Roeiers grepen kans
rehabilitatie aan
il
Geert T rompetter
kon niet zonder
topvolleybal
4—
„Ontnuchterende balans"
van kerk in Oostenrijk
Geen zes kruisjes
goed in de lotto
Bergonzi kwartet
op Duivenvoorde
„Als we afgaanga ik maar mee af'
Roeistrijd
in cijfers
Noordeuropese
kerken helpen
Bangladesh
KORTE METTEN
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1974
ZERN De Nederlan-
\lers hebben de mogelijk
heden die de dag van de
l\ Jerkansingen in de wereld
roeien
om de tekortkomin-
;en van woensdag goed te
naken dankbaar aangegre
pen. Gisteren hebben alle
""fier eliteploegen zich ge
kaatst voor de halve fina-
"N és van morgen.
^«•treffelijk deed voorts de lich-
vier zonder stuurman van
^autilus het in de vroege mor-
W en. In hun serie volgen de Rot-
irdammers de leidende Ameri-
Kien op zeer korte afstand. Zij
en zich niet verleiden tot een
Jngdurig gevecht maar sloegen
is een kleine honderd meter
de finish toe De ploeg uit
Verenigde Staten, leidend
!t een tafje, had geen enkel
rweer tegen het „eindschot".
L,,rijwel gelijktijdig gingen beide
'•..oten over de streep. Een ver
schil van 0,04 seconde bracht de
Nederlandse boot in de
indstrijden.
9741
et moeilijk
overige Nederlanders hebben
iet niet al te moeilijk gehad-
>,\vaalf plaatsen zijn er immers
n de halve eindstrijden. Tussen
Ie zestien en twintig landen
lebben hun vertegenwoordigers
^geschreven voor de nummers
jiaarin de Nederlanders uitko
pen. Dat houdt in dat slechts
Ie allerzwaksten hun kampioen-
chapsdromen na de herkansin-
jen beëindigd zien. Tevoren kan
iien al veel equipes aanwijzen
lie zonder twijfel dat lot zal
effen. Zo was het zonder meer
uidelijk dat Turkije zijn vier
net stuurman en skiffeur Refik
:in kwijt zou raken.
feit dat de boeg van de Brazl-
iaanse dubbel twee de voorna-
Leonardo da Vinei"
Iraagt kon die ploeg ook al niet
edden. Eveneens kwam het
pinde voor de Braziliaanse ge
huurde twee. Canada's armada
ran zeven boten werd terugge-
iracht tot een vier met stuur-
een dubbel vier en de
Bcht.
de wedstrijden van vier, hoog-
iit vijf deelnemers waren op
geval na de eerste drie
ilaatsen goed om ook de dag
ran de halve finales te mogen
meemaken. Erg veel kan er
don uiteraard niet gebeuren.
DEN HAAG - De eerste afle
vering van de Nederlandse lot
to heeft geen winnaar opgele
verd. Niemand kruiste de zes
goede getallen aan.
Uitslag lotto no. 1. d.d. 1 sep
tember 1974
Aantal deelnemers: 402.282;
Bruto inleg: 1.205.708.-
prijzenbedrag: 572.711:
le prijs: (6 goed) geen win-
2e prijs: (5+ goed), beschik
baar 97.360,91, aantal win
naars 4, die elk bruto 24.340,20
ontvangen;
3e prijs (5 goed), beschikbaar
125.996,50., aantal winnaars
60, die elk bruto 2.099,90 ont
vangen;
154.632,05, aantal winnaars
3.168, die elk per kolom ƒ48,80
ontvangen
5e prijs (3+ goed), beschik
baar 154.632,05, aantal win
naars 4.523, die elk per kolom
34,10 ontvangen.
Uitslag toto no. 1. d.d. 1 sep
tember 1974; Aantal deelne
mers: 264.475; bruto Inleg
647.886,-; prijzenbedrag:
f 307.745,-
le prijs: beschikbaar
123.098,34, aantal winnaars
320, die elk per kolom 384,60
ontvangen: 2e prijs: beschik
baar 76.936,46, aantal win
naars 3.680, die elk per kolom
f 20,90 ontvangen; 3e prijs:
beschikbaar 107.711,05. Aan
tal winnaars 19.470, die elk per
4e prijs: (4 goed), beschikbaar kolom 5,50 ontvangen.
