Celdschaarste brengt
beurzen in beroering
Ophoping chemisch afval
dreigt in Rijnmondgebied
fidddcecHiSt;
Nixon gaf geen fiat
voor inbraak bij
psychiater Ellsberg
DAJAN HANDELDE
ONJUIST IN MA'ALOT
l>>. ilDERDAG 11 JüLI lb,'4
Van onze economische redactie
AMSTERDAM De internationale geld-
wereld staat onder een stevige druk. Alle
beurzen melden een geweldig aanbod van
effecten en obligaties en daardoor een op
zienbarende koersval. De noteringen lig
gen gemiddeld zo ongeveer op het niveau,
dat op het dieptepunt van de oliecrisis in
december werd waargenomen. Hier en
daar valt bepaald van een nerveuze stem
ming te spreken. Hoewel men in de geld-
wereld net als in de sport dikwijls kan
spreken van mysterieuze krachten, mag
men de huidige beroering toch wel toe
schrijven aan een geldschaarste aan een
kapitaaltekort.
Zo'n tekort treedt op, als er een grote be
hoefte is aan kapitaal of als er een gering
aanbod is. Thans doen zich beide situaties
voor. Het bedrijfsleven klaagt al lang
over krappe winstmarges, afbrokkelende
winsten en zware fiscale lasten. Het
heeft, de sterke prijsontwikkelingen met
argusogen volgend, dikwijls nogal wat
grondstoffen „gehamsterd" en daarin
veel geld gestoken en het rendement
komt er slechts traag uit bij een wat te
rughoudende economie. Als men de zaken
draaiende wil houden, als men wil inves
teren om voordeliger te kunnen produce
ren of als men nog wil uitbreiden, is er
geld nodig, moet men gaan lenen.
Er is echter uitermate moeilijk aan geld
te komen. De centrale banken houden uit
beleidsoverwegingen de liquiditeiten krap
en daardoor zitten de andere banken ook
niet ruim in de middelen. De bereidheid
van de burger om te sparen is ook niet
bijster groot vanuit de overweging, dat
spaartegoeden ondanks de erop gekweek
te rente toch maar aan koopkracht inboe
ten en dus maar beter meteen in goede
ren kunnen worden omgezet.
Zoals het bedrijfsleven zich met grond
stoffen heeft ingedekt tegen prijsstijgin
gen, zo heeft men elders dikwijls grond
stoffen vastgehouden in de hoop op prijs
stijgingen. Die voorraden zijn doorgaans
gefinancierd met geleend geld en dat
houdt de geldstroom ook weer tegen. En
tenslotte zijn er dan nog internationaal de
overheden, die van het toch al schaarse
geld een deel opeisen om aan eigen ver
plichtingen te kunnen voldoen.
Elk artikel dat schaars is en waarnaar
grote vraag bestaat, is duur. Kapitaal is
eveneens duur. De stijgende rente, die
zich al manifesteerde in een hoge hypo
theekrente zo men al hypotheekgeld kan
krijgen, is er het bewijs van. Wie drin
gend geld nodig heeft en die hoge prijs
wil ontgaam, gaat om zich heen zien of hij
nog iets te gelde kan maken. Dan komen
dus opeens net als thans het geval is
grote hoeveelheden aandelen en obliga
ties op de markt, de zogenaamde primai
re liquiditeiten. Wie nog wat geld omhan
den heeft, staat niet direct te dringen om
deze waardepapieren aan te kopen, omdat
het gewoon uitlenen een heel fijn rende
ment oplevert. De bereidheid om te kopen
ontstaat pas bij een flinke koersval. Die is
er dan ook. En wie haar waarneemt en
zelf nog waardepapieren heeft, reageert
al snel met Gauw verkopen, voordat de
koersen nog verder zakken en het verlies
(aan boekwinst) nog groter wordt. Het
gevolg is dan weer een nog groter aanbod
en een nog verdere koersdaling.
