de vorm
13 erenaam
15 dichterbij
16 zelfzucht
17 snoepgoed
18 welpenleidster
20 ter herinnering
22 totaal
23 later
25 uitroep
26 voorspoed
27 familielid
29 strijdperk
30 bouwland
31 Europeaan
33 vermaak
34 deel v.e. boom
35 en andere
37 drinkbakje
39 kort geluid
40 mannetjesbij
42 oude doek
44 omlijsting
46 voorzetsel
47 plaag
49 Russ. schiereiland
51 water in Noord-Bra
bant
53 uitroep
54 voorhal
57 het beginnen met iets
58 zangstem
59 liefkozing
61 plant
62 grond rondom de
boerderij
63 doordringend
66 vloerbedekking
67 deel v.h. gelaat
68 levenloos
70 vogel
71 grondtoon
72 kunsttaal
73 titel
74 deel v.e. tafel
75 vorstentitel
78 West-Ind. eiland
80 huivering
82 geslacht
85 kledingstuk
87 adelstand
90 klompje planten
91 oesternet
92 Ind. moedig, dapper
94 troost
96 godsdienst
97 de oudere
98 telwoord
99 honingdrank
100 inwendig orgaan
102 beginstreep
103 tennisterm
105 drankgelegenheid
106 jaartelling
108 bijb. figuur
111 oude maat
113 eetlust
114 vogel
115 register
117 ambtshalve
118 keukengerei
120 groente
122 zuiver gewicht
123 militair
124 wijnsoort
126 hoofdstad v. Laconia
127 de oudere
129 klaarblijkelijk
131 Griekse munt
132 rekenk. getal
133 vreemde munt
136 Spaanse eilandengroep
137 onverlaat
138 meer in Finland
139 ketel om gort in te ko
ken
140 dessert.
VERTICAAL:
1 beschermen, verweren
2 naar de overzijde
gaan
3 binnengaan
4 schaaldiertje
5 trouweloze handeling
6 boom
7 hij die inschrijft
8 deel v.e. ei
10 Japanse parelduikster
11 riv. in Engeland
12 zonder sap
14 slim
19 gemoedsaandoening
21 snijwerktuig
22 vrijgevig
24 woonschip
25 pl. in Overijsel
27 zwaardwalvis
28 soort brood
32 kaartspel
34 troefkaart
36 pl. in Overijsel
38 vloeibaar voedsel
40 afsluitmiddel
41 toegangsbewijs
42 bijb. figuur
43 vergeldingsmaatre
gel
45 deel v.h. jaar
46 spinsel
47 plaats in een stadion
48 wiel
49 koning voor Troje
50 afval van gedorst
graan
52 Noorse godheid
53 drankgelegenheid
55 teken in de dierenriem
56 komma, vraagteken,
uitroepteken enz
58 mand
60 myth.figuur
63 flink uit de kluiten ge
wassen
64 gevoelvol
65 grafzerk
67 vogel
69 spoedig
76 opschudding
77 reusachtig
78 harde wind
79 houding
80 werkelijk
81 bijb. figuur
83 otibep. vnw.
84 grote bijl
85 titel
86 puntig toelopende
strook grond
88 hoofdkerk
89 voegwoord
92 hersteld
93 een weinig
95 plaag
98 telwoord
101 spijltje
104 besmeuring, bevlek
king
105 bespottelijk
106 pl. in de N.O. polder
107 papegaai
109 pl. in Frankrijk
110 deel v.e. schip
112 Europeaan
113 water in Utrecht
116 bijb. figuur
117 wandversiering
119 geloofsafvallige
121 gemelijk
125 waardepapier
126 neergooien, doen val
len
128 zijriv, v.d. Donau
130 stijf, star
134 zijriv. v. d. Donau
135 bloeiwijze.
Oplossing vorige puzzel
De prijswinnaars van de puzzel
van vorige week zijn:
12,50 Edith Verhagen, Wei-
poortseweg 31a, Zoeterwoude.