Op Kasteel Duivenvoorde begon gisteren het nieuwe concertseizoen
met kamermuziek; het uit vier leden van het Residentie-Orkest be
staande Bergonzi kwartet probeerde met succes het barre weer bui
ten te doen vergeten met muziek van Haydn, Beethoven en Ravel.
Door hun program in chronologische volgorde te brengen, bereikten
de vier strijkers ook dat het concert qua niveau een kwestie van
crescendo werd. Want een gezamenlijk fraai klankresultaat is hun
sterke kant nog niet.
Het Bergonzl-kwartet moet het vooral heóben van een goede stilisti
sche benadering, van het scheppen van de Juiste sfeer. En dan ls
de pure klankvorming bij Beethoven minder dominerend dan bij
Haydn en bij Ravel weer minder dan bij Beethoven.
Haydn's kwartet opus 20 nr. 5 begon zwak met samenspel dat niet
„stond" en met een bovenstem van 1ste violiste Sonya Balogh die
weinig glans had.
In Beethoven ging dat al veel beter; naar ons gevoel was het eerste
deel van diens robuuste kwartet in F opus 18 no. 1 zelfs het beste
stuk van de avond.
Hoewel we allerminst beweren dat de toon bij Ravel bijzaak Is, wor
den daar ook andere kwaliteiten vereist waaraan het spel van hel
Bergonzl-kwartet beter beantwoordt.
Veel bijval voor Sonya Balogh, Lex Veelo, Herbert v.d. Velde en Jolle
Huckriede van het als steeds goedbezette Duivenvoorde.
G. v. L.
pelenderwijs
Aegir/Phocas-vier zonder
stuurman, in de series juist ver
slagen, voer de herkansing sou-
verein en triomfeerde zoals de
iploeg wilde. Bij de skiffs was de
scheiding tussen het leidende
(trio dat een ronde verder kwam
jen de beide skullers voor wie de
strijd ten einde was al een feit
voor de helft van de baan was
afgelegd. Ronald Vervoort werd
derde met twee lengten achter
stand op Dowgan, en Ragazi,
maar had zeker vier lengtteri
(voorsprong op de Canadees
(Mike Collin, die als vierde
werd afgeblazen-
rothuis en Van Woudenberg,
daags tevoren ontevreden over
hun prestatie, waren gisteren
heel wat milder gestemd. De
ongestuurdp Laga-twee nam ii
de start al een halve lengte e
vergrootte dat verschil met d*i
concurrenten spelerderwijs. op de Polen goed te maken- Het
Het zwaarst had Dudok van Heel gelukte juist op tijd.
het, hoewel in de rechage van r^||qlvf^rfï
de cadetten uit Breda vier ploe
gen streden om drie plaatsen in Alle Nederlandse ploegen een ron
de halve finales. In het zicht de verder. Op het oog resultaten
van de finish moest het tempo waarover de vaderlandse kolo-
omhoog tot veertig slagen per nie in Luzern tevreden mag
minuut om het tafje achterstand zijn. Of die instelling in alle ge
vallen gerechtvaardigd is, zal
morgen blijken. Op deze ,dag
van de waarheid' worden in de
halve finales de velden van
twaalf deelnemers terugge
bracht tot zes. En slechts voor
die laatsten geldt dat zij hebben
voldaan aan de normen die voor
uitzending waren gesteld.
Skif (elite) (eerste drie naar fi
nale):
Eerste herkansing: 1. Karppinen
(Fin) 7.31.06; 2. Dehombreux
(Belg) 7.33.62: 3. Teidelt (Wdl)
7.36.97;
Tweede herkansing: 1. Dowgan
(Zweed) 7.19.43; 2. Ragazzi (It)
7.24.23; 3. Ronald Vervoort
(Ned) 7.35.8-,
Derde herkansing: 1. Stajanov
(Bul) 7.23.30; 2. Drea (Ier)
7.24.08; 3. Bachmann (Zwi)
enigde Staten 7.22.13; 2. Zwit
serland 7.24.41; 3. Frankrijk
7.27.35. Er was slechts één her
kansing.
