s
Zorgen in Oost-Europa
om toeneming abortus
Veel schade aan
gewassen door
wilde zwijnen
KORTE METTEN
STROOMAFSLUITING
GEOORLOOFD NA
NIET BETALEN
KALKARHEFFING
QD
50
*3
DE NIEUWE UNIE
Zou voetbal dan
toch rechts zijn?
de^lENE
Winnaar Duitse
lotto heeft
weinig wensen
Drekmassa
nadert
New York
Secretariaat voor
niet-christenen
tien jaar oud
Anglicanen blijven aan oec umene meewerken
Socialistische
„liturgie" in Slowakije
DONDERDAG 11 JULI 1974
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
ARNHEM (ANP) Deskundigen
van Fauna Beheer Gelderland
zijn van mening dat op heel wat
grotere schaal wilde zwijnen
moeten worden afgeschoten als
enige mogelijkheid om hun aan
tal op een aanvaardbaar ni
veau te houden. Door hun sterk
gegroeide aantal brengen deze
dieren thans veel schade toe
aan de landbouw. Andere me
thoden om de landbouwgebieden
te beschermen, zoals het afras
teren van terreinen, hebben
weinig effect.
Het jagen op wilde zwijnen is
evenwel niet eenvoudig, aldus
de heer S. Schaap van Fauna
Beheer Gelderland. De dieren
opereren uitsluitend 's avonds
en 's nachts, zodat het voor de
jagers moeilijk is de dieren af
te schieten. Bovendien mogen
wijfjes met jonge biggen niet
geschoten worden en in het don
ker is het onderscheid moeilijk
te maken.
Men schat dat dit jaar ongeveer
duizend wilde zwijnen vrij door
Gelderland zwerven. Vorig jaar
al werd voor tienduizenden gul
dens schade berokkend aan
aardappel en maïsvelden. De
laatste weken zijn veel jaohtver-
gunnningen verleend voor het
schieten van zwijnen buiten het
jachtseizoen. Ook het aantal
dassen in Gelderland is ge
groeid, nu er veel meer mais
voor veevoeder wordt ver
bouwd. maar de schade door
deze dieren is niet groot. Wel
veel schade veroorzaken de dui
zenden konijnen.
(Van een onzer verslaggevers)
LEEUWARDEN Het gerechts
hof in Leeuwarden heeft het
vonnis van de rechtbank in Gro
ningen vernietigd, waarin uitge
sproken werd dat het electrici-
teitsbedrijf E.G.D. ten onrechte
de stroom heeft afgesneden in
de woning van dr. W. A. Smit
uit Yde in Drente. De heer Smit
heeft in november vorig jaar
geweigerd de Kalkarheffing te
betalen en is toen afgesneden
van de stroom.
Het hof overwoog dat electrici-
teitsvoorziening en Kalkarhef
fing twee zaken zijn die bij el
kaar horen en dat de E.G.D.
geen onrechtmatige daad heeft
gepleegd met de stroomafslui-
ting. Een electriciteitsbedrijf
heeft wel de verplichting tot
stroomvoorziening, maar wan
neer er van wanbetaling sprake
is kan afsluiting van de stroom
niet gezien worden als een on
rechtmatige daad.
Dr. Smit, wetenschappelijk mede
werker aan de rijksuniversiteit
in Groningen is nog niet v an
plan de heffing voor de snelle
kweekreactor in Kalkar te beta
len. Hij wil eerst de mogelijk
heid onderzoeken voor cassatie.
Wie mocht denken dat deze week
de weekbladen zouden over
vloeien van de grootse daden
van het oranjeteam, komt be
drogen uit. Natuurlijk, in alle
maal wel aandacht voor de we
reldkampioenschappen, maar
todh niet die voor de band lig
gende uitbundigheid. Twee uit
zonderingen op Elseviers voor
pagina prijkt Johan Cruyff en
op de omslag van Accent Rinus
Midhels. Zou voetbal dan toch
rechts zijn?
De Haagse Post vindt Dennendal
en de karateclub van de aati-
Muller-ouders belangrijker dan
voetbal. Een triest interview
met de laatste beheerder van
Dennendal. Een veelzeggende
uitspraak - om het nu eens niet
over de pupillen te hebben
van prof. Brenninkmeijer: „Ik
vind dat men zich te weinig ge
realiseerd heeft welke schade
-men in de levens van die
groepsleiders aanrichtte. Dat
geldt voor Muller, dat geldt per
definitie voor de andere partij.