Dit is, tot het allersimpelste terugge
bracht, de oorzaak van de huidige onrust
op de internationale beurzen, hier in Eu
ropa en ook in Wallstreet. In feite spelen
nog allerlei andere zaken, die het proces
beïnvloeden maar ook de theorie tegen
spreken. Opmerkelijk is bijvoorbeeld, dat
de goudprijs blijft stijgen. Uit die goud
honger mag men afleiden, dat er toch
nog wel kapitalen aanwezig zijn.... Een
interessant nevenverschijnsel is, dat de
sterke koersval sommige bedrijven noopt
om door henzelf uitgegeven aandelen te
rug te kopen op de beurs. Doet men dit
niet dan loopt men het risico, dat anderen,
bijvoorbeeld een geduchte concurrent,
deze aandelen tegen een schappelijk prijs
je opkopen en het bedrijf plotseling een
geheel nieuwe eigenaar heeft. Een „over
val" wil nu wel eens lukken en kan goed
koper zijn dan wanneer men een officieel
fusiebod zou moeten uitbrengen. In Ame
rika doet zich dit kopen van eigen aande
len al wezenlijk voor.
Er is op dit moment geen reden door dit
alles in paniek te geraken. Aangenomen
mag worden, dat de huidige geldschaars
te van tijdelijke aard zal zijn. De overhe
den doen periodiek niet onaanzienlijke uit
gaven voor woningbouw, werkgelegen
heidsprogramma's, gemeente-uitkeringen,
e.d. en de grote dollartegoeden bij ban
ken, die thans voornamelijk op korte le
ningstermijnen beschikbaar worden ge
steld, zullen ook wel weer loskomen. Zou
de periode van schaars en dus duur geld
aanhouden dan gaat er uiteraard een we
zenlijke invloed van uit op de economie.
Dan immers kan zij gaan stagneren. De
prijzen blijven dan sterk stijgen terwijl
de vraag naar goederen door die stijging
afneemt, waardoor weer de werkgelegen
heid wordt aangetast. Stagflatie dus,
zoals de economen zeggen: stagnerende
economie bij voortgaande inflatie.
Intussen wordt de vraag, die de geldwe-
reld steeds bezighoudt nu weer bijzonder
actueel: Hoe krijgt men de mensen weer
aan het sparen? Zoals reeds eerder be
toogd, is doorgaans de rente, die men op
kapitaal kweekt, niet voldoende om de
geldontwaarding te compenseren. Wie
spaart, vergaart niet meer maar boet in,
ook al doen de banken erg hun best om
door verhoging van de rentestand geld tot
zich te trekken. Voorzover de rente de
geldontwaarding nog een beetje bijhoudt is
er dan nog altijd de fiscus, die de rente
als inkomsten boekt en daarvan al gauw
een kwart tot de helft opeist. Voor de
kleine spaarder, die na zijn actieve perio
de met zijn spaargeld moet uitkomen, is
dat hard gelag. Er is wel eens over ge
dacht om ook spaartegoeden en dan
niet alleen bij banken, maar ook b.v. bij
verzekeringsmaatschappijen te index-
ren, dat wil zeggen op dezelfde wijze
waardevast te maken als salarissen,
AOW-uitkeringen e.d. In een aantal lan
den heeft men met dit systeem al erva
ringen opgedaan en deze waren niet on
verdeeld gunstig.
In Finland bijvoorbeeld is het ve
le jaren geleden helemaal uit de hand
gelopen omdat de staat als gevolg van
een voortdurende geweldige inflatie op
een gigantische manier in de schulden
kwam te zitten. De OESO (Organisatie
voor Europese Samenwerking en Ontwik
keling) heeft onlangs een dergelijke in
dexering in haar algemeenheid afgewe
zen, al leek zij wel te vinden voor iets
dergelijks voor kleine spaarders.
Zo'n systeem werkt op zichzelf ook infla
toir en de invoèring ervan werkt tevens
in de richting van wat de president van
de Nederlandse Bank „voltooide inflatie"
noemt: Het accepteren van inflatie als
een niet meer te stuiten gegeven.