Vier zonder stuurman (elite), eer
ste drie in halve finales:
Eerste herkansing
1. Nederland (Van Gorkum,
Grond, Voeteling en Bosman)
6.15.28; 2. Zwitserland 6.19.63; 3
Frankrijk 6.21.78;
Tweede herkansing: 1. Rusland
6.17.64; 2. Noorwegen 6.19 93; 3
Canada 6.20.64;
Derde herkansing: 1. Tsjecho Slo
wakije 6.27.44 2. Nieuw Zeeland
6.28.97; 3. Spanje 6.30.05.
Dubbelvier (elite. Eerste twee in
finale):
Eerste herkansing: 1. Rusland
6.09.26; 2. Zwitserland 6.11 68;
Tweede herkansing: 1. N'euw
Zeeland 6.09.44; 2. Bulgarije
6.09.51.
Achten (elite, één herkansing,
eerste drie in halve finales): 1.
Australië 5.59.80; 2. Oostenrijk
6.01.81; 3. Italië 6.03.53.
AMSTERDAM Geert Trompetter heeft
het maar kort uitgehouden. Een maand
om precies te zijn. „Toen al zei mijn
vrouw: Geert, jij mist het volleybal. Jij
hebt spijt van je besluit". Het was zo,
Geert Trompetter betreurde zijn beslis
sing, waarmee een langdurige internatio
nale volleybalcarrière beëindigd leek te
zijn. Leek, want deze week volgde zijn
rentree in de nationale selectie. Trompet
ter was terug, waar hij hoort: aan de top.
Geen, hoe gek het ook mag klinken, be
nijdenswaardige positie. De 34-jarige veel
voudige international ls de enige routinier
in een team, zo dreigt na de voorberei
dingsperiode, dat volgende maand bij de
wereldkampioenschappen in Mexico al
leen maar kan teleurstellen. „Daar mag
je natuurlijk nooit bang voor zijn. Als we
afgaan, ga ik mee af. Daar moet Je de
moed maar voor opbrengen. Trouwens,
Ard Schenk heeft eens gezegd: Dat moet
je ook meemaken. Dat wil ik ook wel".
Waarmee Geert Trompetter dan bij voor
baat de consequenties van zijn stap er
vaart. Niet zo lang geleden praatte hij
heel anders. Toen bondscoach Krysik, de
Pool, met een drastisch trainingspro
gramma de achterstand van het Neder
landse volleybal zo snel mogelijk wilde
inhalen, barstte de kritiek los. Trompetter
liep vooraan. Hij is bij zijn standpunt ge
bleven. „Krysik is niet goed genoeg inge
werkt in de Nederlandse situatie. Hij
hield de maatschappelijke verhoudingen
niet in de gaten. Hij dacht dat de ouderen
in de houding zouden springen voor de na
tionale driekleur. Vergeet het maar". De
„ouderen", wel degenen met de meeste
ervaring, bedankten stuk voor stuk toen
van hen aanwezigheid op alle trainingen
werd vereist. Trompetter was de laatste.
Nadat hij eerst een tijd had meegetraind
met de geheel nieuwe selectie, waarin
louter jongeren („Die wilden wel. Ze gre
pen hun kans aan om aan de top te ko
men") trok hij zich in januari terug.
„De groep was te jong. Ik had geen be
zwaar tegen de trainer, maar vond de
trainingen te zwaar. Het had geen zin
volgens mij, het leverde zo weinig resul
taat op. Dot had ik er niet meer voor
over".
Geert Trompetter kreeg, de resultaten
wezen het uit, ten dele gelijk met zijn kri
tiek. Nederlaag volgde op nederlaag. Ook
tegen Amerika, waarbij Trompetter
het bloed kruipt waar het niet gaan kan
aanwezig was. „Soms had ik zo wel in
het veld kunnen springen". Maar hoe
klein de kansen in Mexico dadelijk ook
zijn toch was er vooruitgang te bespeu
ren. Trompetter: ,,Ik ben niet blind. Kry
sik is een vakman. Het moet wel een
goeie zijn, anders hadden ze hem nooit
laten gaan. Bovendien er zijn talenten
zat, alleen kost het tijd om ze te kwe
ken". Als gymnastiekleraar en jeugdtrai
ner van Deltalloyd kan hij het weten. Het
sterkt hem in de kritiek, die hij ook nu
nog laat horen ...Krysik had beter wat
minder kunnen trainen en de oude groep
handhaven. Dan had je een mixture kun
nen maken met wat jonge Jongens. In
geen enkele sport kan je nu eenmaal zon
der routine".