Want het zijn natuurlijk idealis
tische, weisig egoïstische mensen
die dit soort werk doen. Als dat
zo vertrapt wordt, met argu
menten ver buiten hun eigen be
levingswereld, richt je geweldi
ge schade aan.". En dan een
van de ouders: „Ik ga me opof
feren, je krijgt in Nederland
toch nooit meer dan vier jaar.
Ik ga meneer Muller persoonlijk
vermoorden".
De badplaats Zandvoort vroeger
en nu wordt doorgelicht. Een
strandexp'oitant, teleurgesteld:
„Vroeger vonden ze het verblijf
op het strand op zich prettig.
Nu hoeft de zon maar even ach
ter de wolken te verdwijnen of
ze pakken de bullen in en rijden
terug naar de flat".
Badplaatshumor: „Er is vandaag
nog een Belg verdronken op
zee. Gooide zijn peukje over
boord en wou het toen uittrap-
Voor hen die De Tijd altijd een
goed hart hebben toegedragen,
een prettig interview met Arie
Kuiper, hoofdredacteur van het
nieuwe weekblad. Hij zegt:
„Waarom het nou mis is gegaan
met Dt Ti'jd? De crisis van De
Tijd is de crisis van de Neder
landse katholieke kerkprovincie.
De Tijd is weg gepolariseerd, op
een gegeven moment kreeg je
een loopgraaf links en een loop
graaf rechts, maar de handgra
naten die over en weer gegooid
werdes bereikten de overkant
niet meerl die kwamen terecht
in het middenveld. Die grote
massa, in het midden, zeg tus
sen Confrontatie en Septuagint,
heeft afgehaakt en heeft ge-
zegd: zoeken jullie het maar
uit. Het is buitengewoon tra
gisch,-dat dagblad De Tijd zich
niet heeft kunnen handhaven,
maar het lijkt mij onvoorstel
baar dat het katholieke volks
deel in Nederland al dermate is
weg gepolariseerd da* ze ook
een weekblad niet meer in
stand kan houden".
Accent brengt zeven volle pagi
na's, omslag dan niet mee
gerekend, over voetbal, over
Rinus Michels: „Niet omdat
hij dit Nederlands elftal naar
een serie weergaloze successen
heeft gevoerd, verdient deze Mi
chels een plaats onder de on-
sterfelijken in de voetbalge
schiedenis, maa»r vooral omdat
hij het vaderlandse voetbal
weer een hart gaf, een heel
groot en dapper hart.
Een reportage uit het Antoni van
Leeuwenhoekhuis, waar de kan
ker bestreden wordt, zet de le
zer aan het desken. „Dat artsen
weerzin tegen kanker hebben zou
ook kunnen blijken uit het rela
tief laat onderkennen van de ver
schijnselen. Verschijnselen die
zij als zodanig wel kennen,
maar aanvankelijk bij hun ei
gen patiënten niet de juiste bete
kenis geven. Kanker is niet al
leen vaak dodelijk, maar boven
dien mythisoh belast, een soort
moderne melaatsheid".
Ook in V.N. deze week Dennen
dal, maar dan een verhaal van
binnenuit. Schrijnend. De koude
oorlog in het kabinet rondom de
defensienotawordt uitgebreid
belicht. „Ironisch is het dan
tenslotte", zegt V.N. „dat na al
deze gevechten er eigenlijk nog
een open nota ligt. En dat bo
vendien het NAVO-stuk dat in
tussen ook is vrij gegeven, rea
geert op het oorspronkelijke Ne-
der'andse plan en niet op de be
langrijke wijzigingen die daarna
zijn aangebracht".
En terzijde een harde noot: Voor
het opsporen ven de mens ach
ter bestuurder Drechsel zou nog
meer politie nodig zijn. En een
opstekertje voor hen die met
vakantie gaan: regenwolken
kunnen op dia's ook heel mooi
Een alarmkreet opent Elsevier.