7,50 Chr. v. Rooijen, Broek-
weg 35, Lisse.
5,Mevr. v. d. Lely, Laan
van Ouderzorg 111, Leiderdorp.
De prijzen worden binnen drie
weken per cheque toegezonden.
Oplossingen voor woensdag 12.00
uur 's middags, onder vermel
ding van „Puzzel 155", zeqden
Na zonneschijn kwam weer regen. Na de teleurstellende
koersontwikkeling van de vorige week, was er op maan
dag weer vreugde op het Damrak. Over een breed front
liepen de koersen omhoog. De beroepshandelaren kwa
men met looporders in de markt, het publiek begon- aan
gestoken door een pril enthousiasme - voorzichtig te ko
pen. En daar de verkopers niet stonden te dringen, werd
de stemming door de stijgende koersen beter en beter.
De volgende dag was er van de
feestelijke stemming weinig
meer over. Woensdag werd het
helemaal duidelijk dat van een
doorbraak naar boven gewoon
geen sprake was. Men had zich
die maandag laten leiden door
een opleving, de vorige week
vrijdag, in Wallstreet en door
het aantrekken van de dollar.
Aan deze strohalmen klampte
men zich maandag vast, wel
een bewijs hoe men zoekt naar
krachten die de markt kunnen
opkrikken.
Fundamenteel was er echter ook
in onze economie nog steeds
niets veranderd, terwijl ook
de hoge
- voor de beurs Als we
ken koersval. Maandag was
Wallstreet gesloten, maar dins
dag en woensdag ging het weer
snel bergafwaarts. De Ameri
kaanse beleggers maken zich
zorgen over de economie in hun
land. Zij zien nog steeds geen
krachtige overheidsmaatregelen
tegen de inflatie, ondanks de
beloften van president Ford. En
als de beleggers het vertrouwen
kwijtraken, dan weerspiegelt
zich dat onmiddellijk in een
koersdaling.
Niet alleen Wallstreet was overi
gens zwak, ook Europese beur
zen hadden het moeilijk, waar
bij Londen zeker voorop liep.
een belangrijk element bij de
koersvorming - nog niet onder
druk staat. Met andere woor
den, de rente zal eerst duidelijk
moeten zakken, willen de aan
delenkoersen weer kunnen oplo
pen. Van de daling is thans ech
ter nog geen sprake. Financiële
deskundigen zien dat zelfs voor
de loop van dit jaar niet zitten,
waar we natuurlijk wel aan toe
moeten voegen, dat deskundigen
het wel
ben.
'lat de week zo heel anders is
verlopen dan men maandag ge
droomd had, was overigens niet
alleen te wijten aan de terug
keer van de nuchtere beoorde
ling van de feiten, maar ook
aan het we
Wallstreet en
len van de dollar. Tot slot zet
te ook het d-'prlm-T'T.te
nieuws van de KLM over de
noodzaak tot fors ingrijpen hei
koersniveau onder druk.
let Dow-Jones renvddr.de voor
industrieaandelen was vorige
week vrijdag opvallend opgelo
pen. Maar ook hier was het lou
ter technisch herstel na drie we
de hand
de
ANP-indexcijfers tot slot de ba
lans van deze week opmaken,
dan moeten we zelfs vaststellen
dat niet alleen de winst van
maandag volledig is wegge
werkt, maar dat ook het alge
mene indexcijfer van afgelopen
donderdag (92,9) lager ligt dan
dat van vorige week donderdag.