Geen zin
De kritiek was tegelijkertijd de reden
voor zijn terugkomst. „Omdat Ik er zo
veel van te zeggen had. vond ik dat toen
het moment kwam, dat ik er wat aan kon
doen ik de kritiek moest weerleggen", Met
andere woorden: Geert Trompetter wil
met zijn routine een steentje bijdragen tot
betere prestaties. Aan de andere kant, en
dat geeft hij ook volmondig toe, miste hij
de centrale trainingen. Vooral om het In
ternationale contact. „Deltalloyd ls gede
gradeerd en het team, waarvoor ik vorig
jaar uitkwam (Foreman Stars) redde pro
motie naar de eredivisie ook net niet.
Omdat ik mezelf toch nog wei goed ge
noeg vind wat te doen, dacht ik: „Zat ik
maar bij het nationale team". Geert
Trompetter en hij Is niet de enige van
de oude kern verzuimde niet zijn aspi
raties links en rechts te verkondigen. Het
toeval wilde, dat de spelverdeler ziln
kans ook kreeg.
Oude speler
„Het Is een samenloop van omstandighe
den, dat ik weer terug ben. Ze hadden na
tuurlijk nooit een jongen overboord kun
nen gooien om er een oude bij te halen.
Toen er vier man uit de selectie vielen,
konden ze drie dingen doen. Een oude
speler of een nieuwe erin, of helemaal
niets. In overleg kozen ze voor een oude".
De Amsterdamse volleybalfanaat voor
wie het 'n genoegen is zijn leeftijd voort
durend in onheuse bewoordingen ie be
spotten, heeft niet geaarzeld. „Alleen heb
ik wel gevraagd: Meen Je het van harte?
En: Je weet dat ik bezwaren heb gehad?
Ook heb ik met de geselecteerde jongens
gesproken. Ze vonden het allemaal zo de
beste oplossing".
Geert Trompetter, In groen T-shirt gesto
ken doet zijn relaas, op een toon alsof het
hem nauwelijks raakt. Maar In zijn hnrt
is hij de verloren zoon die terugkwam
dolblij. „Er zijn er, die zeggen: Dat heb
je toch mooi versierd. Nu ga Je lekker op
vakantie naar Mexico". Trompetter lacht
om zulke opmerkingen. Zoals hij ook
lacht om zijn eigen typering: „Je moet
mij beschouwen als de ballenjongen, die
meemag". Straks tijdens de vier weken
van Mexico („Die lange duur is een ver
schrikkelijk nadeel. Ze zullen zich terdege
moeten voorbereiden op het vervelings
probleem") zal men de werkelijke bedoe
lingen van Geert Trompetter leren ken
nen. „Ze nemen Geert heus niet mee, om
dat ze hem zo'n aardige jongen vinden.
Ze hebben alleen een spelverdeler nodig.
Voor mij is dat wel een uitdaging", Geert
Trompetter (34) kan (en dat zal voorlopig
ook zo blijven) niet zonder topvolleybal.
„Ik wil eruit halen, wat erin zit"
KEES KOOMAN
Onder de titel „De a-rellgieuze godsdienstigheid van de Oosten
rijker verdwijnende kerkelijkheid onder barokke krulletjes"
heeft het maandtijdschrift „Herder-Korrespondenz" een wat het
zelf noemt „ontnuchterende balans" opemaakt van de r.k. kerk
in Oostenrijk. De schrijver van het artikel, Fritz Csoklicb, noemt
de ontwikkelingen alarmerend. Hij wijst daarbij op de teruggang
van het kerkbezoek, dat in Wenen een dieptepunt bereikt van ne
gen procent min of meer geregelde kerkgangers
De soms heftige spanningen
tussen conservatieven en pro
gressieven zijn geringer ge
worden, maar daar moest vol
gens Csoklich een hoge prijs
voor worden betaalde n.l. de
„Innerlijke emigratie" van
conservatieve katholieken, die
aan het moderne gezicht van
de kerk niet konden wennen,
en de „stille uittocht" van de
hervormingsgezinde minderhe
den in de progressieve vleugel
van het Oostenrijkse katholi
cisme. De verbleking der te
genstellingen Is het duidelijkst
waar te nemen in de katholie
ke tijdschriften, aldus Csok
lich.