Douane vindt
5 kg her oïne
op Schiphol
SCHIPHOL (ANP) De douane
op Schiphol heeft gisteren een
Maleisiër aangehouden, die bij
na vijf kilo heroïne in zijn baga
ge had verborgen.
Hij arriveerde met een lijntoestel
van de KLM uit Kuala Loem-
poer op Schiphol om later met
een toestel van Luxair door te
vliegen naar Luxemburg.
Volgens de douane toonde de Ma
leisiër zich zeer verbaasd over
de in de dubbele bodems van
zijn twee koffers verborgen he
roïne. Hij beweert van niets te
weten. De douane noemde de
constructie van de twee koffers
van de Maleisiër „zeer inge
nieus vakwerk". De man, die
vaker in Nederland is geweest,
beschikt over een contactadres
in Amsterdam.
Dat de bouwvakantie nog niet be
gonnen is, is duidelijk te zien.
Met als achtergrond de in aan
bouw zijnde torenflats, zijn deze
ze&r jeugdige bouwvakkertjes
bezig aan zeer futuristisch uit
ziende bouwsels. Tenslotte heb
ben zij wel vakantie.
Massaslachting
spreeuwen in
België
BRUSSEL (AFP) Op aandrin
gen van fruittelers in de streek
van Luik in België zijn in de
nacht van dinsdag op woensdag
in een bos op de grens van de
provincies Luik en (Belgisch)
Limburg, 100.000 spreeuwen
door middel van dynamiet ge
lijk aan ongeveer 300 kilo t.n.t.
gedood.
De spreeuwen zouden vijftig kilo
fruit per dag opeten.
Vuurproef
MINISTER LUBBERS heeft zonder veel tegenstand in het kabinet ge
daan gekregen de spelregels van het prijsbeleid wat soepeler te ma
ken. Hij zal het kabinete voor zo'n versoepeling hebben gekregen op
twee argumenten. Ten eerste dat ondanks een zeer straffe prijsbe-
heersing in de eerste vijf maanden het prijsniveau in Nederland
toch al weer met ruim vijf procent gestegen is; ten tweede dat er
iets redelijks zit in de ondernemingsopmerking dat in menige bran
che de vrije concurrentie meer uithaalt dan departementale oeka-
ses. De vakbeweging moppert wel een beetje over Lubbers' versoe
pelingen; er wordt gesproken van te snel optimisme en over 'n gok
die goed en slecht kan uitvallen. Maar ook in die hoek blijkt men
bereid te zijn nadere feiten af te wachten. De prijsstijgingen in juni
vallen in elk geval erg mee; het getij is voo:r minister Lubers'
vuurproef niet ongunstig. Hij heeft dit voordeeltje wel nodig, omdat
tegen de tijd dat de loononderhandelingen op gang komen ook de
prijzen sterker opwaartse neigingen zullen hebben. Een meevaller
tje nu is best te gebruiken.
Grapje van 1000 gulden
WAT ZIJN WIJ NEDERLANDERS SOMS toch een vreemd volkje.
Danst premier den Uyl, compleet met militaire pet, de polonaise
samen met voetballers en vrouwen van voetballers, dan slaan we
ons op de dijen van uitbundig plezier. Maakt mijnheer mr. J. Luns
in Brussel een grapje tegen mijnheer Nixon uit Amerika over de
Nederlandse taal, dan steekt een aantal Nederlandse politici onmid
dellijk een waarschuwende vinger omhoog zo van: „maar dat gaat
zo maar niet mijnheer Luns. Onze taal zo te beledigen
En wat zei mijnheer Luns helemaal? „Van alle diergeluiden lijkt het
Nederlands nog het meest op een taal en ook dan nog vind ik dat
niet aardig tegenover de dieren. Dat is nou helemaal het grap
je, dat nu. door de vragen van drie kamerleden aan de Nederlandse
regering, ineens ook nog eens duizend gulden kost. En dat is hele
maal geen grapje meer, nietwaar!