Hiermee is dan voor dit jaar
een nieuw laagterecord geves
tigd.
mis kunnen heb- Een lichtpuntje is hoogstens dat
er donderdag nogal wat weer
stand op het Damrak werd ge
boden waardoor het niveau ten
opzichte van de dag ervoor niet
verder inzakte, zij het dat er
ook van verbetering geen spra
ke was.
inzakken van Alvorens wat details over de aan-
het afbrokke- delenmarkt te geven, eerst een
blik ep die andere be'argrijke
beleggingsmarkt, de obligatie-
markt. Zij die een hoge rente
wl'en maken, kunnen weer
go d terecht. De Nationale In
vesteringsbank komt met een
tien jaar lopende elf-procentsle
ning (60.COO.OOO gulden) waarop
dinsdag 10 september ingeschre
ven kan worden, terwijl de Ne
derlandse Watersohapsbank een
8-jarige 11 procentslening van
30 miljoen gulden uitgeeft,
waarop as. maandag de in
schrijving open staat. Nog ver
der gaat de Tilburgse Hypo
theekbank door het uitgeven
van 11 1/4 procents pandbrie
ven.
Het is opvallend, dat obligaties
met een hoge rente, die dc afge
lopen tijd werden uitgegeven,
deze week niet verder in koers
aantrokken, doch eerder iets af
brokkelden. Van een druk op de
rente kunnen we dus nog niet
soreken. Ter vergelijking nog
even dat afgelopen donderdag
de 11 procents Rank Ned°rland-
se Gemeenten 101,3 de 11 pro-
cents F.xnort Financierings
maatschappij 99, de 10 3/4 pro
cent Amiobank 99. en de WA
procent Nederland 100,9 waren.
Thans weer de aandelenmarkt.
Langzaam maar zeker gaat de
nieuwskraan iets meer open. De
grootste schok liep onze lucht
vaartmaatschappij op. Ingrii-
pende maatregelen zijn nodig
om de rentabiliteit te verbete
ren. Dinsdag vie' de koers van
de KLM met 4,60 gulden tot
J7,-. Eergisteren werd het
43,- en dat voor een aandeel
van 100 gulden.
De internationale fondsen konden
zich deze week nagenoeg hand
haven met een tendens tot hep!
licht dalen. Hiermee hielden de
internationals zich beter dan
vele andere fondsen B j de ban
ken was er een duidelijke koers-
druk. Zo zakte de Algemene
Bank Nederland 6>/2 gulden tot
210.- od donderdag. Mees liep
van 11ó,- naar 106.50. Bij de
verzekeringsmaatschappijen
verloor Amsas IVi gulden tot
72.5Q en Stad Rotterdam
gulden tot 83.50. Voor het
nieuws in deze hoek zorgden
S'avenburg (de netto-wins'
steeg in het eerste half jaar 31
procent) en Amev (de bedrijfs
winst zal dit jaar naar verwach
ting gel'jk blijven aan die van
vorig jaar).
Schuitema kwam met teleurstel
lend nieuws voor de dag. De re
sultaten blijven dit jaar achter
bij die van vorig jaar. In de ge
hele detailhandel in levensmid
delen blijft de gang van zaken
zeer teleurstellend. De omzet
groei- stagneert. Daartegenover
stijgen de kosten sterk o.m.
door de invoering van de jeugd
lonen. En daar de concurrentie
scherp is en de prijzen door
overheidsmaatregelen gebonden
zijn, staat de winstmarge onder
druk. Hef nieuws werd niet in
dank afgenomen. De koers zak-
te donderdag v:e- guld°n tot
f 90.- zonder de' on d> koers
k n^s k'-emen or-''"""
wel A ho':! 'd» -i -W" p->->m
vno- wei: -v "i-r
vpn zich heeft lat h- "n. is dp
beurs er n^r e-rust op. De
koers is inmiddels tot 44,50 af
gezakt.
Afgelopen maandag werd in Rot
terdam de eerste van de vier
ontmoetingen gespeeld in de
achtste landenwedstrijd tussen
Nederland en Rusland. In tegen
stelling tot voorgaande keren
waarin met zeventallen werd ge
speeld, wordt in deze ontmoeting
door vijftallen deelgenomen om
dat twee gekozen spelers in het
Sowjet-team verhinderd waren
naar Nederland te komen.