Er dreigt een catastrofe in onze
toeristenindustrie. De toeristen
blijven weg. Voor de buitenland
se toeristen hoeft Nederland
niet meer. Vooral niet voor de
Amerikanen. Er zijn legio facto
ren aan te wijzen voor deze
rampzalige ontwikkeling. Een
oorzartk voor de malaise wordt
niet graag onderkend: De Ne
derlandse zelfvoldaanheid. ,,Ze
komen toch wel". Het is deze
houding, zo zegt Elsevier, (de
afnemende service-bereidheid)
die resulteerde in het grote
wegblijven. Over negen pagina's
Elsevier schijnt verder Cruyff
superstar.
(Van onze correspondent Frans
Wennekes)
BONN - De 26-jarige bestelau
to-chauffeur, Heinz Wilken, is
een van de twee eerste Duit
sers, die in de lotto anderhalf
miljoen mark gewonnen heb
ben. Hij is er zelf zo perplex
van, dat hij niet weet, wat hij
met het geld moet beginnen.
In zijn Oostfriese dorp in de
buurt van de stad Leer wil hij
in ieder geval voor zijn loon
van 2200 mark in de maand
blijven wericen. Zelf zegt hij
ervan: „Een oostfries moet
eenvoudig werken. Ik kan trou
wens zo'n goede baan niet zo
maar weggooien. De vorige
week heb ik nog dertig cent
per uur opslag gekregen".
Ziet men af van het huis, dat
hij wil kopen, dan zijn zijn
overige wensen uiterst beschei
den: een paar sandalen voor
zijn vrouw, nieuwe ruitewis-
sers voor de zes jaaiv oude
Volkswagen en een gemakke
lijke stoel voor bij de televisie.
Z'jn dierbaarste wens kan
Heinz Wilken zelfs met al zijn
geld niet vervullen. Zijn vrouw
verwacht in de herfst een baby
en de vader van een dochter
hoopt er vurig op dat het nu
een zoon zal worden.
Toen hij zaterdagavond op de
televisie zag, dat hij de hoofd
prijs gewonnen had, raakte hij
helemaal niet opgewonden.
Rustig zei hij tegen zijn
vrouw: „He, we hebben zes
goeie", en verder gebeurde er
niets. Zelfs plannen werden er
niet gemaakt en het echtpaar
bleef gewoon naar de televisie
kijken.
Heinz Wilken had het geluk,
dat slechts twee spelers zes
goede getallen hadden getipt.
Vaak zijn het er meer en dat
betekent, dat de pot kleiner
wordt. De andere winnaar is
een Beier, ook een jongeman,,
maar niet zo lidhtzinnig om te
gen jan en alleman te vertel
len, dat hij miljonair is gewor
den. Hij wilde wel kwijt, dat
een bijzonder toeval hem de
winst in de schoot had gewor
pen. Zo had hij voor de eerste
vier getallen de rugnummers
genomen van vier spelers van
het Westduitse voetbalelftal,
die hij het meest populair
vond. Het waren de nummers
van Maier (1), Vogts (2), Bec-
kenbauer (5) en Nigbur (21).
NEW YORK (DPA) - Op slechts
300 meter afstand van een ge
liefd badstrand bij New York
hebben biologen deze week de
voorboden aangetroffen van een
enorme massa van afvalstoffen,
die langzaam oprukt naar de
New Yorkse kust. De biologen
vrezen dat rond 1077 miljoenen
tonnen van deze zwarte drek
massa over de Atlantische
stranden zullen spoelen.
De stad New York en andere
plaatsen in de staten New York
en New Jersey lozen al tiental
len jaren grote hoeveelheden af
valstoffen in een diepe plek in
de zee, op ongeveer 18 km uit
de kust. Deze stoffen hebben
zich in de loop der jaren ver-
diaht tot een vaste substantie,
die het biologisoh evenwicht in
de zee verstoort. Volgens de
deskundigen is het middelpunt
van de afvalkoek nog wel een
kilometer of zes van de kust
verwijderd, maar schuift dat
jaarlijks 1,5 k 2,5 kilometer op
in de richt ng van de stranden
van New York en Long Island.
Toepole.v neergestort
CAIRO Een Toepolew-154 van
de Egyptische luchtmacht is
woensdagavond tijdens' een oe-
fenvlucht boven Cairo veronge
lukt. De bemanning van zeven
koppen is om het leven geko
men. Van de bemanning vier
Russen en drie Egyptenaren
heeft men geen spoor kunnen
vinden.