Weeroverzicht
WEERRAPPORTEN
WASHINGTON (AP) President de „lekkages" uit het verleden. een psychologisch profiel van
Nixon heeft de jury in het lood- Ehrlichman, aldus Nixon, was be- Ellsberg
gietersproces schriftelijk meege- last met de algemene leiding Ehrlichman.s verdedigeh haddc„
deeld dat rui nooit toestemming van de7e oroen
Kissinger als getuige doen
deeld dat hij nooit toestemming van deze groep,
heeft gegeven voor inbraak Nixon,s beëdigde getuigenverkla-
ring werd voorgelezen nadat
Bloedbad van Palestijnen
Inhalen in
bocht oorzaak
Finse busramp
lYVASKYLA De officiële Finse
commissie, die het busongeluk
onderzoekt dat vorige week vrij
dag aan 11 Nederlandse vakan
tiegangers het leven heeft ge
kost, is tot de conclusie geko
men dat het ongeluk gebeurde
doordat de bus in een flauwe
bocht een rij auto's inhaalde,
.terwijl van de andere kant een
vrachtwagen met aanhanger na-
t>? bestuurder van deze vrachtwa
gen remde, waarna de aanhan
ger een schaarbeweging ging
maken en zich in de toeringcar- De
bus boorde. De chauffeur van t'
de bus behoort tot de slachtof-
t>e commissie is tot haar conclu
sie gekomen na een reconstruc
tie van het ongeluk, het ernstig
ste dat ooit in Finland is ge-
JERUZALEM (RTR) Een Israëlische commissie van on
derzoek naar het bloedbad van Ma'alot heeft ex-minister
van defensie Mosje Dajan en chefstaf generaal Morde-
chai Goer gekritiseerd voor hun optreden tijdens de gij
zeling door Palestijnen van bijna 90 schoolkinderen op 15
Volgens het verslag van de com
missie dat gisteren is uitge
bracht aan het parlement had
de regering in Jeruzalem ge
handeld op basis van onduidelij
ke en onnauwkeurige informatie
omdat de eisen van de Palestij
nen niet nauwkeurig door Dajan
en Goer waren gelezen. Als de
regering eerder over de gege
vens had beschikt waarover Da
jan en Goer beschikten, had zij
wellicht ook eerder het besluit
genomen tot militair ingrijpen Zelfs als Israël de
om de kinderen te redden.
nen riepen de juiste eisen waren
en dat die de basis voor onder
handelingen vormden. „Bij
nauwkeurig lezen van de brie
ven zouden zij zich snel hebben
gerealiseerd dat alleen de brie
ven de volledige voorwaarden
bevatten". De regering had die
informatie echter niet en zij
achtte daarom een redelijke
kans op overeenstemming met
de guerrillastrijders aanwezig.
had inge
willigd. dan zou een code die
her \an buiten ha^ moeten be
reiken toch te laat zijn gekomen
om hen van hun plan het
schoolgebouw op te blazen te
doen afzien.
het kantoor van Daniel Ells-
berg's psychiater Lewis Fiel
ding. Het presidentiële
taar was vervat in een
verklaring die werd voorgelezen
door de rechter in het proces.
Gerhard Gesell. De rechter leg
de er de nadruk op dat Nixon
zijn getuigenverklaring vrijwil
lig en zonder enige dwang heeft
afgelegd. De raadslieden van de
verdachten, onder wie Nixon's
voormalige adviseur voor bin
nenlandse zaken John Ehrlich
man, hadden de president zes
vragen voorgelegd.