Het Russische vijftal dat achter
de borden plaats nam boezemde
wel ontzag in: Andreiko, Tsjego-
lev en Koeperman, allen oud
wereldkampioenen en waarvan
Andreiko momenteel Europees
kampioen is, Gantwarg als kam
pioen van Rusland en Mogiljan-
ski als tweede aankomende in
deze titelstrijd. Het werden
prachtige duels in deze eerste
wedstrijd met als einduitslag
•1—6 in het voordeel van Rusland.
Hieronder de partij aan het eer
ste bord tussen Wiersma en An
dreiko.
Rotterdam, 2 september 1974.
I. 33—29, 17—22; 2. 39—33, 11—
17; 3. 44—39, 6—11; 4, 50—14,
1—6; 5. 32—28, 19—23; 6. 28x18,
14x23; 7. 35—30, 10—14; op nu
31—26, 16—21, 30—24, 23—28 heb
ben we met een verwisseling van
zetten de openingsvariant tussen
Wiersma en Sijbrands uit het
wereldkampioenschap 1972 en
later diverse malen voorgeko
men o.a. tussen Gantwarg en
Drost in het Europees kampioen
schap te Arco. Alleen wordt dan
als 5e zet eerst 31—26, 16—21 ge
speeld. 8. 31—27, 22x31; 9. 36x27,
valt het zwarte centrum van
twee kanten aan en tracht op die
manier waarschijnlijk tot een
Roozenburg-spelkarakteristiek te
komen. 14—19; 10. 40—35, 17—22;
II.41—36, 22x31: 12.36x27, 11—17;
13. 46—11, 17-22; 14. 41—36,
22x31; 15. 36x27, 12—17; weer
niet de moglijkheid van 17—22
of nu ook 18—22. 16. 30—24, mis
schien is hier 38—32 te proberen,
19x30; 17. 34x14, 9x20; 18. 38—32,
23x34; 19. 39x30, 7-12; 20. 43—38;
510; zwart's laatste zet geeft
aan wit gelegenheid de zwarte
lange vleugel in zijn ontwikke
ling te belemmern. 21. 30—25,
10—14; 22. 35—30, 17—22; 23.
37—31, in enkele zetten is de po
sitie geheel gewijzigd en heeft
wit iets tastbaars bereikt, 1319;
24. 44—40, 20—24; op 19—23 zou
wit sterk met 33—29, 49x29 kun
nen vervolgen. 25. 4035, 4—9;
Europese kamoioen gaat nu
en ?.A29. 22-28 trach-
f?n zich aan w-'r's greep te ont-
?-ek';en. 2«. 1I4--44. 8—13- wit
naf'url'jk 24—29 en 22-28
toelaten en heeft de keus
tussen 3328 3125. Niet goed
is 3329, 38x29 wegens 2228,
19x28. 27. 33—28, 22x33; 28. 38x20,
Door FREEK GORDIJN
15x24; 29. 42—38, 2—7; 30. 44—40,
24—29; op 18—23 kan wit kans
rijk 25—20, 40x20 spelen. 31.
31—26, 18—22; 32. 27x18, 12x23;
33. 32—27, 23—28. Zie diagram.
DtiSBÜ
8 B B S
OBilB
8 U B IS S
B 8 8 £3
P a o
c c a B q
r "phd
b b i
a s a a
In de positie in het diagram moet
wit rekening gaan houden met
28—32. 34. 40—34, 29x40; 35.
45x34, 13—18; 36. 34—29, 9—13;
37. 30—24, 19x30; 38. 35x24, wit
heeft steeds een goede verdedi
ging tegen 2832 en zijn positie
wordt meer en meer aantrekke
lijker. 6—11; 39. 48—43, 11—17;
40. 43—39, 7—11; 41. 47—42, en
hier besloten beide spelers tot
remise. Op 28—32 kan wit heel
sterk met 38—33, 32x21, 33—28
vervolgen.
BBBQQ
fe E
B fe S
P- m n
9 B B 9
OPHEB
SI 53 Q W S3
I O O B H
m H O H KJ
n s n b a
De positie in het tweede diagram
kwam voor aan het derde bord
tussen Cees Varkevisser met wit
en Vatsjeslav Tsjegolev en geeft
de stgnd weer na zwart 22. 49;
Wit vervolgde nu met: 23. 50—44?