Deze verschijnselen worden
begeleid door een diep ingrij
pende verandering onder de
priesters, die zich steeds onze
kerder beginnen te voelen. Se
dert 1965 constateert de Her
der-Korrespondenz een voort
durende daling van het aantal
priesterwijdingen en een stij
ging van het aantal uittredin
gen vooral van de Jongere
priesters. Het aantal priesters
is in Oostenrijk bijna het
laagst in Europa. Alleen Por
tugal staat er nog slechter
Overal heerst apathie en be
rusting, zelfs in de kerkelijke
kerngroepen. Het georganiseer
de katholicisme heeft geen
kracht meer. De katholieke ac
tie, vroeger een actieve bewe
ging, is geworden tot een gene
rale staf zonder soldaten. Het
ouderwetse jeugdwerk is Drak-
tisch verdwenen.
Het katholicisme vertoont vol
gens Csoklich nog sterke ken
merken van de volkskerk. Zo
worden nog steeds negentiR
procent van alle kinderen in
Oostenrijk gedooDt. De Oosten
rijker heeft zijn kerk nog
steeds nodig voor de doop, het
huwelijk en de begrafenis, ook
al heeft hij nauwelijks weet
meer van de katholieke leer en
ls hij het er vaak niet mee
eens. Katholiek zijn is voor de
Oostenrijker meer een kwestie
van cultuur dan van geloofs
kennis en -beleving. Een fat
soenlijke Oostenrijker laat zijn
kinderen dopen, trouwt in de
kerk en laat er zich begraven,
aldus de Herder Korrespon-
denz.
In het katholieke Oostenrijk
89 procent noemt zich nog
steeds katholiek constateert
Csoklich vijandige gevoelens
tegenover de kerk bij de kleine
en grotere middenstand. Die
vijandigheid vindt hij niet bij
de arbeiders in de Industriege
bieden, alhoewel deze wel ais
„kerkschuw" zouden kunnen
worden beschouwd.
Csoklich komt uiteindelijk tot
de conclusie, dat er van de
r.k kerk als zodanig geen
impulsen uitgaan. Synodes en
instituten oefenden wel een
soort magie uit, maar het ka
tholicisme schrompelde maat
schappelijk ineen. De intellec
tuelen zijn aan hun lot overge
laten. Tegenover de Jongeren
staat de kerk volkomen rade
loos. aldus Csoklich.
KERK
EN
WERELD
Ds. Ernst Wllm uit Espelkamp
oud-praeses van de evangeli
sche kerk van Westfalen In
Duitsland heeft in een open
brief opnieuw aangedrongen op
vrijlating van de „drie van
Breda". Hun voortdurende ge
vangenhouding noemde hl| een
schandaal, waarover niet meer
mag worden gezwegen.
Ds. Wilm. voor de Evange
lische kerk in Duitsland
geestelijk verzorger van „de
oorlogsveroordeelden", heeft
Do hulpwerken van de kerken
der reformatie, de r.k. kerk en
de oud-katholieke kerk in zes
Noordeuropese landen hebben
besloten om ln samenwerking
met de Lutherse wereldbond
voor de komende zes maanden
ruim zestien miljoen gulden
beschikbaar te stellen voor
hulpverlening aan de slachtof
fers van de overstromingsram
pen in Bangladesh.
Aan deze gezamenlijke krachts
inspanning nemen deel de
kerken uit Noorwegen, Zwe
den, Denemarken, Engeland,
Duitsland en Nederland.
De hulpverlening zal aan
900.000 mensen in Bangladesh
ten goede komen Zij zal voor 'n
belangrijk deel bestaan in ex
tra voeding voor de kinderen,
medicamenten, inentingsstof-
eerder al in december vorig
Jaar een bric f gezonden aan
minister-president Den Uyh
waarin hij vroeg de drie einde
lijk vrij te laten op grond van
het aan het Nederlandse kabi
net verleende recht van gratie.