In zijn antwoord hierop liet Nixon
weten dat het speciale team on
derzoekers, thans bekend als
„de loodgieters" omdat zij m-
formatielekken moesten dichten,
daartoe door hem waren ge
machtigd en voorts opdracht had
den om verdere niet goedge
keurde vrijgave van geheime
inlichtingen te voorkomen en
een rapport op te stellen over
minister van buitenlandse zaken
Henry Kissinger tijdens een
verhoor dat amper anderhalve
minuut duurde had verklaard
dat hij nooit een verzoek had in-
tot het opstellen van
vaarden in een poging om de
geloofwaardigheid van de kroon
getuige charge, David Young,
in discrediet te brengen. Young
heeft in het Witte Huis op ver
schillende tijdstippen zowel voor
Ehrlichman als Kissinger ge-
generaals beschikten over
twee brieven in het Ergc's
en in het Hebreeuws waarin
de eisen duidelijk stonden. Om
dat die brieven in algemene ter
men waren vervat en niet met Bij de Palestijnse actie kwamen
name gesproken werd van de de daders en 21 kinderen om
actie in Ma'alot, waren zij van het leven en zestig kinderen
Regering moet
meer interesse
tonen voor
schaakteam
DEN HAAG Twee leden
van de Eerste Kamer vin
den dat de regering voort
aan belangstelling moet
tonen voor de Nederland
se schakers.
De senatoren Van Hulst
(CHU) en Verburg
(PvdA) hebben in dit ver
band minister Van Doorn
van CRM schriftelijk be
naderd met de vraag wel
ke bewindsl'eden aanwe
zig waren bij de slotronde
van het wereldschaaktoer-
.Welke bewindslieden wa
ren ter begroeting aanwe
zig bij de terugkeer van
ons schaakteam dat niet
alleen de voorwedstrijden
gewonnen heeft, maar dat
bovendien n de finale-
groep, waaraan 16 landen
deelnamen, een uiterst
eervolle plaats bereik
te". aldus deze Kamerle-
Moskou wil betrekkingen
met Israël herstellen
WASHINGTON (RTR) Sowjet-
russische diplomaten in Wash
ington zinspelen dezer dagen
op herstel van de diplomatieke
betrekkingen met Israël.
Israël neemt het standpunt in dat
de Sowjetunie het initiatief moet
nemen omdat zij de betrekkin
gen op 8 juni 1967, op het einde
van de slag van Sinai in de Zes
daagse oorlog, verbrak.
Er werd in Washington op gewe
zen dat de Sowjetunie vrijwel
niet te pas is gekomen aan de
bemiddelingspogingen in het
Midden-Oosten sinds de oktober-
oorlog van 1973 omdat zij geen
betrekkingen met Israël onder
houdt. Minister van buitenland
se zaken Gromiko reisde tijdens
dr. Henry Kissingers bemidde-
lingswerk wel naar het Midden-
Oosten, maar hij kon Tel Aviv
niet in zijn bezoek opnemen.
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Lucht R'dam
Twente
geh. bew.
geh. bew.
De Bilt Het weer in ons land minstens 12 uur: 70 procent,
blijft zijn onbestendig karakter Kans op een geheel droog etmaal:
behouden. Achter een frontensy- 40 procent,
steem dat in de afgelopen nacht
over ons land trok kwam een
zwakke rug van hoge luchtdruk
tot ontwikkeling die vandaag
voor enige verbetering van het
weer zorgde. Deze verbetering
zal maar van korte duur zijn.
Morgen zal een oceaanstoring de
onstabiliteit van de aangevoerde
lucht doen toenemen, zodat op
enkele buiten moet worden ge-
rekend. De oceaanstoring trekt vïissingen
mee in een westelijke stroming Aberdeen"1"*
die in stand wordt gehouden, Athene
door een lagedrukgebied bij Barcelona
Schotland en een uitloper van Bordeaux
het Azorenhogedrukgebied bo- Brussel
ven de Golf van Biscaje en Ge^^,ort
Frankrijk. Deze uitloper veroor- Helsinki
zaakt in de landen rond de Mid- inssbrück
dellandse Zee een stabiel weer- Lissabon86™
type met middagtemperaturen Locarno
van rond de 30 graden. Londen
Luxemburg
Madrid
Vooruitzichten voor zaterdag: On- Malaga
bestendig en weinig verandering
in temperatuur.