Rijkspolitie experimenteert
met Italiaanse helikopter
NIJMEGEN De in het afgelo
pen jaar toegenomen scheep
vaart op de binnenrivieren heeft
de behoefte aan politietoezicht
evenredig doen toenemen. Daar
om experimenteert de rijkspoli
tie te water met helikopters van
verschillende makelij in samen
werking met de dfienst lucht
vaart.
De rijkspolitie hoopt tevens vast
te stellen welke mogelijkheden
nog meer benut kunnen worden
door het inzetten van heli's, met
name het deelnemen aan zoek
acties en het opsporen van mi
lieuvervuilers. Gisterochtend
werd in de Waalhaven te Nijme
gen geëxperimenteerd met een
Italiaanse helikopter een Jet
Ranger van de Augusta Bellfa-
brieken.
De rijkspolitie heeft reeds een
Frans en een Italiaans toestel
uitgeprobeerd. Het ligt in de be
doeling om straks samen met
de dienst luchtvaart een pro
gramma van eisen bij de minis
ter op tafel te leggen.
Banken met
niet-bestaand
vliegtuig
omgekocht
AMSTERDAM (ANP) In Am
sterdam bevinden zich sinds
dinsdag twee mannen in arrest,
die ervan worden beschuldigd
met een gefingeerde vliegtuig
aankoop twee banken voor een
totaal bedrag van een half mil
joen gulden te hebben opgelicht.
De directeur van een op Ameland
gevestigde parachuteschool en
de directeur van Air Enterpri
ses te Amsterdam, een bemid-
delingsbedrijf voor het financie
ren en de verkoop van vliegtui
gen, zijn erin geslaagd zowel
het bankiershuis Pierson, Hel
dring en Pierson als de Neder
landse Credietbank voor 250.000
gulden op te lichten. Zij ge
bruikten daarvoor een factuur
voor de aankoop van een Beech-
oraft, volgens welke factuur al
imeer dan de helft van de aan
koopsom zou zijn voldaan. De
andere helft moest worden gefi
nancierd. Onderpand zou de
Beechcraft zijn.
Toen de banken vorige maand be
grepen dat ze waren opgelicht,
wilden ze de politie er niet in
mengen. Het bankiershuis be
sloot de schade te beperken
door besilag te leggen op een
Antonov-2, die de directeur van
de parachuteschool eerder had
gekocht. Dit toestel blijkt even
wel op naam te staan van een
luchtvaart B.V. in oprichting,
met dezelfde leiding als de pa
rachuteschool.
In bijna alle Oosteuropese lan
den en ook in Joegoslavië is de
discussie rondom abortus pro-
vocatus, die al een tiental ja
ren als afgedaan werd be
schouwd, weer opgeleefd.
Maar alleen in Polen worden
in de discussie morele' argu
menten naar voren gebracht.
In de andere landen gaat het
voornamelijk om overwegingen
van medische, sociale en be
volkingspolitieke aard, die de
autoriteiten aanleiding geven
elke liberalisering van zwan
gerschapsonderbreking stop te
zetten en in plaats daarvan po
sitieve aandacht te besteden
aan de gezinnen.
Een en ander blijkt uit een uit
zending die de Berlijnse zen
der Rias aan dit onderwerp
heeft gewijd. Vooral in Honga
rije, waar de laatste tijd meer
gevallen van abortus dan ge
boorten te registreren vielen,
heeft men het roer drastisch
omgegooid. Door omvangrijke
sociale maatregelen ten gunste
van de gezinnen en van wer
kende moeders is het dit land,
dat bij tijd en wijle het laagste
geboortecijfer van Europa ken
de, gelukt het geboortecijfer
weer omhoog te brengen.
In Polen is er sprake van
300.000 gevallen van abortus
per jaar, in Joegoslavië van
200.000, hetgeen de artsen doet
spreken van een epidemie. In
de Sovjet Unie wordt het aan
tal gevallen van abortus op 7,5
miljoen geschat, waarvan on
geveer vijftien procent illegaal
wordt uitgevoerd. Veel vrou
wen in de Sovjet Unie laten
zich veelvuldiger aborteren
dan de wet toelaat, namelijk
twee keer per jaar. Artsen in
de Sovjet Unie hebben al sinds
lang vergeefs gevraagd om be
tere voorbehoedsmiddelen en
meer voorlichting.