Geheel geconentreerd op zwarts
mogelijke aanval via 17—22 ont
ging hem de volgende damcom-
binatie: 23. 17—22; 24. 28x18,
11x31; 25. 37x26, 16—21; 26. 26x17,
23-28; 27. 32x12, 1J-18; 28.
12x23, 19x50; en wit gaf het op.
Wederom heeft Italië, in de
strijd om de wereldtitel, de
Amerikanen verslagen maar dit
maal was het verschil tussen de
beide giganten aanmerkelijk
kleiner dan een jaar geleden.
Met slechts 29 matchpunten
voorsprong bereikten de Azurri
de finish, nadat de Amerikanen
10 spellen na het begin van
de derde zitting tot op 5 punten
waren genaderd.
Belladonna-Garozzo hebben weer
superbridge laten zien, met als
enige smet een gemist slem op
96 spellen. Forquet was ook op
"zijn best, maar Bianchi ging nog
wel eens in de fout, evenals
Goldman en Blumenthal. Ham-
man-Wolff en de Canadezen
Murray-Kehela deden weinig
voor de Italiaanse sterren on
der. Het derde Italiaanse paar,
Franco-de Falco, is in de finale
niet in actie geweest.
Het tweede spel van de wed
strijd gaf aanleiding tot veel
discussie, zij het niet op het
technische vlak.
Door W. LEURS
A B 10 6 3
UHB
O
A V B 8 7 4
Oost
2 H V 8 7 4
9 A V 10 3 2
OAHB732 OV54
H 9 5 2 10 6
9 5
West
Door W. J. MUHRING
In het reeds eerder gesignaleer- b7; 21. Pc3xb5, Pf6xd5; 22.
de toernooi te Solingen 1974 Le3f2, Pd5f6; 23. Dd2xd3,
met het Pachman-incident Lb7e4; 24. Dd3xd6, Dd8e8
volgt nog de partij Gerusel-Uhl- (Dreigt 25. Dh5). 25. Pbl-
mann, waarin laatstgenoemde op «3.
het kritieke moment een niet cor*
reet ofter bracht en rodoenda de Slelllng M 2S
kous op zijn kop kreeg.
Wit: Gerusel Zwart: Uhlmann
Koningsindisch
I. d2d4. Pg8-f6; 2. c2-c4, g7
g6; 3. g2—g3 (Een goed alter
natief is 3. Pc3) 3. Lf8g7;
4. Lfl—g2. 0—0; 5. e2-e4, d7—
d6; 6. Pgl—e2, e7—e5; 7. d4—d5
(In een partij Capablanca—Bo-
goljubov 1929 volgde 7. Pbd7;
8. 0—0, Pc5 en nu had wit 9.
b4 kunnen spelen, omdat 9.
Pce4: wegens 10. f3 stukwinst
had opgeleverd).. 7. a7—a5;
8. 0-0. PbS—a6; 9. h2-h3 (On
nodig. beter was 9. Plc3). 9.
Pf6h5!10. Kgl—h2. Pa6-c5;
II. Lele3, 17—f5; 12. e4xf5,
g6xf5; 13. Pe2—c3. PH5f6; 14.
f2—f4. e5e4: 15. Tfl—gl (Wel
licht eenvoudiger was Dd2 en
dan Pdl, Pbc3 en Pf2 om het
veld d3 in handen te krijgen). 15.
Pc5d3; 16. Ddl-d2, c7-
c6!17 Lg2f 1c6xd5; 18. c4x
d' b7—b5! (Een correct pion
offer). 19. LFlxd3, e4xd3: 20. a2
- -a3 (Na 20. Pb5: was 20.
ï>e4; 21. Dd3:?. Lb2: gevolgd. Of
20. Dd3:, b4 en wit krijgt het
zwaar te verduren). 20. Lc8
x
L i-i
mm m m
mim
m Lia m
m a
mm m
U j n fi
25. Pf6—g4f (Een onjuist of
fer. Aangewezen was 25.