München
onbew.
regenbul
cijfers voor
Aantal uren zon: 2—10.
Min temp. omstreeks 13 graden.
Max. temp. omstreeks 19 graden. New York
Kans op een droge periode van TunifViV
Spilt
Stockholm
Wenen
Ztirloh
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
Met droefheid geven wij u kennis dat in Huize Leytenrode te
Leiderdorp, waar zij maandenlang liefdevol is verpleegd,
na een moedig gedragen lijden, gesterkt door het H. Sacra
ment der zieken, van ons is heengegaan, onze lieve zuster»
schoonzuster en tante
JOHANNA ADRIANA VAN MIL
op de leeftijd van 68 jaar.
Zoeterwoude, 11 juli 1974.
Correspondentie-adres
5 Meilaan 3, Zoeterwoude H R.
De overledene is opgebaard in de rouwkapel van Ad Sanctos,
Lange Mare te Leiden. Bezoek aldaar vrijdag van 10.00
12.00 uur en van 14.0017.00 uur.
Vrijdagavond 19.15 uur wordt zij overgebracht naar de
Parochiekerk „Meerburg" te Zoeterwoude H.R., warana
een avondmis volgt.
Zaterdag 13 juli te 10.30 u. is de plechtige H. Uitvaartdienst,
waarna de begrafenis op het kerkhof van bovengenoemde
parochie.
Gelegenheid tot condoleren: vrijdagsavonds na de avondmis
in de zaal van de pastorie.
Enige en algemene kennisgeving.
ROTTERDAM (ANP) - De
kans is groot dat er bin
nenkort in het Rijnmond
gebied een enorme opho
ping komt - 84 ton per et
maal van chemisch en der
halve (zeer) gif'ig afval.
Dit zou het gevolg kunnen De °CMR eist
zi'n van de sluiting van de v° D"
chemische afdeling van de
n. Afval *Terwcr":ing
Rijnmond (AVR), een in
het Rotterdams havenge
bied gelegen overheidsbe
drijf. Deze sluiting dreigt,
doordat de directie van de
Dienst Centraal Milieu Be- Ir. I. van der Kooi, directeur
heer Rijnmond (DCMR),
die optreedt als controle
rend orgaan van de provin
ciale overheid in Zuid-Hol
land.
vindt dat de zaak tamelijk sim
pel ligt. Er moet zo snel moge
lijk een „natte" zuiveringsin
stallatie bij de AVR komen.
de nv Afval
Verwerking Rijnmond dat deze
een zogenaamc'e natte rookgas
zuiveringsinstallatie koppelt aan
haar verbrandingsovens. Zo
niet, zal de DCMR adviseren
aan GS van Zuid-Holland om de
tijdelijke hinderwetvergunning
van de AVR niet te verlengen.
Deze vergunning loopt over drie
de AVR, is geenszins van plan
om de door de DCMR verlangde
apparatuur aan te schaffen. Hij
wil, omdat een studiegroep van
de Technische Hogeschool - in
Twente hem dat heeft aanbevo- Posl va„ den Burg ls niet ontvan.
1— zogenaamde droge keHjk v00- he, argurnent dat
rookgaszuivering. Van der Kooi
heeft nu besI en om. zo gauw
hij hoort dat de DCMR een „ne
gatief" advies ho»ft uiige'. \?rht
over de AVR aan GS. de chemi
sche ovens van zijn bedrijfstop
te zetten.
een „droge" zuivering een beter
rendement oplevert een reini
ging voor 99 procent (tegen 95
procent b j ratte zuivering). Die
natte installaties zijn zo te koop
en dan heb je tenminste 95 pro
cent. De aanschaf van een dro
ge zuiveringsinstallatie, welke
nog niet bestaat, kost vele
maanden. Dat is gewoon te