Het aantal vrouwen, dat na
een of meer behandelingen on
vruchtbaar wordt of bij wie
complicaties optreden, neemt
toe, volgens mededelingen in
genoemde uitzending. Bijna
drie kwart van alle Bulgaarse
vrouwen, die zich wegens on
vruchtbaarheid onder behande
ling stelden, had eerder een
abortus ondergaan. Inmiddels
hebben Roemenië, Bulgarije en
Tsjechoslowakijke besloten
abortus te verbieden, dan wel
sterk in te perken. In Honga
rije, Polen en Oost-Duitsland
wordt de nadruk gelegd op
voorkoming van zwangerschap
en voorlichting. Alleen in de
Sovjet Unie en in Joegoslavië
valt nog geen wijziging te be
speuren.
Naar aanleiding van het tien
jarig bestaan van het Vati
caanse secretariaat voor de
niet-christenen heeft Paus Pau-
lus top en leden van dit secre
tariaat ontvangen en hen aan
gemoedigd om „in steeds ver
der verwijderde gebieden van
de wereld vruchtbare contac
ten te leggen met de niet-chris-
telijke broeders".
In een toespraak tot de voor
zitter van het secretariaat,
kardinaal Sergio Pignedoli,
herinnerde de paus aan de be
treffende documenten van het
tweede Vaticaans concilie,
waarin „enerzijds de eerbied versele bestemming met tege-
van de katholieke kerk voor de lijkertijd haar opdracht tot
godsdienstige erfenis van de dialoog met alle mensen en
mensheid, anderzijds haar uni- hulp bij het zoeken naar God"
In het bijzonder wees de paus
op het omvangrijke program
ma van ontmoetingen met
niet-christenen in alle wereld
delen en maakte vooral gewag
van de vijfentwintig commis
sies die ten dienste van het ge
sprek met de niet-christenen
binnen de nationale bisschop
penconferenties zijn gevormd.
„Het gaat erom", aldus de
paus, „het net van broeder
schap en vrede over de gods
dienstige mensen over de hele
wereld uit te breiden".
Kniegewricht
van paus
ontstoken
Paus Paulus heeft gisteren zijn
wekelijkse audiëntie afgeiast
wegens een gewrichtsontste
king in zijn knie, zo heeft een
woordvoerder meegedeeld.
De paus heeft al enige tijd last
van de ontsteking in zijn rech
terknie. Mensen die hem de
laatste tijd hebben ontmoet
constateerden dat hij enigszins
met zijn been trok.
Volgens de woordvoerder
maakt de paus het overigens
goed. Het Vaticaan heeft her
haaldelijk berichten tegenge
sproken dat hij ernstig ziek
zou zijn.
KERK EN
WERELD
De anglikanen doen mee aan
de volgende ronde van bespre
kingen tussen de Engelse ker
ken om te komen tot een zicht
bare eenheid van alle christe
nen.
Zij treden toe tot een commis
sie die de oecumenische sa
menwerking op plaatselijk ni
veau gaat bevorderen en te
vens wil bezien of er een zeke
re vorm van eenwording mo
gelijk is, tenminste tussen en
kele kerken. Rooms-katholie-
ken, baptisten, methodisten en
de verenigde hervormde kerk
hadden al ingestemd met deze
commissie.
benadrukte aartsbisschop dr.
M. Ramsey van Canterbury
dat de zichtbare eenheid meer
kanten heeft dan louter struc
turele en organisatorische. Vol
gens Ramsey is de eenwording
niet zozeer het bouwen van
een stuctuur dan wel het be
vrijden van jezelf van structu
ren die in de loop van de ge
schiedenis verdelend zijn gaan
werken.
In de nu opgerichte commissie
kunnen ook kerken samenwer
ken zoals de rk-kerk, die voor
lopig niet van zins zijn mee te
werken aan een fusie.