Nadat ds. Wilm uit Den
feu. kleding, zaad en pootgoed
en bijstand ten behoeve van de
huizenbouw. De nodige maat
regelen zijn genomen om te
verzekeren, dat de hulpverle
ning via de hulporganisaties
ter plaatse rechtstreeks aan de
slachtoffers ten goede komt.
De kerkelijke hulpverleningsor-
Haag geen officieel ant
woord kreeg liet hij dit Jaar in
februari zijn brief san de Ne
derlandse premier publiceren.
Ds. Wilm schreef, dat de drie
Duitsers lichamelijk en geeste
lijk wrakken zijn en dat geen
mens in de wereld nog vrees
ganisaties werken in de Noord
europese landen nauw samen.
In Nederland geldt dit voc het
hervormd wcrelddlakonaat, het
gereformeerde werelddiako-
naat, de r.k. stichting „Mensen
ln nood" afdeling van Caritas
Internationalis, en de Stichting
Oecumenische Hulp.
voor hen behoeft te hebben.
Ook meende hij, dat zij „be
rouw van hun daden hhebbcn"
en schuld hebben bekend.
Omdat het antwoord dat
ds. Wllm inmiddels uit
Den Haag had ontvangen hem
weinig hoop op spoedige vrijla
ting van de drie Duitsers gaf,
is hij dezer dagen opnieuw voor
hen in de bres gesprongen.
Niet alle Duitse evangelische
voormannen delen echter zijn
gevoelen, zo is al gebleken
Ds. Wilm pleit opnieuw
voor „Drie van Breda"
Ook komend jaar zullen
hervormden, gereformeerden,
rooms katholieken, lutheranen,
remonstranten, oud-katholieken
en doopsgezinden samenwer
ken in de actie „Kerkbalans
'73", die ten doel heeft „het
kerkelijk bedrijf" te financie
ren. Dit landelijk financieel
appel zal worden gedaan van
13 tot 25 januari met als on
dertitel „Per slot van reke
ning". Evenals vorig jaar zul
len de kerken hetzelfde motto,
vignet en folder gebruiken. De
laatste kan per kerk variëren
in de binnenpagia's.
Timothy Bavin is benoemd
tot anglicaans bisschop van Jo
hannesburg. een van de gevoe
ligste kerkelijke posten in
Zuid-Afrika. Bavin (39) kwam
in februari 1972 naar Johan
nesburg om Gonville Tfrenoh-
Beytagh op te volgen als de
ken van de Maria-kathedraal
Ffrench Beytag verliet Zuid-A
frika, nadat hij in een aan
dacht trekkend proces was
vrijgesproken van overtreding
van de wet tegen terrorisme.
Bavin wordt diplomatieker ge
noemd dan Ffrench Beytagh.
Verwacht wordt, dat hij de
Zuidafrikaanse regering niet
tegen zich in het harnas zal ia-
gen nu de betrekkingen tussen
kerk en staat toch al gespan
nen zijn.
Volgens katholieke uitge
vers in Engeland verschuift
daar de belangstelling zich van
meer kritische lectuur naar
werken van beschouwende
aard. In het bijzonder wijzen
boekhandelaren erop, dat de
radicale theologie, die tien
jaar geleden met boeken als
„Eerliik voor God" grote op
gang maakte, nu In belangstel
ling terugloopt. Boeken over
het gebed en de spiritualiteit
krijgen grote aandacht. Ook
het Londcnse weekblad „The
Economist" wijst or deze ont
wikkeling.
De katholieke bisschoppen
van Zuid-Afrika hebben ver
klaard, dat zij zich niet kun
nen verenigen met het door de
Zuidafrikaanse regering inge
diende wetsontwerp, waarmee
de autoriteiten aansporing tot
weigering van Militaire dienst
op gewetensgronden willen
voorkomen door oplegging van
zware straffen. Volgens de bis
schoppen heeft het wetsont
werp ten doel elk redelijk ge
sprek, alle commentaar en elk
advies onmogelijk te maken.
Zij achten dit onverenigbaar
met het evangelie. Zij voelen
zich verplicht de eventuele wet
te negeren en verwachten, dat
de katholieke priesters en le
ken en de leden van andere
kerken hetzelfde zullen doen.