Tad8; 26. Db6, Td2; 27. Pd6 met
gelijke kansen). 26. h3xg4, f5xg4;
27. Tglg2;De8h5128. Kh2
gl, Le4xg2; 29. Kglxg2, Dh5—
h3+; 30. Kg2—gl, Ta&—d8; 31.
Dd6—e6t, Kg8hS; 32. Pb5—d6,
Dh3h5; 33. Pc3-e4, h7—h6; 34
Tal—cl. Td8-h8: 35. b2—b3 en
zwart gaf zich gewonnen.
Schaakdelicatesse
In het onderstaande eindspel
dat ontleend is aan de partij
Pape—Roth, West-Duitsland 1972
met wit aan zet schijnt wits
situatie reddeloos te zijn.
Er dreigde slaan op g3, waarna
de loper de vrije a-pion in zijn
opmars tot staan kan brengen
en de overwinning slechts een
kwestie van tijd is. Edoch, met
een klassieke combinatie kan wit
een remise uit het vuur slepen.
m b m m
m a m m
«M M li
mm mm.
k
mlJ
U n
m m m
m i+a li
Wit aan zet en speelt remise
Wit: Ke4, pi.: a4, d5, g3.
Zwart: Kdl, Lh2, pi.: d4. el.
W:t dwngt als volgt.een ge'
spel af: 1. d5—<16!. c? dG:
Ke'—d3. Lh2rg3; 3. a* 5. o'
d5: 4. a5—d6, Lg3bi; 5. a6
al. Lb8xa7 en de witte koning
staat pat.
Zuid
Oost gever, noord-zuid kwets
baar. Een spel, waarop beide
partijen gemakkelijk kunnen
verongelukken. Voor oost-west
is het niet zo eenvoudig om het
optimale contract van 3 SA te
bereiken (6 ruitens, 2 hartens
en een schoppen als minimum)
en als noord zich niet zo ge
makkelijk wil overgeven kan hij
zich een forse buil vallen.
In de gesloten kamer kwamen
Murray-Kehela tegen Forquet-
Bianchi eij goed uit. Na twee
maal pas opende Kehela met 1
ruiten, Forquet gaf een doublet
en Murray bood 1 schoppen.
Zuid paste, west bood 2 SA,
noord paste en oost verhoogde
tot 3 SA wat het eindcontract
werd.
Forquet was aanvankelijk van
plan fors te gaan bieden, maar
het schoppenbod van oost en het
2 SA bod van west hielden hem
daarvan af. Het was wel duide
lijk dat zuid een waardeloze
misfit had, dus zwijgen was
goud.
De toeschouwers in de Rama-
zaal (de wedstrijden werden in
Venetië gespeeld) vroegen zich
af of Wolff de verleiding ook
zou kunnen weerstaan, maar
daar hebben ze nooit antwoord
op gekregen.
En ook niet op de vraag of Bel
ladonna-Garozzo 3 SA zouden
hebben bereikt, omdat zich aan
hun tafel een incident voordeed.
De wedstrijdleider besliste dat
het spel werd geannuleerd. Wat
was het geval?
De scorer had het board ver
keerd op tafel- gelegd en alle
spelers hadden de kaarten er
uitgenomen en bekeken, zonder
te merken dat er iets mis ging.
De Amerikanen hadden dus we
derom de oost-west spellen in
handen en toen hier op een ge
geven moment op werd geatten
deerd was Leiden in last. For
meel was Wolff (noord i verant
woordelijk voor de goede gang
••an zaken pn daarom werd
Amer'ka bestraft met 3 match-
oiirtpn aft-ek, het°een tot gevolg
'•ad dat de ven-sprong van 2
-ntr^ni-n'en, d!e ze hadden
pn~/>i--o~er c-^at 7f een van
de twee voor-arden met pretere
••oorsprong haddpn gewonnen,
in een achterstand werd omge
zet.