In Slowakije wordt sinds enige
tijd een intensieve reclame
campagne gevoerd ter bevor
dering van „socialistische
plechtigheden", die op verlan
gen van de communistische
partij de plaats moeten gaan
innemen van kerkelijke plech
tigheden rondom doopsel,
vormsel, huwelijk en begrafe-
Met gebruikmaking van aan
zienlijke sommen overheids
geld worden overal in Slowa
kije trouwzalen, aula's voor
begrafenissen en andere ruim
ten voor dergelijke socialisti
sche ceremonieën ingericht of
omgebouwd. In totaal 1790
plaatselijke comité's „Cor
poraties voor burgerlijke za
ken" met twaalfduizend me
dewerkers stellen de plechtig
heden samen, waarvoor binnen
de partij, in de bedrijven en
via de massamedia nadrukke
lijk reclame wordt gemaakt.
Handboeken voor de vormge
ving van „socialistische plech
tigheden", krantenberichten en
een prijsvraag moeten het
werk van de lokale comite's
stimuleren. Geschenken en an
dere materiële voordelen moe
ten de mensen ertoe brengen
aan de plechtigheden deel te
memen.
De resultaten beantwoorden tot
nu toe echter niet aan de ver
wachtingen. Volgens de Slo
waakse minister van binnen
landse zaken, generaal majoor
Egyd Pepich, die enige tijd ge
leden in het partijblad „Prav-
da" mededelingen deed over
vergroting van de activiteit
van de „corporaties voor bur
gerlijke zaken", werd in 1972
slechts 3,4 procent van de
overleden Slowaakse burgers'
zonder kerkelijke plechtigheid
begraven. „Hier ligt voor de
corporaties nog veel werk te
wachten", schreef de minister.
nissie die zich in
opdracht van de Westduitse
bisschoppen heeft beziggehou
den met het bevolkingsvraag
stuk naar aanleiding van het
Wereld-bevolkingsjaar heeft
geconstateerd, dat vele christe
nen moeite hebben met de uit
spraken over geboortebeper
king van de encyclf:ek „Huma-
nae Vitae". De encycliek be
veelt echter ook aan de „nog
onopgeloste vragen in samen
spraak met theologen en profa
ne wetenschappers nader uit te
werken". De commissie raadt
aan „van tijd tot tijd verslag
te doen over de ontwikkelingen
en de vooruitgang die is ge
boekt, zowel in de theorie als
in de praktijk".
0 Tim Tillman in Memphis
in de Amerikaanse staat Ten
nessee besloot tijdens een
kerkdienst zijn haar te laten
knippen nadat de voorganger
in zijn preek had gezegd, dat
„lang haar een communisti
sche vloek voor ons land is".
Tim Tillman is acht jaar oud.
De ouders van Tim overwegen
nu een vervolging in te stellen
tegen de baptistenkerk, waartoe
de predikant behoort. De laat
ste heeft gezegd voortaan
schriftelijke toestemming van
de ouders te vragen, voordat
haren van kinderen onder de
dertien worden geknipt.
Priesters en gelovigen van
Hongarije moeten zich bij de
organisatie voor pelgrimages
naar Rome ter gelegenheid
van het Heilig Jaar „op de
achtergrond houden", zo heeft
de apostolisch administrator
van Esztergom, Laszlo Lekay -
benoemd na de afzetting van
kardinaal Mindszenty - Rn een
herderlijk schrijven gezegd.
De Hongaarse regering heeft
overigens bedevaarten in e:gen
land inmiddels verboden. Vele
gelovigen hidden dit willen
doen in plaats van een reis
naar Rome, waarheen pelgrims
tochten alleen georganiseerd
mogen worden door de organi
satie „Actio Cathollca", die
geleid wordt door de regimege-
trouwe vredespriester Imre
Varkonyi.
De vrijwillige bijdragen
van de katholieken voor de
missie zijn de afgelopen zes
jaar met dertig procent toege
nomen. In 1973 hebben de pau
selijke missiewerken 970 mil
joen gulden verdeeld onder de
jonge kerken in de missie.
Hiervan ging 425 miljoen gul
den naar Afrika en een vrijwel
gelijk bedrag naar Azië.
0 Ondanks de langdurige oor
log is de katholieke kerk in
Zuid-Vietnam de laatste tien
jaar gegroeid van 1,2 tot 1,83
miljoen gelovigen. Hoewel dit
op een bevolking van negen
tien milloen maar een kleine
minderheid is verzorgt de kerk
ta^ht'g procent van alle wezen,
meer dan negentig procent van
de lepra-patiënten en alle ver
zorgingstehuizen voor bejaar-
